تعاونی های تولیدی

در این مقاله، اثرگذاری نظام های زراعی بر توسعه روستایی در استان اصفهان مورد مطالعه قرار گرفته است. برای دست یابی به اهداف تحقیق، ابتدا روستاهایی که نظام های زراعی مختلف در آنها وجود داشتند، شناسایی و تفکیک شدند. سپس برای هر نظام، روستاهایی که حداقل50 درصد بهره برداران آن عضو این نظام بودند، به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. بر این اساس،برای سه نظام اصلی زراعی موجود در استان مجموعاً 300 روستا مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تعیین ارتباط بین نظام های زراعی و توسعه روستایی، مجموعه شاخص ها فهرست شدند و پس از حذف و تلفیق آنها، در مجموع 27 شاخص برای نظام های زراعی از یک سو و توسعه روستایی از سوی دیگر انتخاب شدند و داده های مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل در مدل معادلات ساختاری نشان داد که در نظام تعاونی تولید در مقایسه با سایر نظام های زراعی بیشترین ارتباط و تعامل بین شاخص های توسعه روستایی و شاخص های نظام های زراعی وجود داشته است، به گونه ای که در اکثر شاخص های این دو مؤلفه ارتباط معنی داری مشاهده می شود. نظام خانوادگی، به لحاظ تعامل با توسعه روستایی، پس از نظام تعاونی تولید قرار دارد و در نظام تعاونی مشاع، ارتباط بین شاخص های نظام زراعی و توسعه روستایی در رتبه آخر قرار گرفته است. همچنین، برازندگی مدل GFI در نظام تعاونی تولید 989/0، در نظام خانوادگی 973/0 و در نظام تعاونی مشاع 746/0 به دست آمد.

این پژوهش با هدف بررسی مسائل، مشکلات و توان های بالقوه و تعیین وضعیت، راهکارهای ارتقای کمی و کیفی، و عوامل موفقیت و ناکامی تعاونی های تولیدی، مصرف و خدماتی طی سال های 85 و 86 در استان سیستان و بلوچستان انجام گرفته است. جامعه آماری مورد مطالعه همه شرکت های تعاونی تولیدی، مصرف و خدماتی فعال در این استان را در بر می گیرد. بر اساس مصاحبه ها و نتایج به دست آمده از تحلیل پرسشنامه ها، مهم ترین مشکلات تعاونی های تولیدی، مصرفی و خدماتی استان، عبارت اند از: ضعف مدیریت، بالا بودن نرخ بهره و سود باز پرداخت وام ها، فقدان دسترسی به اطلاعات و از آن جمله اطلاعات بازارهای فروش و سیاست های دولت در زمینه واردات، و نیز عدم دسترسی به فناوری های پیشرفته مانند تجارت الکترونیک به واسطه هزینه های سنگین آن، کافی و مناسب نبودن حمایت های دولت از نوآوری و کارآفرینی، عدم روحیه همکاری و فعالیت های مشارکتی در تعاونی ها. راهکارهای رفع این مشکلات، بدین شرح پیشنهاد شده اند: اعطای وام های کم بهره با بازپرداخت بلندمدت، تأسیس بانک، توسعه صندوق تعاون، ارائه تسهیلات لازم به تعاونی ها، حذف مقررات دست وپاگیر بانکی، توسعه طرح های تعاونی در قالب حمایت دولت از نوآوری در شیوه ها و فعالیت های تعاونی، توسعه تجارت الکترونیک و تجهیز تعاونی ها به سامانه کارت اعتباری، تقویت زیربناهای بخش کشاورزی از طریق طرح های آب رسانی و ترغیب تمام گروه های اجتماعی از طریق تشکیل جلسات توجیهی ـ ترویجی.

