درخت حوزه‌های تخصصی

مهدویت

فلسفه اسلامی کلام منطق
امام شناسی پیامبرشناسی خداشناسی دین پژوهی فرق و مذاهب کلام جدید کلیات معادشناسی
امامان معصوم امامت چیست، امام کیست ضرورت وجود امام مهدویت
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۱٬۵۲۸ مورد.
۱۰۱.

تحلیل مضمونی شاخص های سیاسی جامعه منتظر در اندیشه آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (ره)

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۷) 34 - 70

کلیدواژه‌ها: لطف الله صافی گلپایگانی ره جامعه منتظر عصر غیبت شاخص های سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۲۱۳
انتظار مفهومى پویا و ارزشى است که سرچشمه حرکت جامعه در عرصه های مختلف مى باشد. در این اندیشه هر حرکت و کنش سیاسی ای که با شاخص های امام منتظر تطبیق داشته باشد، در زمینه سازی انتظار پویا در عصر غیبت مؤثر خواهد بود. این مقاله در صدد تحلیل مضمونی شاخصه های سیاسی جامعه منتظر در عصر غیبت در اندیشه آیت الله العظمی لطف الله صافی گلپایگانی ره می باشد. برای این امر از روش کیفی تحلیل مضمونی و محور قراردادن بیانات و کتاب های ایشان جهت شناسایی، استخراج و شبکه سازی مضامین پایه و مضامین سازمان دهنده و فراگیر استفاده شده است. در نهایت هفتادویک مضمون پایه و یازده مضمون سازمان دهنده تحت چهار مضمون فراگیر شناسایی شد. چهار مضمون فراگیر شامل اجماع منتظران بر اقامه صلح و عدل جهانی، حاکمیت نظام امامت در عصر غیبت، ولایت فقها در عصر غیبت و انتظار عامل حیات سیاسی و اجتماعی منتظران در عصر غیبت می باشد. چنانکه یافته های مذکور نشان می دهد آیت الله العظمی صافی گلپایگانی ره با نگاهی پویا و فعال به انتظار که ویژگی رویکردهای انتظار در دوران پس از انقلاب اسلامی است، شاخصه های سیاسی جامعه منتظر را تحلیل کرده است.
۱۰۲.

بررسی شبهه طول عمر حضرت مهدی (عج) براساس ادله عقلی و نقلی

نویسنده:
منبع: موعودپژوهی سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۹ 23 - 32

کلیدواژه‌ها: امام زمان (عج) پاسخ به شبهات طول عمر ادله عقلی ادله نقلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۰۰
پژوهش حاضر درصدد پاسخ به شبهه بسیار مهم امکان طول عمر حضرت حجت (عج) براساس نگاه عقل و دین است. بسیاری از مستشکلان درون دینی و برون دینی به دلیل اهمیت منجی در ادیان و فطرت بشر به چیستی و چگونگی حیات موعود مورد انتظار توجه و سؤال های متعددی در این باره مطرح کرده اند. این گونه سؤال ها در خاستگاه بین المللی اهمیت و ضرورت بیشتری دارد که می طلبد هر دانش پژوهی در شیوه احتجاج و پاسخ دهی به این شبهات توانمندی لازم را به دست آورد. مقاله حاضر با ادله عقلی ثابت می کند که جهان پهنه بی نهایت ها و ممکن هاست. طول عمر زیاد با پیشرفت های بشری درمقابله با بیماری ها و کنترل سلامتی، امر محال عقلی یا متناقض نیست که قابل توجیه نباشد. نمونه های افراد با طول عمر زیاد در تاریخ بشر نیز مؤید این مطلب است. ازنظر قرآن نیز آیات مربوط به داستان اصحاب کهف، یونس پیامبر (ع)، عزیر نبی (ع) و نوح نبی (ع) نشان دهنده امکان طول عمر بیشتر است. ازنظر روایات، بحث قدرت و اراده الهی که محیط بر تمام کائنات است و بحث اعجاز و خرق عادت بودن حیات امام مهدی (عج) بیشتر به چشم می خورد. واژگان کلیدی: امام زمان (عج)، پاسخ به شبهات، طول عمر، ادله عقلی، ادله نقلی.
۱۰۳.

بررسی و تحلیل نمادگرایی در طلوع خورشید از مغرب(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۶ 93 - 116

کلیدواژه‌ها: طلوع خورشید از مغرب نمادگرایی سمبلیک نمادین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۰۹
از جمله موضوعات مرتبط با آخرالزمان و نشانه های ظهور بحث طلوع خورشید از مغرب است که به جهت ناهمخوانی با روند طبیعی و عادی زندگی بشر، با سختی و پیچیدگی در مقصود مواجه است. با توجه به ارتباط بحث حاضر با نشانه های ظهور حضرت مهدی 7 در برخی از روایات، پژوهش در این رابطه ضروری می نماید. در این زمینه دو دیدگاه عمده وجود دارد. دیدگاهی که طلوع خورشید از مغرب را به صورت حقیقی تفسیر می کند و در مقابل دیدگاهی است که پذیرش معنای حقیقی طلوع خورشید از مغرب را دربردارنده لوازمی محال و غیرطبیعی مانند برهم خوردن نظم جهان می داند؛ لذا بر معنای نمادین آن اصرار دارد. پژوهش حاضر به صورت توصیفی-تحلیلی و به روش کتابخانه ای به تبیین نمادگرایی در طلوع خورشید از مغرب پرداخته است. ادله ارائه شده برای این دیدگاه عبارت است از: «استعمال طلوع خورشید در غیر معنای حقیقی»، «تبادر فهم مخاطبان احادیث و علما»، «به هم خوردن نظم طبیعی جهان» و «آیه شریفه الی یوم الوقت المعلوم». دلیل نخست گر چه بعضی از شواهد مطرح شده در آن خالی از اشکال نیست؛ ولی باتوجه به دیگر شواهد مانند حدیث «علی بن رئاب» و به ویژه باتوجه به امکان جمع بین علامت قیامت بودن طلوع و کنایه بودن آن از ظهور حضرت، از قوت مناسبی برخوردار است و سایر ادله ناتمام است.
۱۰۴.

