درخت حوزه‌های تخصصی

در این مطالعه با استفاده از رهیافت برنامه ریزی چندهدفی هدف های زیست محیطی و بهره برداران منطقه ی مرودشت به گونه ی توام مورد بررسی قرار گرفت. برای هریک از هدف های سطوح گوناگون انتخاب و الگوهای متعدد ارایه شد. بر اساس یافته های مطالعه مشخص گردید که میان هدف های یاد شده تبادل وجود دارد و می توان به ترکیب بهینه ای از هدف ها که در مقایسه با سطح فعلی آنها از جاذبه ی بیشتری برخوردار است، دست یافت. همچنین مشخص گردید که از راه تغییر در الگوی کشت می توان به الگوهایی دست یافت که قادرند در هدف های زیست محیطی بهبود شایان توجهی ایجاد نمایند. در مقایسه با سایر محصولات نیز جو و گوجه فرنگی، در تامین توام هدف های مورد نظر از شرایط بهتری برخوردارند. پس از این دو محصول گندم و برنج قرار دارند.

کاربرد بی‌رویه نهاده‌های شیمیایی و مصرف نامناسب منابع آبی، موجب ناپایداری کشاورزی در منطقه مرودشت استان فارس به عنوان قطب تولید گندم گردیده است. از این‌رو برای تحقق تولید پایدار این محصول، طراحی الگوی ارتباطی متناسب برای مصرف بهینه نهاده‌های شیمیایی و آب به منظور تولید پایدار گندم در این منطقه الزامی است. بدین منظور، یک پژوهش میدانی با بهره‌گیری از روش پیمایش مقطعی انجام شد که با روش نمونه‌گیری هدفمند سه روستای خیرآباد، عزآباد و تاج‌آباد از توابع دهستان محمدآباد شهرستان مرودشت، برای پژوهش انتخاب گردید. جمعیت نمونه با فرمول کوکران تعیین شد و تعداد 90 گندم کار برای مطالعه مشخص شد. برای گردآوری داده‌ها از "سه گوشه سازی" استفاده گردید که شامل انجام مشاهده؛ به منظور بررسی سیمای کلی منطقه، مصاحبه عمیق برای شناسایی زوایای مختلف مسایل مرتبط با پایداری زیست بوم و تعیین حد بهینه مصرف نهاده‌های شیمیایی برای دستیابی به شاخص های پایداری، و پیمایش بود که از این روش برای بررسی وضعیت پایداری تولید گندم و عوامل موثر بر آن، استفاده شد تا با تحلیل نتایج آن به تدوین الگوهای ارتباطات متناسب اقدام شود. روایی صوری ابزار جمع آوری اطلاعات (پرسشنامه) توسط 4 نفر از صاحب نظران تایید گردید و به منظور سنجش پایایی آن، از یک مطالعه راهنما در خارج از منطقه مورد مطالعه استفاده شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون کروسکال والیس، تحلیل خوشه ای و تحلیل همبستگی استفاده شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که تفاوت های بارز سه گروه گندم کار منطقه موجب می‌شود که توصیه به مصرف بهینه نهاده‌های شیمیایی و آب با یک الگوی ارتباطی و اطلاع‌رسانی یکسان امکان پذیر نباشد. لذا با طراحی سه الگوی ارتباطی و اطلاع رسانی، شرایط تحقق تولید پایدار گندم، برای منطقه مرودشت ترسیم گردید که این الگوها در مقاله تشریح شده‌اند.

در این مطالعه سعی شده که با استفاده از روش برنامه ریزی خطی و منطق فازی جیره ای برای گاوهای شیری شرکت سهامی-زراعی تربت جام در زیرگروههای گوناگون در جهت افزایش سوددهی تهیه شود. اطلاعات از راه تکمیل پرسشنامه و نیز مراجعه به جداول نیازهای غذایی توسط انجمن تحقیقات ملی آمریکا جمع آوری شد. مقایسه هزینه این برنامه با مقدار هزینه شده در هر گروه در واحد مورد مطالعه، نشان داد که در تمامی گروهها به استثنای گاوهای خشک هزینه ی پیشنهادی این برنامه کم تر بوده است.

