فرهنگ یادگیری سازمانی

به رغم ناپایداری های محیط کسب وکار و پیشرفت فناوری، سازمان ها با تکیه بر قیمت و کیفیت، قادر به ادامه فعالیت نیستند. از این رو نوآوری به یکی از مزیت های رقابتی کلیدی تبدیل شده است. فرهنگ یادگیری سازمانی نیز یکی از راهکارهای کلیدی برای ارتقاء نوآوری سازمانی محسوب می شود که با خلق و کسب دانش مورد نیاز سازمان، زمینه را برای نوآوری در کسب وکار فراهم می کند. این مقاله به بررسی تأثیر نوآوری از مجرای فرهنگ یادگیری سازمانی بر اثربخشی سازمانی می پردازد. روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی است. داده ها از طریق پرسشنامه و نمونه ای متشکل از ۱۳۲ نفر از کارکنان شرکت ها در مراکز رشد و فناوری شهر تهران و با استفاده از نمونه گیری تصادفی جمع آوری شده است. نتایج نشان می دهد که اکتساب دانش به عنوان یک پشتوانه برای سایر مؤلفه ها در تقویت کارایی نقش اساسی دارد. از طرف دیگر رابطه ی متغیر فرهنگ یادگیری سازمانی با نوآوری سازمانی و نیز تأثیر مستقیم این متغیر بر اثربخشی سازمانی نشانگر این است که سازمان با بهره گیری از اکتساب دانش و ایجاد تغییرات شناختی و رفتاری، می تواند نوآوری را تا حد زیادی ارتقاء داده و همین موضوع نقش مهمی در افزایش اثربخشی برای سازمان دارد.

اعتقاد بر این است که مأموریت اصلی سیستم های آموزشی ایجاد، حفظ، یکپارچه سازی، انتشار و استفاده از دانش است. در میان این مراحل برخی معتقدند که تسهیم دانش مهم ترین بخش از مدیریت دانش است. هدف پژوهش پیش رو، بررسی رابطه بین فرهنگ یادگیری سازمانی و قصد تسهیم دانش با تأکید بر نقش میانجی فرهنگ یادگیری سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در میان مدرسان EFL و غیر EFL در دانشگاه های ایران می باشد. همچنین این پژوهش به دنبال بررسی این مسئله بوده است که آیا مدل پیشنهادی قصد تسهیم دانش، داده ها را در چارچوب محیط EFL ایران برازش می کند یا خیر. علاوه بر این، مطالعه پیش رو با هدف بررسی تفاوت معنادار در ادراکات اساتید EFL و غیر EFL ایران در خصوص تسهیم دانش در دانشگاه ها انجام شده است. در این پژوهش از آمار توصیفی، تحلیل عاملی تأییدی (CFA) و مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شده است. در پایان، نرم افزار AMOS ۱۶ به منظور تجزیه و تحلیل داده ها به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که بین فرهنگ یادگیری سازمانی و تعهد سازمانی، فرهنگ یادگیری سازمانی و قصد تسهیم دانش و بین رفتار شهروندی سازمانی و قصد تسهیم دانش رابطة مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داده است که تفاوت معناداری در امتیازات مربوط به میزان قصد تسهیم دانش مدرسان EFL و مدرسان غیر EFL، اختلاف معناداری در امتیازات مربوط به تعهد سازمانی در مدرسان EFL و مدرسان غیر EFL و اختلاف معناداری در امتیازات مربوط به رفتار شهروندی سازمانی مدرسان EFL و مدرسان غیر EFL وجود دارد. از سوی دیگر هیچ تفاوت معناداری در امتیازات مربوط به فرهنگ یادگیری سازمانی مدرسان EFL و مدرسان غیر EFL وجود نداشت. بر اساس نتایج این پژوهش، فرهنگ یادگیری سازمانی پیش بینی کنندة مثبت و معنادار تعهد سازمانی و قصد تسهیم دانش است، اما پیش بینی کنندة معنادار رفتار شهروندی سازمانی نیست. تعهد سازمانی پیش بینی کنندة مثبت قصد تسهیم دانش و رفتار شهروندی سازمانی می باشد.

امروزه نیروی انسانی به عنوان یک دارایی باارزش و محوری برای سازمان ها نگریسته می شود. سازمان ها به منظور کسب سطح بالاتری از عملکرد و موفقیت همواره به دنبال بهره گیری حداکثری از این دارایی ارزشمند سازمانی هستند. ازاین رو؛ سازمان ها به دنبال توانمندسازی نیروی انسانی خود به عنوان یک اصل مهم برای بقا و رقابت در عرصه متغیر کسب وکار کنونی می باشند. در این راستا؛ پژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه دو متغیر کلیدی شناخته شده فرهنگ یادگیری سازمانی و انتقال دانش ضمنی در رابطه با توانمندسازی کارکنان است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین فرهنگ یادگیری در سازمان و توانمندسازی کارکنان با در نظر گرفتن متغیر میانجی انتقال دانش ضمنی می باشد. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی است و به روش توصیفی- همبستگی صورت گرفته است. حجم نمونه تعداد 220 نفر از اساتید و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی می باشند، که به صورت تصادفی انتخاب شده اند. ابزار مورداستفاده در ای پژوهش پرسشنامه های استاندارد فرهنگ یادگیری سازمانی ، توانمندسازی کارکنان و انتقال دانش ضمنی است، که پایایی آن ها از طریق آلفای کرونباخ به دست آمد و روش تحلیل عاملی تأییدی برای بررسی روایی مورداستفاده قرارگرفته است. و داده ها نیز با بهره مندی از همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که فرهنگ یادگیری سازمانی نقش بسزایی در فراهم کردن بستر مناسب برای توانمندسازی کارکنان از طریق انتقال دانش ضمنی دارد. ازاین رو پیشنهاد می شود همواره سازمان ها به دنبال دستیابی به فرهنگی و جوی مطلوب و حمایت کننده از یادگیری باشند.

هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی و آزدمون الگویی از برخی پیشایندهای قصد ترک شغل بود. شرکت کنندگان در پژوهش 350 نفر از کارکنان شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری بودند که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه های نقض قرارداد روان شناختی، حمایت سازمانی ادراک شده، فرهنگ یادگیری سازمانی، عدالت سازمانی، تعهد سازمانی، اعتماد به مدیریت ارشد و قصد ترک شغل استفاده شد. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از روش الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و نرم افزارهای SPSS ویراست 22 و AMOS ویراست 22 انجام گرفت. نتایج نشان دادند که الگوی پیشنهادی از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. یافته های مربوط به مسیرهای مستقیم الگوی پیشنهادی حاکی از معنی داری این مسیرها بود. همچنین، نتایج مربوط به روابط غیرمستقیم نقش واسطه ای تعهد سازمانی را در رابطه بین نقض قرارداد روان شناختی، حمایت سازمانی ادراک شده و فرهنگ یادگیری سازمانی با قصد ترک شغل و نیز اعتماد به مدیریت ارشد در رابطه بین عدالت سازمانی با قصد ترک شغل مورد تأیید قرار دادند.

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر رهبری اخلاقی بر فرهنگ یادگیری سازمانی با نقش میانجی توانمندی روان شناختی در اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق، شامل کلیه کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل می باشد که بر اساس آمار واحد انفورماتیک اداره کل امور مالیاتی استان این تعداد جمعاً 220 نفر می باشد. تعداد 206 پرسشنامه گردآوری و با استفاده از مدل معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. همچنین در تحقیق حاضر از ابزار پرسشنامه استاندارد به عنوان ابزار اصلی جمع آوری داده ها برای دستیابی به داده های مورد نظر استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل فرضیه های تحقیق نشان داد که رهبری اخلاقی، فرهنگ یادگیری سازمانی روان شاختی را با نقش میانجی توانمندی روان شاختی در اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل پیش بینی می کند. در نهایت یافته ها نشان داد کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل از نظر رهبری اخلاقی و فرهنگ یادگیری سازمانی وضعیت مناسبی دارند.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر رهبری توانمندساز بر نوآوری باز با در نظر گرفتن فرهنگ یادگیری سازمانی و تعدیل گری ظرفیت جذب بوده است. تحقیق حاضر از لحاظ روش تحقیق همبستگی و از لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده است. ابزار تحقیق بر اساس پرسش نامه استاندارد نقش بندی و تابش (2018) می باشد که پس از سنجش روایی (همگرا، واگرا و اکتشافی) و پایایی (آلفای کرونباخ، ترکیبی و دایسترا)، از طریق مشارکت 131 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت های دانش بنیان استان چهارمحال و بختیاری که با روش نمونه گیری تصادفی و از طریق جدول مورگان، انتخاب شدند، اجرا گردید. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، در دو سطح توصیفی و استنباطی و از طریق نرم افزارهای «SPSS25» و «WarpPLS7» اجرا شد. یافته هایی تحقیق نشان داد، بیشترین ضریب مسیر (β=0.79) و ضریب تعیین (R2=0.63) مربوط به مسیر رهبری توانمندساز به فرهنگ یادگیری سازمانی بوده است، همچنین فرهنگ یادگیری سازمانی به طور کامل، رابطه بین رهبری توانمندساز و نوآوری باز داخلی (VAF=0.64) و خارجی (VAF=0.69) را میانجی گری نموده است.