رنج در زندگی و تأثیر منجی بر کاهش آن از چشم انداز نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: موعودپژوهی سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۹ 65 - 88

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) نهج البلاغه عوامل رنج درد جنگ فقر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۱۹۶
وجود رنج در زندگی انسان واقعیتی بدیهی و ناخوشایند است. موضوع رنج کشیدن انسان همواره مورد بحث علما و دانشمندان بزرگ بوده تا میزان رنج کشیدن انسان و احتمال برخورد وی با تجربه های تلخ کاهش یابد. از گذشته تا به حال تحقیقات علمی گوناگونی در حوزه های مختلف دین، روان شناسی و جامعه شناسی صورت گرفته است. برای تسکین و تسهیل رنج ابتدا باید شناخت صحیحی از عوامل ایجادکننده آن داشت. نوشتار حاضر با مبنا قراردادن اعتقاد به اشتراک برخی از مسائل مانند رنج در تمام انسان ها و در تمام اعصار و نیز خطاناپذیر بودن علم ائمه اطهار (ع) عوامل رنج در نهج البلاغه را بررسی و نقش منجی در تسکین برخی از این عوامل از نگاه نهج البلاغه را تبیین می کند. مقاله حاضر باروش توصیفی-تحلیلی، علل و عوامل رنج در دو دسته عوامل رنج های انتخابی و غیرانتخابی را بیان می کند. با جست وجو در نهج البلاغه مشخص شد که بیشترین عوامل رنج انسان دررابطه با انتخاب های اوست. از عوامل رنج های انتخابی مواردی مانند حرص و طمع، کوتاهی در ادای حقوق دیگران، حسد، فقر، اختلاف و تفرقه و از عوامل رنج های غیرانتخابی، عواملی مانند فقدان عزیزان، فتنه، آزمایش و... را می توان نام برد.  
۱۰۵.

کاوشی نو درباره روایات تفسیری آیه(فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ) با تأکید بر روایت حضرت مهدی(عج) و با روش (تحلیل اسناد _ متن)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۶۸ 125 - 156

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم امام مهدی (عج) تفسیر مأثور فاخلع نعلیک حضرت موسی (ع) طور سینا فقه الحدیث مهدویت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۲۲۰
حدیث و تفسیر قرآن پیوندی دیرین دارند و تفسیر روایی از کهن ترین گونه های تفسیری می باشد که برای توضیح و تبیین آیات الهی شکل گرفته است. از جمله آیاتی که در تفاسیر روایی محل بحث جدی و  اختلاف در میان مفسرین بوده، آیهG...فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًىF است. خطاب امری خداوند در آیه، موجب برداشت های گوناگون میان مفسرین شده است و از این رو اهمیت بررسی موضوع به خوبی نمایان می شود. چرایی صدور این دستور از سوی خداوند متعال مسأله اصلی پژوهش بوده و با  بررسی روایات تفسیری در تفاسیر و متون روایی عامه و خاصه مشخص گردید هفت دیدگاه وجود دارد که محوریت حکمت این امرِ الهی را بیان نموده است. پردامنه ترین این دیدگاه ها مربوط به جنس نعلین حضرت موسی که از «پوست میته» بوده می باشد. دیدگاه دیگر روایتی از حضرت ولی عصر؟عج؟ است که با رد دیدگاه قبل، علت این فرمان الهی را «خارج نمودن حب اهل بیت ایشان» بیان نموده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی _ تحلیلی و با بررسی رجالی و متنی روایات دو دیدگاه مذکور، انجام گرفته است. مهمترین دستادورد پژوهش آن است که مشخص گردید اولاً قاطبه روایاتِ مربوط به پوست میته در منابع تفسیری روایی اهل سنت بوده است؛ ثانیاً از حیث تکرار، فراوانی روایات اصحاب، بیش از روایات رسول الله؟ص؟ می باشد؛  ثالثاً عمده ی احادیث اصحاب، از نظر سندی متنی دارای ضعف و جعل می باشد. همچنین در منابع تفسیری روایی شیعه، احادیث دال بر پوست میته علی رغم آنکه سندی صحیح دارد، ولی به سبب تعارض با قرآن، عدم موافقت با خانواده ی حدیث و مبنای فقهی شیعه،  مشخص گردید که بر مبنای تقیه صادر گردیده و قولِ صحیح، همان روایتِ صادرشده از ناحیه مقدسه حضرت ولی عصر؟عج؟ می باشد. این حدیث به سبب دارا بودن سندی معتبر، پذیرش توسط اندیشمندان شیعه، سازگاری با قرآن کریم و دیگر احادیث هم خانواده، قول ارجح در تفسیر این آیه می باشد که حکمت دستورِ خداوند را خارج نمودن حب خانواده از دل بیان می نماید.
۱۰۶.

