نورون های آینه ای

یافته های جدید علمی از کشف گروهی از نورون ها در قسمت پیش حرکتی قشر خاکستری مغز خبر می دهند. این نورون ها، نورون های آینه ای نام دارند. متخصصان برای اولین بار درحدود دهه ی 1990 سیستم نورون های آینه ای را در میمون ها در دانشگاه پارما کشف کردند. نورون های آینه ای در مغزمسئول درک اعمال و مقاصد دیگرانند. سیستم نورون های آینه ای یک نقش مهم در درک اعمال دیگران داشته و ممکن است توانایی ضروری برای انسان ها در یادگیری از طریق مشاهده و تقلید باشد. پژوهش های نوروفیزیولوژی زیادی اثبات کرده اندکه این نورون ها در مغز کودکان طیف اتیسم به طور جدی آسیب دیده اند که پیامد آن به صورت نقص در رفتارهای تقلیدی و نظریه ی ذهن آشکار می شود. مقاله حاضر با بررسی نورون های آینه ای در پی توضیح و تبیین کارکردهای آنها در تقلید و نظریه ی ذهن کودکان طیف اتیسم می باشد. یافته های این پژوهش می تواند در آموزش کودکان طیف اتیسم موثر باشد.

مقدمه: تصویرسازی ذهنی مهارتی است که یک ورزشکار باید همواره بر روی آن کارکرده و در زمان مسابقه آن را با اعتمادبه نفس بالا در جهت رفع استرس و عملکرد بهتر بکار ببرد. هدف این پژوهش بررسی نقش نورون های آینه ای در سرعت های مختلف تصویرسازی ذهنی دریبل بسکتبال است. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی است و با استفاده از طرح پیش آزمون-پس آزمون صورت گرفت. 30 دانشجوی دختر با روش نمونه گیری هدفمند با میانگین سنی 12/1±22 سال انتخاب و در سه گروه (تصویرسازی با سرعت زیاد، سرعت برابر و سرعت آهسته) قرار گرفتند. پس از اجرای دریبل بسکتبال در پیش آزمون، آزمودنی ها چهار روز متوالی به تمرین تصویرسازی پرداختند و سپس اجرای واقعی دریبل به عمل آمد. در پایان نیز در هنگام تصویرسازی ثبت امواج مغزی به عمل آمد و فعالیت نورون های آینه ای به وسیله EEG ثبت شد. از تحلیل واریانس درون گروهی برای داده های دریبل بسکتبال و نیز فعالیت نورون های آینه ای استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد همه گروه ها در اجرای خود پیشرفت داشتند (05/0>P)؛ با توجه به اندازه اثر، گروه تصویرسازی آهسته و برابر عملکرد بهتری را نشان دادند. همچنین مشخص شد که سرکوب ریتم میو در نواحی C4 و Cz در هر سه گروه ملاحظه می شود (05/0>P)؛ اما ناحیه C3 فقط در گروه تصویرسازی آهسته فعال شد (01/0=P). نتیجه گیری: تصویرسازی از طریق فعال کردن نورون های آینه ای موجب رمزگذاری حرکات موردنیاز برای انجام مهارت در مغز شده و این رمزگذاری موجب تسهیل مهارت حرکتی می شود.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین تأثیر سطح مهارت الگو بر سرکوب ریتم میو در شوت سه گام بسکتبال بود. بدین منظور، 13 نفر از دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه شهید رجایی تهران (با میانگین سنی 5/1 ±15/23 سال) به صورت داوطلبانه در این پژوهش شرکت نمودند. جهت انجام پژوهش، شرکت کنندگان به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند: گروه اول ابتدا الگوی ماهر و سپس، الگوی غیرماهر را مشاهده کردند و گروه دوم الگوی ماهر را پس از الگوی غیرماهر مشاهده نمودند ( ترتیب نمایش در بین شرکت کنندگان به صورت موازنه متقابل کنترل شد). امواج مغزی شرکت کنندگان در سه حالت استراحت با چشم باز، مشاهده الگوی ماهر و غیرماهر با استفاده از دستگاه الکتروانسفالوگرافی ثبت گردید و توسط نرم افزار نروگاید به داده های کمی تبدیل شد. سرکوب ریتم میو نیز به صورت نسبت توان مطلق موج آلفا هنگام مشاهده الگوی ماهر و غیرماهر به توان مطلق موج آلفا درحالت استراحت محاسبه گشت. یافته های آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری درون گروهی نشان می دهد که اثرات اصلی مهارت الگو و منطقه عصبی معنادار است؛ در حالی که اثر تعامل این دو متغیر معنادار نمی باشد. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نیز حاکی از آن است که ریتم میو درحالت مشاهده الگوی ماهر درمقایسه با الگوی غیرماهر (P≤0.01) و نیز در منطقه مرکزی میانی نسبت به منطقه مرکزی چپ به طور معناداری بیشتر سرکوب شده است (P≤0.05). براساس نتایج، مشاهده الگوی ماهر می تواند مناطقی از مغز را که در اجرای واقعی عمل درگیر هستند، فعال نماید .

