مطالعات توسعه و مدیریت منابع

مطالعات توسعه و مدیریت منابع

مطالعات توسعه و مدیریت منابع دوره 1 پاییز 1402 شماره 3

مقالات

۱.

بررسی اهداف استفاده کنندگان از گزارش های مالی شهرداری ها با توجه به بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد

کلیدواژه‌ها: صورت های بودجه و مالی کنترل داخلی تصمیم گیری شهرداری ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۸۵
زمینه و هدف: مدیریت مالی عمومی نوین، اساساً باهدف افزایش شفافیت و بهبود پاسخگویی استفاده کنندگان گزارش های مالی مطرح گردید. هدف از این تحقیق بررسی اهداف استفاده کنندگان از گزارش های مالی شهرداری ها با توجه به بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد است . روش شناسی: تحقیق فوق یک تحقیق توصیفی و کاربردی می باشد. مبانی نظری تحقیق با مطالعه مقالات و کتاب های مطرح در بخش عمومی نگارش و پرسشنامه تحقیق اتخراج گردیده است. ابزار گردآوری داده های این پژوهش پرسشنامه ای شامل ، ١٥ گویه بوده است . جامعه موردنظر مدیران و کارشناسان شهرداری در سطح استان تهران بوده است . درنهایت ٢١٥ پرسشنامه موردبررسی قرار گرفت . با استفاده از روش های مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار smart.PLS به آزمون فرضیه ها پرداخته شده است . یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که کنترل اداری داخلی ، کنترل حسابداری داخلی ، خودکنترلی و حسابرسی داخلی بر اهداف استفاده کنندگان از گزارش های مالی شهرداری ها با توجه به بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد تأثیرگذار است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که کاربران داخلی به عنوان انواع مختلف کنترل داخلی که اطلاعات مالی در معرض آن قرار دارند، بسیار مهم در نظر گرفته می شوند. اکثریت قریب به اتفاق پاسخ دهندگان بر این باور بودند که برای تصمیم گیری داخلی خودکنترل داخلی مهم است زیرابه بهبود قابلیت اطمینان اطلاعات مالی کمک می کند و اجازه می دهد تا اطلاعات به موقع آماده شوند، ازاین رو به رابطه بین کنترل داخلی ، فرصت اطلاعات و کفایت گزارش مالی اشاره می کنند. هم چنین، در بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد به اهداف استفاده کنندگان با توجه به گزارشگری مالی باید توجه گردد، زیرا شفافیت و پاسخگویی را بهبود می بخشد.
۲.

بررسی تاثیر مدیریت زنجیره تامین بر بهبود عملکرد سازمانی با توجه به نقش میانجی مزیت رقابتی: مورد مطالعه شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب (سالکو)

کلیدواژه‌ها: مدیریت زنجیره تأمین عملکرد سازمانی مزیت رقابتی شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۷۴
هدف از این پژوهش بررسی تاثیر مدیریت زنجیره تامین بر بهبود عملکرد سازمانی با توجه به نقش میانجی مزیت رقابتی(مورد مطالعه شرکت مجتمع صنایع آلومینیم جنوب) می باشد. روش پژوهش حاضر تحلیلی توصیفی از نوع پیمایشی و از نظر هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری تحقیق، شامل کارکنان شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب به تعداد 2300 نفر می باشد. در این پژوهش حجم نمونه ها با استفاده از فرمول کوکران و از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم نمونه، 341 نفر به عنوان نمونه تعیین شد. ابزار پژوهش در این تحقیق شامل سه پرسشنامه استاندارد مدیریت زنجیره تامین لی و همکاران(2006)، پرسشنامه استاندارد پرسشنامه مزیت رقابتی لی و همکاران(2006) و پرسشنامه استاندارد عملکرد سازمانی پاترسون(2005) بوده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوا و روایی سازه و پایایی پرسشنامه های مذکور بر اساس ضریب الفای کرونباخ مورد ارزیابی و تأیید قرار گرفت. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری" و به طور اخص تکنیک تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس به بررسی مسیرهای مشخص شده پژوهش مطابق با مدل مفهومی پرداخته شده است. یافته های پژوهش نشان داد مدیریت زنجیره تامین بر بهبود عملکرد سازمانی مورد مطالعه شرکت مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب تاثیر مثبت داشته و مزیت رقابتی نقش واسطه ای را در تاثیر گذاری مدیریت زنجیره تامین بر بهبود عملکرد سازمانی ایفا می نماید.
۳.