تحلیل و بررسی راه کارهای مواجهه با مهدی نمایی

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۸) 38 - 80

کلیدواژه‌ها: هزاره گرایی مهدی نمایان تحلیل اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۴۱
باور به ظهور حضرت مهدی عج از مهم ترین عقاید جامعه ی شیعی است که زمینه ی رهایی از ناامیدی و ناکامی ها را فراهم می کند؛ بااین حال، همواره ظهور جریان های مهدی نما، تهدیدی برای این باور معنابخش بوده اند. از همان روزهای نخستین عصر غیبت تا کنون، افراد و گروه هایی در این زمینه ادّعاهایی از نوع: نیابت، سفارت، بابیّت، ارتباط، وکالت، یا حتّی مهدی بودگی داشته اند. ظهور این جریان ها در ابتدا ممکن است چالش نهاد دین به نظر بیاید، ولی در روزگار مدرن می تواند به یک چالش اجتماعی تبدیل شده و زمینه ی پیدایش فرقه های جدید و نیز شکاف اجتماعی میان شیعیان را فراهم کند و حتّی تهدیدی برای بقای جامعه باشد. به همین دلیل سالیانی ا ست که مواجهه و مبارزه با مهدی نمایی علاوه بر اینکه مورد توجه متکّلمان و الهی دانان است، در علوم اجتماعی نیز مورد توجّه و تدقیق قرار گرفته است؛ بااین حال هنوز توافق چندانی بر مناسب ترین راه کار این مواجهه در دست نیست. این پژوهش، کوشیده است تا با استفاده از روش مصاحبه ی نخبگانی با کارشناسانی از حوزه ی جامعه شناسی که بر این موضوع تمرکز داشته اند، و تحلیل محتوای آن، به مناسب ترین راه کارهای مواجهه با پدیده ی مهدی نمایی دست یابد. این راه کارها گاه به شیوه ی تعلیم مهدویّت اشاره دارد و گاه به روّیه های درمانی می پردازد. برخی از کارشناسان بر تغییر گفتمان مهدویّت و کاستن از سویه های عاطفی آن تأکید دارند و برخی دیگر بر تأکید بر رویّه های قانونی و قضایی. بااین حال ، همه کارشناسان، مهدی نمایان را یک مسئله اجتماعی می دانند و نه کلامی.
۱۰۷.

دستاوردهای مهدوی انقلاب اسلامی مبتنی بر دیدگاه های امامین انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۰ 53 - 74

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی مهدویت امامین انقلاب آگاهی بخشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۷۷
انقلاب اسلامی ایران یکی از بزرگ ترین اتفاقات قرن حاضر است که با رهبری مقتدرانه امام خمینی؟ره؟ و همراهی بی نظیر مردم با ایشان، به پیروزی رسید و توانست علیرغم بحران های متعدد در پرتو اندیشه های امامین انقلاب که ریشه در آموزه های اسلام ناب محمدی داشت، دستاوردهای کلانی در سطح داخلی و بین المللی کسب کند از جمله این مهم، دستاوردهایی است که در عرصه مهدویت کسب نموده است. از این رو این پژوهش با هدف تبیین دستاورد های انقلاب اسلامی در عرصه مهدویت با روش توصیفی _ تحلیلی و از طریق کتابخانه ای به دنبال پاسخ به این سؤال اساسی است: دستاوردهای مهدوی انقلاب اسلامی در دیدگاه امامین انقلاب چیست؟ در پی پاسخ به این سوال پس از جستجو در نقطه نظرات امامین انقلاب این نتیجه حاصل شد که دستاورد های مهدوی انقلاب اسلامی که در ابعاد فرهنگی، اعتقادی و بین المللی است، عبارتند از: افزایش برنامه ها و مکان های مهدوی، افزایش امید در جامعه، تربیت مبلغان مهدوی، تغییر نگرش در آموزه های مهدوی، بیدارسازی و آگاهی بخشی شیعیان جهان.
۱۰۸.

مبانی انسان شناختی حکومت دینی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۹ «ویژه نامه همایش دکترین مهدویت» 133 - 158

کلیدواژه‌ها: حکومت حکومت دینی انسان شناسی طبیعت انسان تجرد روح هدف آفرینش انسان کمال انسان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۱۸۲
هنگام سخن گفتن از مبنای یک پدیده، مراد و منظور آن بنیان ها و پایه هایی است که آن رخداد بر آن استوار گردیده و به اقتضای آن بنیان شکل خاصی یافته است. حکومت به طور عام و حکومت دینی نیز پدیده ای است که بر یک دسته بنیان ساخته شده و به اقتضای آن مبناها، شکل و صورت خاصی به خود گرفته است. برای ساخته شدن یک حکومت و نوع خاصی از آن که حکومت دینی است، بنیان های متعددی مورد نیاز است. دسته ای از این بنیان ها، بنیان های نظری بوده که اشاره به باورهای اصیل و اساسی مردمان دارند و در ذیل مهم ترین آنها بنیان های هستی شناختی، معرفت شناختی، الهیاتی، ارزش شناختی و انسان شناختی واقع شده اند. بنابراین، مبانی انسان شناختی حکومت و حکومت دینی، آن دسته از باورهای اصیل و اساسی هستند که در حوزه شناخت انسان قرار گرفته و باورهای حکومت دینی راجع به انسان را شکل داده اند. در این نوشتار، با مراجعه به منابع دارای حجیت در دین، به مهم ترین پایه های انسان شناختی حکومت دینی رسیده ایم و تلاش کرده ایم در یک نظم منطقی آنها را عرضه داریم.
۱۰۹.

