تحلیل مبتنی بر شخص

هدف پژوهش حاضر بررسی نیمرخ های انگیزشی دانش آموزان و تفاوت نیمرخ های گروه های مختلف ازنظر کمک خواهی، ادراکات محیطی کلاس، اهداف پیشرفت اجتماعی بر اساس فرسودگی تحصیلی بود. با توجه به ماهیت موضوع، از روش توصیفی از نوع همبستگی استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر سال دوم دوره متوسطه شهر مریوان می باشد که در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل بودند که تعداد آن ها 1295 نفر بوده است که از این تعداد 653 نفر دختر و 642 نفر پسر بودند. نمونه پژوهش را 274(دانش آموز پسر و دختر) تشکیل می دهند که به شیوه ی نمونه گیری طبقه ای تصادفی، از دبیرستان های دوره ی متوسطه شهر مریوان انتخاب گردیدند و سپس به چهار پرسشنامه ادراکات محیط کلاسی، کمک خواهی تحصیلی، فرسودگی تحصیلی و اهداف پیشرفت اجتماعی پاسخ دادند. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از تحلیل خوشه ای (کلاستر) به روش چند میانگینی (k-means cluster)، تابع تشخیص و آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج نشان داد که در میان دانش آموزان اولین خوشه با مقدار بالای پذیرش دارای نمره ی میانگین بالا و مقدار پایین عملکردگرایی دارای نمره میانگین پایین است که این خوشه جهت گیری انگیزشی پایین و خوشه ی دوم با مقدار بالای لذت دارای نمره ی میانگین بالا و مقدار پایین عملکردگرایی دارای نمره ی میانگین پایین است که این خوشه جهت گیری انگیزشی بالا نامیده می شود. آزمون t نمونه های مستقل نشان داد که تفاوت معناداری بین دو خوشه پایین و بالا وجود دارد. در افراد خوشه یک (7148/7 SD= 59/40 M=) میزان فرسودگی تحصیلی نسبت به افراد خوشه دو (28/6 SD= و 25/32 M=) بیش تر است. همچنین یافته ها نشان داد که فرسودگی تحصیلی در خوشه جهت گیری انگیزشی بالا کمتر بود. این پژوهش تلویحاتی برای دست اندرکاران تعلیم و تربیت دارد که از نتایج آن می توانند برای کاهش فرسودگی تحصیلی و بهبود پیشرفت دانش آموزان استفاده نمایند.

این پژوهش نیمرخ های انگیزشی دانش آموزان و تفاوت گروه های مختلف را از نظر توانایی های فراشناختی مورد مطالعه قرار داد. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان شهر تبریز بودند. پرسشنامه های مقیاس انگیزش تحصیلی و ادراک دانش آموزان از شایستگی فراشناختی خود به منظور جمع آوری اطلاعات استفاده شد. نتایج پژوهش چهار گروه از دانش آموزان: (الف) دارای جهت گیری بی انگیزشی (ب) جهت گیری های بیرونی(تنظیم بیرونی ، درون فکنی شده و همانندسازی شده) متوسط و جهت گیری بی انگیزشی (ج) جهت گیری انگیزشی درونی و  بیرونی(تنظیم بیرونی، درون فکنی شده و همانندسازی شده) بالا (د) دارای جهت گیری انگیزش درونی بالاتر را شناسایی کرد. نتایج دیگر پژوهش نشان داد که دانش آموزان خوشه «انگیزش درونی» و همچنین دانش آموزان خوشه « انگیزش درونی و بیرونی» از لحاظ توانایی فراشناختی با دو گروه دانش آموزان «بی انگیزه» و گروه «بی انگیزه و انگیزش بیرونی متوسط» تفاوت معنی داری دارند. نتایج این پژوهش نه تنها موجب فراهم آوردن اطلاعات در زمینه تفاوت های فردی دانش آموزان از لحاظ انگیزشی می شود بلکه به ما کمک می کند تا به رابطه بین پیامدهای آموزشی مختلف و نوع نیمرخ انگیزشی دانش آموزان پی ببریم.   