در این مطالعه بهره وری نیروی کار، موجودی سرمایه، انرژی و رشد بهره وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران طی دوره ی 82-1355 محاسبه و روند آنها مورد بررسی قرار گرفت. به منظور محاسبه ی بهره وری عوامل تولید (نیروی کار، موجودی سرمایه و انرژی) از روش بهره وری متوسط تعمیم یافته و از شیوه ی مطلق روش سری های زمانی برای محاسبه ی رشد بهره وری کل عوامل تولید استفاده شد. بکارگیری این روش ها نیازمند برآورد تابع تولید بخش کشاورزی است. لذا ابتدا تابع تولید بخش کشاورزی با روش ARDL برآورد شد. نتایج نشان داد که بهره وری نیروی کار در بخش کشاورزی طی دوره ی مورد مطالعه روندی صعودی داشته و این مطلب نشان دهنده ی بهبود و ارتقاء بهره وری نیروی کار در بخش کشاورزی است. بهره وری انرژی تا سال 1368 روند نزولی داشته و پس از آن به دلیل استفاده ی بهینه و کارآمد از انرژی دارای روند صعودی بوده است. بهره وری موجودی سرمایه تا سال 1368 روندی صعودی داشته، ولی در سالهای پس از جنگ کاهش یافته است که دلیل اصلی آن وجود ظرفیت های بیکار و عدم استفاده ی کارآمد از موجودی سرمایه می باشد. رشد بهره وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی طی دوره ی مورد مطالعه نوسانات زیادی داشته و میانگین آن برابر 5/2% بوده است. این مطلب نشان دهنده ی رشد مناسب بهره وری و عملکرد مناسب بخش کشاورزی در استفاده ی بهینه از منابع تولید می باشد. با توجه به اهداف در نظر گرفته شده در برنامه ی چهارم توسعه، تحقق رشد بهره وری نیروی کار و بهره وری کل عوامل تولید سهل الوصول به نظر می رسد، ولی تحقق رشد بهره وری سرمایه با توجه به روند 15 سال اخیر و کاهش تقریباً 7 درصدی آن، نیازمند استفاده ی بهینه از امکانات سرمایه ای و اتخاذ سیاست های جدید در بخش کشاورزی می باشد.

از آنجا که بیش از 60 درصد اراضی دیم کشور به کشت گندم دیم اختصاص یافته است، توجه به استفاده ی بهینه منابع تولید در کشت این محصول دارای اهمیت زیادی می­باشد. این مطالعه به بررسی تغییرات بهره­وری عوامل تولید گندم دیم و میزان اثرگذاری عوامل تشکیل­دهنده بهره­وری در استان­های مهم تولیدکننده این محصول در سال­های زراعی 79-1378 تا 84-1383، با استفاده از روش ناپارامتری تحلیل پوششی داده­ها و شاخص مالم­کوئیست می­پردازد. در این مقاله بهره­وری عوامل تولید با درنظر گرفتن عملکرد تولید10 استان کشور در دوره 6 ساله بررسی می­شود. نتایج نشان می­دهد که استان­های مازندران، کردستان، فارس، سمنان و آذربایجان­شرقی، از رشد بهره­وری مناسبی برخوردار بوده­ و در استان­های مازندران، گلستان، فارس، مرکزی و سمنان، تغییرات بهره­وری با تغییرات کارآیی همبستگی معنی­داری داشته است و در استان­های گلستان، آذربایجان­غربی، اصفهان، خراسان و مرکزی همبستگی معنی­داری بین تغییرات بهره­وری و فناوری مشاهده شده است. در میانگین استان­های مورد بررسی نیز، همبستگی معنی­داری بین تغییرات بهره­وری و فناوری برقرار بوده و بین تغییرات بهره­وری و تغییرات کارآیی همبستگی معنی­داری مشاهده نگردید. در پایان پیشنهادهایی به منظور سیاست گذاری مناسب­تر ارائه شده است.