تحلیل نقش «رهایی از بیعت طاغوت ها» در علت غیبت امام زمان (عج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۰ 7 - 36

کلیدواژه‌ها: امام زمان (عج) علل غیبت رهایی از بیعت طاغوت ها قیام جهانی بیعت امامان با خلفا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۱۶۵
بحث از چرایی غیبت امام زمان؟عج؟ حتی پیش از غیبت ایشان مورد توجه بوده و از امامان پرسش شده است؛ گاه نیز خود ایشان به تبیین علت غیبت پرداخته اند؛ از این روی، در روایات فراوانی از اهل بیت، سخن از چرایی غیبت با عناوین متعددی انعکاس یافته است: 1. اجرای سنّت انبیای پیشین؛ 2. خشم و غضب الهی؛ 3. آزمایش و امتحان مردم؛ 4. خوف قتل؛ 5. رهایی از بیعت طاغوت ها؛ 6. ستم پیشگی مردمان؛ 7. خارج شدن مؤمنان از صلب کافران؛ 8. فرصت یابی مدعیان حکومت شایسته. براساس برخی از این احادیث، علت غیبت امام مهدى؟ع؟ این است که، آن حضرت با وجود غیبت و نهان زیستی از یوغِ بیعت با طاغوت هاى زمان آزاد مى شود و تعهد و بیعت با هیچ حاکمى را برعهده ندارد، تا بتواند در زمان قیام خود آزادانه تلاش کند. دیگر امامان از روى تقیه حکومت ها را به رسمیت مى شناختند، ولى امام مهدى؟ع؟ مأمور به تقیه نیست. این مقاله، پس از بررسی سند و دلالت 10 روایات متناظر با این عنوان، نقش «رهایی از بیعت طاغوت ها» را در غیبت امام زمان؟عج؟ واکاوی و تحلیل نموده است. با توجه به رسالتی که امام زمان؟عج؟ بر دوش دارد، به خلاف دیگر امامان، مأمور به تقیه نیست؛ او مأمور به قیام است و مکلف است تا براساس واقعِ دین عمل کند؛ شدّت فشار و ستم کاری خلفای جور، چنان عرصه را بر او تنگ کرده است که به فرض که او را نکشند، او باید با تقیه رفتار کرده، با ایشان بیعت کند؟! از این رو، برای رهایی از بیعت با طاغوت ها نگزیر به غیبت و نهان زیستی خواهد بود.
۱۱۰.

پژوهش روش شناسانه در مهدویت نگاری شیخ مفید در کتاب الفصول العشره فی الغیبه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۶ 71 - 92

کلیدواژه‌ها: مهدویت نگاری شیخ مفید کتاب الغیبه روش شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۲۵۲
مهدویت نگاری گونه ای پژوهش در موضوع مهدویت است که در یک معنا به کاوش و معرفی آثار در زمینه مهدویت می پردازد. در این نوع پژوهش یک یا چند اثر در زمینه مهدویت، از حیث ساختار، محتوا، روش و مصدر یا دریکی از این چهار حیث مورد بررسی و تطبیق یا مقایسه قرار می گیرد. با این نگاه که چه مطالبی در این اثر آمده است و آنها چگونه ترتیب و تنظیم یافته اند. به مطالب و مسائل، با کدام یک از روشهای توصیفی یا روش استدلال عقلی یا نقلی یا روش استقراء  تجربی و یا استناد به شواهد نقض یا مؤید پرداخته شده است. در این پژوهش، این شیوه مطالعه با محوریت روش شناسی ، پیرامون کتاب فصول العشره شیخ مفید انجام شده است. دست یافته های پژوهش در بخش بازخوانی اجمالی محتوای کتاب مزبور، پاسخ های استدلالی شیخ مفید به شبهات در زمینه وجود امام عصر و ولادت او، طول عمر، علت غیبت و وجه جمعِ ضرورت امامت و غیبت امام بود. و در بخش روش شناختی، به شیوه حلی با به کارگیری روش های استدلال نقلی روایی و استدلال عقلی مبتنی بر برخی قواعد اصولی و منطقی، و به شیوه نقضی با به کارگیری روش استدلال نقلی تجربی و تاریخی و در مواردی تحلیلهای روان شناختی بود. اما روش استدلال عقلی بر دیگر روش ها غلبه داشت.
۱۱۱.

