ظرفیت سنجی و پهنه بندی بافت های فرسوده به منظور نوسازی شهری. مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر اراک (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هر گونه مداخله و اقدام در بافت های فرسوده شهری ، به دلیل خصوصیات خاص اقتصادی ، اجتماعی ، کالبدی این پهنه ها ، دقت و ظرافت خاص خود را می طلبد. هدف این پژوهش ظرفیت سنجی قطعات و اولویت بندی پهنه ها برای نوسازی است. معیار های ظرفیت سنجی و پهنه بندی شامل کاربری زمین، دانه بندی قطعات، عرض معابر، کیفیت ابنیه و مصالح بکار رفته در آنهاست. محدوده مورد مطالعه بافت فرسوده واقع در بخش مرکزی شهر اراک با مساحتی حدود 62 هکتار و جمعیتی حدود 14352 نفر در سال1390 است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از مدل های تحلیل سلسه مراتبی و منطق فازی در محیط نرم افزار Arc GIS است. شناخت و تعیین اولویت های نوسازی با بکارگیری مدل های کمی و استفاده از معیارهای کالبدی در مدیریت بهینه نوسازی بسیار ضروری است. نتایج پژوهش نشان می دهد با توجه به تقسیم بندی بافت فرسوده 62 هکتاری در 4 گروه با اولویت خیلی زیاد، زیاد، متوسط و کم، قطعات با اولویت خیلی زیاد در هسته مرکزی شهر واقع اند و قطعات با اولویت زیاد در کل بافت پراکنده می باشند. همچنین مجموع مساحت قطعات با اولویت خیلی زیاد و زیاد که جمعاَ حدود 10.9 هکتار می باشند و در وضع موجود حدود 357 نفر سکنه دارند، که در صورت اتخاذ مدیریت بهینه و اعمال ضوابط احداث بنای ویژه در این محدوده، می توان جمعیتی بالغ بر 8000نفر را اسکان داد.