کیفیت مسکن

این بررسی با هدف ارزیابی نتایج حاصل از طرح های شهرک سازی در مناطق خشک و نیمه خشک در شهر فردوس به انجام رسیده است. فرض اصلی این بررسی آن است که محلات مسکونی جدید، رضایتمندی بیشتری را برای ساکنین به همراه آورده و شرایط بهتری نسبت به محلات قدیمی دارند. این بررسی به شیوه توصیفی و تحلیلی به انجام رسید. داده های مورد نیاز با استفاده از مدارک کتابخانه ای و میدانی با بهره گیری از پرسشنامه گردآوری شد. ابزار گردآوری اطلاعات قبل از کاربرد، بر اساس نظر متخصصان و آزمون های مربوطه از جنبه روایی و پایایی مورد تأیید قرار گرفتند. داده های گردآوری شده با این ابزار، با استفاده از نرم افزار SPSSتجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان داد که محلات مسکونی جدید، نتوانسته اند رضایتمندی بیشتری از زندگی در محلات قدیمی را فراهم آورند. با این وجود، به طور کلی سطح رضایتمندی از محلات مسکونی در حد زیادی قرار نداشته است، به طوری که تنها 48 درصد پاسخگویان از زندگی در محله خود رضایت داشته و این شرایط برای کیفیت ساختمان مورد استفاده 49 درصد بوده است. به نظر می رسد در میان عوامل موثر، بی توجهی به شرایط اقلیمی و محیطی در این ناکامی نقش مهمتری بر عهده داشته است. به همین دلیل توصیه می شود که در اجرای طرح های بعدی این عوامل با تاکید بیشتری مورد توجه قرار گیرد.

مسکن به عنوان مهم ترین کاربری در سطح شهرها همواره به منظور ایجاد مکانی مناسب برای ارضای نیازهای روحی و جسمانی مورد توجه برنامه ریزان شهری و منطقه ای بوده است. مسکن مناسب مسکنی است که از لحاظ شاخص های فیزیکی با استانداردهای تعریف شده همخوانی داشته باشد و امکان دسترسی راحت به محل های کار، اوقات فراغت، خرید، درمانی و آموزشی و غیره را داشته باشد. با بررسی معیارها و شاخص های مؤثر در امر مسکن می توان هرگونه برنامه ریزی و تصمیم گیری در مورد مسکن را تسهیل نمود. به همین منظور، هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت مسکن شهری در شهر اهواز می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. رویکرد حاکم بر ارزیابی مسکن تحلیل فضایی –مکانی است و به منظور بررسی داده ها از تکنیک DEMATEL و روش فازی استفاده شد. ابتدا در محیط نرم افزار ARCGIS لایه ها ویرایش سپس با روش فازی ممرشیپ (Fuzzy Membership) استانداردسازی شده اند. با استفاده از پرسشنامه تکنیک DEMATEL که به وسیله 10 نفر از متخصصین حوزه برنامه ریزی شهری تکمیل گردید وزن معیارها به دست آمد و در لایه ها ضرب گردید و در نهایت با فازی گاما (Gamma) 8/0 لایه ها همپوشانی شده اند و نقشه ارزیابی مسکن شهر اهواز در 5 طبقه به دست آمد. یافته های پژوهش نشان می دهند که کیفیت خیلی بالا 6/23 درصد، کیفیت بالا 1/52 درصد، کیفیت متوسط 9/20 درصد، کیفیت پایین 2/1 درصد و کیفیت خیلی پایین 2/2 درصد می باشد.      

