آمایش محیط

امروزه با سلطه تدریجی حرکت سواره بر پیاده، فضاهای شهری به انبوهی از فضاهای سرد و بی روح مبدل شده است؛ بنابراین بازگشت به مقوله پیاده مداری به موضوعی مهم در شهرسازی تبدیل شده است. اما امروزه، اگر این فضاهای مهم شهری از کیفیت های لازم برای جذب و حضور برخوردار نباشند، مردم به جای سپری کردن اوقات فراغت خود در آنها، فضاهای جایگزین را بر می گزینند. در همین راستا، بهره گیری از گونه های متنوع هنر عمومی به عنوان یکی از راه های پاسخگویی به عدم سرزندگی فضاهای شهری مطرح شده است. با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش پیش رو در قالب یک پژوهش کمی-کیفی و از نوع کاربردی است که ماهیتی توصیفی-تحلیلی دارد و بر پایه اولویت بندی گونه های اثر گذار هنر عمومی بر سرزندگی پیاده راه چهارباغ عباسی اصفهان هدف گذاری شده است، که در همین راستا، از فرآیند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نرم افزار Expert Choice در راستای اولویت بندی گونه های اثر گذار هنر عمومی بر سرزندگی بهره گرفته شده است. نتایج نشان می دهد از بین ده گونه ی هنر عمومی اثرگذار بر جذابیت و سرزندگی پیاده راه چهارباغ عباسی، گونه هنر نورپردازی در صدر جدول اولویت بندی قرار گرفته است.

در ساختار مدیریت شهری ایران، سازمان های متعدد و مستقلی در فرآیند توسعه شهری موثر می باشند. تعدد این سازمانها و ناهماهنگی بین آنها یکی از عمده ترین چالش های پیش روی مدیریت شهری کشور می باشد. از این رو، مدیریت وابستگی های متقابلی که بین سازمان های مذکور وجود دارد می تواند نقش موثری درموفقیت فاز مکان یابی مناطق توسعه شهری ایفا نماید. پژوهش حاضر با هدف شناسایی وابستگی های متقابل بین سازمان های دخیل در فرآیند توسعه شهری و همچنین ارائه یک مدل منطقی برای مدیریت این وابستگی ها انجام گردید. به همین منظور، با انجام مطالعه موردی کیفی تعبیه شده چندگانه ابتدا وابستگی های متقابل بین سازمان دخیل در فرآنید توسعه شهری شناسایی گردید. در گام بعدی، با عنایت به ماهیت پیچیده این وابستگی ها و در نظر گرفتن مزیت های برجسته پارادایم مدل سازی عامل بنیان در درک و مدیریت سیستم ها و فرآیندهای پیچیده، مدل هماهنگی عامل بنیان بسط داده شده است. مدل پیشنهادی براساس یک مجموعه قواعد ساده "اگر-آنگاه" تصمیم سازان و تصمیم گیران حوزه شهری را قادر می سازد که چالش های هماهنگی در فرآیند توسعه شهری در یک بستر منطقی مدیریت نمایند.