در این پژوهش ابعاد و نتایج کمک های دولت به تعاونی های تولیدی فعال استان خراسان رضوی و مقایسه آن با کمک های دولت به صنایع غیرتعاونی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، نمونه ای به حجم 96 تعاونی تولیدی فعال در دو بخش صنعتی و معدنی بررسی شده است. اطلاعات مورد نیاز برای این تحقیق، توسط پرسش نامه و در قالب حمایت های ارایه شده در 4 بخش تسهیلات فیزیکی، تکنولوژیکی، تجاری و آموزشی گردآوری شده است. نتایج نشان می دهد که 78% از تعاونی های تولیدی فعال هیچ گونه حمایت و کمکی را از طرف دولت دریافت نکرده اند و تنها 22% از آنها دریافت حمایت از دولت را تایید کرده اند. مقایسه بین میزان حمایت های واقعی ارایه شده به تعاونی های تولیدی با میزان حمایت های مورد انتظار آنها نیز نشان می دهد که اختلاف معنی داری بین میانگین حمایت های واقعی و میانگین حمایت های مورد انتظار تعاونی های تولیدی وجود دارد. این در حالی است که بیشترین اختلاف بین میانگین حمایت های واقعی و میانگین حمایت های مورد انتظار تعاونی های تولیدی نیز به ترتیب در بخش های تجاری،تسهیلات فیزیکی، تکنولوژیکی و آموزشی دیده می شود.

به باور بسیاری از کارشناسان، مهم ترین مانع توسعه ی بخش کشاورزی در ایران نظام بهره برداری؛ یعنی کوچکی و پراکندگی اراضی کشاورزی و تعداد زیاد بهره برداران این بخش است. این مسئله بعد از انجام اصلاحات ارضی در ایران به وجود آمده و از آن زمان تا کنون برای رفع آن، راه حل های گوناگون ارائه و اجرا شده اند که به دلایل مختلفی موفّق نبوده و به شکست انجامیده است. در برنامه ی پنج ساله ی اوّل توسعه ی کشور، این مسئله بار دیگر مورد توجّه قرار گرفته و برای حلّ آن تشکیل تعاونی های تولید روستایی پیشنهاد شده است. پژوهش پیش رو، بررسی عوامل مؤثّر بر تشکیل این تعاونی ها، در محدوده ی استان اردبیل را نشان می دهد. همچنین به این پرسش اساسی پرداخته شده است که آیا بین تشکیل تعاونی های تولیدی در مناطق روستایی و عوامل محیطی، اقتصادی، ترویجی و اجتماعی رابطه ی معناداری وجود دارد؟ برای رسیدن به این پاسخ، شاخص های تبیین کننده ی عضویّت کشاورزان در تعاونی های تولیدی، بر اساس نوشتارهای موجود و منطقه ی مورد مطالعه گردآوری و پرسش نامه ای در سطح کشاورزان عضو تعاونی های تولیدی طرّاحی شد. بدین ترتیب از روش توصیفی تحلیلی به شیوه ی پیمایشی استفاده شد. برای گزینش نمونه ها از روش خوشه ای چندمرحله ای و تعداد نمونه ها با توجّه به حجم جامعه ی مورد مطالعه300 نفر برآورد شده است. درنهایت، این نتیجه به دست آمد که عامل ترویجی، بیشترین تأثیر را در میزان تشکیل تعاونی های تولیدی در مناطق روستایی داشته است و در مرحله ی بَعد عامل اجتماعی، عامل اقتصادی و عامل محیطی به ترتیب از عوامل تأثیرگذار در تشکیل تعاونی های تولیدی در مناطق روستایی بوده است. همچنین بر اساس یافته های این پژوهش، راهکارهایی برای هدایت کشاورزان به تشکیل تعاونی های تولیدی در مناطق روستایی در متن مقاله ارائه شده است.

تولید نیروی محرکه اقتصاد هر کشوری است و باعث رشد و شکوفایی و توسعه کشور می شود. هدف کلی پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی مرتبط با موفقیت تعاونی های تولیدی شهر یزد است. پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق را همه اعضای تعاونی های تولیدی فعّال شهر یزد تشکیل می دادند که 196 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. برای گردآوری داده ها در تحقیق حاضر از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. اعتبار آن از نوع صوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ اندازه گیری شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین تحصیلات، مشارکت، آموزش و سرمایه فرهنگی با موفقیت تعاونی های تولیدی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. براساس نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره، متغیرهای مشارکت، تحصیلات، آموزش و سرمایه فرهنگی در مجموع توانستند 38 درصد از تغییرات موفقیت تعاونی های تولیدی را تبیین کنند. موفقیت تعاونی های تولیدی به عوامل متعددی وابسته است و بررسی آنها نیازمند اتخاذ رویکرد چندوجهی است.