فلسفه عرضه اعمال به پیامبر اکرم (ع) و اهل بیت (ص)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۶۸ 85 - 104

کلیدواژه‌ها: علم امام عرضه اعمال رؤیت اعمال مقام امام زمان (عج) شهادت بر اعمال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۲۱۹
آموزه عرضه اعمال از آموزه های اعتقادی اسلامی است که علاوه بر برخی آیات، تعداد فراوانی از روایات، پشتوانه آن هستند. فراوانی این روایات در حدّ تواتر معنوی است و نیاز به بررسی سندی را مرتفع می سازد. مطابق این آموزه، علاوه بر خداوند متعال که از کردار بندگان باخبر است، همه اعمال بندگان، در اوقاتی معیّن به محضر معصومین؟عهم؟، خصوصاً امام زمان؟عج؟ عرضه می گردد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و نرم افزاری درصدد پاسخگویی به یکی از مهم ترین سؤالات در حوزه عرضه اعمال، یعنی پرسش از فلسفه عرضه اعمال است. یک چالش جدّی در این حوزه این است که چرا فرشتگان نامه اعمال ما را هر هفته، هر ماه و هر سال بر امام زمان؟عج؟ عرضه می کنند؟ این کار چه سودی دارد؟ امام مهدی؟عج؟ بی شک از همه اعمال و رفتار ما در گذشته، حال و آینده خبر دارد. کسی که از همه چیز آگاه است، چرا باید نامه اعمال ما را ببیند؟ آیا مسئله تشریفاتی است یا فایده ای دارد؟ با تأمّل در روایات عرضه اعمال و نیز ملاحظه کلمات شارحان اخبار، عرضه اعمال علاوه بر این که می تواند خودْ سرچشمه ای برای علم حجّت الهی باشد، می تواند زمینه احتجاج بر علیه بندگان در روز قیامت را فراهم کند، حس حیا و دوری از گناهان را در ایشان تقویت نماید، زمینه استغفار و دعای امام برای امّت را مهیّا کند، عبادتی تعریف شده برای فرشتگان باشد و از سویی دیگر عظمت مقام حجّت الهی را به همگان، از جمله فرشتگان الهی، تفهیم نماید.
۱۱۲.

مقایسه تطبیقی ادعای مهدویت محمد بن تومرت و سید محمد فلاح براساس رسائل اعزما یطلب و کلام المهدی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۶۸ 157 - 178

کلیدواژه‌ها: محمدبن تومرت سیدمحمد فلاح ادعای مهدویت مقایسه تطبیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷ تعداد دانلود : ۱۶۵
مهدویت و مبانی آن، در تحولات نقاط مختلف تاریخ اسلام تأثیر بسیار زیادی داشته است. دو جریان مدعی مهدویت با نگاشتن رساله های مهدوی برای دست یابی به اهداف سیاسی خود، نهضت خویش را آغاز کرده و برای مشروعیت بخشیدن به حرکت خویش، آن را در قالب منجی گرایانه و اصلاح طلبانه مطرح کردند. محمدبن تومرت و سیدمحمد فلاح، از مدعیان مهدویت هستند که در غرب و شرق جهان اسلام ادعای فعالیت سیاسی و فکری داشتند. بر این اساس آنچه مهم به نظر می رسد؛ بررسی ادعای مهدویت محمدبن تومرت و سیدمحمد فلاح با استفاده از رسائل اعزمایطلب و کلام المهدی می باشد. این پژوهش با رویکردی مقایسه ای و تحلیلی و با تاکید بر رسائل سیاسی آنها، تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که گفتمان مهدویت چگونه توانست جنبش فکری آنها را تبدیل به حرکتی سیاسی کند؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که طرح مسائل فکری مهدویت در رساله ها، تأثیر زیادی در مشروعیت بخشیدن جنبش های آنها داشته و با استمداد مهدویت موفق شدند در ابتدا جنبش خود را تبدیل به قدرت سیاسی کنند. اما با توجه به برداشت های سیاسی و تحریف این گفتمان و تبدیل آن به ابزاری برای کسب قدرت، در ادامه هر دو جریان دچار افول گشتند.
۱۱۳.

شبکه سازی جهانی در پرتو موعودباوری در فرآیند هندسه نظم نوین جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۰ 113 - 130

کلیدواژه‌ها: موعودباوری منجی گرایی شبکه سازی جهانی نظم جدید جهانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۱۴۲
موعودباوری، از ارزش ها و ویژگی های مشترک در میان پیروان ادیان حکایت دارد و دارای ظرفیت هایی است که می توان با تکیه بر آنها شبکه گسترده ای را در سطح جهان و در میان ملل مختلف، ایجاد نمود. ارزش های مشترکی که موعود گرایی و باور به منجی موعود، آنها را در پی دارد؛ در شبکه سازی جهانی و به تبع آن در هندسه نظم جدید جهانی نقش دارند. در این پژوهش با رویکرد کیفی و روش توصیفی _ تحلیلی به نقش موعود گرایی و منجی باوری در پیوند دادن مردم دنیا با همدیگر و در شبکه سازی جهانی، با تأکید بر جایگاه آن در هندسه نظم جدید جهانی، مورد بررسی قرار داده شده؛ و به این سوال اصلی که: چگونه می توان با تکیه بر موعود باوری به شبکه سازی جهانی در هندسه نظم جدید جهانی کمک نمود؟ پاسخ داده است. مفروض این است که تکیه بر ویژگی ها و ارزش های مشترک می تواند زبان مشترکی را در میان همه باورمندان به منجی موعود ایجاد نماید و از این طریق روابط اجتماعی تقویت می شود و همبستگی اجتماعی به وجود می آید؛ و به تبع آن شبکه ای از روابط بین جوامع مختلف که در هندسه نظم جدید جهانی دارای تأثیر است ایجاد خواهد شد. تبیین ویژگی هایی چون: تصویر روشن از آینده جهان، نجات خواهی، عدالت طلبی و ظلم ستیزی، که از موعود گرایی برگرفته می شوند و در ایجاد هم افزایی و در نهایت شبکه سازی جهانی با تأکید بر نظم نوین جهانی نقش دارند؛ از یافته ها و نوآوری های این مقاله است.
۱۱۴.