افزایش امنیت محیط شهری در راستای بهبود کاربری فضای شهر مهم ترین رویکردی است که جامعه های مدرن در زمینه فرهنگی، علوم اجتماعی، مدیریتی، اقتصادی و طراحی محیط بدان توجه دارند. لذا برای افزایش آن بایستی معیارها و استانداردهای مختلفی در طراحی فضاهای شهر در نظر گرفت. رویکردCPTED1 از جمله رویکردهایی است که بر کاهش جرم از طریق طراحی محیط تأکید دارد. محله سیاه پوشان واقع در شهر دزفول به عنوان یکی از قدیمی ترین محلات در شهر دزفول است و عدم توجه به کیفیت های محیطی موجب شده است که امنیت ساکنان بویژه زنان با مخاطره همراه گردد. بنابراین، هدف اصلی این تحقیق دستیابی به الگوهای خاص افزایش امنیت زنان در فضای شهر، حضور فعال تر آنان در سطح شهر، و ایجاد حس تعلق خاطر نسبت به محله است. فرضیه این پژوهش این است که به نظر می رسد تفاوت قابل توجهی در اولویت بندی عوامل مؤثر بر امنیت شهری زنان وجود دارد. در این پژوهش سعی شده است با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی و استفاده از داده های اسنادی، مرور متون، برداشت های میدانی و توزیع پرسش نامه سطح امنیت محله، همچنین استفاده از نرم افزارهایSPSS 22, Google Earth و GIS10.8 تجزیه و تحلیل شود. نتایج آزمون رگرسیون چندگانه حاکی از آن است که شاخص «دسترسی» با بتای ۲۸۷/۰ بیشترین اثرگذاری را بر امنیت ادراک شده زنان در محله سیاه پوشان دارد. دیگر شاخص های پژوهش، به ترتیب «قلمروگرایی»، «نظارت طبیعی»، «حفاظت از فعالیت» و «مدیریت و نگهداری» با بتای ۲۸۵/۰، ۲۵۳/۰، ۲۳۸/۰ و ۲۲۱/۰ متغیرهای اثرگذار بر متغیر وابسته پژوهش ارزیابی شده اند.

آنچه تمامی شهرداری ها در حوزه درآمدی در پی آن هستند ایجاد ساختاری نظام یافته و منسجم است که منجر به کسب درآمدهای پایدار برای شهرداری شود. از مسائل مهمی که در اکثر شهرهای جهان مورد بحث و تمرکز می باشد؛ کسب درآمد پایدار جهت تأمین هزینه خدمات شهری است. هدف پژوهش، بررسی نقش شهرداری ها در ایجاد اشتغال و درآمد پایدار شهری با توجه به ظرفیت های محیطی و شهری شهر همدان بود. روش تحقیق به صورت توصیفی - تحلیلی بوده و داده ها به روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش 20 نفر از متخصصان در زمینه موضوع بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که در رابطه با موضوع پژوهش حاضر، منطقه(1) با بیشترین امتیاز (0.482) در اولویت اول و مناطق 3 و 2 و 4 به ترتیب با امتیاز (0.202)، (0.199) و (0.117)، در اولویت های سوم، چهارم و پنجم قرار می گیرند.

پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی کاربرد اصول نوشهرگرایی در احیای بافت های فرسوده 8 گانه شهر بندرماهشهر تدوین گردید که از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش کار توصیفی- پیمایشی و استنباطی است. جامعه آماری پژوهش تمامی ساکنین واقع در محلات 8 گانه بافت فرسوده و قدیمی شهر بندر ماهشهر هستند که طبق آخرین سرشماری عمومی نفوس مسکن 45235 نفر می باشد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران برابر با 380 پرسشنامه محاسبه شد. نتایج یافته ها نشان داده که هرچند میان تمامی شاخص های نوشهرگرایی با تحقق بازآفرینی شهری رابطه مستقیمی وجود دارد اما اصل پیاده روی با ضریب استاندارد 321/0 بیشترین اثر را به خود اختصاص داده، از سوی دیگر میزان وضعیت اصول نوشهرگرایی در سطح محلات فرسوده شهر بندرماهشهر حاکی از مقادیر متفاوتی می باشد. اما این تفاوت معنادار نبوده و اختلاف معناداری بین محلات 8 گانه خیلی زیاد نمی باشد. بگونه ای که در مقایسه میانگین در بین محلات بالاترین میزان تأثیرپذیری اصول نوشهرگرایی مربوط به محله های 18، 19، 16 به ترتیب با میانگین های 94/4، 70/4 و 64/4 و پایین ترین میزان مختص محله های 17و 10 به ترتیب با میانگین های08/4 و 10/4 بوده است.