نتیجه ی مستقیم مخاطرات موجود در فعالیت های کشاورزی، در نوسان درآمد کشاورزان بروز می یابد. با وجود تنوع ریسک ها، هدف اصلی صندوق بیمه ی محصولات کشاورزی، به عنوان تنها نهاد مجری مدیریت ریسک، کاهش اثرهای ریسک تولید است. این پژوهش با استفاده از روش شبیه سازی تصادفی پویا (DSS) به بررسی عامل های مؤثر بر تثبیت درآمدی بیمه می پردازد. شمار 67 مزرعه ی شاهد، در قالب 31 الگوی کشت، از مناطق 9گانه ی استان های آذربایجان شرقی و اردبیل انتخاب شد تا آثار سیاست بیمه بر روی آنها شبیه سازی شود. نتایج بیان گر کاهش 4/13 درصدی نوسان های جریان درآمدی است. نواحی تولید، درجه ی حاصلخیزی خاک، سطح زیرکشت محصولات آبی و ساختار تولید و هزینه به عنوان مهم ترین عوامل در سطح تثبیت درآمد شناخته شد. اثر منفی هزینه ی تولید ضمن تاکید بر اثر مستقیم وجود بازده صعودی نسبت به مقیاس، بر امکان بروز پدیده ی مخاطرات اخلاقی دلالت دارد. در کل چنین نتیجه گیری می شود که اتخاذ راه کارهایی، به صورت برنامه های مکمل و حتی جانشین، برای افزایش اثر بیمه در ضریب امنیت سرمایه گذاری ضرورت دارد.

این پژوهش بر مبنای راهبرد پیمایش و با هدف بررسی انگاره‌های مرتبط با رفتار اطلاع‌یابی کشاورزان گوجه‌فرنگی کار بخش بادوله (از توابع شهرستان دشتی در استان بوشهر) به انجام رسیده است. روایی پرسشنامه پژوهش به عنوان ابزار گردآوری داده از سوی کارشناسان امر تایید شده است و پایایی آن نیز بر مبنای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (بین 68/. تا 75/. برای بخش‌های مختلف پرسشنامه) مناسب تشخیص داده شده است. تمامی کشاورزان گوجه فرنگی‌کار منطقه بادوله مشمول جامعه آماری این پژوهش بوده (780 N=) و از بین آنها بر مبنای فرمول کوکران یک نمونه 95 تایی از کشاورزان انتخاب و طرف مطالعه قرار گرفتند. تحلیل داده‌ها، با کمک نرم افزار SPSS و با استفاده از روش‌های آماری مقتضی صورت پذیرفت. در بخش توصیفی، اولویت‌بندی مقوله‌ها برحسب ضریب تغییرات، و چند شاخص تدوین شده نظیر دسترسی به اطلاعات، رضامندی اطلاعاتی، رفتار اطلاع‌یابی و مناسبت اطلاعاتی ارایه شده است. در بخش تحلیلی نیز محاسبه ضرایب همبستگی پیرسون وجود رابطه معنی‌دار بین برخی متغیرهای پیش‌بین نظیر سن کشاورزان، سابقه کشاورزان در کشت گوجه‌فرنگی، شرکت کشاورزان در کلاس‌های ترویجی، دسترسی اطلاعاتی کشاورزان، دریافت وام، عضویت در نهادهای محلی، رضامندی اطلاعاتی و مناسبت اطلاعاتی از یک‌سو و پیگیری برای کسب اطلاعات از سوی کشاورزان (متغیر ملاک) از سوی دیگر، را نشان داده است. یک معادله خط رگرسیونی، شامل متغیرهای سن کشاورزان، سابقه کشاورزان در کشت گوجه‌فرنگی، شرکت کشاورزان در کلاس‌های ترویجی، دسترسی اطلاعاتی کشاورزان، دریافت وام، عضویت در نهادهای محلی، رضامندی اطلاعاتی و مناسبت اطلاعاتی بدست آمده است. ضریب تعیین تعدیل‌شده (R2ad) نشان داده است که ترکیب خطی این متغیرها حدود 72 درصد از واریانس متغیر وابسته را برآورد می‌نماید.

