زبان شناسی

نمایش ۵٬۵۶۱ تا ۵٬۵۸۰ مورد از کل ۱۰٬۵۱۵ مورد.

۵۵۶۱.

Portfolio Assessment as a Window into Reading Development(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: مهوان ابراهیم زاده محمدرضا خدارضا

منبع: International Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۴, Issue ۱۳, Spring ۲۰۱۶ 11 - 18

کلیدواژه‌ها: Portfolio Assessment Reading Comprehension assessment of Portfolios

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۴۱۶

These days the use of portfolio assessment is very popular. If it is believed that students at all levels should be doing more than studying for tests; teachers should be doing more than teaching to tests; students should take a more active role in the learning process; and, then the portfolio assessment is an idea worth exploring.. The aim of this study was to introduce portfolio assessment into our classrooms for improving students' reading comprehension. To achieve this goal, the researcher adopted the quasi-experimental design comprising the pretest-treatment-posttest paradigm. Two classes were selected as the experimental and control groups from Cambridge Institute in Sari. They were 52 female students. The only difference between the two groups was integrating portfolio into learning for the experimental group. The result of this study indicated that portfolio assessment did not have a significant effect on the students' reading skill.

۵۵۶۲.

تحلیل عملکرد گونة روایت و شتاب منفی داستانی در زبان غنایی (مطالعة موردی: منظومة مهر و ماه جمالی دهلوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مولود طلایی محمدرضا نصر اصفهانی

منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم آذر و دی ۱۳۹۵ شماره ۵ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: شتاب منفی کارکرد ادبی زبان کارکرد عاطفی زبان منظومة مهروماه گونة روایت گفتمان عاطفی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۶۲ تعداد دانلود : ۷۹۶

بررسی ساختاری آثار کلاسیک روایی، جایگاه مناسبی برای کشف روابط مؤلفه های داستانی با زبان است. پیرنگ کامل منظومة عاشقانة مهر و ماه (جمالی دهلوی، 1353) بستری مناسب برای نشان دادن این روابط فراهم می کند. در زبان غنایی منظومة مذکور کارکرد ادبی و عاطفی زبان بر سایر نقش های زبانی غالب است. هدف نگارنده در این جستار، جمع سه نظریة متمایز در حوزه ساختار داستان و کارکردهای زبان است که درنهایت، به الگویی کلی در این رابطه دوسویه منتهی می شود. هنگامی که راوی بر حضور خود در داستان تمرکز کند (+) کارکرد عاطفی زبان قوی تر می شود و زمانی که به توصیف کنش ها، کنشگران و سایر پدیده ها (+) می پردازد، کارکرد ادبی زبان خود را بیش از پیش نشان می دهد؛ زیرا در این ساحت همواره صنایع ادبی بیشتری به اقتضای شیوة داستان پردازی کهن در متن وارد می شود. توصیف های منظومه اعم از پدیده های طبیعی، ظاهر و سیرت قهرمانان داستان و حتی شرح جزئیات برخی از کنش های غنایی مانند شکار، شب زفاف، بزم و ... که شتاب روایت را کاهش می دهد دربردارنده ظهور کارکرد ادبی زبان غنایی است. شکوائیه های ذهنی، نجوای با خویشتن، مناظره های یک سویه با عناصر طبیعت و... به سبب بافت خاص زبانی که بیشتر با ادات ندا و تمنا همراه است با کارکرد عاطفی زبان غنایی رابطة مستقیم دارد. گفتمان عاطفی در بطن روایت شکل می گیرد و سازوکار کنش های داستانی را به کمترین حد می رساند. استفاده از الگوی طرحوارة عاطفی برای نشان دادن امیدواری شَوِشگر درعین ناامیدی و ایجاد اعتمادبه نفس برای وصال یار، از دیگر دستاوردهای این پژوهش است.

۵۵۶۳.

مقایسة گویش کرمانجی رودباری با گویشهای کرمانجی خراسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محرم رضایتی کیشه خاله محمد اصغرزاده

منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: جنس زبان کردی مجهول ارگتیو گویش کردی کرمانجی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی

تعداد بازدید : ۱۸۹۷ تعداد دانلود : ۱۱۵۷

کردی از کهن ترین زبانهای ایرانی و از شاخة شمال غربی آنهاست. این زبان به چندین گویش تقسیم می شود که در میان آنها کرمانجی بیشترین گویشور را در سطح جهان دارد. کرمانجها در منطقة وسیعی از آسیای میانه و خاورمیانه تا شرق اروپا زندگی می کنند. اکثر گروههای کرمانج ایرانی در زمان شاه عباس صفوی به دلایل سیاسی از نقاط غربی کشور به خراسان کوچانده شدند. بخشی از این اقوام سیصد سال بعد به امر نادرشاه افشار به نواحی کوهستانی شهرستان رودبار در جنوب استان گیلان مهاجرت کردند. مهاجرت های مذکور در طول تاریخ و جدا افتادن گروههای مختلف کرمانج از یکدیگر که خود به تضعیف جایگاه قومی و قدرت رسانه ای آنها انجامیده منجر به تأثیرپذیری این گویش از سایر زبانها شده است. در گویشِ کرمانجیِ خراسان، جایگاه ارگتیو (نظام کنایی) و جنس در اسامی و ضمایر، در مقایسه با کرمانجی معیار ضعیف شده است. در کرمانجی رودبار فراتر از تغییرات مذکور، و متأثر از ویژگی های دستوریِ زبان فارسی، گونة متفاوتی از مجهول ترکیبی شکل گرفته، نظام کٌنایی به نظام فاعلی- مفعولی تغییر یافته و نشانه های جنس از بین رفته است. این پژوهش، ضمن تدقیق در گویش کرمانجی گویشوران روستای گوفلِ شهرستان رودبار، می کوشد با بهره گیری از مطالعه کتابخانه ای- میدانی به بررسی تغییرات گویش کرمانجی رودبار نسبت به گونه های متقدم این گویش و دلایل این تغییرات بپردازد.

۵۵۶۴.

نقدی بر موادی برای مطالعه گویش بختیاری

نویسنده: الهه حسینی ماتک

منبع: علم زبان سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۶ 148 - 131

کلیدواژه‌ها: بختیاری تحولات زبان تکیه واج نویسی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۶۵۹ تعداد دانلود : ۴۷۶

موادی برای بررسی گویش بختیاری ترجمه جلد سوم از پژوهش ژوکوفسکی است با عنوان موادی برای بررسی گویش های ایرانی. ژوکوفسکی از سال 1883 تا 1886 م. در ایران اقامت داشته و نمونه هایی از گویش های ایرانی از جمله بختیاری را در این مجموعه گرد آورده است. در این کتاب، 42 شعر به گویش بختیاری واج نویسی و ترجمه شده است. این جلد از کار ژوکوفسکی، اساس کار مریم شفقی و سیدمهدی دادرس قرار گرفته و آنان خود را در بخشی از کتاب مؤلف نامیده اند. یکی از این دو محقق، خود گویشور بختیاری است و بر اساس اطلاعات خود از گویش بختیاری امروز، واج نویسی و تکیه گذاری اشعار بختیاری را تصحیح کرده و اشعار را بدون توجه به ترجمه ژوکوفسکی به فارسی برگردانده است. در این مقاله، شیوه کار شفقی و دادرس در واج نویسی، تکیه گذاری و ترجمه این اشعار بررسی و نقد شده است. مطالعه گویش بختیاری در 131 سال پیش و مقایسه آن با بختیاری امروز، بررسی درزمانی محسوب می شود و نمی توان واج نویسی و تکیه گذاری اشعار را بر اساس اطلاعات امروزی تغییر داد. ناآشنایی محققان با مسائل زبان شناختی و تحولات زبان موجب شده است که این کتاب «موادی برای بررسی گویش بختیاری» فراهم نکند.

۵۵۶۵.

واژگانی شدگی ابعاد معنایی وجهیت در صفات وجهی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرگس ایلخانی پور غلامحسین کریمی دوستان

منبع: زبان پژوهی سال هشتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: وجهیت واژگانی شدگی صفات وجهی نیروی وجه پایه وجه منبع ترتیب

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی دستور نویسی

تعداد بازدید : ۱۳۸۰ تعداد دانلود : ۱۱۷۴

در این مقاله، سه بُعد معنایی نیروی وجه، پایه وجه و منبع ترتیب در صفات وجهی فارسی بررسی می شوند و نشان داده می شود که در صفات وجهی فارسی سه نیروی وجه الزام (برای مثال در صفت «قطعی»)، امکان (برای مثال در صفت «ممکن») و امکان قوی (برای مثال در صفت «احتمالی») واژگانی شده اند و نیروهای وجه الزام ضعیف، امکان ضعیف و امکان قوی تر در این صفات واژگانی نشده اند. پایه های وجه معرفتی (برای مثال در صفت« احتمالی») و وضعیتی (برای مثال در صفت« قابل اعتماد») نیز در صفات وجهی فارسی واژگانی شده اند مگر در صفت «ممکن» که در مدخل واژگانی آن پایه وجه نامشخص است و جایگاه نحوی آن تعبیر معرفتی یا غیرمعرفتی آن را تعیین می کند. منابع ترتیب کلیشه ای، گزارشی، اعتقادی، تکلیفی، هدفمند و درخواستی، هیچ یک در صفات وجهی فارسی واژگانی نشده اند و بافت تعیین کننده آنهاست.

