اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی در نوجوانی: تمایزاتی برمبنای میزان تکانش گری، درک کنترل پذیری و جایگزین های شناختی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اختلالات اضطرابی، معمول ترین طبقه از اختلالات روانی اند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تکانش گری، درک کنترل پذیری و درک و تولید جایگزین های شناختی در نوجوانان دارای اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی انجام شده است. این پژوهش مطالعه ای با طرح پژوهشی علّی مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان متوسطه اول شهرستان خرم آباد است. نمونه بررسی شده ازطریق نمونه گیری دردَسترس انتخاب شد و مقیاس های تکانش گری، انعطاف پذیری شناختی، اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی درباره آنها اجرا شد. سپس برمبنای نمرات برش مقیاس های اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی، دو گروه دارای اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی انتخاب شدند و ازلحاظِ تکانش گری، درک کنترل پذیری و درک و تولید جایگزین های شناختی مقایسه شدند. تحلیل واریانس چندمتغیره (مانووا) تفاوت معناداری را در ترکیب خطی متغیرهای وابسته این دو گروه اضطرابی نشان داد. آزمون های تک متغیری تحلیل واریانس نیز نشان داد نوجوانانِ دارای اضطراب اجتماعی، نسبت به نوجوانانِ دارای اضطراب فراگیر، توانایی بیشتری در درک و تولید جایگزین های شناختی نشان دادند (افراد دارای اضطراب فراگیر مشکلات بیشتری در این مؤلفه داشتند). این تفاوت در دختران و نه پسران دو گروه اضطرابی وجود داشت. در تکانش گری و درک کنترل پذیری تفاوت معناداری بین گروه ها وجود نداشت؛ درنتیجه، نوجوانان دارای اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی، به ویژه دختران، در انعطاف پذیری شناختی (درک و تولید جایگزین های شناختی) متفاوت اند؛ بنابراین، لازم است تشخیص و ارزیابی و نیز برنامه های درمانی آنها باتوجه به این تفاوت ها انجام شود.