گنجینه اسناد

گنجینه اسناد

گنجینه اسناد سال بیست و هفتم تابستان 1396 شماره 2 (پیاپی 106) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اصلاحات ارضی و مسئله سلب مالکیت از مالکان زن(1341-1351ش)؛ مطالعه موردی: غرب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کرمانشاه گراندد تئوری اصلاحات ارضی مالکیت زمین اربابان زن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم اجتماعی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ زنان
تعداد بازدید : ۱۴۷۱ تعداد دانلود : ۱۰۶۵
هدف:هدف کلی مقاله حاضر تبیین تحول وضعیت اربابان و مالکان زن در جریان اصلاحات ارضی و نشان دادن چرایی و چگونگی سلب مالکیت از زنان و نیز، پیامدهای آن است. روش/ رویکرد پژوهش:رویکرد تحقیق حاضر کیفی است. داده ها بر پایه اسناد و منابع کتابخانه ای و براساس نمونه گیری هدفمند گردآوری شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش گراندد تئوری استفاده شد. یافته های پژوهش:یافته ها نشان می دهد در جریان اصلاحات ارضی در ابعاد وسیعی از زنان سلب مالکیت شده است. مهم ترین عوامل سلب مالکیت از زنان عبارت اند از: قانون اصلاحات ارضی، غایب بودن مالکان زن، حق نسق و نسق بندی که در عرف جامعه روستایی و مردسالار ایران حقوقی مردانه تلقی می شد و درنهایت سقوط نظام ارباب رعیتی. سلب مالکیت از زنان پیامدهای متعددی داشت؛ سلطه پذیری و انقیاد زنان روستایی، نابرابری زنان روستایی با زنان شهری، خودسوزی زنان روستایی و گسترش مالکیت حقوقی ازجمله پیامدهای حذف زنان از نظام مالکیت زمین در مناطق روستایی بود.
۲.

بررسی و تحلیل مؤلفه های جریان تاریخ نگاری چپ (کمونیستی) ایرانی در اولین دهه پس از انقلاب اسلامی 1357ش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاریخ نگاری مارکسیسم جریان چپ مؤلفه های تاریخ نگاری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی انقلاب اسلامی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
تعداد بازدید : ۲۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۲۵۹
هدف:هدف این پژوهش بررسی و تحلیل مؤلفه و شاخص های اصلیِ جریان تاریخ نگاری چپ (کمونیستی) ایرانی در اولین دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی 1357ش است. در پاسخ به این سؤال که جریان تاریخ نگاری چپ (کمونیستی)، دارای چه مؤلفه ها و مشخصه هایی در این دوران بوده است. فرضیه این پژوهش این است که جریان تاریخ نگاری چپ در دهه شصت شمسی به عنوان یکی از پرکارترین دوره ها در ادوار تاریخ نگاری این جریان با تأثیر از فضای انقلابی آن زمان، دارای مؤلفه و مشخصه های خاصی بوده است. با این توضیح که برخی از این مؤلفه ها در تمامی ادوار تاریخ نگاری این جریان مطرح بوده است؛ ولی برخی دیگر متأثر از انقلاب اسلامی 1357ش و فضای انقلابی در اولین دهه پس از انقلاب نمود یافته اند. روش/رویکرد پژوهش:روش پژوهش حاضر به شکل توصیفی– تحلیلی با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای است. یافته ها و نتایج:یافته های این پژوهش نشان می دهد که دهه شصت شمسی به دلیل فضای باز انقلابی -به ویژه در اوایل این دهه- در ادوار تاریخ نگاری جریان چپ یک نقطه عطف است. تولید آثار قلمی فراوان مورخان و نویسندگان چپ در قالب خاطره نگاری و کتاب های تاریخی خود، منجر به ایجاد مؤلفه ها و مشخصه های خاص این جریان تاریخ نگاری در این دوران شده است این امر در جای خود می تواند نظم بهتری به مهم ترین ویژگی های این نوع تاریخ نگاری بدهد و خصیصه های این نگرش تاریخی را نمایان سازد. ازجمله مؤلفه هایی که در این پژوهش بررسی خواهد شد و می توان آن ها را مهم ترین مشخصه تاریخ نگاری چپ (کمونیستی) در اولین دهه پس از انقلاب اسلامی نامید، عبارتند از: نگاه ایدئولوژیک، اغراق گویی و بزرگنمایی، تولید واژگان و مفاهیم جدید، پیشینه سازی طولانی، شوروی دوستی، وابستگی عقیدتی و سیاسی به کمونیست جهانی، تهمت و افترا به مخالفان خود، تضاد و تناقض، نپذیرفتن مسئولیت درباره رویدادهای گذشته و مبارزه با امپریالیسم.
۳.

