تفاوت زن و مرد

زن و مرد از نظر تکوینی دارای وجوه تشابه و تمایزند، زنان از نظر احساسات و مردان از نظر تعقل و توان جسمی قوی هستند. احکام متفاوت اجتماعی زن و مرد در اسلام، ریشه در این تفاوت دارد. سید محمدحسین طباطبایی و محمد رشیدرضا در تفاسیر خود، راز تفاوت این احکام را در تفاوت مسئولیت های هر یک در اجتماع می دانند. اختلاف نظر دو مفسر در این است که رشیدرضا دایره قیومیت در آیه «الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ» را شامل تمام اوامر و نواهی شوهر می داند و طباطبایی آن را در حیطه خانواده و مسائل کلان جامعه می نگرد، در عین حال که در محیط خانواده، قائل به انحصار آن در استمتاع و حفظ عفت و اموال شوهر است؛ به نظر می رسد از سویی با توجه به عدم ولایت مطلق مرد بر زن، اوامر و نواهی شوهر را مشمول دایره قیومیت دانستن و از سوی دیگر با عنایت به صدر و ذیل و قرائن داخلی و خارجی آیه، فراتر دانستن قیومیت از امور خانوادگی، محل تأمل است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی مفاهیم ساختاری شخصیت از دیدگاه قرآن و روان شناسی با تأکید بر تفاوت نظام ساختاری شخصیت زن و مرد، به شیوه توصیفی – تحلیلی انجام شد و در موارد استناد به آیات قرآن از روش تفسیری بهره گرفت. بدین منظور منابع تحقیق شامل کتاب های شخصیت و پژوهش هایی که در محدوده سال های 2000 تا 2018 انجام شده است، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت که با بررسی های انجام شده، پژوهشی که موضوع مطالعه حاضر در آن بررسی شده باشد، یافت نشد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که روان شناسان برای تبیین ساخت روانی از مفاهیم ساختاری متفاوتی استفاده کرده اند که حاکی از ناهمگرایی نظریات آنهاست. تأمل در آموزه های دینی نشان دهنده این واقعیت است که هر فردی دارای ساخت روانی اولیه است که در ادبیات قرآن از آن به فطرت تعبیر شده است. سپس هر فرد به ساخت روانی ثانویه که نتیجه تعامل فطرت با عوامل محیطی است، دست می یازد که از آن به شاکله تعبیر شده است. یافته های پژوهش بیانگر این حقیقت است که زن و مرد از نظر ساخت روانی اولیه ویژگی های فطری مشترکی دارند، اما از نظر ساخت روانی ثانویه، دارای دو نظام ساختاری متفاوتند به گونه ای که هم در بعد زیستی و هم در بعد روان شناختی بین آنها تفاوت ادراکی، عاطفی و کنشی وجود دارد.

متون اسلامی در عین اینکه جوهره انسانی زنان و مردان را یکسان معرفی کرده و راه دستیابی به کمالات انسانی و سعاتمندی اخروی را برای هر دو گروه هموار دانسته اند، تفاوت هایی را هم میان آنها ذکر کرده اند که این تفاوتها به نوبه خود منشاء تفاوت در احکام و شرایط زنان در جامعه و خانواده گشته است.در این نوشتار دیدگاهی که اسلام در مورد ویژگی های خاص زنان مطرح کرده و در نهایت موجب وضع احکام خاص برای آنان گردیده مورد بررسی قرار گرفته است.

در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم با توجه به اینکه ماهیت زن و مرد یکسان است، آیا زن یا مرد بودن تاثیری در اجرای مجازات ها دارد ولی به نظر می رسد که با توجه به قانون مجازات اسلامی تفاوت در مجازات ها وجود دارد. و در مواردی به جهت تخفیف به زن اجرای مجازات او متفاوت از مردان است. همچنین این تفاوت در اجرای بعضی از مجازات ها در مردان هم وجود دارد(مانند قذف، یا قتل به واسطه زنای همسر) ولی این تفاوت هایی که در مجازات وجود دارد باعث نمی شود که بگوییم خداوند متعال نسبت به بندگانش تبعیض قائل شده و بی عدالتی در خداوند به جهت این موضوع وجود ندارد.

از جمله موضوعات مهم در مباحث خانواده؛ شناخت تفاوت های جنسیتی و تکوینی زن و مرد است که درابعاد گوناگون آن می تواند مورد مطالعه و پژوهش قرار گیرد. این مقاله بر آن است تا با شناسایی دقیق این تفاوت ها در ابعاد مختلف فکری، واکنش به تنش های روحی، عاطفی و نیاز های طبیعی، علاوه بر اثبات وحدت ارزش انسانی آن ها، کارکرد ناهمگونی آن ها نیز مشخص می شود تا در سایه شناخت این تفاوت ها، زوجین زندگی مشترک شادمانه و همزیستی رضایت بخشی را تجربه کنند. پژوهش حاضر به روش اسنادی و به شیوه توصیفی تحلیلی بر اساس مطالعات منابع علمی و دینی صورت گرفته است. ازدواج پیوند دو فرد متفاوت است که هریک چارچوب منبعی جداگانه دارند و دیدگاه ها، ارزش ها و سلیقه شان از آن ریشه می گیرد و در نهایت به این نتجیه می رسد که تفاوت های زن و مرد تناسب است نه نقض و کمال، قانون خلقت خواسته است با این تفاوت ها تناسب بیشتری میان زن و مرد که قطعا برای زندگی مشترک ساخته شده اند.