درخت حوزه‌های تخصصی

واژه باد در ذهن شنونده غالبا تداعی کننده چشم اندازه ای عام در مناطق خشک و بیابانی است گرچه چنین ذهنیتی بخش مهمی از فراورده های مرفیک عملکرد باد تلقی می شود ولی نمی توان آن را همه صور فرایند باد در چنین حوزه ای دانست امواج آب دریا که بعضا خود معلول آزاد شدن انرژی باد در سطوح آب های راک د است بخش مهمی از چشم اندازهای رفت و روب و فرم های تراکمی ماسه ها را در محیط هایمجاور ساحلی بهوجود می آورد این محیط ها ازنظر اقلیمی دارای رطوبت نسبی بالائی نسبت به منتاطق خشک و بیابانی هستند و همین امر نقش مهمی در کنترل میزان جابجائی و تثبت ماسه ها دارد محیط های ساحلی تنها محیط های متضاد با شرایط محیط بیابانی و خشک که قلمرو اصلی فعالیت باد به شمار می آید قلمداد نشده و مناطق یخچالی و مجاور یخچالی نیز می تواند صحنه عملکرد باد محسوی گردد ÷دیده لس ها از جمله ره آوردهای عملکرد باد در چنین مناطقی است این مقاله که نتیجه و حاصل بشی از تحقیقات مربوط به رساله دکتری ژئومرفولوژی ساحلی در منطقه بندر عباس است ضمن ÷رداختن به نحوه عملکرد امواج و رابطه آن با فعالیت باد باتمسک بهتحلیل های آماری سعی بر آن دارد تا ارتباط مکانی فرم زائی های ناشی از باد و الگوهای فرمیک آن را با مکانیسم امواج در یا در نوار ساحلی منطقه بیان دارد از جمله نتایج شاخص به دست آمده در این ÷ژوهش عبارت است از صحت اصل اول ژیلوستروم در مورد عملکرد باد برای دانه های کمتر از 150 میکرون – تاثیر ÷ذیری بیشتر چهره ÷ردازی ÷دیده های مرفیک ساحلی از حاکمیت بادهائی با فرکانس کم و شدت زیاد به جای عملکرد بادهای غالب و معمول در منطقه

برآورد میزان تبخیر- تعرق از پارامترهای بسیار مهم در برنامه ریزی های توسعه آبیاری می باشد. با توجه به این که روشهای گوناگونی برای این منظور توصیه شده است، انتخاب روش مناسب یکی از معضلات تصمیم گیری در این مورد می باشد. در این تحقیق از داده های لایسیمتر وزنی الکترونیکی جهاد دانشگاهی کرمان استفاده شده است و روشهای مختلف تجربی مقایسه شده اند. دستگاه لایسیمتر قادر است در دوره های زمانی کوتاه (حداقل 5 دقیقه) مقدار تبخیر- تعرق و پارامترهای هواشناسی را اندازه گیری و ثبت نماید. علاوه بر آن با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده توسط لایسیمتر و داده های هواشناسی اندازه گیری شده در ایستگاه جهاد دانشگاهی (به عنوان ایستگاه مرجع) و ایستگاه هواشناسی فرودگاه کرمان (به عنوان یک ایستگاه غیرمرجع)، روشهای مختلف برآورد تبخیر- تعرق گیاه مرجع چمن مورد واسنجی قرار گرفت. مقایسه تبخیر- تعرق اندازه گیری شده از لایسیمتر وزنی و برآورد شده با روشهای مختلف، نشان داد که در ایستگاه مرجع روشهای پنمن- مونتیث، پنمن فائو اصلاح شده دارای بهترین برآورد و روش جنسن- هیز دارای کمترین دقت بود. در ایستگاه غیرمرجع به ترتیب روشهای پریستلی- تایلور، پنمن 1948 بلانی- کریدل اصلاح شده فائو برآوردهای دقیق تری برای تبخیر- تعرق ارائه کردند و روش پنمن- کیمبرلی 1972 دارای کمترین دقت بود.