دغدغه تأمین مسکن مناسب از موضوعات مهم در برنامه ریزی شهری به شمار می آید که علی رغم سابقه طولانی همچنان الگوی واحد و وفاق نظر جامعی در مورد آن وجود ندارد. هر چند در دهه های اخیر افزایش توجه به برنامه ریزی راهبردی، برنامه ریزی مسکن را تحت تأثیر قرار داده اما پژوهشی مبنی بر کاربست این الگو و منطق نظری آن در عرصه عمل در برنامه ریزی مسکن  انجام نشده است. در این پژوهش سعی شده تا با بهره گیری از رویکرد راهبردی که بر مقتضیات مکانی، نقش فعال بهره برداران و گزینش هدفمند مسائل متمرکز است، مسائل استراتژیک مسکن شهر بجنورد بر مبنای دیدگاه بهره برداران شناسایی گردد. به این منظور با روش ارزیابی و بر مبنای 33 شاخص، کیفیت مسکن بررسی شد. بدین منظور پرسشنامه هایی در سطح شهر توزیع و نتایج  به صورت مکانی ثبت گردیدند. با همپوشانی نتایج مجموعه ای از پهنه های همگن در سطوح مختلف کیفیتی شناسایی شد که حتی با ناحیه بندی رسمی شهر نیز تفاوت داشت. مسائل مسکن و اولویت ها آنها نیز در تمامی پهنه ها یکسان نبود لذا نیاز به راهکارهای ویژه ای در هر پهنه وجود دارد که در رویکردهای معمول ساده انگارانه، مغفول واقع می شوند.

تأمین مسکن اقشار کم درآمد، یکی از مشکلات دولت هاست. خانوارهای کم درآمد بخش زیادی از درآمد سالیانه خود را صرف مسکن می نمایند بنابراین هر دولتی در راستای رفاه جامعه ضروریست به تامین مسکن بپردازد. اهمیت مسکن اجتماعی، به علت تامین مسکن مناسب دهک های پایین و تعدیل چالش های مهم آن با توجه به محدودیت منابع انرژی و افزایش تقاضا می باشد. بخش ساختمان، از بزرگترین مصرف کنندگان انرژی در جهان بویژه در ایران است. طراحی صحیح مسکن از اتلاف انرژی جلوگیری می کند لذا طراحی مسکن اجتماعی با رویکرد مصرف بهینه انرژی به عنوان سیاست کلان اقتصادی و اجتماعی در این پژوهش مورد توجه می باشد. اگر ایران به همین روند در تولید، انتقال، توزیع و مصرف انرژی ادامه دهد تهدیدی جدی برای اقتصاد محسوب می شود. اهداف کلی شامل کاهش سهم مسکن در سبد هزینه زندگی و مصرف بهینه انرژی در مسکن اجتماعی می باشد. روش پژوهش تحلیلی- میدانی و شبیه سازی مدل پیشنهادی در تهران می باشد که ضمن حفظ قیمت مناسب، با بهینه سازی مصرف انرژی به تقاضای مسکن پاسخ دهد. بدوا طراحی مسکن اجتماعی طبق استانداردهای طراحی و بر مبنای هزینه تمام شده، بهینه سازی پارامترهای موثر در مصرف انرژی چون فرم، جهت گیری، همسایگی، جزییات اجزای ساختمانی و ... صورت گرفته و نهایتا نشان داده شده طرح پیشنهادی نسبت به وضع موجود، مطلوب تر می باشد. نتایج حاصله، ارائه راهکارهای دارای توجیه اقتصادی طرح مسکن اجتماعی با بهینه سازی در مصرف انرژی می باشد.