رابطه حکمرانی متعالی مهدوی و حکمرانی مطلوب ولی فقیه

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۸) 7 - 37

کلیدواژه‌ها: حکمرانی متعالی مهدوی حکمرانی مطلوب ولی فقیه مشروعیت سازی مقبولیت سازی تمهیدگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۲۸
حکمرانی مهدوی، در قالب حکمرانی اسلامی معنا و مفهوم پیدا می کند و حکمرانی اسلامی به اقسامی نظیر: حکمرانی نبوی، حکمرانی علوی و حکمرانی مهدوی تقسیم می شود. حکمرانی مهدوی، به دو قسم حکمرانی متعالی مهدوی و حکمرانی مطلوب ولی فقیه تقسیم می شود؛ زیرا تنوع حکمرانی مهدوی براساس اعصار (عصر غیبت و ظهور ) منجر به تنوع در حکمرانی مهدوی به حکمرانی متعالی مهدوی با حاکمیت امام مهدوی# و حکمرانی ولی فقیه با حاکمیت جانشینان امام مهدی# می شود. هر دو حکمرانی یعنی حکمرانی متعالی مهدوی و حکمرانی مطلوب ولی فقیه دارای خاستگاه واحدی به نام اندیشه مهدویت هستند که براین اساس به هر دو لقب حکمرانی مهدوی داده می شود. این دو حکمرانی علاوه بر اشتراک در خاستگاه (اندیشه مهدویت) دارای رابطه و نسبت دوسویه هستند و در تکامل و تعالی یکدیگر نقش مهمی دارند که لازم و ضروری است با بیان این رابطه و نسبت دو سویه، زمینه تعالی و معرفت افزایی نسبت به آنها در میان مردم و جامعه فراهم شود. در این نوشتار جمع آوری داده ها با روش کیفی و به صورت کتابخانه ای و اسنادی، و پردازش داده ها به صورت توصیفی و تحلیلی انجام شده است. نتایج این پژوهش دستاوردهایی نظیر: نقش آفرینی حکمرانی متعالی مهدوی در قالب سه مؤلفه مشروعیت سازی، مقبولیت سازی و هدف نمائی نسبت به حکمرانی ولی فقیه، و نقش آفرینی حکمرانی ولی فقیه در قالب مؤلفه های سه گانه تمهیدگری، ترویج گری و الگوسازی نسبت به حکمرانی متعالی مهدوی می باشد .
۱۱۵.

رصد محیطی تحولات آخرالزمانی مبتنی بر موعودگرایی در غرب و آمریکا در دوره معاصر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۶ 141 - 147

کلیدواژه‌ها: تحولات موعودگرایی آخرالزمان غرب معاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۳۱۰
سرعت و شتاب تحولات در دوره حاضر به گونه ای است که بسیاری از تحلیلگران، این دوره را آخرالزمان و تحولات آن را مبتنی بر موعودگرایی و در راستای نزدیک شدن به دوره ظهور ارزیابی می کنند؛ و البته گستره این تحولات در جهان اسلام و به ویژه غرب آسیا و نیز جهان مسیحیت و یهود به ویژه در امریکا و غرب چشمگیرتر است؛ لذا پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از منابع کتابخانه ای و بعضًا رسانه ای مهم ترین تحولات آخرالزمانی در جبهه غرب معاصر به ویژه امریکا را بررسی نموده و از این طریق زمینه پژوهش در مسئله «نقش نزاع ایدئولوژیک در عرصه موعودگرایی در تقابل انقلاب اسلامی و غرب» را فراهم آورد؛ نتایج این پژوهش نشان می دهد بازتعریف مفهوم انتظار مسیحا به تلاش و فعالیت و اقدام جمعی برای زمینه سازی ظهور مسیحا و ترویج گسترده آن و در پی آن پدیده صهیونیسم، اشغال فلسطین و حمایت های همه جانبه آمریکا و دولت های غربی از اسرائیل، شکل گیری جریان مسیحیت صهیونیست یا همان صهیونیسم مسیحی، حضور ملموس مسیحاباوری در ادبیات سیاسی سیاست مداران و اندیشمندان غرب معاصر به ویژه امریکا، پدیدآمدن مراکز و سازمان های متعدد فکری، فرهنگی و سیاسی براساس موعودباوری، تولید انبوه آثار هنری و رسانه ای در راستای موعودباوری، تدوین قوانین براساس مسیحاباوری، اسلام ستیزی با تکیه بر آموزه مسیحا و معرفی حضرت مهدی (عج) به عنوان آنتی کریست یا همان ضدمسیح، مشروعیت بخشی به ایران ستیزی براساس مقوله نجات و منجی و مانع ظهور معرفی نمودن ایران و ارتقاء کلان مطالعات معطوف به منجی در غرب معاصر با محوریت امریکا از جمله مهم ترین تحولات آخرالزمانی مبتنی بر موعودگرایی در آمریکا و غرب معاصر است.
۱۱۶.

