اولویت بندی راهبردهای باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعه پایدار گردشگری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

شهر گرگان دارای 150 هکتار بافت تاریخی است که فرصت های مطلوبی برای جذب گردشگر و سودآوری اقتصادی فراروی مدیریت شهری قرار داده است. با وجود این، به علت بی توجهی مدیریت شهری، نقاط قوت و فرصت های بافت تاریخی شهر گرگان تحت تأثیر نقاط ضعف و تهدیدها قرار گرفته اند. از این رو، هدف پژوهش حاضر  اولویت بندی راهبردهای باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعه پایدار گردشگری جهت بهره برداری مدیریت شهری از فرصت ها و ظرفیت های آن است. پژوهش حاضر از نوع توسعه ای و روش آن مبتنی بر برنامه ریزی راهبردی است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان (اساتید، فارغ التحصیلان دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسان ارشد دستگاه های اجرایی مرتبط) حوزه گردشگری، آمایش سرزمین، برنامه ریزی راهبردی، جغرافیا و ... از دانشگاه های تهران، گلستان، سازمان های مرتبط نظیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که 20 نفر از آنها بر اساس روش گلوله برفی انتخاب است. از روش SWOT  و ماتریس کمی QSPM برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد  بافت تاریخی شهر گرگان دارای 12 قوت، 13 ضعف، هشت فرصت و 12 تهدید است. بر اساس ماتریس QSPM، راهبرد « آسیب شناسی مناطق مستعد خطر و وضع ضوابط برای ساخت و سازهای جدید به منظور هماهنگی با ساختار کالبدی ارزشمند تاریخی جهت جذب گردشگران» و «احیای استخوان بندی اصلی تاریخی و ارزش نهفته در تک بناها، بدنه فضاهای عمومی، مجموعه ها و بافت شهری» به ترتیب با امتیاز 333/5 و 755/4 به عنوان بهترین راهبردها برای باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با تأکید بر توسعه پایدار گردشگری انتخاب شده است. در نتیجه، باززنده سازی بافت تاریخی با رویکرد توسعه پایدار گردشگری در شهر گرگان باید بر راهبردهای تنوع تمرکز گردد.