مطابق اصول اقتصادی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اقتصاد تعاونی در کنار بخش خصوصی و دولتی به عنوان یکی از بخش های سه گانه اقتصاد ایران تعیین شده است. تعاون همواره در آموزه های اسلامی برتوزیع عادلانه درآمد و ایجاد عدالت اجتماعی تأکید داشته، ولی در مطالعه حاضر، اثرات تشکیل تعاونی ها بر سایر متغیّرهای اقتصاد کلان همچون کنترل تورم موردبررسی قرار خواهد گرفت؛ لذا با استفاده از مدل های اقتصادسنجی و با رویکرد خودرگرسیون با وقفه های توزیعی تأثیر ارزش افزوده تعاونی های تولیدی و غیرتولیدی کرمانشاه بر تورم در بازه زمانی 1393-1360 محاسبه و برآورد می شود. نتایج تجربی مدل حاکی از رابطه مثبت ارزش افزوده تعاونی های تولیدی و نرخ تورم به دلیل وجود سیکل های تجاری و دوره رونق و درنتیجه افزایش نرخ تورم به دنبال افزایش تولید است. همچنین رابطه منفی بین ارزش افزوده تعاونی های غیرتولیدی و نرخ تورم به دلیل افزایش عرضه کالاها و خدمات است که منجر به کاهش تورم شده است. رابطه سایر متغیّرها ازجمله: شکاف تولید، رشد نقدینگی و نرخ ارز با نرخ تورم مثبت و در مقابل رابطه ی حجم واردات و نرخ تورم منفی می باشد.

هدف این پژوهش تحلیل کارآفرینی اجتماعی در شرکت های تعاونی در راستای سیاست های کلی بخش اشتغال است. تحقیق حاضر از دیدگاه پارادایم شناسی اثبات گرا و به لحاظ مخاطب شناختی کاربردی، به لحاظ روش پیمایشی و به لحاظ قلمرو زمانی در حوزه تحیقات مقطعی و از نظر جمع آوری داده ها نیز میدانی است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش برای اندازه گیری متغیر قابلیت های فناوری اطلاعات، کارآفرینی اجتماعی، فرهنگ کار پرسشنامه استاندارد است، که شامل 21 سوال برای سنجش کل متغیرهای تحقیق است. روایی محتوا به وسیله ابزار CVI , CVR توسط پنل خبرگان تائید شد. روایی سازه و پایایی مدل نیز با استفاده از آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی، پایای اشتراکی، بررسی و تائید شد. جامعه آماری تحقیق حاضر مدیران بخش تعاونی های تولیدی است که با استفاده از نرم افزار تعیین حجم نمونه G power در سطح آلفای 1/0 و توان آزمون 85/ 0 درصد 171نفر به عنوان نمونه نهایی تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور آزمون فرضیه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. همچنین نتایج پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS,24و Smart:PLS,3 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد قابلیت فناوری اطلاعات بر کارآفرینی اجتماعی تأثیر معناداری دارد. همچنین فرهنگ کار بر کارآفرینی اجتماعی تأثیر معناداری داشته است. نقش تعدیلگر فرهنگ کار مورد تایید قرار گرفت.

هدف پژوهش حاضر بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونی های تولیدی استان کرمانشاه بود. جامعۀ آماری پژوهش را متخصصان دانشگاهی مرتبط با بخش تعاون، کارشناسان ادارۀ کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمانشاه و تعدادی از مدیران شرکت های تعاونی تولیدی استان تشکیل دادند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و تا اشباع نظری داده ها صورت گرفت که تعداد 12 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات  از ابزار مصاحبه و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون (تم) استفاده شد. نتایج تحلیل مصاحبه ها نشان داد عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونی های تولیدی استان کرمانشاه عبارت اند از: عوامل شخصیتی، مدیریتی، اقتصادی، فرهنگی – اجتماعی و آموزشی. برهمین اساس، مدیران عامل تعاونی ها باید از میان افرادی با توانایی و مهارت های مدیریتی و فنی انتخاب شوند. با توجه به یافته های پژوهش و مشخص شدن نقش عوامل اقتصادی، کمبود منابع مالی و سخت گیری بیش ازاندازۀ بانک ها در استفاده از اعتبارات و تسهیلات بانکی، ازجمله موانع سرمایه گذاری بلندمدت و مولد تعاونی ها و درنتیجه، گسترش و توسعۀ آنهاست.  