۵۵۶۶.

A Social Semiotic Analysis of Social Actors in English-Learning Software Applications(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عصمت بابایی محمودرضا عطایی معصومه کفشگر سوته

منبع: Teaching Language Skills (JTLS), No. ۳ , Fall ۲۰۱۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۷۷ تعداد دانلود : ۷۶۵

This study drew upon Kress and Van Leeuwen’s (2006, [1996]) visual grammar and Van Leeuwen’s (2008) social semiotic model to interrogate ways through which social actors of different races are visually and textually represented in four award-winning English-learning software packages. The analysis was based on narrative actional/reactional processes at the ideational level; mood, perspective, social distance, and modality at the interpersonal level; and salience, framing, and vector at the compositional level. The findings revealed that although contemporary multimodal texts have tried to be unbiased and neutral in the verbal mode, there are still traces of discrimination, bias, and stereotyping in the visual mode. The results of this research can be of potential help and use for researchers, pedagogues, material developers, software designers, teachers , and students to become visually literate and get aware of the hidden messages that can be communicated by images in textbooks and multimedia.

۵۵۶۷.

An Empirical Examination of the Association between Individual Differences Variables and Writing Performance of Iranian EFL Learners(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمدرضا امیریان امید ملاحی غلامرضا زارعیان سید محمدرضا عادل

منبع: Teaching Language Skills (JTLS), No. ۴ , Winter ۲۰۱۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم

تعداد بازدید : ۱۰۵۲ تعداد دانلود : ۶۹۳

The present study was designed to initially test a model of the role of a set of cognitive (namely, aptitude and working memory) and motivational (namely, language learning goals, self-efficacy beliefs and self-regulation strategy use) individual differences variables in writing performance of a group of Iranian undergraduate EFL learners and, subsequently, to identify the possible differences in the writing quality and composing behavior of learners with different individual characteristics. A convenient sample of 125 BA level students of English Language Teaching and Literature from three state universities in Iran took part in the study. As for the data collection procedure, these participants, in various time intervals, wrote an argumentative essay, responded to the composing process scale, completed the aptitude and working memory measures and filled in the questionnaires exploring their motivational propensities, self-efficacy beliefs and self-regulatory strategy use in writing. The collected data were analyzed by using Path Analysis and Multivariate Analysis of Variance (MANOVA). Due to some problems like small sample size and idiosyncratic nature of the data, the model did not give satisfactory fit indexes. However, it was found that cognitive variables were more strongly correlated with the writing competence of the learners than the motivational ones. More specifically, the construct of foreign language aptitude had the highest potential to account for the writing competence of the learners and the learners having different levels of this construct were different from each other in terms of writing quality and composing processes employed while writing.

۵۵۶۸.

Task Condition and EFL Learners’ Individual Differences: The Mediation of Tolerance of Ambiguity and Self-efficacy(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمودرضا عطایی علیرضا زارع آلانق

منبع: Teaching Language Skills (JTLS), No. ۴ , Winter ۲۰۱۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم

تعداد بازدید : ۹۱۴ تعداد دانلود : ۶۱۳

Drawing on Robinson’s cognition hypothesis, the study attempted to examine how task conditions influence EFL learners’ oral performance and whether learners’ individual differences in terms of tolerance of ambiguity and self-efficacy mediate the effects of such conditions. To this end, 62 Iranian intermediate EFL learners from private language institutes in Tehran performed four dyadic decision-making tasks manipulated along task conditions of information distribution and goal orientation. Their performance was measured through complexity, accuracy and fluency (CAF) indices. Their tolerance of ambiguity and self-efficacy were assessed using separate questionnaires. The results indicated that information distribution and goal orientation could significantly impact the participants’ performance on the tasks. As to the CAF indices, it seemed that Skehan’s (2016) trade-off hypothesis was a better fit than Robinson’s (2015) cognition hypothesis since trade-offs were found between complexity and accuracy/fluency. The results of the correlations revealed that there were a number of significant positive relationships between tolerance of ambiguity and the CAF indices on the one hand and self-efficacy and the CAF indices on the other. While the former relationships did not confirm the specific prediction of the cognition hypothesis, the latter relationships did. Overall, the findings contribute to Robinson’s hypothesis concerned with the effects of task conditions on oral performance and the mediating role of individual differences, and have implications for task sequencing and task-based teaching.