مسکن نقش بسیار مهمی در کیفیت زندگی جامعه بشری داشته و بخشی بزرگی از هزینه های زندگی خانوارها را به خود اختصاص می دهد. با توجه به بالا بودن تأمین هزینه مسکن، دولت ها معمولاً برای کمک به تأمین مسکن به ویژه برای خانوارهای کم درآمد از طریق احداث مسکن اجتماعی و اعطای وام های کم بهره اقدام می کنند. در ادامه سیاست های توسعه روستایی کشور، اعطای وام کم بهره مسکن روستایی سال های اخیر زمینه ساخت تعداد قابل توجهی از بناهای مسکونی را در سراسر روستاها پدید آورده است و بالا بودن حجم این ساخت و سازها تغییراتی محسوسی را در چهره ظاهری و کیفیت سکونت روستایی ایجاد کرده است. به منظور آشنایی با چگونگی این تغییرات، مقاله حاضر میزان رضایت مندی روستائیان را از کیفیت ساخت و سازهای جدید مسکونی مورد بررسی قرار می دهد. داده های به کار گرفته شده در تحقیق حاضر از طریق بررسی میدانی و تکمیل پرسشنامه در ده روستای شهرستان شفت از استان گیلان بدست آمده است. یافته های مهم تحقیق نشان می دهد که خانوارهای روستایی استفاده کننده از وام مسکن روستایی در محدوده مورد مطالعه از کیفیت مسکن جدید رضایت بالایی دارند. رضایت مندی از مسکن جدید مواردی چون کیفیت بهتر فیزیکی و مقاومت بیشتر آن در برابر حوادث طبیعی، نمای بیرونی بهتر، مصالح و امکانات مناسب به کار رفته در داخل بنا، محافظت بهتر در برابر عوامل طبیعی، تسهیلات و امکانات رفاهی و به طور کلی احساس راحتی و آسایش بیشتر را در بر می گیرد. نتایج آزمون کروسکال والیس در این تحقیق نشان داد که میزان رضایت مندی روستائیان از کیفیت مسکن جدید با توجه به موقعیت جغرافیایی، اندازه جمعیتی روستاها، مساحت مسکن جدید، مدت زمان ساخت مسکن و محل سکونت قبلی خانوارهای روستایی متفاوت می باشد.

سیاست، به معنای تدبیر امور، مصلحت اندیشی و دوراندیشی است که با در نظر گرفتن مصالح جامعه سعی در هدایت آن دارد. مسئله سیاست گذاری مسکن روستایی و دستیابی به الگوی مطلوب سکونت از دغدغه های پیش روی برنامه ریزان و از اولویت های برنامه های توسعه روستایی است. مسکن روستایی از مهم ترین نیازهای توسعه روستا بوده و توسعه روستاها گامی در راستای کاهش مهاجرت به شهرها می باشد. مسکن از عناصر حیاتی جوامع روستایی است و شامل محیط فیزیکی، خدمات و تسهیلات ضروری برای بهزیستن خانواده، اشتغال، آموزش و بهداشت می باشد بنابراین مسکن روستایی بسیار پیچیده تر از مسکن شهری بوده و نوع نیاز روستاها به مسکن با آنچه شهرها به آن نیاز دارند متفاوت است. مسکن روستایی از نبود برنامه ریزی توسعه و برنامه های اجرایی رنج می برد. سیاست مسکن روستایی به روشی عمومی برای خانه دار شدن خانواده ها و افراد روستایی با بهره گیری از برنامه های مختلف وام تبدیل شده است اما ساکنین روستاها از درآمد پایینی برخوردار بوده و توانایی بازپرداخت وام را ندارند. همچنین سیاست مسکن روستایی با وجود تفاوت با مسکن شهری و دارا بودن شرایط خاص همانند سیاست مسکن شهری تدوین می گردد. این امر ضرورت بررسی سیاست های اتخاذ شده در زمینه مسکن روستایی را تبیین می کند. بنابراین نوشتار حاضر به ارزیابی سیاست های دولت در زمینه مسکن روستایی می پردازد. در این مطالعه نخست به مشکلات مسکن روستایی پرداخته شده است سپس سیاست هایی که دولت در راستای حل مشکلات آن اتخاذ کرده، مورد بررسی قرار گرفته است. سیاست های دولت در قالب برنامه های پنج ساله تدوین می گردد، بنابراین این برنامه ها مورد ارزیابی قرار گرفته تا مشخص گردد دولت برای حل مشکلات مسکن روستایی چه سیاست هایی را برگزیده است سپس با استفاده از رویکرد تحلیل راهبردی، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی شده و راهبردهای مناسب برای حل مشکل مسکن روستایی مطرح گردیده است. نتایج مقاله نشان می دهد در سیاست های مسکن روستایی بیشتر به ابعاد کمی ساخت وساز توجه شده در حالی که به عواملی نظیر شرایط اقلیمی روستاها، استفاده از نیروهای محلی، مصالح بومی سازگار با شرایط محلی روستا و مشارکت مردم کمتر پرداخته شده است.

     مهم ترین کارکرد هر شهری نقش سکونتی آن است و به همین دلیل ویژگی های کیفی مسکن نقش اساسی در کیفیت فضاهای شهری و عدالت فضایی-اجتماعی دارند. با رشد سریع شهرنشینی در قرن اخیر، به خصوص در جوامع توسعه نیافته و در پی آن رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت و کوچک شدن بعد خانوار باعث چالش های جدی در شهر ازجمله کاهش کیفیت مسکن و نابرابری در ابعاد گوناگون کالبدی، محیط زیستی، خدماتی، اجتماعی و اقتصادی شده است. منطقه 2 شهر تهران به دلیل شمالی-جنوبی بودن و کشیدگی از مرکز شهر تا شمالی ترین نقاط شهری تهران دارای گوناگونی سکونتی و کیفیت مسکن می باشد. مسکن یکی از نیازهای حیاتی انسان ها است، به همین دلیل رضایت مندی ساکنان از کیفیت مسکن در محلات شهری قابل تحلیل هستند و بی توجهی به این امر مهم، می تواند باعث نابرابری مسکن شود. هدف پژوهش حاضر تحلیل رضایت مندی ساکنان از کیفیت مسکن در سطح محلات منطقه 2 شهر تهران است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی-تحلیلی با ماهیت کاربردی است و در گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و پیمایشی با استفاده از روش پرسشنامه صورت گرفته است. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون تی تک نمونه، میزان رضایت از شاخص های کیفیت مسکن، آزمون همبستگی پیرسون و در نهایت تحلیل عاملی انجام شده اند. یافته ها نشان می دهد که شاخص های مورد مطالعه (دسترسی، ویژگی ساختاری، امکانات رفاهی، ویژگی اقتصادی، ویژگی اجتماعی و سلامت محیطی) با موضوع پژوهش و حتی مولفه های هر شاخص رابطه معناداری دارند. نتایج رضایت مندی ساکنان نیز نشان دهنده این است که منطقه ازنظر داشتن شاخص های مورد مطالعه پژوهش دارای مطلوبیت مناسبی می باشد. درنهایت ده عامل برای کیفیت مسکن از منظر کیفیت خیابان، نوع ساختمان ، تقاضای مسکن، سطح فرهنگی، امکانات رفاهی، دسترسی به ایستگاه و خطوط حمل ونقل، خلوتی محل، کیفیت صوتی و هوا، نسبت قومی و نژادی و عوارض و مالیات شهرداری قابل شناسایی است. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون مشخص می کند که بالاترین همبستگی مربوط به شاخص های امکانات رفاهی با دسترسی و ویژگی اقتصادی بوده است.

کیفیت محیط زندگی ابعاد گوناگونی دارد. یکی از مهم ترین آنها، کیفیت مسکن است که پاسخگویی به نیازهای مختلف فردی، اجتماعی، فرهنگی، روانی و فیزیکی ساکنین را تأمین می کند. کیفیت بصری یکی از انواع کیفیت مسکن است که این پژوهش ضمن اشاره به معنای آن، در نظر دارد تا بوسیله شاخص های مناسبی به ارزیابی این موضوع در مسکن آپارتمانی شیراز به عنوان کلان شهر جنوبی کشور با توجه به موقعیت خاص جغرافیاییش بپردازد. شاخص ها به روش کلی نحو فضا و بوسیله نرم افزار دپس-مپ و نمودار و روابط ریاضی تجزیه و تحلیل می شوند. جامعه آماری شامل 50 نوع پلان آپارتمان مسکونی از سه منطقه شیراز که بیشترین تعداد آپارتمان مسکونی را دارا می باشند، انتخاب شده است. در پژوهش حاضر بر مبنای مطالعات انجام شده علاوه بر ارائه پیشنهاداتی جهت بالا بردن کیفیت بصری مسکن، الگوی طرح واره مناسب مسکن آپارتمانی نیز ارائه شده است و مشخص شد، ارتباط مستقیم آشپزخانه یا سالن با تراس با قابلیت و کنترل دید بیشتر از فضاهای عمومی منزل به این فضا، ضمن تاکید به آن، عاملی موثر در ایجاد کیفیت بصری مطلوب مسکن آپارتمانی است.