در این مقاله، ابتدا با استفاده از داده های مقطعی هزینه-درآمد خانوارهای ایرانی در سال 1384 و روش سیستم معادلات تقاضای تقریبا ایده آل، توابع تقاضای مواد غذایی تخمین زده شده است. چون داده های مورد استفاده مقطعی بودند، قیمت ها به صورت ارزش نهایی یا واحد محاسبه شدند. سپس با استفاده از کشش های قیمتی و درآمدی برآورد شده ی مواد غذایی، کشش های مواد مغذی با استفاده از معادله ی تکنولوژی مصرف لانکستر استخراج شده است. این کشش ها ابزار مناسبی برای پیش بینی آثار سیاست های حمایتی بر تقاضای مواد غذایی و مهمتر از آن بر مصرف مقدار مواد مغذی است. در بخشی از مقاله، تاثیر متغیرهای دموگرافیکی بر قیمت بررسی شده است. براساس نتایج برآورد معادلات قیمت واحد با افزایش هزینه، مواد غذایی با کیفیت تری مصرف شده است. همچنین میزان تحصیلات، بعد خانوار و دیگر متغیرهای دموگرافیکی، بر کیفیت مواد غذایی مصرف شده تاثیرگذار بوده است.

تحولات صورت گرفته در زمینه فناوری اطلاعات، افزایش جمعیت دانشجویی و نیاز به آموزش‌های به موقع از عوامل بسیار مهمی هستند که لزوم توجه به یادگیری الکترونیکی را روز به روز بیشتر می‌کنند. در این راستا آموزش‌های علمی‌‌- کاربردی به دلیل ماهیت خاص خود توجه بیشتری را نسبت به استفاده از فناوری اطلاعات در تدریس و یادگیری (یادگیری الکترونیکی) طلب می‌نمایند، از آنجا که آموزشگران جزء مؤلفه‌های اساسی در هر نظام آموزشی و نیز، پذیرندگان اصلی استفاده از فناوری اطلاعات جهت یادگیری الکترونیکی به شمار می‌روند، از اینرو نگرش آنها نسبت به یادگیری الکترونیکی قابل تامل می‌باشد. این تحقیق با هدف تحلیل نگرش آموزشگران نسبت به یادگیری الکترونیکی در آموزش‌های علمی ـ کاربردی کشاورزی صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق حاضر را آموزشگران مراکز آموزش جهاد کشاورزی، تشکیل داده است (603=N)، در این راستا 175 آموزشگر به عنوان نمونه آماری از طریق نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی از مراکز آموزش جهاد کشاورزی کشور انتخاب و به شیوه پیمایش مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود و ضریب آلفای کرونباخ برای بخشهای مختلف پرسشنامه بین 77/0 تا 89/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق نرم‌افزارSPSS و با بکارگیری آماره‌های توصیفی، ضریب تغییرات، آزمون‌های T و F، و رگرسیون صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای سن، میزان استفاده از رایانه، میزان استفاده از اینترنت، صلاحیت‌های تحقیق در اینترنت، و صلاحیت در ارتباطات الکترونیکی 5/40 درصد از واریانس نگرش نسبت به یادگیری الکترونیکی را تبیین می‌نما‌یند. از آنجا که یکی از شرایط مهم توسعه و موفقیت یادگیری الکترونیکی، نگرش مثبت آموزشگران نسبت به این مقوله می‌باشد، نگرش آنان در این زمینه با استناد به یافته‌های تحقیق مساعد بوده است.

