مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و هیپنوتراپی شناختی رفتاری در کاهش علایم اضطراب و بهبود کیفیت زندگی دانش آموزان دوره متوسطه اول دارای اضطراب امتحان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اضطراب امتحان نوعی اضطراب موقعیتی(هراس خاص) است که می تواند تاثیر منفی بر روند کیفیت زندگی فرد بگذارد. هدف از این پژوهش بررسی مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و هیپنوتیزم درمانی شناختی رفتاری بر کاهش علایم اضطراب و بهبود کیفیت زندگی دانش آموزان دارای اضطراب امتحان بود. یعنی یک مطالعه تجربی(آزمایشی کامل) از نوع پیش آزمون، پس آزمون و دوره پیگیری سه ماهه به کار رفته که از بین دانش آموزان دوره متوسطه اول بخش چنارشاهیجان از توابع استان فارس50 نفر دارای اختلال اضطراب امتحان به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی قرار گرفته و ابزار جمع آوری داده ها، یکی پرسشنامه اضطراب امتحان فریدمن و جاکوب(1997) و دیگری پرسشنامه فرم کوتاه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی [1] (2000)بود. پروتکول درمانی در یکی از گروه ها استفاده از تکنیک های درمان شناختی رفتاری و در گروه دیگر همان تکنیک ها در حالت خلسه هیپنوتیزمی در مدت10 جلسه یک و نیم ساعته هفتگی بود. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و آزمون های تعقیبی مربوطه از طریق نرم افزار کامپیوتری(Spss22) تجزیه و تحلیل گشته است. نتایج یافته ها نشان داد که هر دو مداخله روان شناختی در پس آزمون و پیگیری منجر به کاهش علایم اضطراب امتحان دانش آموزان در سه بعد تحقیر اجتماعی، خطای شناختی و تنیدگی گشته و کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشیده است. بنابراین هرچند هر دو شیوه شناختی رفتاری و هیپنوتراپی شناختی رفتاری می توانند مداخله ای موثر در کاهش اضطراب امتحان و افزایش کیفیت زندگی دانش آموزان باشند. اما روش هیپنوتیزم درمانی شناختی رفتاری بسیار کاراتر از روش شناختی رفتاری بوده و در مقایسه باعث تغییرات معنادارتری( 0001/ p<  ) در پس آزمون و پیگیری هر دو متغیر گردیده است. لذا این روش می تواند در آینده بخشی از درمان اضطراب بوده و در ارتقاء کیفیت زندگی چنین افرادی نیز موثر باشد.<br /> <br clear="all" /><br /> <br /> 3. World Health Organization (WHO)