۵۵۶۹.

ابعاد معنایی مکان واژه «زیر» براساس مدل چندمعنایی قاعده مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرجان دانشور کشکولی محمد عموزاده حدایق رضایی

منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم ویژه نامه پاییز ۱۳۹۵ شماره ۶ (پیاپی ۳۴)

کلیدواژه‌ها: چندمعنایی معناشناسی شناختی مدل چندمعنایی قاعده مند مکان واژه زیر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۳۴ تعداد دانلود : ۸۷۶

این مقاله از منظر مدل چندمعنایی قاعده مند به بررسی ابعاد معنایی واژة «زیر» به عنوان یکی از واژه های مکانی پرکاربرد در فارسی می پردازد. داده ها شامل نمونه های وقوع «زیر» در بافتهای متنوع فارسی است و ابزار تحلیلی مدل چندمعنایی قاعده مند است. هدف این است که ضمن مطالعه تنوع و انعطاف معنایی این مکان واژه، نحوه عملکرد این ابزار تحلیلی در تعیین معنای اولیه و سایر معانی متمایز بررسی گردد. در واقع، تلاش می شود تا جنبه های قوت و ضعف این مدل شناختی، به ویژه جایگاه نظری آن به چندمعنایی حروف مکان بیشتر مورد توجه قرار گیرد. پس از تحلیل نمونه های کاربرد مکان واژة «زیر» ابتدا معنای مکانی اولیه آن تعیین شد و سپس چهار معنای متمایز دیگر مشخص گردید که شامل معنای کمتر، تحت تأثیر/کنترل، درخفا و پنهانی، و معنای پوشیده شده هستند. نتایج تحلیل معنایی «زیر» حاکی از آن است که مدل چندمعنایی قاعده مند از دو جنبه دارای وجه امتیاز نسبت به آثار پیشین از جمله لیکاف (۱۹۸۷) است؛ یکی در تعیین معنای اولیه بخاطر ارائه ملاک های مدون زبانی، و دیگری در محدودسازی تعدد معانی به سبب برقراری نوعی اعتدالگرایی در چندمعنایی. بررسی ابعاد معنایی «زیر» نشانگر برخی چالشها نیز هست که تحلیل حاضر تحت این مدل با آن روبروست. اهم این چالشها یکی ابهامات شناختیِ معانی متمایز بدست آمده و دیگری ماهیت وابسته به بافت آنها است که با ملاک استقلال بافتی معنا ناهمسو است. به عبارتی، نتایج این پژوهش بیان می کند مدل چندمعنایی قاعده مند که از نظر روش شناسانه حائز برخی مزیت ها است، از لحاظ نظری بویژه از جنبة هویت معنایی غیرمستقل و ساختیِ حروف مکان و نیز واقعیت روانشناختی معناهای متمایز ارائه شده با ابهامات و مسائلی روبروست.

۵۵۷۰.

تعادل زیبایی شناختی در ترجمه رباعیات خیام با استفاده از نظریات زیبایی شناسی دریافت و استعاره شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احسان پناه بر اکبر حسابی حسین پیرنجم الدین

منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال چهل و نهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تعادل ترجمه استعاره شناختی زیبایی شناسی دریافت آیزر فرضیه شناختی ترجمه تعادل تجربی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۵۵

تاکنون رویکردهای متفاوتی به مسئله تعادل در ترجمه پرداخته اند که در این میان می توان به «فرضیه شناختی ترجمه» مندلبلیت و نظریه «تعادل تجربیِ» تاباکوسکا اشاره کرد. مطالعه حاضر به بررسی تعادل زیبایی شناختی با استفاده از دو نظریه زیبایی شناسی دریافت آیزر و استعاره شناختی لیکاف و جانسون می پردازد تا بتوان الگویی تلفیقی از نظریات مندلبلیت و تاباکوسکا را با مؤلفه تعادل زیبایی شناختی ارائه داد. لذا دو رباعی از خیام و ترجمه آن ها از فیتزجرالد به شیوه هدفمند انتخاب شدند و با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک های معتبر تشخیص استعاره شناختی، داده ها استخراج و تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد که الگوهای فرهنگی در تولید و فهم استعارات مفهومی نقش اساسی دارند؛ بنابراین مترجم در ترجمه استعارات شناختی در برخورد با شرایط نگاشت متفاوت ناشی از تفاوت در الگوهای فرهنگی دو زبان، مفهوم پردازی را در نظام مفهومی خود تغییر داده است تا تعادل شناختی را برقرار سازد. همچنین در برخورد با شرایط نگاشت یکسان، مترجم تحت تأثیر الگوهای فرهنگی یکسان در دو فرهنگ، سعی کرده است تا مفهوم پردازی متن مبدأ را حفظ کند. نتایج همچنین نشان می دهد که با توجه به نظریات مذکور می توان تعادل زیبایی شناختی ترجمه را بررسی کرد و مؤلفه زیبایی شناسی را به الگوی تلفیقی مذکور اضافه کرد.