اتخاذ راهبرد کارآفرینانه، موجب بهره وری کلیۀ عوامل تولید و ارتقای قابلیت های سازمانی و بهبود شاخص های رقابتی تعاونی ها می شود. در این تحقیق سعی شده است بر پایۀ تحقیقات نظری و میدانی و تأکید بر اثرگذاری راهبرد کارآفرینانه در افزایش رقابت پذیری تعاونی ها توجه فعالان بخش تعاون به این مهم جلب شود. بدین منظور تعداد 386 پرسش نامه از میان مدیران ارشد کلیه شرکت های تعاونی تولیدی در سطح ایران گردآوری شد که قابلیت تجزیه و تحلیل داشتند. داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار اسمارت پی. ال. اس. نسخه 2 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد بین منابع و قابلیت های تعاونی ها و اتخاذ راهبرد کارآفرینانه ارتباط مثبت وجود دارد و راهبرد کارآفرینانه نیز تأثیر مثبت در رقابت پذیری تعاونی ها دارد. همچنین محیط رقابتی بر اتخاذ راهبرد کارآفرینانه و رقابت پذیری اثر معنادار دارد.

هدف اصلی این تحقیق، مستندسازی تجربیات مدیریتی تعاونی های تولیدی موفق در استان همدان بود. این تحقیق از نوع کاربردی و به صورت کیفی و با استفاده از رویکرد مستندسازی انجام گرفت. جامعۀ آماری تحقیق را مدیران عامل تعاونی های تولیدی موفق در استان همدان ( N= 20) تشکیل دادند که با استفاده از سرشماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش مشاهده، مصاحبه نیمه ساختارمند و بررسی اسناد و مدارک و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری و طبقه بندی استفاده شد. یافته ها نشان داد که تجربیات مدیریتی تعاونی های تولیدی موفق استان همدان در 14 طبقه کلی قرار گرفتند که عبارت اند از: مدیریت استراتژیک، توسعه منابع انسانی، تعاملات برون سازمانی، تلفیق علم و تجربه، هیئت مدیره توانمند، مدیریت ارتباط با مشتری، کیفیت مداری، نوآوری، توسعۀ شرکت، تخصصی بودن شرکت، تدارک زیرساخت ها، مقابله با دلال ها، نظم و انضباط در محیط کار و صبر و پشتکار. در نهایت، مدل سازی تجربیات مدیریتی تعاونی های تولیدی موفق صورت گرفت.