اراضی شهری، اساسی ترین عامل توسعه و از مهم ترین مباحث برنامه ریزی شهری است. یکی از گزینه های مناسب توسعه، بهره گیری از رویکرد توسعه میان افزاست. بنابراین این پژوهش با هدف مطالعه تطبیقی مناطق شهر رشت بر مبنای شاخص های توسعه میان افزا به روش توصیفی- تحلیلی انجام یافته است. پس از بررسی شاخص های توسعه میان افزا بر اساس آمار سرشماری 1390 و 1395، از بین مجموع شاخص ها 3 شاخص (کالبدی، پراکنش جمعیتی و دسترسی) که بیشترین تأثیر را در توسعه میان افزا دارند انتخاب گردید. در این راستا ابتدا ضریب اهمیت هر یک با استفاده از مدل آنتروپی شانون به دست آمده و جهت اولویت بندی مناطق شهر رشت به لحاظ توسعه میان افزا، از مدل پرومته در نرم افزار Excel بهره گرفته شد. لذا از بین شاخص های مورد مطالعه منطقه یک و پنج شهر رشت به دلیل نوساز و تازه ساخت بودن بناها دارای پتانسیل کمتری برای توسعه میان افزا می باشد.

با شکل گیری دروازه برای ورود وخروج یک شهردربسترمحیط جغرافیایی،کالبد و محدوده قلمرو آن شکل گرفت. و با تکوین دروازه نوع و چگونگی ارتباط شهر با محیط پیرامون در قالب فضای ورودی شهرمعناو نمود عینی پیدا نمود. این پژوهش به روش توصیفی_ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی به بررسی سیر و تحول مبادی ورودی شهر اردبیل می پردازد. نتایج این تحقیق نشان داد: چهارمقطع درفرایند تحولات ورودی شهر وجود دارد.که بین ساختارحیات کالبدی و فضای ورودی تفاوتهای زیادی وجود دارد. حیات کالبدی ورودی شهر از نظر ساختار شامل یک دروازه است، که کارکرد دفاعی و امنیتی دارد. اما فضای ورودی یک پهنه با سه لایه مختلف،که هویتش درسه بخش ادراکی، بخش بصری، و بخش فیزیکی تعریف می شود. براساس این پژوهش: شهرسازی مدرن، بهبود و افزایش امنیت شهرها، افزایش جمعیت، و بویژه رونق استفاده از وسایل حمل و نقل شهری هریک در دوره خاص و درابعادی متفاوت برحوزه های ورودی شهر تاثیر گذار بوده اند. لذا این عوامل ساختارکالبدی این حوزه ها را از دروازه به فضای ورودی و از کارکرد ارتباطی_دفاعی امنیتی به نقش ارتباطی_گردشگری تغییرشکل داده است.

در زندگی شهری، ایجاد فضای مناسب برای سالمندان مهم می باشد. افزایش کیفیت مبلمان شهری تاثیر مهمی بر کیفیت دوران سالمندانی افراد جامعه خواهد گذاشت. این تحقیق از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی است. این تحقیق با هدف ساماندهی فضاهای عمومی شهری برای سالمندان به شکل مطالعه موردی به منطقه یک شهر کرمان پرداخته و روش گردآوری اطلاعات و داده ها به صورت کتابخانه ای و پیمایشی(پرسشنامه) انجام شده است. پرسشنامه استانداردی جهت تحلیل و ارزیابی منطقه 1 شهر کرمان برای سالمندان تهیه شد و به روش گوله برفی در میان30 نفر از متخصصان توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی تست جهت صحت سنجی داده ها، آزمون همبستگی پیرسون جهت بررسی بین ابعاد تحقیق، آزمون کولموگروف-اسمیرنوف (K-S) جهت بررسی نرمال بودن داده ها استفاده گردید. همچنین پایایی و روایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ 79/0 محاسبه شده است. نتایج حاصل از تحلیل نتایج پرسشنامه با استفاده از مدل AHP در محیط نرم افزار اسپرت چویز و نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل آماری پرسشنامه نشان می دهد که منطقه یک شهر کرمان بر اساس شاخص های ارزیابی شرایط ضعیفی دارد که شاخص دسترسی ارتباطی با امتیاز نهایی 5027/0 مهم ترین عامل، شاخص کالبدی-فیزیکی 043/0 و سپس شاخص مبلمان شهری با امتیاز نهایی 4737/0 به ترتیب بیشترین نارضایتی را از دیدگاه سالمندان دارند.