قلمرو دخالت حکومت دینی در تربیت اسلامی مردم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۹ «ویژه نامه همایش دکترین مهدویت» 27 - 46

کلیدواژه‌ها: قلمرو حکومت دینی مهدویت تربیت اسلامی مردم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۰۳
اجرا و نهادینه کردن حکومت دینی در جامعه اسلامی نیازمند تربیت اسلامی مردم و اداره آنها در حیطه قوانین و شریعت الهی است. در این رابطه دلایل قرآنی و روایی در ابعاد مختلف تربیت دینی وارد شده است که براساس آن خداوند حاکمیت دینی را به آل محمد؟ص؟ واگذار کرده و این امر با حکومت جهانی امام زمان؟عج؟ تا روز قیامت تداوم می یابد. حاکم جامعه اسلامی برای اجرای قوانین الهی، می بایست عادل بوده و ضمن مبارزه با انحرافات به اصلاح امور مردم بپردازد. اصل حاکمیت دینی در منابع اسلامی مشروع دانسته شده، اما حدود و قلمرو این دخالت مورد بحث است که دلایل موافق در این زمینه از آیات و روایات آمده است و در عین حال ادله مخالف در زمینه تکالیف فردیِ افراد درجامعه مطرح شده که بیانگر حفظ حقوق و مصالح عمومی در مقابل حریم خصوصی است. هدف این تحقیق دست یابی به دلایل قرآنی و رواییِ محدوده دخالت حاکمیت اسلامی در تربیت اسلامی افراد و جامعه بوده که براساس روش جمع آوری کتابخانه ای، با شیوه توصیفی _ تحلیلی به تحلیل داده ها پرداخته است.
۱۱۷.

نفاق سیاسی خواص در دین گریزی عوام و تأثیر آن در ناکارآمدی حکومت دینی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۹ «ویژه نامه همایش دکترین مهدویت» 197 - 212

کلیدواژه‌ها: نفاق سیاسی ناکارآمدی حکومت دینی دین گریزی خواص عوام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۷۶
نفاق پدیده ای است که در آموزه های دین به این صفت و نیز پیامدهای آن در سطوح مختلف اشاره شده است. نفاق آن هم درسطح خواص، خسارت های زیان بار به بار می آورد. از جمله پیامدهای جبران ناپذیر این صفت مذموم، بدبینی و فاصله گرفتن مردم از دین و شریعت است. خواص در صورت ضعف و تزلزل در ساحت شناخت و بینش، جهت دست یافتن به قدرت یا حفظ جایگاه خود، تدریجاً صفت نفاق را پیدا می کنند. تاریخ نیز بیانگر این حقیقت است که عملکرد منافقانه برخی خواص، آسیب های جبران ناپذیری وارد نموده است. رویکرد اساسی در این جستار، بررسی نفاق خواص جامعه در حکومت دینی و تأثیر آن در دین گریزی عوام است. این جستار در مقام بررسی این مسئله است که ابتلای خواص جامعه مبتلا به این پدیده مذموم و عملکرد منافقانه آنان الزاماً در عوام تأثیر منفی گذاشته و باعث بدبینی و حتی فاصله گرفتن آنها از دین شود. خواص منافق در طول تاریخ لطمات جبران ناپذیری بر پیکره جامعه وارد نموده اند. در عصر حاضر بعد از تحقق حکومت اسلامی در منطقه و اتمام دوران دفاع مقدس، مدعیان دین و خدمت به مردم تدریجاً در بدنه نظام نفوذ نمودند. آنان با استفاده ابزاری از دین و نمادهای آن، در راستای عوام فریبی، اعتماد توده مردم را نسبت به خود جلب نمودند. عملکرد نابه هنجار آنان عامه مردم را دچار تضاد نمود، موجب گردید مردم نسنجیده به پای دین بگذارند. هدف اساسی در این جستار، بررسی پیوند ناگسستنی میان نفاق خواص جامعه و تأثیرگذاری عملکرد منافقانه آنان در عرصه های مختلف از جمله در عرصه سیاست و مدیریت جامعه، بر اعتقادات دینی توده مردم و در نتیجه دین گریزی آنان است. پرسش اصلی نیز این است: چگونه نفاق سیاسی خواص جامعه موجب ناکارآمدی دین می شود؟ روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه ای است.
۱۱۸.

مفهوم مهدویت در تحقق تمدن اسلامی از منظر رهبران انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۰ 37 - 52

کلیدواژه‌ها: مهدویت رهبری تمدن اسلامی انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۱۵۳
تمدن اسلامی بر پایه شریعت استوار گردیده است و کلیه مؤلفه های آن بسان؛ دین، اخلاق، علم و عدالت مطابق با قرآن کریم و سنت رسول الله و امامان شیعه بوده و در کل توحیدی است. از طرفی هم، مهدویت از جمله مفاهیمی است که در طول تاریخ اسلام و قرون متمادی همواره راه نجات از استبداد و ستم و تحقق عدالت اجتماعی بوده است. پس اتخاذ چنین رویکردی به مفهوم مهدویت در انسجام انقلاب اسلامی و شکل گیری تمدن بزرگ اسلامی مؤثر است. لذا هدف از انجام این پژوهش پاسخگویی به این سؤال است که مهدویت از چه طریقی می تواند در تحقق تمدن اسلامی نقش داشته باشد؟ بنابراین در این مقاله تلاش می-شود تا ابعاد و زوایای مختلف این موضوع با بهره گیری از روش تحقیق کتابخانه ای مورد توصیف و تحلیل قرار گیرد. یافته ها نشان می دهد که، مهدویت آرمان غایی و هدف اصلی انقلاب اسلامی ایران است، اما برای دست یابی به آن و پیدایش و حفظ تمدن اسلامی باید به الزاماتی همچون، توجه مستمر به آموزه ها و اندیشه-های مهدویت، جهاد تبیین برای راهنمایی مردم و زمینه سازی ظهور، انتظار محوری در سبک زندگی اسلامی در همه سطوح و نیز تربیت افراد متدین و عالم توجه نمود تا بدین طریق، موانع برداشته شود و جامعه به سوی ترقی و تعالی حرکت نماید.
۱۱۹.