"الگوهای ارتباط از دور به وقوع و تداوم الگوهای بزرگ مقیاسی از ناهنجاری های چرخشی و فشار هوا اطلاق می شود که در محدوده های جغرافیایی وسیع گسترش یافته اند و مقیاس زمانی تداوم آنها از چند هفته تا چند سال را در بر می گیرد. این الگوها در امواج اتمسفری، موقعیت رودبادها، بارش و مسیر طوفان ها در سطح وسیعی اثر می گذارند بنابراین آنها اغلب موجب وقوع الگوهای هوایی ناهنجاری می گردند که به طور همزمان در مناطق دورتری اتفاق می افتد. در این مقاله با توجه به اهمیت وقوع پدیده خشکسالی های متناوب در استان سیستان و بلوچستان که به شدت اکوسیستم حساس و جنبه های مختلف حیات را تحت تاثیر خود قرار داده است، تلاش گردیده تا تاثیرات الگوهای ارتباط با دور نیمکره شمالی بر شدت و گستره این خشکسالی ها تجزیه و تحلیل شود. در این جهت داده های اقلیمی ایستگاه های دارای اعتبار در سطح استان سیستان و بلوچستان مورد استفاده قرار گرفته و با محاسبه شاخص استاندارد بارش (SPI) شدت خشکسالی ها و شروع و خاتمه آنها در مقیاس فصلی و سالانه تجزیه و تحلیل شده است. داده های حدود 20 الگوی ارتباط از دور نیز در قالب های قابل مقایسه با داده های اقلیمی استان اخذ و بر اساس روش ها و مدل های همبستگی، رگرسیون چند متغیره، آزمون های فرض و بررسی مقایسه ای و سلسله مراتبی، ارتباط بین خشکسالی های عمده استان و این الگوها استخراج گردیده است. بر اساس نتایج این پژوهش الگوهای چند متغیری انسو (MEI)، نوسان شمالی (NOI)، آرام شمالی (NP)، دهه ای اقیانوس آرام (PDO) و قطبی/اورآسیا (POL) بیشترین همبستگی را با شاخص SPI سالانه دارند. بر اساس تحلیل معادلات رگرسیون چند متغیره الگوهای ارتباط از دور در مجموع، سالانه قادرند بیش از 70 درصد از تغییرات SPI را توجیه نمایند. بر اساس معادلات رگرسیون گام به گام و حذف الگوهایی که نقش کمتری در توجیه تغییرات این الگوها داشته اند، موثرترین الگوها بر شدت خشکسالی استان مشخص گردیده است. همچنین تاثیر الگوها بر تغییر شدت خشکسالی و کاهش بارش بر اساس نتایج مدل ها برآورد شده است. برای مثال به ازای هر واحد افزایش در الگوهای MEI و NOI به ترتیب 26 و 12.3 درصد بر شدت خشکسالی افزوده می شود و به ازای افزایش هر واحد الگوهای POL، NP، PDO و استخر گرم نیمکره غربی (WHWP) نیز به ترتیب 32.5، 24، 16.6 و 7 درصد بر شدت خشکسالی سالانه افزوده می شود."