بررسی ارتباط فعالیت نورون های آینه ای و  EMGدر بازخورد ویدیویی مقایسه اجتماعی پات گلف در دختران جوان بود. روش: 18 نفر از دختران غیر ورزشکار دانشگاه تصادفی در3 گروه بازخورد ویدیویی مقایسه اجتماعی مثبت، منفی، و واقعی قرار گرفتند. در روز اول، آموزش ضربه پات گلف و یک دسته 6 کوششی به عنوان پیش آزمون، روز دوم 60 ضربه با 5 دقیقه استراحت بین دسته کوشش ها ودریافت بازخورد ویدئویی متناسب با گروه خود پس از هر دسته کوشش به عنوان جلسه اکتساب  و در روز سوم 6 کوشش به عنوان آزمون یادداری انجام شد. اطلاعات با استفاده از EEG و EMG، در سه شرایط پایه، اجرا و مشاهده ثبت گردید. در دسته کوشش آخر دوره اکتساب، میزان فعالیت الکتریکی عضله و مغز در شرایط پایه و مشاهده فیلم های بازخورد، و در حین اجرای ضربه ثبت شد. برای تحلیل از همبستگی پیرسون برای بررسی ارتباط بین فعالیت الکتریکی مغز و عضله استفاده شد (کمتر از 05/0). یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان داد بین فعالیت الکتریکی عضله و نورون های آینه ای در حین اجرا ارتباط مثبت معنی داری وجود داشت.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر تأثیر بازی های توجهی بر خودتنظیمی و کارکرد اجرایی دانش آموزان مضطرب است. روش: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی کودکان پسر9تا11 ساله مدارس ابتدایی شهر بوکان در سال تحصیلی 97-96 بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای و با استفاده از پرسش نامه اضطراب کودکان 30 نفر از دانش آموزان انتخاب و با روش تصادفی ساده به دو گروه آزمایش(15=n) و کنترل (15=n) قرار گرفتند. گروه آزمایش  به مدت ده جلسه  در معرض بسته ی مداخلات مبتنی بر  بازی های توجهی قرار گرفت و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. به منظور سنجش تأثیر مداخله پرسش نامه خودتنظیمی پینتریج و دی گروت، کارکرداجرایی کانرز و مقیاس اضطراب بالینی اسپیلبرگر قبل و بعد از تشکیل جلسات آموزشی بر روی گروه های کنترل و آزمایش اجرا گردید. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس یک طرفه نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل از لحاظ خودتنظیمی و کارکرد اجرایی  تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین متغیر اضطراب گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، از پیش آزمون تا پس آزمون کاهش داشته است و این نشان دهنده این موضوع است که مداخلات مؤثر بوده است و شدت اختلال اضطراب کمتر شده است. نتیجه گیری: بازی توجهی را می توان به عنوان یک روش اثربخش در کنار سایر روش های درمانی بر افزایش خودتنظیمی و بهبود کارکرد اجرایی دانش آموزان مضطرب به کار برد.