تأثیرات جنگ جهانی دوم در بروز بحران مواد غذایی در آذربایجان (1320تا 1324شمسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آذربایجان جنگ جهانی دوم وضعیت اجتماعی قحطی بحران نان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان تاریخ جنگ
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۷۱۶ تعداد دانلود : ۸۷۶
جنگ جهانی دوم تبعات فراوانی داشت که گریبان گیر کشور ایران نیز شد. مهم ترین مسئله در آن زمان کمبود غله بود که اشغال کشور به وسیله متفقین و احتکار گندم به وسیله محتکرین را می توان از عوامل اصلی آن برشمرد. این عوامل سبب شد تا مردم اَزلحاظِ وضعیت اجتماعی دچار بحران شوند. در این بین آذربایجان با توجه به دلیل اینکه به وسیله قوای شوروی اشغال شده بود وضعیت سخت تری داشت.هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر اجتماعی بحران نان بر زندگی روزمره مردم آذربایجان است و در این راستا به سؤال های زیر پاسخ می دهد؟ 1.پیامدهای اشغال آذربایجان چه تأثیری بر بحران نان در محدوده زمانی مدنظر گذاشته بود؟ 2.کمبودنان و غله چه نقشی در زندگی اجتماعی مردم داشت؟ هدف:هدف پژوهش بررسی تأثیرات جنگ جهانی دوم بر بحران مواد غذایی در آذربایجان است.همچنین واکاوی نقش فرقه دموکرات آذربایجان و تأثیر آن بر بحران غله و نان هدف دیگر این پژوهش است. روش و رویکرد:در این مقاله با تکیه بر اسناد و منابع تاریخی و با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته می شود. یافته ها و نتیجه گیری:نویسندگان مقاله بعد از بررسی اسناد و منابع تاریخی به این نتیجه رسیدند که حضور نیروهای متفقین و ارسال گندم منطقه آذربایجان به نقاط دیگر موجب کمبود و قحطی مواد غذایی در آذربایجان شده بود. همچنین بااستقرارمسلحانه فرقه دموکرات درآذربایجان بسیاری از ارباب ها کشته یا از روستاها متواری شدند و نظم و نسق کشت و زرع در روستاها به هم ریخت و بسیاری از مالکان روستاها دیگر به آذربایجان بازنگشتند و بعد از قحطی بسیاری از کشاورزان به عضویت قوای فرقه دموکرات درآمدند و عملاً کارکشاورزی درآذربایجان معطل ماند.
۴.

موانع و مشکلات حمل جنازه شیعیان هند به مشهد در اواخر دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هندوستان قاجار مشهد بریتانیا حمل جنازه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار روابط خارجی
تعداد بازدید : ۲۵۱۳ تعداد دانلود : ۷۷۴
هدف: این نوشتار، به بررسی برخی مشکلات حمل جنازة شیعیان مقیم هند به ایران به منظور دفن در اماکن مقدسه شیعیان به خصوص مشهد طی سال های 1323تا 1328ق می پردازد. روش/ رویکرد: این مقاله، با تکیه بر محتویات تعدادی از اسناد وزارت امورخارجه ایران و مندرجات بعضی منابع اصلی و تحقیقات معتبر و با رویکردی توصیفی- تحلیلی تنظیم شده است. مقاله، این پرسش اساسی را مورد توجه قرار می دهد که حمل جنازة شیعیان هند به ایران به منظور دفن در اماکن مقدسه شیعیان به خصوص مشهد با چه موانعی مواجه می شد؟ و علاقه مندان به انجام این مقوله، از چه شیوه ها و ابزارهایی برای برطرف ساختن این مشکلات استفاده می کردند؟ یافته ها و نتیجه گیری:  یافته های این تحقیق، نشان می دهد که باوجود برخی ضوابط و سختگیری های بهداشتی در ایران در اواخر دورة قاجار که بعضاً به امنیت تجارت هند بریتانیا ارتباط داشت، شیعیان هند با استفاده از راهکارهایی چون توسل به افراد بانفوذ، تلاش می کردند تا مشکلات و موانع حمل و دفن مردگان خود در اماکن مقدس شیعیان به خصوص در مشهد را کاهش داده و هدف خویش را جامه عمل بپوشانند.
۵.

