هدف از پژوهش حاضر مقایسه انگیزش و هیجان های تحصیلی دانش آموزان براساس نیم رخ های درگیری تحصیلی در آنها با رویکردی فرد-محور بود. بدین منظور تعداد ۵۸۶ نفر از دانش آموزان پایه نهم از دبیرستان های شهر تهران به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای سه مرحله ای انتخاب شده، و به پرسش نامه های درگیری تحصیلی، انگیزش تحصیلی و هیجان های تحصیلی پاسخ دادند. با استفاده از روش تحلیل نیم رخ نهفته چهار نیم رخ از درگیری تحصیلی دانش آموزان مشخص شد، که با عناوین نیم رخ درگیری زیاد، درگیری متوسط، درگیری کم و حداقل درگیری نام گذاری شدند. این چهار گروه در کارکردهای انگیزشی و هیجانی تفاوت داشتند، به این صورت که میزان هیجان لذت در دانش آموزان با نیم رخ درگیری زیاد در بالاترین حد و در نیم رخ حداقل درگیری، کمترین مقدار بود. هیجان منفی اضطراب در دانش آموزان با نیم رخ حداقل درگیری، بیشترین و در نیم رخ درگیری زیاد، کمترین میزان بود. برای انگیزش درون زاد و برون زاد نیز در دانش آموزان با نیم رخ درگیری زیاد، بیشترین میزان و در نیم رخ حداقل درگیری کمترین میزان به دست آمد، اما بی انگیزشی در نیم رخ حداقل درگیری بیشترین میزان و در نیم رخ درگیری زیاد، کمترین میزان را داشت. الگوهای به دست آمده نشان دهنده این است که، انگیزش و هیجان های تحصیلی دانش آموزان به عنوان تابعی از ترکیب ابعاد درگیری تحصیلی تغییر می کند. این مطالعه نه تنها شواهد تجربی از ماهیت چندبعدی درگیری تحصیلی را نشان می دهد، بلکه در رابطه با انگیزش و هیجان های مرتبط با پیشرفت نیز کاربرد دارد. در نظر گرفتن ابعاد چندگانه درگیری تحصیلی دانش آموزان به صورت هم زمان با دیدگاه فرد-محور، استفاده از یک رویکرد مفید برای نشان دادن ناهمگنی نمونه، پیدا کردن الگوهای متفاوت درگیری تحصیلی و پیشایندهایش را نوید می دهد.