ه‍دف‌ پ‍ژوه‍ش‌: ش‍ن‍اس‍ائ‍ی‌ چ‍ه‍ار روش‌ طب‍ق‍ه‌ب‍ن‍دی‌ اق‍ل‍ی‍م‍ی‌ و ب‍ررس‍ی‌ ت‍وان‍م‍ن‍دی‌ ه‍ای‌ ه‍ری‍ک‌ از آن‍ه‍ا در ت‍ش‍خ‍ی‍ص‌ اق‍ل‍ی‍م‌ ای‍س‍ت‍گ‍اه‍ه‍ای‌ و ارزی‍اب‍ی‌ ای‍ن‌ روش‍ه‍ا ب‍ا ی‍ک‍س‍ری‌ اطلاع‍ات‌ ه‍م‍س‍ان‌ در ن‍رم‌اف‍زار رای‍ان‍ه‌ و ن‍ت‍ای‍ج‌ ح‍اص‍ل‌ از آن‌ اس‍ت‌ روش‌ ن‍م‍ون‍ه‌گ‍ی‍ری‌: ۵۰ ای‍س‍ت‍گ‍اه‌ ک‍ل‍ی‍م‍ات‍ول‍وژی‌ و س‍ی‍ن‍پ‍وت‍ی‍ک‌ ک‍ش‍ور ک‍ه‌ داری‌ آم‍ار ح‍دود ۳۰ س‍ال‍ه‌ ب‍وده‌ و پ‍راک‍ن‍ش‌ م‍ن‍اس‍ب‍ی‌ درس‍طح‌ ای‍ران‌ داش‍ت‍ه‌ان‍د، ب‍رای‌ پ‍ژوه‍ش‌ ان‍ت‍خ‍اب‌ و ب‍رخ‍ی‌ از ع‍ن‍اص‍ر اق‍ل‍ی‍م‍ی‌ ه‍ر ای‍س‍ت‍گ‍اه‌ اس‍ت‍ف‍اده‌ گ‍ردی‍د روش‌ پ‍ژوه‍ش‌: ب‍ا ش‍ن‍اس‍ائ‍ی‌ گ‍ردش‌ اطلاع‍ات‌ ه‍ری‍ک‌ از ای‍ن‌ روش‍ه‍ا و داده‌ه‍ای‌ اول‍ی‍ه‌ م‍ورد ن‍ی‍از، ب‍طور دس‍ت‍ی‌ و رای‍ان‍ه‌ای‌ اق‍ل‍ی‍م‌ چ‍ن‍دی‍ن‌ ای‍س‍ت‍گ‍اه‌ م‍ح‍اس‍ب‍ه‌ و ج‍ه‍ت‌ ت‍س‍ری‍ع‌ در م‍ح‍اس‍ب‍ه‌ و ارزش‍ی‍اب‍ی‌ آن‍ه‍ا، ی‍ک‌ ن‍رم‌اف‍زار طراح‍ی‌ گ‍ردی‍د طرح‌ پ‍ژوه‍ش‌: م‍ش‍ک‍لات‌ اج‍رائ‍ی‌ و ت‍ش‍خ‍ی‍ص‌ اق‍ل‍ی‍م‍ی‌ روش‍ه‍ای‌ س‍ن‍ت‍ی‌ ن‍ی‍از ب‍ه‌ ی‍ک‌ ت‍ح‍ول‌ و ب‍ازن‍گ‍ری‌ در ج‍واب‍گ‍وی‍ی‌ ک‍ام‍ل‌ درای‍ن‌ زم‍ی‍ن‍ه‌ دارد و ی‍اف‍ت‍ن‌ ج‍ای‍گ‍اه‌ م‍دل‍ه‍ای‌ ری‍اض‍ی‌ و رای‍ان‍ه‌ای‌ درای‍ن‌ پ‍ژوه‍ش‌ م‍دن‍ظر م‍ی‌ب‍اش‍د ن‍ت‍ی‍ج‍ه‌گ‍ی‍ری‌ ک‍ل‍ی‌: ب‍اوج‍ود آس‍ان‌ ب‍ودن‌ روش‌ دوم‍ارت‍ن‌ و ک‍وپ‍ن‌، ب‍رای‌ ری‍زپ‍ه‍ن‍ه‌ ب‍ن‍دی‌ اق‍ل‍ی‍م‍ی‌ روش‌ ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ ع‍ام‍ل‍ی‌ و ل‍ی‍ت‍ی‍ن‌ اس‍ک‍ی‌ ب‍ه‍ت‍ر ج‍واب‍گ‍و ه‍س‍ت‍ن‍د. اس‍ت‍ف‍اده‌ از روش‌ ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ ع‍ام‍ل‍ی‌ ب‍دل‍ی‍ل‌ ت‍ع‍ری‍ف‌ م‍ع‍ی‍ار ت‍وس‍ط خ‍ود م‍ح‍ق‍ق‌، ن‍ی‍از ب‍ه‌ م‍ه‍ارت‌ رای‍ان‍ه‌ای‌ و اق‍ل‍ی‍م‍ی‌ ب‍ی‍ش‌ از روش‍ه‍ای‌ دی‍گ‍ر اس‍ت‌، روش‌ ک‍وپ‍ن‌ ب‍رای‌ واس‍طه‌ی‍اب‍ی‌ ن‍ت‍ای‍ج‌ در‎GIS‬ ن‍ی‍از ب‍ه‌ ی‍ک‌ اص‍لاح‌ دارد. ب‍رخ‍ی‌ از اص‍لاح‍ات‌ م‍ورد ن‍ی‍از ه‍ری‍ک‌ از روش‍ه‍ا درای‍ن‌ پ‍ژوه‍ش‌ آورده‌ ش‍ده‌ اس‍ت‌

در زون ارتفاعات هزار مسجد- کپه داغ، توده‌های کارستی نسبتاً متعدّدی وجود دارد که هر گونه تحقیقات کارست ژئومرفولوژیکی بر روی آنها می‌تواند به لحاظ شناخت زمین شکل های کارست، آبخان‌های آهکی، ارتباط فرم‌های کارستی با سیستم‌هیدرولیک کارست و کاربری و مدیریّت سرزمین در این قلمرو‌ها حائز اهمّیّت باشد. تودة کارستی کارده از نوع کارست‌های مناطق نیمه خشک و کوهستانی بوده و در پایین دست حوضه، پنج حلقه چاه آهکی در آبخان کارست حفر گردیده که به منظور آب آشامیدنی شهر مشهد از آنها استفاده می‌شود. همچنین آب‎های سطحی حوضه، پشت سدّ کارده تجمّع یافته و برای شرب در غرب مشهد مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. حدود هشتاد درصد آب ساکنان حوزه از چشمه‌ها و بیست درصد از رودخانه‌ها میباشد. از این نظر شناسایی زمین شکل‎های کارستی و حسّاسیت‌پذیری سیستم هیدرولوژیکی آنها و سرانجام برنامه‎ریزی در زمینة کاربری صحیح زمین و مدیریّت منابع آب در این گونه قلمرو‌های کارستی ضرورت دارد. عمده‌ترین سازنده‌های کربناته و کربناته- دو لومیت? حوضه را سازنده های ژوراسیک مرزداران (1) و مرزداران (2) پوشانیده‌ که دارای آهک‌های ضخیم لایه و به صورت توده‎ای است. توسعه یافتگی تخلخل ثانویّه(به صورت شبکه‌ای از درز و شکستگی‌ها) و ایجاد فرآیند‌های کارستی فیکاسیون در سنگهای کربناته و دولومیتة منطقه از جمله مهم‌ترین عوامل مؤثّر در کارستی شدن سنگ‌ها بوده و به همین دلیل در زیر حوضه‌های آل بلغور و حرکت و کریم آباد می‎توان اشکال میکرو کارن‌ها، شبه دولین و سنگ‌چال‌های کارستی، غارها و شکاف‌های کارستی را ملاحظه نمود. در مقالة حاضر به بررسی ویژگی‌های ژئومرفیک کارستی و اهمّیّت آنها از نظر حسّاسّیت سیستم هیدرولوژیکی به آلاینده‌ها در حوضة آبریز کارده پرداخته شده است. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و طبقه‎بندی زمین شکل‌های کارست در منطقه و نقش مناظر کارستی در زهکشی آب‌ها و هرز آب‌ها به درون سیستم هیدرولوژیکی بوده است.