۵۵۷۱.

تأثیر تحولات «میدان» نشر بر «عادت واره» مترجمان ادبی از ۱۳۲۰ تا ۱۳۴۵(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامرضا تجویدی پروانه معاذاللهی

منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال چهل و نهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: میدان قدرت میدان نشر میدان تولیدات فرهنگی عادت واره مترجمان پییر بوردیو

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی

تعداد بازدید : ۱۰۰۸ تعداد دانلود : ۷۶۵

مقطع تاریخی بین ۱۳۲۰ تا ۱۳۴۵ به لحاظ افت و خیزهای سیاسی و ظهور گرایش های فکری متنوع در تاریخ معاصر ایران بسیار حاﺋز اهمیت است. در این مسیر، مترجمان نیز به مثابه عاملان اجتماعی که با بافت اجتماعی این دوره پیوند محکمی داشته اند، از این افت و خیزها و گرایش های فکری تأثیر پذیرفته یا بر آن ها تأثیرگذاشته اند. پژوهش حاضر بر آن است تا رابطه بین رفتار مترجمان و ساختارهای اجتماعی فرهنگی حاکم بر آنان را در قالب نظریه جامعه شناسی تولیدات فرهنگی بررسی نماید. به این منظور، با استفاده از دو مفهوم اصلی عادت واره و میدان در این نظریه، سیر تحول نشر کتاب در ایران و نقش مترجمان در این سیر مورد مطالعه قرار می گیرد و به فراخور مطالب گردآوری شده تأثیر صنعت نشر بر شکل گیری عادت واره مترجمان نیز بررسی می شود. در نهایت، چنین به نظر می رسد که هرچه میدان قدرت و به تبع آن میدان تولیدات فرهنگی زمینه را برای ظهور میدان نشر به شکل یک میدان مستقل و سلسله مراتبی بیشتر فراهم کنند، تأثیرگذاری این میدان بر عادت واره مترجمان بیشتر می شود.

۵۵۷۲.

The Comparative Effect of Direct and Indirect Corrective Feedback in Process-Based Vs. Product-Based Writing Instruction on EFL Learners` Writing Performance(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: ندا اوصانلو شعله کلاهی

منبع: Journal of Applied Linguistics, Vol.۹, No.۱۹, Fall & Winter ۲۰۱۶ 84 - 103

کلیدواژه‌ها: Direct Feedback Indirect Feedback Process-Based Instruction Product-Based Instruction Writing Ability second language learning

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی

تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۴۱۶

This study attempted to systematically inspect the impact of direct and indirect corrective feedbacks on the writing ability of EFL learners when using product/process based instructions. To do so, 110 female EFL learners, between the ages of 15 and 18, were randomly assigned into four experimental groups to receive four different kinds of treatments, namely product-based instruction with direct feedback, product-based instruction with indirect feedback, process-based instruction with direct feedback, and process-based instruction with indirect feedback. The treatment took 10 sessions. Analyzing the results of the two writing tests (pretest and posttest) showed that direct feedback had significant effects on EFL learners' writing in process-based instruction and product-based instruction but indirect feedback failed to show any significant effect on EFL learners' writing in both process-based instruction and product-based instruction. The results also indicated that direct feedback had significantly better impact on EFL learners writing in the process-based instruction than product-based one.

۵۵۷۳.

تناوب های گذرایی در فارسی؛ تحقیقی براساس آراءِ بت لوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امید طبیب زاده

منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم خرداد و تیر ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: تناوب های فعلی تناوب های متمم مستقیم فعل گذرا تناوب های با متمم مستقیم مستتر تناوب های گرایشی تناوب های حذف حرف اضافه فاعل فعل ناگذرا