هدف: پژوهش حاضر باهدف مطالعه نیمرخ شخصیتی، صلاحیت های حرفه ای و اثربخشی معلمان دوره اول و دوم متوسطه شهرستان مریوان صورت گرفت. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه معلمان دوره اول و دوم متوسطه تحصیلی آموزش وپرورش شهرستان مریوان (دوره اول 310 و دوره دوم 315 نفر معلم) در سال تحصیلی 93-1392 بود؛ که 235 نفر از معلمان با توجه به نسبت طبقه دوره اول و دوم و زن و مرد با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شد. ابزار پژوهش حاضر، سه پرسشنامه صلاحیت های حرفه ای معلمان، عامل شخصیت وظیفه شناسی نئو و یک پرسشنامه محقق ساخته اثربخشی معلمان بود که پرسشنامه اثربخشی معلمان پس از تحلیل عاملی مؤلفه های اصلی آن به 5 دسته تقسیم شدند و نام گذاری مجدد با توجه به زیر مؤلفه ها صورت گرفت. جهت بررسی پایایی پرسشنامه ها، از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برای پرسشنامه صلاحیت های حرفه ای 94/0 و عامل شخصیتی وظیفه شناسی 82/0 و اثربخشی معلمان 88/0 محاسبه گردید. نتایج تحلیل خوشه ای (کلاستر) نشان داد که معلمان را ازنظر صلاحیت حرفه ای و اثربخشی و عامل شخصیتی وظیفه شناسی آن ها می توان به دو گروه تفکیک کرد که تحت عنوان عملکرد شغلی بالا و پایین نام گذاری شد.        

عوامل زیادی مثل انگیزش، خودکارآمدی می توانند بر یادگیری دانش آموزان تأثیر بگذارند. در این باره، شواهد نشان داده که انگیزش یکی از عوامل مؤثر و مهم در بهبود عملکرد دانش آموزان است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی نیمرخ انگیزشی دانش آموزان با استفاده از تحلیل مبتنی بر شخص و مقایسه خودکارآمدی تحصیلی با توجه به این نیمرخ ها انجام گرفته است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی- علی مقایسه ای است. حجم نمونه شامل تعداد 211 نفر از جامعه آماری دانش آموز مقطع متوسطه دوره دوم بود که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس جهت گیری اهداف پیشرفت الیوت و مک گرگور (2001) و خودکارآمدی تحصیلی جینکس و مورگان (1999) را تکمیل نمودند. برای تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS از روش تحلیل خوشه ای، تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی توکی بهره گرفته شد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای، چهار خوشه انگیزش برای دانش آموزان به دست آمد: 2/13 درصد در خوشه بی انگیزشی، 3/28 درصد در خوشه انگیزش سه گانه، 6/19 درصد در خوشه تبحرگرا-عملکردگرا و 8/38 درصد خوشه انگیزش چندگانه قرار گرفتند. خودکارآمدی تحصیلی خوشه بی انگیزشی (05/85M=)، کمتر از خوشه انگیزش سه گانه (53/90M=) بود،  و بالاترین میانگین مربوط به خوشه های تبحرگرا-عملکردگرا (03/94M=) و انگیزش چندگانه (8/95M=) بود. یافته های به دست آمده می تواند به مسئولین حوزه آموزش کمک نماید تا با طراحی برنامه های مداخله ای تربیتی در ارتقا و یا حفظ انگیزش دانش آموزان، در طول سال های تحصیلی اقدامات مؤثری را انجام دهند.

پژوهش حاضر نیمرخ های انگیزشی دانش آموزان و تفاوت نیمرخ گروه های مختلف را از نظر فرسودگی مربوط به مدرسه مورد بررسی قرار داد. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان شهر مراغه در استان آذربایجان شرقی بودند. 370 دانش آموز از دبیرستان های مختلف با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه انگیزش تحصیلی و پرسشنامه فرسودگی مربوط به مدرسه به منظور جمع آوری اطلاعات استفاده شد. برای تحلیل داده ها نیز از روش تجزیه خوشه ای، تحلیل واریانس چند متغیره (MNOVA) و آزمون تعقیبی کمک گرفته شد. نتایج پژوهش چهار گروه از دانش آموزان دارای: ( الف) اهداف پیشرفت پایین (ب) جهت گیری های تبحرگریز- عملکردگرا (ج) جهت گیری انگیزشی چندگانه (د) جهت گیری تبحرگرا- عملکردگرا را شناسایی کرد. نتایج پژوهش نشان داد فرسودگی مربوط به مدرسه (خستگی هیجانی، بدبینی و کارآیی پایین) دانش آموزان خوشه «انگیزش چندگانه» و خوشه «تبحرگرا- عملکردگرا» کمتر از سایر خوشه ها است. دانش آموزانی که دارای انگیزش چندگانه هستند اهداف، انتظارات و ارزش های متعددی دارند که موجب انگیزش آنها برای احساس کارآیی و علاقه بیشتر به فعالیت های تحصیلی می شود.