تحصیل گریزی

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه گری اهداف پیشرفت (هدف تبحرگرایی، هدف تبحرگریزی، هدف عملکردگرایی و هدف عملکردگریزی) در رابطه بین حمایت والدین و تحصیل گریزی دانش آموزان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه دهم دبیرستان ها و هنرستان های شهر تهران بود. مشارکت کنندگان شامل 661 نفر بودند که از میان دانش آموزان پایه دهم دبیرستان ها و هنرستان های شهر تهران به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر مقیاس حمایت والدین (فال و روبرتز) مقیاس اهداف پیشرفت (الیوت ومک گریگور) و مقیاس تحصیل گریزی (خرمائی) بود. داده ها با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار AMOS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر حمایت والدین بر اهداف پیشرفت دانش آموزان به صورت مثبت و معنی دار بود. همچنین اثر حمایت والدین بر تحصیل گریزی (بیزاری از تحصیل و مدرسه گریزی) به صورت منفی و معنی دار بود. علاوه بر این، حمایت والدین با واسطه گری هدف تبحرگرایی، هدف تبحرگریزی و هدف عملکردگرایی توانست به طور غیرمستقیم تحصیل گریزی دانش آموزان را پیش بینی کند. نتایج کلی پژوهش حاضر نشان دهنده آن بود که افزایش حمایت والدین در دانش آموزان می تواند تحصیل گریزی آنها را هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم از طریق هدف تبحرگرایی، هدف تبحرگریزی و هدف عملکردگرایی کاهش دهد.

هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای خودنظم جویی تحصیلی در رابطه بین امید به تحصیل و تحصیل گریزی بود. شرکت کنندگان پژوهش 265 نفر از دانش آموزان (170 دختر، 95 پسر) مقطع متوسطه دوم بودند که با روش نمونه برداری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به مقیاس امید به تحصیل (خرمائی و کمری، 1396)، پرسشنامه خودنظم جویی تحصیلی (بوفارد، بویس ورت، وزیو و لاروچه، 1995) و پرسشنامه تحصیل گریزی (خرمائی و صالح اردستانی، 1395) پاسخ دادند. به منظور پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که امید به تحصیل، هم به صورت مستقیم و هم به طور غیر مستقیم و از طریق خودنظم جویی تحصیلی بر تحصیل گریزی اثر منفی دارد. در مجموع، یافته های این پژوهش بیانگر اهمیت توجه به نقش امید به تحصیل و خودنظم جویی تحصیلی در کاهش تحصیل گریزی دانش آموزان است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه ای خودپنداشت تحصیلی در رابطه بین ادراک از جو مدرسه و تحصیل گریزی بود. پژوهش حاضر از نوع همبستگی و به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان دوره متوسطه دوم منطقه درودزن (1366 نفر) در سال تحصیلی 99-1398 بودند. شرکت کنندگان 311 دانش آموز (139 پسر و 172 دختر) بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و مقیاس های ادراک از جو مدرسه وی، ردی و رودس، تحصیل گریزی خرمایی و صالح اردستانی و سیاهه خودپنداشت تحصیلی چن و تامپسون را تکمیل کردند. به منظور پاسخ گویی به فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان دادند که اثر مستقیم ادراک از جو مدرسه بر تحصیل گریزی معنادار نبود؛ اما اثر مستقیم ادراک از جو مدرسه بر خودپنداشت تحصیلی و اثر مستقیم خودپنداشت تحصیلی بر تحصیل گریزی معنادار بود؛ همچنین، اثر ادراک از جو مدرسه بر تحصیل گریزی با واسطه گری خودپنداشت تحصیلی معنادار بود (21/0-=β، 002/0=P). به طور کلی یافته های این پژوهش، نقش ادراک از جو مدرسه و خودپنداشت تحصیلی را در تبیین تحصیل گریزی نشان داد. در مجموع، یافته های این پژوهش بیانگر اهمیت توجه به نقش ادراک از جو مدرسه و خودپنداشت تحصیلی در کاهش تحصیل گریزی دانش آموزان بود.

هدف پژوهش حاضر، تبیین علّی تحصیل گریزی دانش آموزان بر اساس ذهن آگاهی و خودپنداره تحصیلی بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر زرقان (استان فارس) بود که در سال تحصیلی 99-1398 مشغول به تحصیل بودند که از بین آن ها 348 دانش آموز (125 پسر و 223 دختر) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و مقیاس ذهن آگاهی نوجوان و بزرگسال دروتمن و همکاران، پرسش نامه تحصیل گریزی خرمایی و صالح اردستانی و سیاهه خودپنداره مدرسه چن و تامپسون را تکمیل کردند. یافته ها نشان دادند که اثر مستقیم ذهن آگاهی بر تحصیل گریزی معنی دار نبود؛ اما اثر مستقیم ذهن آگاهی بر خودپنداره تحصیلی و اثر مستقیم خودپنداره تحصیلی بر تحصیل گریزی معنی دار شد. همچنین، اثر ذهن آگاهی بر تحصیل گریزی با میانجی گری خودپنداره تحصیلی معنی دار بود. به طور کلی، یافته های این پژوهش نقش ذهن آگاهی و خودپنداره تحصیلی را در تبیین تحصیل گریزی نشان داد. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که به منظور کاهش تحصیل گریزی دانش آموزان، باید به ذهن آگاهی و خودپنداره تحصیلی آن ها توجه شود.

