تحلیلی بر کیفیت سکونتگاه های روستایی در نواحی جلگه ای مطالعه موردی: روستاهای بخش بندپی شرقی و غربی شهرستان بابل (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

با توجه به اینکه مسکن مهم ترین عنصر کالبدی روستاها است، مقاوم سازی و نوسازی آن در جلوگیری و پیشگیری از خسارات حوادث و تلفات جانی و مالی به ویژه در برابر حوادث پیش بینی نشده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اغلب روستاییان در واحدهای مسکونی قدیمی و کم دوام ساکن هستند که استقامت کافی ندارد؛ حتی بسیاری از مسکن های جدید نیز به صورت غیراصولی ساخته شده است. تحقیق حاضر سعی دارد تا کیفیت مسکن روستایی را با روش میدانی مورد تجزیه، تحلیل و سنجش قرار دهد. بدین منظور 220 خانوار روستایی به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند که با فرمول کوکران به دست آمد و خانوارها نیز به نسبت جمعیت هر یک از روستاهای موردمطالعه به روش تصادفی انتخاب شدند. برای سنجش داده ها از آزمون های تحلیل همبستگی، رگرسیون خطی و مقایسه میانگین فریدمن استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان می دهد که نداشتن ضامن معتبر، پایین بودن درآمد خانواده های روستایی، بهره بالای وام ها و بوروکراسی اداری مهم ترین چالش در راستای اخذ وام برای نوسازی مساکن محسوب می شوند. همچنین رعایت اصول فنی، نظارت برساخت وسازها و اعطای وام کم بهره تا سطح اطمینان 99 درصد با ساخت اصولی مسکن روستایی رابطه معناداری دارند. نتیجه رگرسیون خطی نیز نشان می دهد بین کیفیت مساکن با درآمد پایین روستاییان و عدم توان بازپرداخت تا سطح اطمینان 99 درصد رابطه معناداری وجود دارد. در ضمن مقادیر اختصاص یافته به هر یک از گویه های بررسی شده در آزمون فریدمن نشان دهنده میزان اهمیت هر یک از آن ها است. به طوری که تفاوت معناداری در بین آن ها وجود دارد. بنابراین اتخاذ تدابیر اندیشیده شده برای نهادینه کردن فرهنگ مقاوم سازی مساکن توسط مسئولان و مدیران و تشویق و ترغیب روستاییان برای توجه بیش ازپیش به این مهم امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.