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی

تعداد بازدید : ۱۱۶۴ تعداد دانلود : ۸۱۹

به کاربردهای متفاوت یک فعل یا ساخت واحد از حیث ظرفیت آن فعل یا ساخت، تناوب اطلاق می شود. تناوب ها به سه شکل واژگانی و صرفی و نحوی در زبان ها ظاهر می شوند (Comrie 1992). کاربرد ناگذرای فعل «شکستن» (مانند: مداد شکست) در مقابل کابرد گذرای آن (مانند: علی مداد را شکست) مثالی از یک تناوب واژگانی است؛ کاربرد فعل غیرسببی (علی غذا را خورد) در مقابل ساخت سببی آن (من غذا را به علی خوراندم) مثالی از یک تناوب صرفی است؛ و کاربرد ساخت معلوم (مانند: علی غذا را خورد) در مقابل کاربرد مجهول آن (مانند: غذا خورده شد) مثالی از یک تناوب اشتقاقیِ نحوی است. چنانکه مشاهده می شود، در تمام این مثال ها، ظرفیت فعل یا ساخت به نحوی تغییر کرده است. ما در این مقاله صرفاً تناوب های واژگانیِ گذرایی در افعال فارسی را براساس آراءِ بت لوین (Levin 1993) معرفی می کنیم و متذکر تناوب های صرفی و نحوی و یا دیگر تناوب های بت لوین نمی شویم. به عبارت دیگر فقط آن دسته از تناوب های گذرایی را بررسی می کنیم که شکل یا صورت دو گونه تناوب یک فعل واحد هستند و هیچ فرایند اشتقاقی یا نحوی باعث افزوده شدن عنصری صرفی یا نحوی به فعل، یا کاسته شدن چنین عنصری از آن نشده است. این تناوب ها عبارت اند از انواع تناوب هایی که در آن ها متمم مستقیم فعل گذرا مساوی است با فاعل فعل ناگذرا، تناوب های با متمم مستقیم مستتر، تناوب های گرایشی، و تناوب های حذف حرف اضافه.

۵۵۷۴.

ارتباط متقابل فرم و محتوا در سبک شناسی جدید و بلاغت سنتی قرآن: بررسی آسیب شناسانه چند جستار نمونه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هوشنگ یزدانی علی رجایی

منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 55 - 92

کلیدواژه‌ها: وحدت فرم و محتوا فرم نگری اِی. سی. بردلی پیتر لامارک نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی بلاغت قرآن

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۳۹۷

رابطه متقابل فرم و محتوا یکی از اصول اولیه هم در سبک شناسی مدرن غربی و هم در بلاغت سنتی اسلامی، به ویژه در نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی، است. طبق این اصل، فرم و محتوای متن نه دو عنصر مجزا بلکه دو جنبه از پدیده ای واحدند، که همان «متن» باشد. صناعت ها و شگردهای زبانی-ادبی را نباید صرفاً به «آرایه»های متن فروکاست، زیرا آن ها بخش مهمی از فراگرد معناپردازی متن اند و، از آن جا که از منظر زبان شناسی هیچ دو فرمی هم معنا و هم تأثیر نیستند، کوچک ترین تغییر در فرم متن موجب تغییر در محتوای آن خواهد شد. در این جستار، ابتدا ایده یگانگی فرم و محتوا از سه دیدگاه تحلیل و تشریح می شود: دیدگاه فلسفی، دیدگاه نقادانه و زبان شناسانه، و دیدگاه بلاغی. سپس، با تأکید بر ضرورت نگاه آسیب شناسانه به پژوهش های صورت گرفته در حوزه بلاغت و سبک شناسی قرآن، برای نمونه، سه مقاله علمی-پژوهشیِ مرتبط با ایده وحدت فرم و محتوا در قرآن بررسی و ارزیابی می شوند تا مشخص شود چقدر با پژوهش اصولی و صحیح و مفید در این زمینه فاصله داریم.

۵۵۷۵.

بررسی تاثیر ارسال و دریافت تکالیف درک مطلبی دانش آموزان پیش دانشگاهی ایرانی با استفاده از رایانامه بر میزان انگیزه و توانایی آن ها در مهارت درک مطلب انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدجواد حجازی حسن علیزاده

منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۶ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 477 - 500

کلیدواژه‌ها: کلید واژه ها رایانامه درک مطلب انگیزه درونی فن اوری ارتباطی آموزش از راه دور

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۳۰۸

فن آوری های ارتباطی مثل تلفن ثابت و همراه ،اینترنت و رایانامه نقش مهمی در دنیای امروزی دارند. رایانامه (شکل غیرهمزمان ارتباط مبتنی بر رایانه)آنچه را که فرد می تواند در کلاس درس انجام دهد بیشتر می کند. این ابزار به رایج ترین ابزار ارتباطی در محیط آموزشی تبدیل شده است. پژوهش حاضر " بررسی تاثیر ارسال و دریافت تکالیف دانش آموزان پیش دانشگاهی ایرانی با استفاده از رایانامه بر میزان انگیزه و توانایی آنها در درک مطلب انگلیسی "قصد دارد تا بررسی کند که بهره گیری از رایانامه در فرستادن و دریافت کردن تکالیف دانش آموزان پیش دانشگاهی چه میزان بر توانایی درک مطلب و همچنین انگیزه درونی آنان تاثیر دارد. در مطالعه شبه تجربی ، رفتار 56 دانش آموز در گروه های آزمایش و کنترل بررسی شد تا تاثیر و نتیجه ی این رفتارها مشخص شود. نتایج به دست آمده تاثیر معنادار استفاده دانش آموزان از رایانامه به عنوان یک فن آوری ارتباطی را بر توانایی درک مطلب و انگیزه درونی آنها نشان داد.