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر مشاهده الگوی ماهر، الگوی مبتدی و خودالگودهی بر فعالیت نورون های آینه ای انجام گرفت. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح درون گروهی بود، که با شرکت 21 نفر دانشجوی پسر با میانگین سنی 16/19 سال در سه موقعیت آزمایشی 1 . مشاهده خودالگودهی، 2 . مشاهده الگوی ماهر و 3 . مشاهده الگوی مبتدی اجرا شد. تکلیف مورد نظر، مهارت پات گلف بود. بعد از ارائه دستورالعمل و آموزش اولیه مهارت با تأکید بر مراحل و نکات مهم و اجرای چند ضربه، شرکت کنندگان10 ضربه پات گلف انجام دادند و از اجرای آنها برای تهیه نوارهای ویدئویی برای نمایش در حین ثبت امواج الکتریکی مغز، فیلم برداری شد. مرحله دوم، ثبت امواج الکتریکی مغز حین مشاهده سه نوع الگو بود . در این ثبت، 10 فیلم 10 ثانیه ای از ضربه پات گلف مشاهده شد. این عملیات سه بار به شکل موازنه متقابل تکرار شد؛ 1. با مشاهده اجراهای خود که در مرحله قبلی فیلم برداری شده بود، 2. مشاهده اجراهای الگوی ماهر (گلف باز ماهر) 3. مشاهده اجراهای الگوی مبتدی (فرد مبتدی در مهارت پات گلف). برای اندازه گیری سرکوب ریتم Mu از نسبت توان ریتم Mu در حالت مشاهده به توان ریتم Mu در حالت پایه در نواحی مغزی 3 C ، 4 C و Cz استفاده شد. یافته ها: آزمون آماری تحلیل واریانس درون گروهی دو راهه نشان داد که سرکوب ریتم Mu بین موقعیت های آزمایشی تفاوت معناداری دارد. نتیجه مقایسه های زوجی نیز حاکی از آن بود که در موقعیت خودالگودهی، سرکوب ریتم Mu به طور معنا داری بیش تر از دو موقعیت دیگر بود. نتیجه گیری: بخشی از یافته ها بیانگر آن است که به علت عدم تطابق بین توانایی اجرای حرکت با اجرای الگوی مشاهده شده، فعالیت نورون های آینه ای در موقعیت های الگوی ماهر و الگوی مبتدی پایین تر بوده است. علت فعالیت بیشتر نورون های آینه ای در موقعیت خودالگودهی نیز در چهارچوب نظریه شناختی _ اجتماعی Bandura و شباهت الگو _ مشاهده گر بحث و تبیین شد.

هدف: هدف پژوهش حاضر،تعیین تأثیر مشاهده الگوی زنده و ویدئویی بر فعال سازی نورون های آینه ای در مهارت روپایی فوتبال بود. روش: 24 شرکت کننده در المپیادهای دانش آموزی به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کرده و به صورت تصادفی و جفت شده در دو گروه مشاهده الگوی زنده و ویدئویی قرارگرفتند. امواج مغزی در حالت استراحت، مشاهده الگوی زنده و ویدیوئی با استفاده از دستگاه الکتروانسفالوگرافی ثبت گردید. سرکوب ریتم میو، به عنوان شاخصی از فعالیت نورون های آینه ای، به صورت نسبت توان مطلق موج آلفا هنگام مشاهده الگوی زنده و ویدئویی به توان مطلق موج آلفا درحالت استراحت محاسبه شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین سرکوب ریتم میو دوگروه مشاهده الگوی زنده و ویدئویی در مناطق 3 C، 4 C و C Z تفاوت معناداری وجود ندارد، همچنین توان مطلق موج آلفا در حالت مشاهده نسبت به استراحت در هر سه منطقه عصبی سرکوب معناداری داشته است. نتیجه گیری: باتوجه به فعال سازی نورون های آینه ای در هر دو الگو، پیشنهاد می شود مربیان در صورت محدودیت در استفاده از الگوی زنده، در آموزش مهارت روپایی فوتبال از نمایش ویدیوئی به جای الگوی زنده استفاده کنند.

مقدمه: با توجه به مشکلات افراد مبتلا به بیش فعالی و نقص توجه در درک هیجانات و اهمیت این امر در کیفیت روابط اجتماعی پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر درمان نوروفیدبک بر بهبود تشخیص هیجانات چشم انجام شد. روش: به این منظور ۲۴ فرد بزرگسال که شامل ۱۲ مرد و ۱۲ زن بودند در رده سنی ۱۹ تا ۳۵ سال انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. این افراد با آزمون سنجش بیش فعالی بزرگسالان و مصاحبه ارزیابی و به شرط عدم وجود نشانه های دیگر اختلالات روانی که با آزمون SCL-90 سنجیده می شود وارد پژوهش شدند. از همه افراد ثبت الکتروآنسفالوگرافی به عمل آمد و همگی به آزمون تشخیص هیجانات چشم پاسخ دادند. گروه آزمایشی در ۱۵ جلسه درمان نوروفیدبک نیز شرکت کردند و سپس هر دو گروه مجدد مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد که افراد گروه آزمایش بعد از جلسات نوروفیدبک عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل داشتند و تفاوت میان آن ها معنی دار بود. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت عملکرد افراد در تشخیص هیجانات محدود به نورون های آینه ای کلاسیک نبوده و پردازش های هیجانی در مناطقی فراتر از آنچه تحت عنوان نورون های آینه ای شناخته می شود صورت می پذیرد.