در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر توانمندسازی رهبری، ظرفیت جذب و فرهنگ یادگیری سازمانی بر نوآوری باز در شرکت ایران خودرو پرداخته شده است. برای این منظور، در ابتدا به بررسی تاثیر توانمندسازی رهبری بر متغیرهای فرهنگ یادگیری سازمانی و نوآوری باز پرداخته شده و سپس اثر میانجی فرهنگ یادگیری سازمانی بر رابطه بین توانمندسازی رهبری و نوآوری و هم چنین اثر تعدیلی ظرفیت جذب بر رابطه بین فرهنگ یادگیری سازمانی و نوآوری باز مورد سنجش قرار گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها در گروه پژوهش های توصیفی پیمایشی قرار دارد که برای بررسی فرضیه های پژوهش از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار PLS بهره گرفته شد. هم چنین، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران عملیاتی شرکت ایران خودرو در شهر تهران می باشد که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 323 نفر به عنوان نمونه آماری برگزیده شدند که به صورت نمونه گیری تصادفی ساده مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده های پژوهش پرسشنامه استاندارد می باشد و برای تجزیه و تحلیل داده از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار PLS بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر نشان می دهد توانمندسازی رهبری بر نوآوری باز درونی و بیرونی تأثیر دارد. هم چنین، توانمندسازی رهبری با توجه به نقش میانجی فرهنگ یادگیری سازمانی بر نوآوری باز درونی و بیرونی تأثیر دارد. در نهایت، ظرفیت جذب رابطه بین فرهنگ یادگیری سازمانی و ورودی (و خروجی) نوآوری باز را تعدیل می کند.

این پژوهش با هدف تعیین رابطه رهبری تحول آفرین با فرهنگ یادگیری سازمانی و تسهیم دانش انجام شد. جامعه آماری شامل 380 نفر از کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 191 نفر به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی بود. گردآوری داده های پژوهش از طریق سه پرسشنامه رهبری تحول آفرین، فرهنگ یادگیری سازمانی و تسهیم دانش انجام شد. جهت تعیین روایی پرسشنامه ها، از روایی صوری و محتوایی استفاده شد و برای سنجش پایایی، از طریق روش آلفای کرونباخ موردتأیید قرار گرفتند. برای تحلیل داده های به دست آمده نیز از نرم افزار آماری SPSS-22 به کار گرفته شد. یافته ها نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری بین رهبری تحول آفرین و تسهیم دانش (469/0r=) در سطح 99 درصد وجود دارد. هم چنین بررسی ها نشان داد همبستگی مثبت و معنی داری بین رهبری تحول آفرین و فرهنگ یادگیری سازمانی (573/0r=) در سطح 99 درصد وجود دارد. با توجه به اینکه در خصوص ارتباط دوسویه متغیرها با هم، پژوهش هایی انجام شده است اما تاکنون پژوهش جامعی درخصوص ارتباط بین سه متغیر مذکور انجام نشده است و برای اولین بار رابطه رهبری تحول آفرین با فرهنگ یادگیری سازمانی و تسهیم دانش موردبررسی قرار می گیرد. بطور کلی نتایج پژوهش حاضر با پژوهش های انجام گرفته همسو است و می توان چنین برداشت کرد که در جامعه و نمونه تحت بررسی، بین رهبری تحول آفرین با فرهنگ یادگیری سازمانی و تسهیم دانش رابطه معنی داری وجود دارد. لذا مدیران سازمان ها باید برای این موضوع در دنیای رقابتی امروز، اهمیت بسزایی قائل شوند.

امروزه با افزایش شدت رقابت در صنعت، سازمان ها باید ابزارها و روش های مدیریتی غیرسنتی را برای حفظ سود رقابتی به عنوان یک فعالیت پویا اتخاذ کنند. قابلیت پویا تحت تأثیر تعامل هماهنگی فرآیند و فرهنگ یادگیری سازمانی و اثرهای مشترک آنها بر عملکرد رقابتی می باشد. از سویی یکی از سازوکار هایی که سازمان ها از راه آن قابلیت های پویای خود را توسعه داده و در نتیجه عملکردشان را ارتقا می دهند، چابکی سازمانی است. براین اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی اثر هماهنگی فرایند و فرهنگ یادگیری سازمانی بر عملکرد رقابتی با تأکید بر نقش میانجی قابلیت های پویا، چابکی سرمایه سازی در بازار و چابکی سازگاری عملیاتی است. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری متشکل از مدیران صنعت فناوری-اطلاعات در شهر تهران است که نمونه ای با حجم 290 نفر مبتنی بر فرمول کلاین و به روش دردسترس از این بین انتخاب شده است. به منظور گردآوری اطلاعات از ابزار پرسش نامه و برای تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزارPLS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد هماهنگی فرایند و فرهنگ یادگیری سازمانی بر قابلیت پویا اثرگذارند. همچنین قابلیت پویا چابکی سرمایه سازی در بازار و چابکی سازگاری عملیاتی را در سازمان تقویت می کند و درنهایت چابکی سازمان بر عملکرد رقابتی سازمان اثر معنادار دارد.