ارائه مدل چابکی سازمان و رهبری تحول گرا با توجه به نقش تعدیل گر هوش استراتژیک مدیران در شرکت پایانه های نفتی ایران

کلیدواژه‌ها: چابکی سازمان رهبری تحول گرا هوش استراتژیک شرکت پایانه های نفتی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۴
زمینه و هدف: محیط کسب و کار پویای امروزی نیروی محرکه چابکی سازمانی، رهبری تحول گرا و هوش استراتژیک است و سازمان ها برای درک تغییر محیطی و سپس پاسخگویی سریع و کارا نیازمند به مؤلفه هاست.هدف پژوهش حاضر ارائه مدل چابکی سازمان و رهبری تحول گرا با توجه به نقش تعدیل گر هوش استراتژیک مدیران شرکت پایانه های نفتی ایران می باشد. روش بررسی: این پژوهش دارای رویکردی آمیخته (کیفی و کمی) است و ابزار گردآوری اطلاعات مراجعه به اسناد، مصاحبه با خبرگان و پرسشنامه می باشد.جامعه آماری این پژوهش شامل 19 نفر از اساتید دانشگاه و مدیران پایانه های نفتی ایران می باشد که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدندو با استفاده از روش تحلیل مضمون، به بررسی و کدگذاری مصاحبه ها پرداخته شد. یافته ها: نتایج حاصل از کدگذاری باز منجر به استخراج 108 کد اولیه، 35 مضمون پایه و 13 مضمون سازمان دهنده شامل ایجاد چشم انداز سازمانی پویا، دگرگونی در ارزش های فرهنگی، ایجاد رابطه بین علایق فردی و جمعی در سازمان، ارتقا ظرفیت انطباق پذیری پیروان، چابکی رهبری، چابکی در فرآیندها و فناوری، چابکی کارکنان، چابکی در فرهنگ، چابکی در خدمت رسانی، هوشمندی منابع انسانی، طراحی هوشمند فرآیندها، هوشمندی کلان محیطی و منابع مالی هوشمند گردید. نتیجه گیری: در فضای کسب و کار غیر قابل پیش بینی و متغیر عصر کن ونی، برت ری در رقابت هدف اصلی هر سازمانی است و برای رویارویی با تغییرات غیرقابل پیش بینی، همیشگی و بی سابقه چابکی سازمانی، رهبری تحول گرا و هوش استراتژیک مهمترین نیاز برای راهای از چالش هاست که باید به آن توجه ویژه داشت.
۴.

ارتباط بین رفتارهای سیاسی و تفکر استرتژیک با رفتارهای منافقانه

کلیدواژه‌ها: رفتارهای سیاسی تفکر استرتژیک رفتارهای منافقانه معلمان تربیت بدنی شهرستان کازرون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۶۶
هدف از این تحقیق، تعیین ارتباط بین رفتارهای سیاسی و تفکر استرتژیک با رفتارهای منافقانه در معلمان تربیت بدنی شهرستان کازرون بود. این تحقیق کاربردی و از نوع توصیفی و همبستگی بود. جامعه آماری این تحقیق، تمامی معلمان تربیت بدنی شهرستان کازرون به تعداد 97نفر بود، که از این تعداد 83 نفر به عنوان نمونه و به روش نمونه گیری کل شمار با محقق همکاری کردند.ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه های استاندارد رفتارهای سیاسی دوبرین (1978)، تفکر استراتژیک گلدمن (2005) و رفتارهای منافقانه دانایی فرد و همکاران (1392) بود. برای توصیف داده ها از روش های آمار توصیفی و برای تجزیه استنباطی داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بین رفتارهای سیاسی و رفتارهای منافقانه رابطه ی مثبت و معناداری و بین تفکر استراتژیک و رفتارهای منافقانه رابطه ی منفی و معناداری وجود داشت و همچنین نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که رفتارهای سیاسی و تفکر استراتژیک قابلیت پیش بین معنادار رفتارهای منافقانه آزمودنی ها را دارد(01/0P ≤). قیق نشان داد که بین رفتارهای سیاسی و رفتارهای منافقانه رابطه ی مثبت و معناداری و بین تفکر استراتژیک و رفتارهای منافقانه رابطه ی منفی و معناداری وجود داشت و همچنین نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که رفتارهای سیاسی و تفکر استراتژیک قابلیت پیش بین معنادار رفتارهای منافقانه آزمودنی ها را دارد(01/0P ≤). قیق نشان داد که بین رفتارهای سیاسی و رفتارهای منافقانه رابطه ی مثبت و معناداری و بین تفکر استراتژیک و رفتارهای منافقانه رابطه ی منفی و معناداری وجود داشت و همچنین نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که رفتارهای سیاسی و تفکر استراتژیک قابلیت پیش بین معنادار رفتارهای منافقانه آزمودنی ها را دارد(01/0P ≤). قیق نشان داد که بین رفتارهای سیاسی و رفتارهای منافقانه رابطه ی مثبت و معناداری و بین تفکر استراتژیک بین تفکر استراتژیکبین
۵.