آموزه های دینی به صور مختلف به اثر مشاهده و هم نشینی بر رفتار انسان اشاره دارد. همچنین ارزش اعمال را وابسته به نیت و قصد انجام عمل می داند. متفکرانی چون بوعلی سینا این اثررا توضیح داده اند. دستاوردهای علمی جدید در زمینه نوروفیزیولوژی با شناخت گروهی از نورونهای قشر خاکستری مغز اثر مشاهده عمل را در ایجاد رفتارهای مشابه به خوبی اثبات نموده اند. شایان ذکر است که این تحقیقات نشان می دهد که این نوع از نورون ها به «قصد» یعنی نیت انجام عمل حساسند و عملا توانایی درک افکار و عواطف دیگران (همدلی) را به ما می دهند. اهمیت کارکرد این نورون ها در شکل گیری رفتار به گونه ای است که جمعی از نوروفیزیولوژیستها اختلال در عملکرد این نورون ها را عامل ایجاد بیماری اوتیسم می دانند. در این راستا به محققان و مسؤلان تربیتی و رفتاری بررسی نقش و تأثیر سلول های آینه ای مغز در رفتارهای انسانی توصیه می شود؛ زیرا با شناخت حیطه عملکرد این سلول ها و استفاده از آموزه های دینی می توان با بهره گیری و استفاده ی صحیح از آن در زمینه آموزش و ایجاد مهارت در افراد یاری گرفت و نیز از اشاعه رفتارهای نامناسب اجتماعی پیشگیری نمود.

هدف این پژوهش تعیین تاثیر ترکیب تصویرسازی حرکتی و مشاهده عمل بر یادداری و انتقال مهارت سرویس بلند بدمینتون در رده های سنی مختلف با تاکید بر نقش نورون های آینه ای بود. این تحقیق از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس-آزمون با گروه کنترل بود. سی نفر خانم سالم در گروه های سنی نوجوانان (2/2 ± 13 سال)، بزرگسالان (6/3 ± 34 سال) و سالمندان (4/1 ± 63 سال) به صورت دردسترس انتخاب و در گروه های ده نفری قرار گرفتند. تست سرویس بلند بدمینتون اسکات و فاکس در پیش آزمون اجرا و سپس فعالیت نورون های آینه ای در سه ناحیه C3، C4 و CZ در حالت پایه و در حین ترکیب تصویرسازی و مشاهده عمل توسط دستگاه الکتروانسفالوگرافی ثبت شد. شرکت کنندگان هر جلسه سه بار یک ویدئو از اجرای صحیح حرکت که حاوی شش تکرار بود مشاهده می کردند درحالی که همزمان به شیوه پتلپ تصویرسازی انجام می-دادند. این مداخله سه روز در هفته در طول شش هفته اجرا شد. پس از سه روز بی تمرینی آزمون یادداری و یک روز پس از آن، در آزمون انتقال شرکت کردند. داده ها با استفاده از روش های آماری تحلیل واریانس مختلط و تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان داد همه گروه ها به طور معنی داری پیشرفت کردند اما بین یادداری و انتقال سرویس بلند بدمینتون و فعالیت نورون های آینه ای در ترکیب تصویرسازی حرکتی و مشاهده عمل در نوجوانان، بزرگسالان وسالمندان تفاوت معنی دار وجود نداشت. درنتیجه سن تاثیر معنی دار در استفاده ترکیب تصویرسازی حرکتی و مشاهده عمل بر یادگیری سرویس بلند بدمینتون نداشته و همه گروه ها نسبت به پیش آزمون در مرحله یادداری و انتقال پیشرفت کرده اند.