سکونتگاه های غیررسمی به مثابه ی یکی از پیامدها و ویژگی های بارز شهرنشینی معاصر در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران بوده اند. در میان تمام مشکلاتی که این سکونتگاه ها دارند، امنیت تصرف، یکی از مهمترین مسائلی است که با آن مواجه هستند. حق تامین سکونت، اصلی اساسی و لازم برای بهبود شرایط زندگی ساکنین در این سکونتگاه ها به شمار می رود و فقدان آن منجر به عدم تمایل به مشارکت، عدم سرمایه گذاری در بهبود مسکن و آسیب های روانی در ساکنان می شود. هدف این تحقیق، بررسی ارتباط میان امنیت تصرف و کیفیت کالبدی مسکن در ناحیه ی خودانگیخته ی شهری نایسر شهر سنندج می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است. جمع آوری داده های پژوهش به روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه انجام شد. نمونه گیری به صورت هدفمند بوده و از 7730 خانوار موجود در محدوده، 366 سرپرست خانوار با استفاده از فرمول کوکران با سطح اطمینان 93 درصد برای پرسشگری انتخاب شدند. سپس داده های بدست آمده از طریق نرم افزار SPSS از جمله آزمون های تحلیل عاملی، رگرسیون چندمتغیره، آزمون همبستگی پیرسون، آزمون میانگین و تحلیل مسیر تجزیه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که عامل امنیت تصرف مشارکتی با ارزش عددی «846/0» بیش از عوامل امنیت تصرف قراردادی و تجربه محور بر کیفیت کالبدی مسکن در نایسر تاثیرگذار بوده است و همچنین نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد که ارتباط مستقیم و مثبتی میان شاخص های امنیت تصرف با کیفیت کالبدی مسکن وجود دارد، بدین صورت که با افزایش شاخص های امنیت تصرف، کیفیت کالبدی مسکن در این محدوده نیز افرایش خواهد یافت.

کیفیت خانه از زمان نخستین برنامه خانه سازی موضوع بحث میان سیاست گذاران، برنامه ریزان و سرمایه گذاران بوده است. پژوهش های اخیر نشان می دهند پیگیری چالش های مربوط به کیفیت خانه ها در رشته ها، رویکردها، و روش های مختلف باعث محدودشدن و ناکارآمدی تلاش های صورت گرفته می شود. این پژوهش با درنظرداشتن همکاری نهادهای فعال در زمینه خانه سازی در بخش خصوصی به عنوان راهکاری برای غلبه بر چالش های کیفیت خانه ها به دنبال یافتن موانع این همکاری و راه حل های آن هاست. دراین راستا روش تحلیل تماتیک انعکاسی به کار گرفته شد. نمونه گیری به صورت هدفمند و به شیوه گلوله برفی انجامشد تا اثرگذارترین افراد در مهم ترین نهادهایی که در بخش خصوصی بر کیفیت خانه ها اثر می گذارند در پژوهش شرکت کنند. درمجموع 23 نفر، شامل همه تصمیم گیران کلیدی در یکی از شهرهای استان مازندران، در پژوهش شرکت کردند. مصاحبه ها در سه مرحله کدگذاری شدند و تم ها توسعه یافتند. براساس نتایج پژوهش مهم ترین مانع همکاری بسته بودن کانال های ارتباطی بین نهادهاست. متفاوت بودن هدف نهادها، تعهد نداشتن به کار با گروه، بی اعتمادی، بی انگیزگی و انکارکردن مسئولیت مشکلات اصلی بودند که به بسته شدن کانال های ارتباطی منجر شدند. وضع مجموعه قوانینی که بتواند با ارائه انگیزه، درنظرگرفتن تنبیه، و سرمشق دادن به نهادها با ارائه نمونه های موفق باعث بی اثرشدن موانع شناسایی شده شود، یگانه راه حل برون رفت از وضعیت کنونی است.