صنعت نفت و گاز نقش مهمی در رشد و توسعه کشور دارد. از طرفی این صنعت با چالش های بی شماری همچون بی ثباتی قیمت، کاهش سرمایه گذاری، بهبود عملکرد کارکنان و ... مواجه شده است. در این راستا یکی از پدیده های مرتبط با فناوری های اطلاعات و ارتباطات که می تواند باعث ایجاد تحول مثبت در صنعت نفت و گاز شود قراردادهای هوشمند می باشد. لازم است که قبل از بکارگیری، ابعاد قراردادهای هوشمند مورد آسیب شناسی قرارگرفته و مهم ترین و موثرترین آنان شناسایی شوند. هدف از این پژوهش شناسایی و تعیین اهمیت ابعاد مدل آسیب شناسی قراردادهای هوشمند در صنعت نفت و گاز بود. در این تحقیق از روش تحقیق آمیخته برای رسیدن به هدف پژوهش استفاده شده است.در فاز کیفی و با مراجعه به خبرگان مدل آسیب شناسی قراردادهای هوشمند احصاء و در بخش کمی به تعیین مهم ترین ابعاد از طریق روش دیمتل اقدام شد نمونه آماری در بخش کمی تعداد 25 نفر از خبرگان بودند. می توان گفت که عوامل ساختاری کلان، عوامل ساختاری خُرد، عوامل محتوایی و عوامل فرهنگی- اجتماعی به ترتیب دارای بیشترین اهمیت هستند.

آنچه که به یک شهر هویت می بخشد کیفیت و نحوه برآوردن نیازهای روحی و فرهنگی شهروندان است که این مهم در ارسن های شهری به عنوان کانون جمعیتی شهرها اتفاق می افتد و بناهای معماری اطراف آنها به عنوان شاخص های جذب جمعیت به حساب می آیند. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر خوانش شاخص های ارتقا دهنده کیفیت محیط در ارسن میدان نقش جهان اصفهان و ارسن امیرچخماق یزد می باشد. در این پژوهش توجه مدیران شهری را به الگوسازی ارسن های شهری در طراحی پلازاهای شهری در عصر کنونی همراه با شاخص های متاثر از زیبایی و خوانایی محیط و مبلمان مناسب و معماری ایرانی–اسلامی در راستای جذب کاربران سوق می دهیم. روش پژوهش کیفی با استفاده از کار میدانی و بررسی متون تاریخی، ثبت و ضبط اطلاعات مرتبط با بناها می باشد. پژوهش به دنبال پاسخ این دو سوال که ارسن نقش جهان و ارسن امیرچخماق یزد باهم چه نقاط مشترکی و افتراقی دارند، و شاخص های موثر بر افزایش کیفیت محیط در ارسن های فوق کدام اند؟ طبق نتایج پژوهش شاخص های مربوط به وجود بناهای معماری اطراف میدان، کاربری های متنوع، بافت کف سازی و رنگ جداره ها، محصوریت، نفوذپذیری، یادآوری فرهنگ و تاریخ معماری گذشته ایران، عدم ورود ماشین، مبلمان مناسب، همسازی با اقلیم و نورپردازی شبانه از جمله شاخص های مشترک ارتقا دهنده کیفیت محیط ارسن ها می باشند و تفاوت اصلی این دو ارسن ورود ماشین در آنها می باشد.