رفع تعارض و رابطه یابی روایات «فارغ بالان از بلا» و قواعد سنت ابتلا (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مواجهه گریزناپذیر انسان با سختی ها و رنج ها از زمره سنت عام الهی است که به قانون ابتلا شهره است. متکلمان آلام را بازتاب حکمت الهی دانسته و به بیان فلسفه شرور پرداخته اند. پاره ای از روایات به افرادی اشاره دارند که در دنیا و آخرت، در عافیت کامل بسر می برند؛ ظاهر این روایات با عمومیت سنت ابتلای که دارای پشتوانه دینی و عقلی است، منافات دارند. مسئله این پژوهش ارائه مفهوم صحیحی ازاین روایات است، تا علاوه بر رفع تعارضات ظاهری، راهکاری برای رهایی از رنج های پیش رو پیشنهاد دهد. نوشتار پیش رو با بهره گیری از شیوه کتابخانه ای و تحلیل محتوا تلاش می کند تا ضمن بیان اعتبار روایات «فارغ بالان از بلا»در سایه ی ارائه مفهوم صحیح این روایات، وجه جمع میان آنها و سنت فراگیر ابتلای را بیابد. یافته های تحقیق نشان می دهد که اعتبار روایات «فارغ بالان از بلا» قابل خدشه نیست. مفهوم «عافیتِ» مطرح شده در آنها با مفهوم آن نزد عامه، اهل لغت و سایر روایات مغایرت دارد و با سنت عام ابتلا همسو است.