حضور در مدرسه برای پیشرفت تحصیلی، اجتماعی و عاطفی کودکان و موفقیت در آینده آنها بسیار مهم است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف پیش بینی تحصیل گریزی بر اساس معنای تحصیل، خودکارآمدی تحصیلی و تنشگرهای تحصیلی انجام شده است. مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی است که به شیوه نمونه گیری تصادفی تعداد 255 نفر از دانش آموزان دبیرستانی و هنرستانی مقطع متوسطه دوم شهر خوسف در سال تحصیلی 1398-99 انتخاب شده و از طریق چهار مقیاس معنای تحصیل، خودکارآمدی تحصیلی، تنشگرهای تحصیل و تحصیل گریزی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام با کمک نرم افزار SPSS نسخه 23 استفاده گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نشان دادند که از میان ده معنای تحصیل، حرفه در گام اول و فشار روانی در گام دوم، عملکرد تحصیلی (از ابعاد خودکارآمدی تحصیلی) در گام سوم و همین طور از میان ابعاد تنشگرهای تحصیلی، ناکامی و استرس خودتحمیل شده در گام چهارم و پنجم به طور معناداری 37 درصد از واریانس تحصیل گریزی دانش آموزان را پیش بینی می کنند. نتایج این پژوهش نشان داد که معنای تحصیل، خودکارآمدی تحصیلی و تنشگرهای تحصیل نقش مهمی در پیش بینی تحصیل گریزی دارند. بنابراین می توان با پررنگ تر شدن معنای تحصیل و هدفمندی آنان از تحصیل، آموزش خودکارآمدی و تقویت توانمندی های آنها و کاهش تنشگرها میزان گرایش به تحصیل گریزی را در آنها کاهش داد.

هدف پژوهش بررسی اثر خشونت معلم بر تحصیل گریزی، خوش بینی تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان بوده است. روش پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر سرباز (استان سیستان و بلوچستان) در سال تحصیلی 1401-1400 بودند (5395 N= ). به شیوه نمونه گیری تصادفی- طبقه ای (برحسب جنسیت) تعداد 359 دانش آموز از طریق پرسشنامه های خشونت معلم ( Piskin et al., 2014 )، خوش بینی تحصیلی ( Tschannen-Moran et al., 2013 )، تحصیل گریزی (خرمائی و صالح اردستانی، 1395) و سرزندگی تحصیلی (حسین چاری و دهقانی زاده، 1391) موردمطالعه قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های کولموگروف-اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون، دوربین- واتسون و تحلیل مسیر با کمک نرم افزار های اس پی اس اس و اسمارت پی آل اس استفاده شد. یافته ها نشان داد که خشونت معلم بر تحصیل گریزی دانش آموزان اثر مثبت و بر خوش بینی تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان اثر منفی دارد. با توجه به این نتایج برگزاری کارگاه های آموزشی برای معلمان در حوزه های آشنایی با حقوق طبیعی کودکان و کنترل خشم، شفقت و گذشت نسبت به دیگران پیشنهاد می شود.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه ای تحصیل گریزی در رابطه بین امنیت در مدرسه و آمادگی به اعتیاد بود. روش: روش پژوهش توصیفی-همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر متوسطه دوم شهر خرم آباد در سال تحصیلی 1402-1401 بود. از این بین، 200 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه امنیت در مدرسه، مقیاس تحصیل گریزی، و مقیاس آمادگی به اعتیاد استفاده شد. به منظور تحلیل مدل پژوهش از روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که متغیر امنیت در مدرسه اثر مستقیم منفی و معناداری بر آمادگی به اعتیاد داشت. همچنین، تحصیل گریزی در رابطه بین امنیت در مدرسه و آمادگی به اعتیاد دارای نقش میانجی معناداری بود. نتیجه گیری: در مدرسه امن، دانش آموزان می توانند به لحاظ هیجانی و فیزیکی ایمن باشند و احترام و اعتماد متقابلی بین اعضای مدرسه وجود دارد، در حالی که در مدارس ناایمن، خشونت، دعوا، زورگیری، جرم، تحصیل گریزی، و مصرف مواد دیده می شود. بنابراین، پیشنهاد می شود با فراهم کردن محیطی امن در مدرسه، تنش ها به حداقل برسد، تعاملات مثبت بین دانش آموزان و تعامل بدون نگرانی دانش آموز با کادر مدرسه به گونه ای افزایش یابد که زمینه برای کاهش تحصیل گریزی فراهم شود که نتیجه ی آن می تواند کاهش آمادگی به اعتیاد باشد.

تحصیل گریزی وضعیتی روانشناختی است که دانش آموز علیرغم میل باطنی خود در مدرسه حضور دارد و اگر فشارهای موقعیتی وجود نداشت اقدام به ترک تحصیل می کرد. هدف این پژوهش واکاوی پدیده تحصیل گریزی در دانش آموزان مناطق مرزی شهرستان ثلاث باباجانی بود. روش انجام پژوهش کیفی و به روش پدیدارشناختی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان، مدیران و دبیران مشغول به کار با حداقل 5 سال سابقه تدریس در مناطق مرزی در شهرستان ثلاث باباجانی بودند. تعداد 24 نفر به صورت هدفمند و با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تعیین کفایت نمونه نیز از قاعده اشباع نطری استفاده شد. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش کدگذاری سه مرحله ای استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که عوامل فردی، عوامل اقتصادی، عوامل آموزشی و عوامل فرهنگی از مهم ترین عوامل موثر بر تحصیل گریزی دانش آموزان می باشند، نگرش منفی به علم، اشتغال کاذب، آسیب های اجتماعی و امنیتی و تداوم محرومیت از مهم ترین پیامدهای تحصیل گریزی هستند و آگاهی بخشی، تسهیلات ویژه برای دانش آموزان مناطق مرزی و ابزارهای قانونی از جمله مهم ترین راه حل های کاهش پدیده تحصیل گریزی هستند.