بنیان های کلامی دلیل عقلی حسبه بر ولایت فقیه در منظومه فکری امام خمینی و مقام معظم رهبری (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

پیشینه بحث از ادله ولایت فقیه به عصر غیبت صغری و عصر شیخ مفید بازمی گردد. براساس ولایت فقیه، تصدى امور مسلمانان در عصر غیبت برعهده فقیه عادل است و از دیدگاه امام و رهبری، دلیل حسبه، یکی از راه های اثبات ولایت فقیه شمرده می شود. این مقاله با بررسی مقایسه ای میان نظریه امام خمینی و رهبر معظم انقلاب اسلامی، می خواهد نزدیکی دیدگاه های آن دو را در اثبات ولایت فقیه براساس حسبه به اثبات برساند. روش ما در نگارش این مقاله، عقلی تحلیلی است و با توجه به اینکه دلیل حسبه، از نوع برهان انّی است، به تحلیل این دلیل با تأکید بر آرای امام و رهبری می پردازیم. یافته مقاله حاضر آن است که نظریه حسبه، یکی از دلیل های روشن برپایی حکومت اسلامی است و اصیل ترین مصداق امور حسبیه، استقرار نظام عادلانه سیاسی مبتنی بر قوانین الهی به رهبری فقیه عادل جامع شرایط است. ازاین رو، پیش فرض نظریه حسبه مانند بسیاری از احکام سیاسی و اجتماعی اسلام، وجود و عینیت حکومت و نظام سیاسی است.