مطالعه ی حاضر با هدف بررسی نقش میانجی گر کنترل تحصیلی آگاهانه در رابطه ی بین خوش بینی و آشفتگی روان شناختی و آزمون نقش تعدیل کننده ی جنسیت در روابط ساختاری بین خوش بینی، کنترل تحصیلی آگاهانه و آشفتگی روان شناختی در دانشجویان انجام شد. در مطالعه ی همبستگی حاضر، از بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران، 360 دانشجو (241 دختر و 119 پسر) به نسخه ی تجدیدنظر شده ی آزمون جهت گیری زندگی (LOT- R)، مقیاس کنترل تحصیلی آگاهانه و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) پاسخ دادند. در این مطالعه به منظور آزمون نقش میانجی گر کنترل تحصیلی آگاهانه در رابطه ی بین خوش بینی و آشفتگی روان شناختی از روش مدل یابی معادلات ساختاری و به منظور آزمون هم ارزی جنسی روابط ساختاری بین خوش بینی، کنترل تحصیلی آگاهانه و آشفتگی روان شناختی از روش مدل یابی معادلات ساختاری گروهی چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که بین خوش بینی و آشفتگی روا ن شناختی رابطه ی منفی و معنادار ، بین خوش بینی و کنترل تحصیلی آگاهانه رابطه ی مثبت و معنادار و نیز بین کنترل تحصیلی آگاهانه و آشفتگی روان شناختی رابطه ی منفی و معنادار وجود دارد. مجموع یافته ها نشان از نقش میانجی گری کنترل تحصیلی آگاهانه در رابطه ی بین خوش بینی و آشفتگی روان شناختی داشت. نتایج آزمون هم ارزی جنسی برای مدل مفروض ، با تأکید بر تساوی مدل بامحدودیت و بدون محدودیت در دو قسمت وزن های اندازه گیری و کواریانس های ساختاری، از تشابه جنسی مدل مفروض بر اساس وزن های اندازه گیری و کواریانس های ساختاری به طور تجربی حمایت کرد. در نهایت، عدم تساوی مدل با محدودیت و بدون محدودیت بر اساس گزینه ی وزن های ساختاری نشان داد در بین دانشجویان دختر در مقایسه با دانشجویان پسر، رابطه ی بین خوش بینی با کنترل تحصیلی آگاهانه (مسؤولیت پذیری تحصیلی و کنترل پذیری تحصیلی) از لحاظ آماری از توان بیش تری برخوردار است. بر اساس نتایج به دست آمده اثر غیرمستقیم خوش بینی گرایشی بر آشفتگی روان شناختی از طریق کنترل تحصیلی آگاهانه (مسؤولیت پذیری تحصیلی و کنترل پذیری تحصیلی) قابل پیش بینی است و در دانشجویان دختر نسبت به دانشجویان پسر عامل خوش بینی، توان بیش تری برای پیش بینی کنترل تحصیلی آگاهانه دارد.