بررسی تأثیر حلال های استفاده شده در آسیب زدایی آثار کاغذی و نسخه های خطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حلال نسخه های خطی آثار کاغذی آسیب زدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۹ تعداد دانلود : ۵۵۱
هدف:هدف از این تحقیق مطالعه تغییرات ایجادشده در خصوصیات بصری، فیزیکی و شیمیایی نمونه های کاغذ تحت درمان با حلال های لکه زدای مدنظر و مقایسه آن ها با نمونه کاغذ شاهد بدون درمان، در شرایط محیطی یکسان برای شناسایی معایب و مزایای این حلال هاست. روش پژوهش:پژوهش حاضر کاربردی است و در جمع آوری اطلاعات آن از منابع کتابخانه ای و میدانی بهره گیری شده است. تجزیه وتحلیل اطلاعات بر پایه بررسی جدول ها و نمودارهایِ تهیه شدهبر اساس نتایج تجربی است. در این تحقیق از نمونه های کاغذ واتمن با حلال های مختلف موردِکاربرد درآسیب زدایی منابع کاغذی (تتراکلریدکربن، تری کلرواتیلن، استن، اتانول و متانول) استفاده شده است. نمونه های کاغذ با لکه های مختلف (چربی، چسب، و جوهر) تهیه و سپس از طریق مطالعات آزمایشگاهی میزان تغییرات فیزیکی و شیمیایی نمونه ها قبل و بعد از پیرسازی بررسی شد. یافته ها و نتایج پژوهش:در پاک سازی لکه های ناشی از چربیِ روی کاغذهای واتمن حلال تری کلرواتیلن مناسب تر از حلال تتراکلریدکربن است و آثار کاغذی آسیب کمتری می بینند. در پاک سازی لکه های ناشی از جوهر روی کاغذهای واتمن حلال اتانول و متانول به یک میزان آسیب به نمونه کاغذی وارد کردند؛ ولی از طرفی خطرات استفاده از اتانول به مراتب کمتر از متانول است. در پاک سازی لکه های ناشی از چسب روی کاغذهای واتمن، حلال استن تخریب کمتری روی اثر کاغذی دارد و خطرات به مراتب کمتری از تتراکلریدکربن دارد. استفاده از متانول در پاک سازی لکه های چسب شاید کم خطر باشد؛ ولی در نمونه SEM، باقیمانده حلال روی اثر کاغذی به چشم می خورد و چسبندگی، کامل برطرف نمی شود.
۶.