به دلیل اهمیت شیر و فرآورده های لبنی در تغذیه و سلامت جامعه، تولید و مصرف این محصولات همواره مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان کشور قرار داشته است. سرمایه گذاری در تبلیغات شیر و فرآورده های آن از جمله سیاست هایی بود که در برنامه سوم توسعه در راستای افزایش مصرف شیر مورد توجه قرار گرفت. به دلیل این که کارخانه های تحت پوشش شرکت سهامی شیر ایران (پگاه)، به تنهایی بیش از 40 درصد کل شیر عرضه شده به کارخانجات فرآوری را به خود اختصاص می دهند، بررسی تاثیر سرمایه گذاری این شرکت در تبلیغات و تعیین میزان واکنش تقاضا نسبت به آن، می تواند راه را برای ارزیابی کارایی سیاست های فعلی و تدوین سیاست های جدید این بخش هموار سازد. در تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل های اقتصاد سنجی و روش پارامتر ثابت، به بررسی آثار تبلیغات طی سال های 1380 تا 1384 بر تقاضای چهار محصول شیر، ماست، پنیر و دوغ شرکت پگاه که شامل 13 کارخانه می باشد، پرداخته شد. میزان کشش تبلیغات شیر، ماست، پنیر و دوغ به ترتیب 29/0، 12/0، 3/0 و 23/0 به دست آمد. از بعد سیاست گذاری می توان گفت: استراتژی های بازاریابی اخذ شده در شرکت سهامی شیر پگاه توانسته است بر مقدار تقاضای محصولات مورد مطالعه این شرکت در تمامی استان های تحت پوشش، اثر مثبت و معنی داری داشته باشد. لذا بررسی توامان تاثیر تبلیعات تمامی کارخانه های فعال در صنعت در جهت تعیین سیاست های جدید تبلیغاتی توصیه می گردد.

در این مطالعه از دو شکل تابعی انعطاف پذیر(ترانسلوگ) و انعطاف ناپذیر(کاب داگلاس) برای برآورد تابع تولید انگور و از آن رو تعیین بازده مقیاس، برای 90 باغدار در منطقه ی تاکستان استان قزوین استفاده شده است. بازده مقیاس با فرض های «استفاده از کود و نیروی کار اضافی»، «عدم استفاده از کود و نیروی کار اضافی»، «تنها با نیروی کار اضافی» و «تنها با کود اضافی»، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که تابع تولید ترانسلوگ در تعیین بازده مقیاس، بهتر از تابع تولید کاب داگلاس است. همچنین یافته های دیگر پژوهش بیانگر آن است که چنانچه باغداران تنها از کود اضافی استفاده نمایند، بالاترین بازده مقیاس را خواهند داشت (کشش مقیاس برابر 39/6)، ولی چنانچه از کود و نیروی کار اضافی استفاده ننمایند، بازده کاهشی مقیاس خواهند داشت (کشش مقیاس برابر 39/0).

هدف این پژوهش بررسی اثرهای کوتاه مدت و بلند مدت رشد صادرات محصولات کشاورزی بر رشد صادرات محصولات صنعتی و رشد اقتصادی است. بدین منظور آمار و داده های مورد نیاز از ترازنامه و گزارش های عملکرد بانک مرکزی برای سال های 1381-1348 جمع آوری گردید. برای بررسی هدف های مطالعه ، از چارچوب مدل اقتصادسنجی[1] (VAR)، با تکیه بر توابع عکس‏العمل ضربه‏ای و بکارگیری استراتژی متعامد سازی، تحت روش تجزیه چولسکی استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که اثر رشد صادرات محصولات کشاورزی بر رشد GDP، چه در کوتاه مدت و چه در بلندمدت منفی است. افزون بر آن، هر چند در کوتاه مدت رشد صادرات محصولات کشاورزی رشد صادرات محصولات صنعتی را به شکل مثبتی متاثر می سازد، اما در بلند مدت این اثر منفی است. لذا، با توجه به نتایج بدست آمده؛ متنوع سازی عمودی صادرات غیرنفتی، گسترش شرکتهای تخصصی صادراتی و همچنین واحدهایپژوهش و توسعه (R&D) برای جبران کیفیت پایین محصولات کشاورزی و ایجاد قدرت رقابت در بازارهای جهانی و نیز حمایت دولت در زمینه ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری شده به جای صدور محصولات کشاورزی به صورت خام پیشنهاد می شود.