هدف: مطالعه حاضر با هدف رتبه بندی نواحی 22گانه شهر اراک از حیث برخورداری از شاخص های کمی - کیفی مسکن و شناسایی الگوی فضایی توزیع شاخص های کمی– کیفی بر پیکره فضایی شهر اراک انجام شد. روش و داده: با دعوت از ۱۹ کارشناس، شاخص های کمی و کیفی، جمع بندی و مورد اشباع نظری قرار گرفت. سپس با استفاده از روش وزن دهی Shannon’s Entropy و روش های تصمیم گیری چندمعیاره Saw, Moora, Copras، 31 شاخص های کمی– کیفی، وزن دهی و در نواحی سطح شهر اراک مورد ارزیابی قرار گرفتند؛ در مرحله نهایی با استفاده از روش تجمیعی Copland رتبه بندی نهایی شاخص ها انجام و با فراخوانی داده ها در نرم افزار Arc-GIS اقدام به تولید نقشه نهایی شد. همچنین از مدل موران جهانی برای شناسایی الگوی فضایی شاخص های کمی- کیفی مسکن استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که الگوی توزیع شاخص های کمی– کیفی مسکن در شهر اراک، یک الگوی «تصادفی» است که عوامل متعددی بر «تصادفی» بودن الگوی توزیع شاخص ها مؤثرند؛ وجود بافت های فرسوده، سکونتگاه های غیررسمی و مرکز شهر ضمن آن که باعث شده اند تا الگوی فضایی توزیع شاخص های کمی – کیفی «تصادفی» باشد، مهم ترین عوامل در عدم برخورداری نواحی از شاخص های کمی– کیفی مسکن به شمار می روند. از طرفی، نواحی برنامه ریزی شده ای نظیر نواحی 3، 5، 18، 20، 10 و 7 دارای وضعیت مناسبی از حیث برخورداری از شاخص های کمی - کیفی هستند. نتیجه گیری: به صورت کلی نتایج این مطالعه نشان داد که وجود بافت فرسوده و سکونتگاه های غیررسمی در کنار فرسودگی، تراکم جمعیت و گرانی زمین نواحی مرکزی شهر، عمده ترین دلایل در بروز نابرابری فضایی در برخورداری از شاخص های کمی و کیفی مسکن در سطح نواحی شهر اراک است. همچنین مطابق با الگوی توسعه ادواری، نواحی برنامه ریزی شده و جدید، با اهمیت به مسائلی نظیر کیفیت مسکن، دسترسی و سرانه، در وضعیت مناسب تری از حیث برخورداری از شاخص های کمی و کیفی مسکن قرار دارند. نوآوری، کاربرد نتایج: از مهم ترین جنبه های نوآورانه و کاربردی پژوهش می توان به استفاده از گروه کارشناسان در پایش شاخص ها، استفاده از مدل تجمیعی کوپلند در فرایند پژوهش اشاره کرد. لازم به ذکر است که این مطالعه می تواند شکاف موجود در پژوهش های حوزه مسکن در شهر اراک را تا حد قابل توجهی تعدیل بخشد.

بهره مندی از محل اقامت رضایت بخش یکی از با ارزش ترین جنبه های زندگی مردم و یکی از عناصر اصلی استانداردهای زندگی مادی است. هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت مسکن در محله کیانشهر تهران و پی بردن به تفاوت های فضایی کیفیت مسکن در سطح این محله است. کیانشهر محله ای از منطقه 15 شهرداری در جنوب شرق تهران با حدود 508 هکتار مساحت و 77201 نفر جمعیت است. پژوهش ماهیتی کاربردی و روشی توصیفی - تحلیلی دارد. داده ها برگرفته از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 و نیز پیمایش است. نمونه آماری پیمایش متشکل از 378 سرپرست خانوار ساکن هستند. ابزار گردآوری داده در پیمایش پرسشنامه حاوی 28 گویه برای ارزیابی 28 شاخص بوده است که پاسخگو باید در 5 طیف کیفی از بسیار خوب تا بسیار بد، هر گویه را ارزیابی می کرد. تحلیل ها با قیاس میانگین رقم ارزیابی شده با رقم میانگین فرضی صورت گرفته اند و برای تحلیل فضایی، مختصات نقاط موقعیت افراد پاسخگو در سیستم نصف النهار جهانی تعیین شدند و از آنها یک لایه واحد با عارضه های نقطه ای، تشکیل و نقشه توزیع فضایی با ابزارهای Interpolation و Symbology در Arc GIS ترسیم شد. یافته های تحقیق بیان کننده سطح متوسط کیفیت مسکن هستند. از 28 شاخص، 1 شاخص سطح بسیار مطلوب، 7 شاخص سطح مطلوب، 3 شاخص سطح نامطلوب و 15 شاخص سطح متوسط را نشان دادند. نوعی دوگانگی در کیفیت مسکن محله وجود دارد؛ به گونه ای که در یک سوم محله که نخستین مجموعه های آپارتمانی ارزان قیمت برای طبقات کم درآمد در اواخر دهه 1350 و اوایل دهه 1350 بنا شده اند، کیفیت مسکن بسیار نازل بوده است؛ در مقابل، در دو سوم سطح محله که در دو سه دهه اخیر در آنها ساخت و ساز در زمین های خالی یا نوسازی بافت انجام گرفته، شهرسازی مبتنی بر طرح جامع بوده است و ساختمان ها منطبق با اصول مهندسی بنا شده اند؛ بنابراین، کیفیت مسکن در سطح بالاتر قرار دارد. کیفیت مسکن در محله مطالعه شده رابطه نزدیکی با قدمت بلوک های ساختمانی و زمان احداث دارد؛ به طوری که در قسمت های قدیمی تر، ساختمان ها از لحاظ کیفیت مصالح و رعایت اصول مهندسی ساختمان و همچنین ازنظر طراحی و خدمات، به دلیل عدم انطباق پذیری با مقررات طرح جامع و کنترل مدیریت شهری، از سطح نازل تری برخوردارند.

هدف از انجام این پژوهش، ارائه مدل مطلوب سیاستی ارتقاء کیفیت مسکن است. بر همین اساس در بخش مبانی نظری معیارهای برنامه ریزی مشارکتی، توسعه پایدار و بوم- محوری استخراج و جمع بندی نظری شد. این پژوهش دارای رویکردی کیفی بوده و از روش نظریه داده بنیاد (گرندد تئوری) به عنوان روش تحقیق استفاده شده است. روش گردآوری داده ها، مطالعه اسناد بالادستی و مصاحبه های عمیق و باز با 15 نفر از نخبگان آگاه از موضوع مورد بحث است. مصاحبه ها در ابتدا به صورت اکتشافی و توصیفی بوده اند و به تدریج پس از انجام هر مصاحبه، کدگذاری داده های حاصل از مصاحبه ها انجام می گردید. برای تحلیل داده ها از روش مقایسه مداوم در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که تئوری جوهری مدل مطلوب ارتقاء کیفیت مسکن دارای هشت مؤلفه: مکانیزم های مؤثر طراحی سیاست ها، برنامه ها و طرح های توسعه، مکانیزم های مالی، مکانیزم های نهادی-قانونی، مکانیزم های شفاف سازی ضوابط و مقررات، مکانیزم های آموزش در دو سطح نخبگان دانشگاهی و نخبگان مردمی، مکانیزم های ارزشی و فرهنگی، مکانیزم های اصلاح ساختار مسکن و استقرار مدل مطلوب ارتقاء کیفیت مسکن می باشد که توسعه و موفقیت کیفیت مسکن در گرو تعامل و ارتباط با مکانیزم های تعریف شده است.