بهره مندی آرشیو ملی ایران از شبکه های اجتماعی همراه: نگرش مدیران و کارکنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آرشیو ملی ایران اینستاگرام تلگرام شبکه اجتماعی همراه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سند شناسی و سندپژوهی
تعداد بازدید : ۱۱۴۸ تعداد دانلود : ۴۷۶
هدف: پژوهش حاضر به سنجش نگرش مدیران و کارکنان آرشیو ملی ایران درباره بهره مندی آرشیو ملی ایران از شبکه های اجتماعی همراه تلگرام و اینستاگرام پرداخته است. روش و رویکرد پژوهش: این مقاله، کَمّی و با روش پیمایشی-توصیفی است و نظر 150 نفر از مدیران و کارکنان آرشیو ملی ایران درباره بهره مندی آرشیو ملی ایران از شبکه های اجتماعی همراه با پرسش نامه سنجیده شده است.  یافته های پژوهش:یافته ها حکایت از آن دارند که درصد مشخصی از جامعة آماری پاسخ متوسط به بالا دربارة خدمات مورد نظر پژوهشگر داده اند از آن جمله می توان به درصد فراوانی تجمعی موارد زیر اشاره کرد: 70.9 درصد پتانسیل، 68.6 درصد خدمت رسانی به کاربران و 72.1 درصد انتقال فایل در شبکه اجتماعی همراه اینستاگرام و همچنین 82.7 درصد پتانسیل و 81.8 درصد خدمت رسانی به کاربران و 78.2 درصد انتقال فایل و در شبکه اجتماعی همراه تلگرام . درواقع بیانگر پتانسیل مطلوب متوسط به بالا برای بهره مندی آرشیو ملی ایران در افزایش ارتباط متقابل آرشیو ملی ایران و کاربران آن، و انجام فعالیت هایی همچون اطلاع رسانی و آگاهی از روند فعالیت سازمان ها است. نتیجه گیری: بر مبنای یافته ها، امکان بهره مندی آرشیو ملی ایران از پتانسیل شبکه اجتماعی همراه تلگرام در حد مطلوب تری تخمین زده شده است. از دیدگاه جامعه آماری در مواردی چون امکان ارتباط آرشیو ملی با کاربران، خدمت رسانی آرشیو ملی ایران به کاربران، بهره مندی از خدمات پیام رسانی ، خدمات غیرِرایگان احتمالی آینده، انتقال فایل و تسریع فعالیت های آرشیو ملی ایران ازجمله فعالیت اطلاع رسانی به کاربران، شبکه اجتماعی همراه تلگرام موفق تر عمل کرده است.
۷.

کاربست آمیخته بازاریابی در کاخ موزه های تهران مطالعه موردی: مجموعه های فرهنگی تاریخی سعدآباد، نیاوران و کاخ گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آمیخته بازاریابی کاخ گلستان کاخ سعدآباد کاخ موزه کاخ نیاوران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت بازرگانی بازاریابی و مدیریت بازار
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت جهانگردی آشنایی با موزه های ایران
  3. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری گروه های ویژه موزه
تعداد بازدید : ۲۷۶۲ تعداد دانلود : ۱۶۱۷
هدف:پژوهش حاضر به تعیین میزان کاربست آمیخته بازاریابی در کاخ موزه های تهران (گلستان، سعدآباد و نیاوران) پرداخته است. روش پژوهش:پژوهش حاضر پیمایشی-تحلیلی است و جامعه آماری آن از بازدیدکنندگان و کارکنان کاخ موزه های بررسی شده انتخاب شدند. تعداد 386 نفر بازدیدکننده و 102 نفر از کارکنان در کاخ موزه های سعدآباد، نیاوران و کاخ گلستان براساس نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته است. یافته ها:با توجه به یافته ها، میانگین کاربست آمیخته بازاریابی از دیدگاه بازدیدکنندگان کاخ موزه ها 59/113، و از دیدگاه کارکنان 76/125 بود که هر دو میانگین از حد متوسط بالاتر است. از بین هفت مؤلفه آمیخته بازاریابی ازلحاظ میزان کاربست از دیدگاه بازدیدکنندگان و کارکنان، مؤلفه شواهد فیزیکی (به ترتیب با میانگین های 99/31 و 47/32) به طور معنا داری بیش از سایر مؤلفه هاست و مؤلفه فرآیند (به ترتیب با میانگین های 42/6 و 36/7) کمترین میانگین را دارد. نتیجه گیری:کاربست آمیخته بازاریابی با توجه به بالاتربودن میانگین های به دست آمده از حد متوسط، شرایط مطلوبی را نشان می دهد. با توجه به غنای بی بدیل گنجینه های موزه ای ایران و اهمیت این مجموعه ها در شناساندن پیشینه تاریخی کشور، این یافته ها نکات امیدبخشی دربردارد که آینده مناسبی را برای ترویج آشنایی و بازدید گردشگران داخلی و خارجی از نقاط دیدنی ایران ترسیم می کند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۱۱