تأثیر مؤلفه های سرمایه فکری بر سودآوری بانک های تجاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل پالیک اصلاح شده و توسعه یافته (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

سرمایه فکری به عنوان یک عامل استراتژیک و تأثیرگذار، در موفقیت شرکت ها در ایجاد ارزش در اقتصاد دانش بنیان شناخته می شود که آن ها را قادر به استفاده از سرمایه های ملموس می کند. بانک های تجاری مانند هر بنگاه اقتصادی دیگری، به دنبال حداکثر نمودن سود خود هستند لیکن در سال های اخیر سودآوری صنعت بانکداری ایران به شدت کاهش یافته است. این امر با توجه به تأثیر پایداری بانک ها بر اقتصاد ایران، زنگ خطری برای آحاد جامعه محسوب می شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر مؤلفه های سرمایه فکری بر سودآوری بانک های تجاری طی سال های 1393 الی 1398 است. برای این منظور با استفاده از مدل پالیک اصلاح شده و توسعه یافته، اثر مؤلفه های سرمایه فکری را بر نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نرخ بازده دارایی ها موردبررسی قرار داده ایم. نتایج رگرسیون در دو مدل، حاکی از آن است که متغیر کارایی سرمایه به کار گرفته شده (سرمایه مالی) بیشترین تأثیر را بر سودآوری بانک های تجاری داشته و سرمایه انسانی به عنوان یک عامل افزایش دهنده سودآوری بانک های تجاری شناسایی شده است؛ اما سرمایه ساختاری و سرمایه نوآوری و متغیر کنترلی اندازه بر سودآوری بانک های تجاری تأثیر منفی داشته اند. تأثیر متغیرهای سرمایه ارتباطی، اهرم مالی و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی بر سودآوری بانک های تجاری معنی دار نبود.