طراحی مدل توسعه جانشین پروری با رویکرد کیفی (مطالعه موردی: مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد)

کلیدواژه‌ها: جانشین پروری توسعه رویکرد کیفی مدیران علوم پزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۷۶
برنامه ریزی جانشینی شامل شناسایی رهبران آینده، تغییر مالکیت، انتقال کنترل و مدیریت، و توسعه رهبران در هماهنگ سازی با چشم انداز سازمانی است. به طریقی، برنامه ریزی جانشینی، تداوم و پایداری طولانی مدت را برای یک سازمان فراهم می کند. هدف پژوهش حاضر ارائه ی مدلی جهت توسعه جانشین پروری در مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جمع آوری داده ها میدانی –کتابخانه ای و ماهیت داده ها کیفی است. روش پژوهش از نوع تحلیل محتوای کیفی بوده، مشارکت-کنندگان جامعه آماری، 13 نفر از خبرگان دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند که توسط نمونه گیری هدفمند و از نوع قضاوتی انتخاب شده و تا رسیدن به اشباع نظری نمونه گیری ادامه یافت. ابزار گردآوری داده ها در این بخش، مصاحبه نیمه ساختار یافته است. روش گردآوری داده ها، روش مثلث سازی بوده و داده ها با روش تحلیل محتوای قراردادی، تجزیه و تحلیل شد. بر اساس نتایج، 55 شاخص و 11 مولفه برای توسعه جانشین پروری استخراج گردید. این 11 مولفه شامل: عوامل سازمانی، رفتار سازمانی، پیامد منفی سازمانی، پیامد مثبت جانشین پروری، کارکنان سازمان، محیط برون سازمانی، مدیران سازمان، مدیریت منابع انسانی، موانع جانشین پروری، ویژگی های شغلی، استراتژی مدیریت استعداد بودند.
۶.

مدل سازی رفتاری کاهش خطای انسانی در صنعت حمل ونقل هوایی کشور

کلیدواژه‌ها: مدل سازی رفتاری کاهش خطای انسانی صنعت حمل ونقل هوایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۷۵
مطالعه حاضر باهدف مدل سازی رفتاری کاهش خطای انسانی در صنعت حمل ونقل هوایی کشور انجام شد. این مطالعه از نظر هدف یک پژوهش کاربردی - توسعه ای از منظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها، یک پژوهش پیمایش مقطعی است که با رویکردی آمیخته انجام شد. جامعه مشارکت کنندگان بخش کیفی شامل مدیران صنعت حمل ونقل هوایی کشور است که 11 نفر به شیوه هدف مند و تا دستیابی به اشباع نظری انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی کارشناسان و فعالان صنعت حمل ونقل هوایی کشور است و حجم نمونه با فرمول کوکران 366 برآورد شد. نمونه گیری بخش کمی با روش خوشه ای - تصادفی انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسش نامه محقق ساخته بود که با روش روایی سازه، روایی همگرا و روایی واگرا اعتبارسنجی گردید. با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی نیز قابلیت اعتماد پرسش نامه بررسی شد. مقدار روایی همگرا برای همه سازه ها بالای 5/0 و آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی نیز برای همه سازه ها بالای 7/0 برآورد شد بنابراین روایی و پایایی مطلوب ارزیابی شد. برای شناسایی ابعاد و مولفه های مدل رفتاری کاهش خطای انسانی از روش تحلیل کیفی مضمون، تعیین روابط عناصر از روش مدل سازی ساختاری - تفسیری و اعتبارسنجی مدل رفتاری کاهش خطای انسانی از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شد. یافته ها نشان داد عوامل سازمانی و مدیریتی به عنوان عناصر زیربنایی الگو هستند که بر عوامل فیزیکی، ارگونومی، فنی و فناوری اثر مستقیم دارند. این عوامل نیز به ترتیب بر عوامل شغلی و سیستمی و سپس رفتار فردی و گروهی تاثیر دارند. در نهایت رفتار فردی و گروهی نیروی انسانی بر کاهش خطای انسانی تاثیر دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت مدیران صنعت حمل ونقل هوایی با بهبود شرایط فنی، فیزیکی، ارگونومی و فناورانه می توانند شرایط شغلی را کارکنان را تسهیل و تقویت نمایند.
۷.