بررسی تحلیلی ابعاد وابستگی عالم به امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) با تأکید بر اندیشه آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(ره)

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال ۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶) 93 - 113

کلیدواژه‌ها: امام عصر(عج) فیاضیت امام سببیت امام وابستگی عالم گفتمان آیت الله صافی گلپایگانی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۲۰۴
در علوم مختلف کلامی، فلسفی و تفسیری، همواره به بحث لزوم وجود امام معصوم در هر دوره زمانی اشاره شده است؛ اما همواره سر سخن بدین سو بوده که این لزوم و وابستگی شامل چه ابعادی می شود؟ به عبارتی دیگر عالم اعم از ماده و ملکوت، در چه ساحت هایی به وجود امام عصر(عج) نیازمند است؟ آیا در این بین می توان قائل به منطقه فراغی شد، بدین معنی که نقطه ای را یافت که عالم به امام وابسته نباشد؟ امروزه بخش قابل توجهی از شناخت های موجود نسبت به امام عصر(عج) در میان عموم مردم و حتی نخبگان حوزوی و دانشگاهی، محصول شنیده ها و واژگان پرتکراری است که از منظومه معرفتی ترسیم شده در آیات و روایات فاصله زیادی دارد. این ضرورت سبب شد تا در این اثر به بررسی تحلیلی ابعاد این وابستگی با تأکید بر اندیشه آیت الله صافی گلپایگانی (ره) با روشی توصیفی - تحلیلی روی آورده شود. از مهم ترین یافته ها و نوآوری های این اثر، تشریح ابعاد وابستگی عالم به امام عصر(عج) در همه شئون مادی، ملکوتی، فردی و اجتماعی، حدوثی و بقایی است؛ به طوری که مطابق با آیات و روایات شریفه، عالم در هیچ بُعدی از زوایای وجودی خود قادر نیست به حیات خود بدون وجود امام عصر(عج) ادامه دهد؛ بدین ترتیب در هیچ دوره زمانی زمین از حجت خداوند خالی نخواهد بود و این وابستگی ریشه در اعتبار نداشته، بلکه ناشی از رابطه حقیقی آن با ولیّ خداوند است.
۱۲۰.

بسط ولایت مهدوی و جهانی شدن دین در اندیشه حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(ره)

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال ۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶) 40 - 69

کلیدواژه‌ها: بسط ولایت مهدویت جهانی شدن دین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۵۳
وجود رهبری الهی، حضور دین و مکتب، ایجاد تشکل مؤمنان (حزب الله) و تشکیل دولت اسلامی از ارکان چهارگانه ای هستند که برای بسط ولایت مهدوی در زمین و جهانی شدن دین لازم و ضروری است. در زمان غیبت رهبری الهی در قالب ولایت فقیه جامع الشرایط متجلی است و دین الهی نیز در قالب قرآن کریم و سنت معصومین علیهم السلام موجود است. اما دو رکن دیگر یعنی تشکل مؤمنان و حزب الله (امت سازی) و دولت اسلامی را باید محقق کرد و به هر میزان این دو رکن تحقق پیدا کنند و دایره شمول بیشتری را در بر بگیرند، یک گام به سمت بسط ولایت الهی به پیش خواهیم رفت و به جهانی شدن دین کمک خواهیم کرد که نقطه اوج آن در زمان ظهور اتفاق خواهد افتاد. بدین جهت بررسی چگونگی بسط ولایت مهدوی در زمین و به تبع آن جهانی شدن دین، از امور مهم و ضروری برای پژوهش و تحقیق است. حضرت آیت الله صافی گلپایگانی (ره) از معدود فقهایی است که با نگاه راهبردی به امامت و مهدویت در صدد بود با نشان دادن چگونگی بسط ولایت مهدوی برای تمام بشریت و در همه پهنه جهان هستی، به جهانی شدن دین کمک کند. ایشان برای تحقق این امر مهم هم به آیات قرآن کریم و هم به روایات استشهاد کرده است؛ بنابراین فرضیه این پژوهش آن است که در اندیشه آیت الله صافی گلپایگانی (ره) با بسط ولایت مهدوی می توان به جهانی شدن دین کمک کرد. در این پژوهش با رویکرد کیفی و روش توصیفی - تحلیلی بسط و گسترش ولایت مهدوی و جهانی شدن دین در اندیشه حضرت آیت الله صافی گلپایگانی (ره) مورد بررسی قرار گرفته و به این سؤال اصلی که در اندیشه حضرت آیت الله صافی گلپایگانی (ره) چگونه می توان ولایت مهدوی را به هدف جهانی شدن دین بسط و گسترش داد؟ پاسخ داده شده است. تبیین ارکانی چون ضرورت وجود امامت و رهبری الهی در زمین و ضرورت وجود دین الهی و تشکل مؤمنانه و امت سازی اسلامی با تأکید بر نقش دولت اسلامی در این حوزه از یافته ها و نوآوری های این مقاله است. 

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان