تحلیل بلاغی حوزه های تصویری شعر فاضل نظری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ایجاد تحول در کلام غیرادبی و تبدیل آن به سخن مخیل فرایندی است که با کمک ابزارهای بلاغی چون تشبیه، استعاره و ... شکل می گیرد. تصویر که انعکاس اندیشه ها، عواطف، احساسات، باورها، اعتقادات، ویژگی های شخصیتی و درونیات شاعر است، دست مایه انتقال مضامین گوناگون به خواننده است. فاضل نظری، شاعر خوش قریحه معاصر، به کمک دو آرایه بلاغی تشبیه و استعاره که تأثیرگذارترین عناصر بیانی در آفرینش تصاویر شعری به شمار می آید و با بهره گیری از عناصر موجود در طبیعت پیرامون خویش در راستای انتقال مضامین مورد نظر خود به خواننده شعرش، تصاویر شگرفی را خلق کرده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا تصاویر شعری فاضل نظری و عناصری که شاعر برای ساختن این تصاویر به کار گرفته است، بررسی و حوزه ها و مضامین مختلف شعر او از لحاظ بلاغی تحلیل شود. یافته های پژوهش بیانگر این امر است که نظری در تصویرپردازی های خود که آنها را با کمک دو ابزار بلاغی تشبیه و استعاره پیش روی خواننده ترسیم کرده است، از عناصر طبیعی متعددی بهره گرفته است. این عناصر را که در قالب مشبه به ها یا مستعارمنه ها مطرح شده اند، می توان در حوزه های مختلف دسته بندی و میزان و نقش هریک از آنها را در آفرینش تصاویر شعری نظری تبیین کرد. فاضل تشبیه و استعاره را به صورت یکسان در تصویرسازی های خود به کار گرفته است.