بررسی و تبیین چالش های نظام اداری در جهان سوم

کلیدواژه‌ها: چالش ها معضلات نظام اداری جهان سوم کشورهای در حال توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۶۴
کشورهای در حال توسعه ، جوامع رو به رشد ، جهان سوم ، همه عناوینی برای توصیف گروهی از کشورهاست که دارای تشابهات اقتصادی ، سیاسی ، اداری ، اجتماعی ، فرهنگی ، فنی و تکنولوژیک هستند . یکی از جنبه های مشترک بین کشورهای جهان سوم ، خصوصیات نظام اداری حاکم بر این جوامع و مشکلات ناشی از آنهاست. خصوصیات مذکور به گونه ای مشابه هستند که این کشورها را به نحو بارزی از دیگر ممالک متمایز می سازد. خصوصیات و مشکلات نظام اداری حاکم بر این قبیل کشورها ، زیربنایی است و از ویژگی های آن می توان به چالش هایی مشترکی که می توانند باعث کاهش توانمندی های اقتصادی، کاهش کیفیت خدمات عمومی، تضعیف حکمرانی خوب و توسعه پایدار شوند. دراین مقاله با استفاده از روش فراترکیب و با بهره گیری از پروتکل PRISMAچارچوبی برای مطالعات درباب چالش ها و معضلات نظام اداری ارائه میدهیم. به این منظبور، 300مقاله برگرفته از از پایگاههای اطلاعاتی Google Scholar، Elsevier ، Science Direct، isi، mendeley، researchgate، در بازۀ زمانی سالهای 2008تا 2023مورد بررسی قرار گرفت. پبس از انجام دو مرحله غربالگری، 24پژوهش به عنوان مقاله جهت تحلیل عمیق تر شناسایی شدند و در نهایت چارچوبی مطالعاتی در چالش ها و معضلات نظام اداری ارائه شد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی ازآن بود که سیاست گذاری در جهت مقابله با چالش های نظام اداری در کشورهای جهان سوم بسیار حیاتی است. در هر برنامه ریزی، رویکردها و راهکارهای مورد استفاده بسیار مهم هستند .برنامه ریزی باید با توجه به شرایط محلی و ویژگی های خاص هر کشور و منطقه صورت گیرد. این شامل فرهنگ، تاریخچه، و شرایط اجتماعی و اقتصادی است. با این حال، توصیه می شود مطالعات گسترده تری در این باب صورت پذیرد.
۸.

پیامدهای کارآمد نبودن فرهنگ سازمانی مبتنی بر شاخص های مدیریت جهادی در دادگستری های جمهوری اسلامی

کلیدواژه‌ها: پیامد فرهنگ سازمانی مطلوب مدیریت جهادی دادگستری جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۷۷
چنانچه دادگستری جمهوری اسلامی ایران در زمینه خدمت به ارباب رجوع، در نظر داشتن خدا در کلیه امور قضاوت، داشتن روحیه مردمی توسط قضات و مسئولین آن، تزکیه نفس، استفاده صحیح و دقیق از بیت المال و ... از مطلوبیت کافی برخوردار نباشد رفته رفته محبوبیت خود را میان آحاد مردم از دست می دهد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، پیامدهای کارآمد نبودن فرهنگ سازمانی مبتنی بر شاخص های مدیریت جهادی در دادگستری جمهوری اسلامی می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش اجرا آمیخته است. جامعه هدف پژوهش حاضر در بخش کیفی و کمّی اساتید و خبرگان مدیریت سازمانی و مدیریت جهادی با حداقل 10 سال سابقه خواهند بود. حجم نمونه مبتنی بر رویکرد اشباع نظری تعیین می گردد و روش نمونه گیری نیز روش گلوله برفی می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های مصاحبه ها، در مرحله کیفی، از روش تحلیل مضمون استفاده می شود. فرایند در روش داده بنیاد شامل کدگذاری است. همچنین در مرحله کمّی، روایی گویه های مصاحبه تایید شده است. در نهایت یافته ها حاکی از آن است که پیامدهای نبود فرهنگ سازمانی مطلوب مبتنی بر شاخص های مدیریت جهادی عبارتند از : هدر رفتن منابع، عدم مسئولیت پذیری، نداشتن جهت گیری خدایی، نبود اعتماد به نفس، عدم توجه به مشارکت، عدم تکریم یکدیگر، بدخلقی، بی توجهی به کردار دینی و ... .
۹.