۵۵۷۶.

ساختار زمان در رمان چشم هایش از منظر معنی شناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرهاد دعوت خواه محمدامین صراحی بهزاد برکت

منبع: نقد و نظریه ادبی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: زمان بزرگ علوی نظریه معاصر استعاره نظریه فضاهای ذهنی نظریه آمیختگی مفهومی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی

تعداد بازدید : ۱۷۹۱ تعداد دانلود : ۱۱۲۴

چگونه زمانِ گریزان، ناملموس و پنهان را در روایت داستانی تجربه می کنیم؟ در این مقاله، از منظر معنی شناسی شناختی، شیوه مفهوم سازی زمان در قلمروی زبان شناسایی می گردد و پس از بازتعریف روایت از نگاه متمایز شناختی و آگاهی از نقش زمان در روایت داستانی، سازوکار عنصر زمان در رمان چشم هایش از بزرگ علوی مورد مطالعه قرار می گیرد. در بین جنبه های گوناگون زمان در روایت، در این اثر، ساختار زمان براساس رویدادهای داستان و نحوه پیوندخوردن این رویدادها در زنجیره زمان مورد توجه است. با اتکا به نظریه فضاهای ذهنی و گونه متأخر آن یعنی آمیختگی مفهومی به بررسی این دو مسأله در رمان یادشده می پردازیم. نتیجه به دست آمده از اعمال این دو نظریه معناشناختی بر روایت داستانی این است که فضاهای روایی در یک مسیر زمانی براساس سه عنصر زاویه دید، کانون و رویداد ساختارمی یابند و هر یک از این فضاها بر پایه اجزای درونی خود و با توجه به الگویی مفهومی به یکدیگر پیوند می خورند و زنجیره رویدادهای داستان را شکل می دهند. بدین سان، این مقاله درصدد تبیین نحوه ساخت و پیدایش معنا، در سطح گفتمان است.

۵۵۷۷.

ریشه شناسی واژه ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا دل افکار

منبع: فنون ادبی سال هشتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: ترجمه ترجمان ترگمان ترزبان ترزفان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی

تعداد بازدید : ۴۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۰۵

در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به شواهد و مدارک، خاستگاه واژه ترجمه و چگونگی صورت و معنای آن تحقیق شود. پژوهش های انجام شده نشان می دهد که واژه ترجمان که ترجمه نیز از مشتقات آن است از دو منشأ وارد زبان عربی شده است، یکی از زبان سریانی به معنای تفسیر و تبیین سخن و دیگری از زبان فارسی به معنای زبانی را به زبان دیگر برگرداندن و هر دو معنا در آثار عربی شواهد بسیاری دارد. این کلمه در زبان عربی از اواخر دوره امویان، به ویژه در ابتدای دوره عباسیان، مصادف با آغاز عصر نهضت ترجمه، رایج شده است. در منابع، واژه ترجمان و ترجمه در معانی مختلفی به کار برده شده است که دو معنای آن اصلی و معانی دیگر در شمار معانی ثانوی آن هستند. در فارسی نیز در آثار قرن چهارم به بعد به معنای مترجم به کار برده شده است.

۵۵۷۸.

استعاره و نقد بوم گرا: مطالعه موردی دو داستان « گیله مرد» و « از خم چمبر»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه راکعی فاطمه نعیمی حشکوایی

منبع: زبانشناخت سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: استعاره مفهومی داستان اقلیمی نقد بوم گرا دیدگاه زیست محور دیدگاه انسان محور