توانمندسازی به مدیران این امکان را می دهد که از دانش، مهارت و تجربۀ همۀ افراد سازمان استفاده کنند، ولی اندک اند مدیران و افرادی که روش ایجاد فرهنگ توانمندسازی را بدانند و به کار بندند. لذا این پژوهش با هدف بررسی رابطۀ ابعاد توانمندسازی مدیران مبتنی بر اقتصاد مقاومتی تعاونی های تولیدی انجام گرفت . این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ نحوۀ گردآوری اطلاعات، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. به علاوه، در مدل تحلیلی پژوهش، شایستگی پویای مدیران متغیر مکنون برون زا و توانمندسازی   پویای مدیران متغیر مکنون درون زا هستند. تحلیل فرضیه های تحقیق نشان داد که بین شایستگی پویای مدیران   و نیمرخ شخصی و نیمرخ سازمانی و توانمندسازی پویا به ترتیب، شدت تأثیر برابر 64/0، 76/0 و 36/0 است. همچنین شدت اثر بین توانمندسازی پویا و اقتصاد مقاومتی 79/0 است که نشان از رابطۀ مناسب میان معیارهای تحقیق دارد. برای تعیین اولویت نهایی عناصر از فن FAHP استفاده شد. با توجه به پنج معیار اصلی و 18 زیرمعیار، شاخص " تحصیلات دانشگاهی " با وزن 110/0 در اولویت نخست و شاخص   "عمومی " با وزن 101/0 در اولویت دوم قرار دارد. برپایۀ نتایج به دست آمده می توان گفت که با رویکردهای ساختاری و برنامه ریزی، مدیریتی و سازمانی، مشارکتی و اقدام و عمل کارکنان، مدیران می توانند توانمندی های خود را در سرمایه گذاری، امور تولیدی، تحقیق و توسعه، نوآوری و بازاریابی بسنجند و ضعف ها را شناسایی کنند تا دستیابی کامل به اهداف میسر شود.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و تبیین مدل هوشمندی سازمانی در تعاونی های تولیدی کشور انجام شده است. این مطالعه با رویکرد ترکیبی (کیفی-کمی) انجام شد. در فاز کیفی از نظریه داده بنیان استفاده شد. در این فاز، با 15 تن از خبرگان حوزه تعاون به صورت هدفمند مصاحبه به عمل آمد. در فاز کمّی، 350 نفر از مدیران عامل و اعضای هیأت مدیره تعاونی ها به روش طبقه ای مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمعآوری داده ها پرسشنامه ای مستخرج از نتایج فاز کیفی بود. نتایج فاز کیفی نشان داد که قابلیت های هوشمندی سازمانی به عنوان پدیده محوری مورد توجه است. یافته های فاز کمّی نشان داد که «بسترهای توسعه هوشمندی» بر«توانمندساز های هوشمندی»، «توانمندساز های هوشمندی» بر «قابلیت های هوشمندی سازمانی»، «قابلیت های هوشمندی سازمانی»، بر «استراتژی های هوشمندی»، و «استراتژی های هوشمندی» بر «عملکرد هوشمندی» اثر مثبت و معنی داری دارند. این در حالی است که «حکمرانی هوشمندی» بر «توانمندساز های هوشمندی» اثر معنادار ندارد. نتایج حاکی از آن است که سطح بالاتری از بسترها و توانمندسازهای هوشمندی می تواند عملکرد تعاونی های تولیدی را بهبود دهد و اهمیت استراتژی ها را برجسته کند.

باوجود ادبیات غنی بازاریابی کارآفرینانه درمتون مختلف، ماهیت تحقیقات درعرصه کسب وکارهای تعاونی گونه با بارفرهنگی و اقتصادی متفاوت، دچار تغییرات عمده شده است و درنتیجه الگوها و مدل های موجود بازاریابی کارآفرینانه به خوبی شیوة بازاریابی کارآفرینانه این کسب وکارها را بیان نمی کنند. بنابراین، هدف کلی پژوهش حاضر، شناسایی الگوی پیاده سازی بازاریابی کارآفرینانه استراتژیک درتعاونی های تولیدی است. این پژوهش کاربردی و ازنظرنحوه گردآوری داده ها، ازنوع پژوهش های اسنادی– فراترکیب به شمار می رود. برای شناسایی الگوی پیاده سازی بازاریابی کارافرینانه استراتژیک درتعاونی های تولیدی، تعداد124 مقاله بررسی شدکه ازمیان آنها26 مقاله به کمک برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی، برای تجزیه وتحلیل نهایی انتخاب شدند. دراین پژوهش، ابتدا298 شاخص معرف بازاریابی کارآفرینانه استراتژیک شناسایی ودر46مفهوم و12 مقوله طبقه بندی شدند. برای تعیین وزن شاخص ها، از آنتروپی شانون، استفاده شد. براساس یافته های تحقیق، ابعاد اصلی پیاده سازی بازاریابی کارآفرینانه استراتژیک، شامل تفکراستراتژیک بازاریابی، عوامل درون سازمانی، برنامه ریزی راهبردی، انتخاب بازارهدف، شبکه قابلیت های ارتباطی-سازمانی، راهبردهای بازاریابی کارآفرین محور، الزامات استراتژیک کارآفرینانه، آمیخته بازاریابی، حمایت های نظام مند مدیریت تعاونی ها، روش های ورود به بازار، تحقیقات بازار وتحلیل رفتار مصرف کننده و کنترل و ارزیابی بازارهستند. در نهایت می توان نتیجه گرفت که مدیران بخش تعاونی های تولیدی کشاورزی می توانند ازنتایج این مطالعه درجهت شناسایی مشتریان جدید ونیازهای متنوع آنها، افزایش سهم بازار و ایجاد مزیت زقابتی استفاده نمایند.