مقدمه: اگرچه علوم اعصاب تربیتی یک منبع اطلاعاتی ارزشمند برای تعلیم و تربیت است، اما بخشی از مفاهیم و اطلاعاتی که با عنوان کاربردهای آموزشی علوم اعصاب منتشر و تبلیغ می شود اطلاعات معتبر نیستند. هرگونه مفهوم یا راهبرد آموزشی در این حوزه باید مورد ارزشیابی قرار گیرد به این منظور که درجه اعتبار علمی و تناسب تربیتی آن مشخص گردد. مطالعه حاضر به هدف معرفی یک چارچوب برای ارزشیابی اطلاعات در حوزه علوم اعصاب تربیتی با تمرکز بر مفهوم نورون های آینه ای انجام شد. روش کار: این مقاله از طریق مروری بر نتایج مطالعات گذشته ضمن توصیف پیوستار دسته بندی اطلاعات در علوم اعصاب تربیتی به تعیین موقعیت نورون های آینه ای بر روی این پیوستار می پردازد. یافته ها: برای تفکیک اطلاعات معتبر از اطلاعات فاقد اعتبار در حوزه علوم اعصاب تربیتی می توان آنها را بر روی یک پیوستار ترسیم کرد که در یک طرف آن اطلاعات تثبیت یافته و در طرف دیگر افسانه های عصبی قرار دارند. برخی مفاهیم هم هستند که به آنها نظرورزی هوشمندانه گفته می شود که ممکن است در آینده به دسته افسانه های عصبی بپیوندند یا این که به اطلاعات تثبیت یافته تبدیل شوند. مفهوم نورون های آینه ای یکی از مفاهیمی که در دهه های گذشته مورد توجه متخصصین علوم اعصاب قرار گرفته و ترجمه آن به کاربردهای تربیتی نیز مورد استقبال واقع شده است. مرور مطالعات درباره نورون های آینه ای بیانگر آن است که این مفهوم در دسته نظرورزی هوشمندانه قرار دارد، چرا که هنوز درباره اعتبار نتایج مطالعات مرتبط با این حوزه مناقشه وجود دارد. نتیجه گیری: مفهوم نورون های آینه ای یک نظرورزی هوشمندانه است که نیازمند کاوش و بررسی بیشتر است و بنابراین هر گونه استخراج یا استنتاج کاربردهای تربیتی از نتایج مطالعات مرتبط با نورون های آینه ای باید با احتیاط صورت پذیرد.

هدف: هدف از اجرای پژوهش حاضر، تعیین تأثیر الگوی شنیداری و دیداری بر سرکوب ریتم میو در شوت سه گام بسکتبال بود. روش: 13 نفر از دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه شهید رجایی تهران به صورت داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. ترتیب مشاهده الگوی بینایی و الگوی شنیداری، در بین شرکت کنندگان به صورت موازنه متقابل کنترل شد. شرکت کنندگان به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند: گروه اول، ابتدا الگوی بینایی را مشاهده و سپس الگوی شنیداری مربوط به صدای اجرای شوت سه گام بسکتبال را دریافت کردند و گروه دوم، الگوی بینایی را پس از الگوی شنیداری مشاهده و در نهایت هر دو گروه الگوی ترکیبی را مشاهده کردند. امواج مغزی شرکت کنندگان در سه حالت، توسط دستگاه الکتروانسفالوگرافی ثبت و توسط نرم-افزار نروگاید به داده های کمی تبدیل شد. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس دوراهه با اندازه های تکراری در یک طرح (منطقه عصبی)3 × (نوع الگو)3 نشان داد اثر اصلی منطقه عصبی معنادار است، به این معنی که، ریتم میو در منطقه CZ به طور معناداری سرکوب بیشتری نسبت به منطقه 3C داشته است (014/0= P). علاوه بر این، نتایج نشان دادند که ریتم میو در منطقه CZ به طور معناداری سرکوب بیشتری نسبت به منطقه عصبی 3C در هر دو حالت مشاهده الگوی بینایی (025/0= P) و بینایی- شنیداری (014/0= P) داشته است، درحالیکه بین ریتم میو در حالت الگوی شنیداری بین سه منطقه مذکور تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: یکپارچگی بینایی شنوایی سبب سرکوب بیشتری در ریتم میو و در نتیجه فعال سازی نورون های آینه ای می شود.