مقایسه خودکارآمدی تحصیلی در نیمرخ های مختلف انگیزشی: تحلیل مبتنی بر شخص (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

عوامل زیادی مثل انگیزش، خودکارآمدی می توانند بر یادگیری دانش آموزان تأثیر بگذارند. در این باره، شواهد نشان داده که انگیزش یکی از عوامل مؤثر و مهم در بهبود عملکرد دانش آموزان است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی نیمرخ انگیزشی دانش آموزان با استفاده از تحلیل مبتنی بر شخص و مقایسه خودکارآمدی تحصیلی با توجه به این نیمرخ ها انجام گرفته است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی- علی مقایسه ای است. حجم نمونه شامل تعداد 211 نفر از جامعه آماری دانش آموز مقطع متوسطه دوره دوم بود که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس جهت گیری اهداف پیشرفت الیوت و مک گرگور (2001) و خودکارآمدی تحصیلی جینکس و مورگان (1999) را تکمیل نمودند. برای تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS از روش تحلیل خوشه ای، تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی توکی بهره گرفته شد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای، چهار خوشه انگیزش برای دانش آموزان به دست آمد: 2/13 درصد در خوشه بی انگیزشی، 3/28 درصد در خوشه انگیزش سه گانه، 6/19 درصد در خوشه تبحرگرا-عملکردگرا و 8/38 درصد خوشه انگیزش چندگانه قرار گرفتند. خودکارآمدی تحصیلی خوشه بی انگیزشی (05/85M=)، کمتر از خوشه انگیزش سه گانه (53/90M=) بود،  و بالاترین میانگین مربوط به خوشه های تبحرگرا-عملکردگرا (03/94M=) و انگیزش چندگانه (8/95M=) بود. یافته های به دست آمده می تواند به مسئولین حوزه آموزش کمک نماید تا با طراحی برنامه های مداخله ای تربیتی در ارتقا و یا حفظ انگیزش دانش آموزان، در طول سال های تحصیلی اقدامات مؤثری را انجام دهند.