نظر به این که تولید موادّ غذایی بهتر و بیشتر یکی از مسائل مهمّ دنیای کنونی بشمار می‌آید و از آنجا که تولید محصول و قابلیّت‎های کشاورزی هر منطقه به هوا و مشخّصات اقلیمی آن بستگی دارد‍‍، مطالعة سازه‌های جوّی مؤثّر بر کشاورزی از اهمّیّت ویژه‌ای برخوردار است. درخت خرما گیاهی است تک لپّه‌ای از خانوادة پالماسه، در این خانواده قریب دویست جنس و چهار هزار گونه وجود دارد که در اغلب مناطق (به جز مناطق سرد) می‌‌رویند. موطن اصلی خرما را معدودی از محقّقین، شمال آفریقا و هندوستان دانسته، ولی اکثر دانشمندان و پژوهندگان برآنند که موطن اصلی نخل، بین‌النّهرین بوده و از چهار الی پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح مردمان این سرزمین‎ها به کاشت و پرورش درختان خرما اشتغال داشته‌اند. عدّه‌ای از باستان‌شناسان پس از تحقیق مفصّل پیرامون این موضوع، اظهار داشته‌اند که کشت خرما در ایران از آغاز سلسلة هخامنشی معمول بوده است. استان گلستان با وسعت 20437 کیلومتر مربّع، در منتهی الیه جنوبشرقی دریای خزر قرار دارد. از کلّ مساحت استان حدود را مناطق بیابانی و نیمه بیابانی تشکیل می‌دهد. مطالعة عوامل اقلیمی استان گلستان نشان می‌دهد که مناطق شمالی استان که جزء مناطق خشک و نیمه خشک استان محسوب می‌شوند، دارای شرایط نسبتاً مساعدی برای کشت نخل خرما (به ویژه گونه‌های زودرس) می‌باشد؛ به این دلیل که مهم‌ترین عامل رشد نخل یعنی درجه - روز (حدّاقل 1000 درجه – روز بر مبنای 18 درجة سانتی‎گراد) مهیّا است. در این مقاله علاوه بر محاسبة واحدهای حرارتی (درجه – روز)، سایر عوامل اقلیمی مؤثّر بر کشت نخل نیز مورد بررسی قرار گرفت و از دیدگاه اقلیمی، مناطق شمالی استان گلستان جهت کشت نخل مناسب تشخیص داده شد.

پ‍ژوه‍ش‌ ش‍ام‍ل‌ م‍وارد ذی‍ل‌ اس‍ت‌ اطلاع‍ات‌ اق‍ل‍ی‍م‌ ش‍ن‍اس‍ی‌ و خ‍دم‍ات‌ م‍ه‍ن‍دس‍ی‌، س‍ه‍م‌ ه‍واش‍ن‍اس‍ان‌ در م‍ح‍اس‍ب‍ه‌ ای‍م‍ن‍ی‌ س‍اخ‍ت‍م‍ان‌، ارزی‍اب‍ی‌ ش‍رای‍ط آس‍ای‍ش‌ داخ‍ل‍ی‌ و خ‍ارج‍ی‌ ب‍ات‍وج‍ه‌ وی‍ژه‌ ب‍ه‌ آس‍ای‍ش‌ ح‍رارت‍ی‌، گ‍رم‍ای‍ش‌ و ت‍ه‍وی‍ه‌، ع‍ای‍ق‌ ب‍ن‍دی‌ س‍اخ‍ت‍م‍ان‌ ه‍ا، م‍ح‍اس‍ب‍ه‌ ب‍اره‍ا ب‍رای‌ ش‍ه‍ر ی‍زد