- امروزه سازمانها فارغ از اینکه فعالیت آنها درمقیاس خرد یا کلان بوده و یا وسعت فعالیتشان کوچک و یا وسیع باشد، همواره باید نوآوری را سرلوحهء فعالیتهای خود قرارداده تا مسیر تعالی سازمانی خود را در بازار رقابتی و پیچیدهء پیش روی خویش با موفقیت طی نمایند. به این منظور، سازمانها در جهت غنی سازی مهمترین عنصر تاثیرگذار که همانا نیروی انسانی میباشد اهتمام میورزند چراکه فرهنگ یادگیری سازمانی از اصول بنیادین در این خصوص میباشد. در این پژوهش، بر آن شدیم تا با تبیین نوآوری در فرهنگ یادگیری سازمانی ، رویکرد جدید و نوینی در این حوزه ارائه داده که این امر با تطبیق فرهنگ یادگیری سازمانی با فرهنگ یادگیری زبانی امکانپذیر مینمایاند. در فرهنگ یادگیری زبانی، افراد جامعه زبانی منحصرا در جهت انجام وظایف محوله در بالاترین سطح کیفی اقدام مینمایند بااین رویکرد که ضرورتی ندارد که افراد این فرهنگ به جزیئات سازندهء آن مباحث اشراف کامل داشته باشند. به بیان بهتر اینکه ضرورتی احساس نمیشود که همهء افراد در مقولهء یادگیری زبان، به نحوهء ساختن و ارائهء حروف الفبای زبانی ورود کنند و به بیان بهتر، افراد برای فراگیری زبان نیازی به اختراع سیستم آوایی جدیدی ندارند. فلذا اصطلاحی در زبان انگلیسی وجود دارد: نیاز نیست همهء استفاده کنندگان از چرخ ارابه، نحوه و مهارت فرآیند اختراع چرخ را تکرار کنند. این چنین رویکردی میتواند پارادایم نوینی در حوزهء مدیریت فرهنگ یادگیری سازمانی ارائه داده و تاثیر بسزایی در ارتقاء سطح تعالی سازمانی در دنیای مدرن، پیچیده وسریع امروز ایفا نماید.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی جوانب تاریک و تیره شخصیت بر پنهان سازی دانش با نقش میانجی فرهنگ یادگیری سازمانی صورت پذیرفته است. پژوهش حاضر ذیل پارادایم اثباتی و در گروه پژوهش های کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش 3 پرسش نامه استاندارد است، طیف مورداستفاده در پرسش نامه پژوهش طیف لیکرت است. پایایی ابزار پژوهش نیز بر اساس آزمون آلفای کرونباخ مولفه های مثلث تاریک شخصیت (75/0)، پنهان سازی دانش (77/0)، فرهنگ یادگیری سازمانی (71/0) به تأیید رسیده است، جامعه آماری پژوهش شامل اساتید دانشگاه تهران است. حجم نمونه در این پژوهش با استفاده از نرم افزار نمونه گیری Spss Sample power برابر با 187 نفر و شیوه نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری در دسترس است. ابزار تجزیه وتحلیل اطلاعات پرسش نامه ای پژوهش نرم افزار آماری SPSS و AMOS است. به منظور عدم وجود تأثیر بین متغیرها و تعمیم نتایج به دست آمده از حجم نمونه به جامعه آماری از مدل رگرسیونی ساده، مدل میانجی و مدل مسیر جهت ارزیابی فرضیه های پژوهش و مدل مفهومی پژوهش استفاده شد.. بنابراین با توجه به یافته های حاصل از پژوهش می توان اذعان نمود مثلث تاریک شخصیت بر پنهان سازی دانش تأثیرگذار بوده و 31 درصد واریانس پنهان سازی دانش توسط مولفه مثلث تاریک شخصیت تبیین شده است. ابعاد مثلث تاریک شخصیت (ماکیاولیسم، خودشیفتگی، بعد اختلالات فکری و روانی) بر پنهان سازی دانش تأثیرگذار است. 38 درصد واریانس مولفه پنهان سازی دانش توسط ابعاد مثلث تاریک شخصیت (ماکیاولیسم، خودشیفتگی، بعد اختلالات فکری و روانی) تبیین شده است. در تأثیر مثلث تاریک شخصیت بر پنهان سازی دانش متغیر فرهنگ یادگیری سازمانی دارای نقش میانجی جزئی است.