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۷۸

بحران های محیط زیست حاصل تفکر و اندیشه ای است که انسان را در محور و رأس جهان خلقت می بیند و همه چیز را برای او و در رابطه با نیازهای او تعریف می کند. در مقابل این دیدگاه، دیدگاه زیست محور قرار دارد که طبیعت را محور همه چیز می داند. این دو دیدگاه به خوبی نشان دهنده این مسئله اند که انسان ها همانطور که بر طبیعت و جهان تاثیرگذارند، از سویی دیگر از طبیعت تاثیر می پذیرند و این تاثیرات بر تفکر و ذهن آنها نمایان و نیز بر زبانشان جاری می شود. در تحقیق حاضر، هدف، بررسی تاثیر محیط زیست بر طرز تفکر و اندیشه انسان ها است، که در قالب استعاره بازنمود می یابد. بر اساس طبقه بندی شیری(1387) دو اقلیم شمال و خراسان(علوی و دولت آبادی) جهت بررسی انتخاب شدند. در تکوین سبک نویسنده علاوه بر انگاره ها و انگیزش های فردی و درونی، شمار زیادی از محرک های مرتبط با محیط اجتماعی و محیط جغرافیایی همواره اثرگذار بوده است. در این پژوهش فرض بر این است که دیدگاه زیست محور در داستان های اقلیمی بازنمود می یابد. نویسندگان داستان های اقلیمی آگاهانه یا ناخودآگاه طبیعت را محور قرار داده اند و استعاره «مادر طبیعت» را به صورت های مختلف در داستان های خود به کار برده اند.

۵۵۷۹.

The Effect of Using Phonetic Websites on Iranian EFL Learners’ Word Level Pronunciation

نویسنده: منیژه صادقی داوود مشهدی حیدر

منبع: Research in English Education Volume ۱, Issue ۱ (۱۲-۲۰۱۶)

کلیدواژه‌ها: EFL Learners pronunciation phonemic symbols web-based learning

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۵۱ تعداد دانلود : ۸۵۰

Computer-assisted language learning (CALL) is reaching an up most position in the pedagogical field of English as a Second or Foreign Language (ESL/EFL). The present study was carried out to study the effect of using phonetic websites on Iranian EFL students’ pronunciation and knowledge of phonemic symbols. Participants of the study included 30 EFL female pre-intermediate students studying in Kish Language School in Tonekabon. A pretest and posttest of phonemic symbols and pronunciation was given before and after the treatment to both experimental and control groups. The results of statistical analysis revealed that the learners’ pronunciation developed better when they took part in web-based training course. On the other hand, the experimental group did not outperform the control group regarding the knowledge of phonemic symbols. This thesis concludes with some implications for teaching and directions for further research.

۵۵۸۰.

تحلیل گفتمان انتقادی شیوة نام گزینی و حضور/ عدم حضور ایران در مطالب نشریة آمریکایی تایم از دهة 1920(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا خیرآبادی

منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم خرداد و تیر ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان انتقادی نام دهی ایران مجله تایم الگوی ون لیون

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۸۵ تعداد دانلود : ۷۴۱

شیوه نام دهی (تشخص بخشی/تشخص زدایی) و بازنمایی افراد و گروه ها در تحلیل گفتمان انتقادی، به ویژه رویکرد ون لیون حائز اهمیت در خور توجهی است. هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر، بررسی شیوه نام گزینی و بازنمایی کشور"" ایران""، به عنوان یکی از مهمترین نقش آفرینان منطقه حساس خاورمیانه و رقیب سیاسی و ایدئولوژیک ایالات متحده آمریکا در بیش از سه دهه اخیر در مجلهآمریکایی تایم می باشد. در این مقاله نحوه حضور/عدم حضور نام ایران و شیوه خطاب نام این کشور (ایران در برابر جمهوری اسلامی ایران) در پیکره مجله تایم در چارچوب الگوی جامعه شناختی-معنا شناختی ون لیون بررسی شده است. داده های پژوهش از بین محتوای مطالب منتشر شده در مجله تایم از دهه 1920 تا 2010 (بیش از 5000 هزار مطلب و خبر در مورد ایران) انتخاب و تحلیل شده است. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که تعداد و همچنین شیوه بازنمایی ایران در مجله مذکور در دهه های مختلف با تفاوت های معنا داری رو به رو بوده است و در این بین نام دهی ایران با سیستم حکومتی آن کاملا جهت گیرانه و در راستای اهداف و اغراض گردانندگان و سیاست گذاران نشریه تایم بوده است، به گونه ای که در برابر بیش از 2500 بار ارجاع به نام ایران از سال 1980 به بعد فقط 8 مورد ارجاع به نام ""جمهوری اسلامی ایران"" عمدتا در بافت های منفی به همراه تشخص بخشی منفی همراه با توصیف گر هایی به شدت سوگیرانه وجود داشته است. نتایج این پژوهش علاوه بر یافته های نظری می تواند رهیافتی تازه در برداشت مخاطبان عام رسانه های مهم بین المللی نیز محسوب گردد.

درخت حوزه‌های تخصصی