بررسی تأثیر بازاریابی داخلی بر عملکرد مالی

کلیدواژه‌ها: شرکت صنایع شیمیایی شیراز بازاریابی داخلی عملکرد مالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۶۹
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر بازاریابی داخلی بر بهبود عملکرد مالی است. روش پژوهش توصیفی-همبستگی بوده و جامعه آماری این پژوهش شامل 60 نفر از کارکنان شرکت صنایع شیمیایی شیراز می باشد، که با توجه به کوچک بودن جامعه آماری کل این جامعه به عنوان نمونه در نظر گرفته شده است و از طریق روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس، برای پاسخگویی به ابزارهای پژوهش انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه های استاندارد عملکرد مالی (شبانکار، 1400) و بازاریابی داخلی (مومنی و فورمن، 2015)، بوده است. روایی پرسشنامه ها از طریق محتوایی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار لیزرل و محاسبه ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تحلیل واریانس انجام شد و با استفاده از رگرسیون به آزمون فرضیه های تحقیق پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین بازاریابی داخلی با بهبود عملکرد مالی تأثیر معناداری وجود دارد. امروزه بازاریابی داخلی به عنوان یک راهبرد برای اجرای برنامه های سازمان، شناخته شده است و کلیه سازمان ها باید بر اساس موقعیت و منابع سازمان یک چهارچوب هدفمند بر مبنای بازاریابی داخلی را برای سازمان تعریف نموده تا در نهایت با کمک آن در جهت بهبود عملکرد مالی گام های موثری بردارند.
۱۰.

نگاهی به نقش عوامل موثر بر مدل استقرار مدیریت دانش در دانشگاه فرهنگیان استان خوزستان

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش دانشگاه فرهنگیان استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۸۴
مدیریت دانش ارتقای یک رویکرد جامع برای شناسایی، تسخیر، بازیافتن، تسهیم و ارزشیابی یک سرمایه اطلاعاتی سازمان است و بر ابعاد مختلف سازمان تاثیر می گذارد. سازمان ها مجبورند استراتژی های مدیریت دانش را متناسب با محیط سازمان خود طراحی کنند. هدف پژوهش حاضر، دستیابی به الگوی استقرار مدیریت دانش در دانشگاه فرهنگیان استان خوزستان است. این پژوهش جزء پژوهش های آمیخته اکتشافی (کیفی و کمی) می باشد. در بخش کیفی از تکنیک دلفی و 12 خبره برای تعیین مولفه و شاخص های تحقیق استفاده شد؛ سپس با استفاده از نرم افزار میک مک و روش ساختاری- تفسیری (ISM) سطح بندی عوامل انجام شد. در بخش کمی روش نمونه گیری از نوع تصادفی خوشه ای ، 217 نفر از کارکنان دانشگاه فرهنگیان انتخاب و با نرم افزار اسمارت پی ال اس تحلیل صورت گرفت. برای اعتبار هر دو روش از روش صوری و پایایی نیز با آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها نشان داد تکنیک ساختاری- تفسیری نشان داد که عامل بهره برداری از سیستم دوسوتوانی یادگیرنده در بالاترین سطح یعنی سطح اول قرار دارد و عملکرد مستمر و کشف پایه دانشی در پایین ترین سطح قرار دارد. نتایج نشان داد که بین مولفه ها و الگوی استقرار مدیریت دانش دانشگاه فرهنگیان در استان خوزستان رابطه معناداری وجود دارد.