عباس احمدوند

عباس احمدوند

مدرک تحصیلی: دکتری دانشگاه تهران، تاریخ و تمدن ملل اسلامی
رتبه علمی: دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
پست الکترونیکی: a_ahmadvand@sbu.ac.ir
لینک رزومه

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۵ مورد.
۴۱.

حیات سیاسی و اجتماعی ام المقتدر

کلیدواژه‌ها: دوره دوم عباسی زن در عهد عباسی مقتدر بالله ام المقتدر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۳ تعداد دانلود : ۷۲۳
به منظور بررسی نقش سیاسی و اجتماعی زنان در عصر دوم عباسی (334 ـ 232 ق)، به ویژه عصر خلیفه مقتدربالله (320 ـ 295 ق) و نیز نقش زنان در سقوط خلافت وی، مطالعه زندگی ام المقتدر اهمیت به سزایی خواهد داشت. ازاین رو مقاله برآن است تا ضمن بازنمایی زندگی ام المقتدر، تا حدودی اوضاع سیاسی دوران خلیفه مقتدربالله مورد بررسی قرار دهد. در این تحقیق، پاسخ به برخی سؤالات اهمیت بیشتری خواهد داشت؛ از جمله: چگونه ام المقتدر توانست به مقام مادر خلیفگی دست یابد؟ چگونه وی در مسائل سیاسی خلافت مقتدربالله ایفای نقش می کرد؟ چه عاملی سبب دخالت وی در امر قضاوت می شد؟ ثروت وی چگونه تأمین و در چه راهی صرف می شد؟ روش تحقیق در این مقاله، روش تاریخی با رویکردی اجتماعی، مبتنی بر بهره گیری از اطلاعات منابع، مقایسه آنها با یکدیگر و تحلیل متون می باشد. یافته های این پژوهش گویای آن است که نحوه دخالت ام المقتدر، به صورت های مختلف بوده به ویژه آنکه مقاصد شخصی و سیاسی در آن نقش تعیین کننده داشته است.
۴۲.

جابربن یزید جعفی و بررسی اتهام غلوّ درباره وی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهدویت کوفه غالیان غلو رجعت جابر جعفی امام محمدباقر علیه السلام امام جعفرصادق علیه السلام شیعه ی امامیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۱۹۲
«ابومحمد جابربن یزید جعفی کوفی» (متوفی 128 ﻫ.ق)، از اصحاب نامدار امام محمدباقر و امام صادقعلیهما السلام است. او از بزرگ ترین علمای شیعه ی امامیه بود و به رجعت اعتقاد داشت. به دلیل توجه جابر به بطون آیات و احادیث، که در برخی روایات و اقوال منقول از او نیز تصریح شده است، غالیان او را از پیشکسوتانِ خویش معرفی کرده اند. سوءاستفاده ی غالیان از نام و شخصیت وی باعث شده است برخی جابر جعفی را شبه غالی بدانند و او را از غالیانِ نیمه افراطی محسوب کنند. عده ای نیز او را به صراحت غالی معرفی کرده اند. حال آنکه با بررسی علل جرح وی نزد برخی رجالیانِ متقدمِ شیعه و با استناد به روایات وارده در مدح وی و اقوال فرقه نگاران متقدمِ شیعه در ردّ تهمت غلوّ از او، و نیز دقت در نوع روایات وی و توجه به امور باطنی در آنها که مستعد سوءاستفاده ی غلات است، می توان جابر جعفی را از اتهام غلوّ مبرّا دانست.
۴۳.

فیلسوفی جهانگرد: احمدبن طیب سرخسی و سفرنامه او بازشناسی متنی جغرافیایی از قرن سوم هجری

کلیدواژه‌ها: ج‍غ‍راف‍ی‍ای اس‍لام‍ی مسالک و ممالک نگاری احمدبن طیب سرخسی سفرنامه سرخسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۲ تعداد دانلود : ۸۰۳
احمدبن طیب سرخسی، شاگرد و مصاحب کندی، از آغازگران جریان فلسفه یونانی در میان مسلمانان به شمار می رود. او که در بسیاری از شاخه های علم متفنن بود، برخی از کتب علمی- فلسفی یونانی را به زبان عربی ترجمه یا اقتباس کرد؛ با این همه، هیچ یک از آثار او به دست ما نرسیده است. در میان آثار منسوب بدو، چند کتاب و رساله در جغرافیای ریاضی و وصفی به چشم می خورد؛ یکی از این آثار، سفرنامه سرخسی است به جزیره، شامات و فلسطین. برخی فقرات و عبارات این سفرنامه در منابع کهن عربی پراکنده است که با گردآوری و توضیح آنها، می توان بخشی از سفرنامه را بازسازی کرد و بدین ترتیب وضعیت جغرافیایی بخشی مهم از جهان اسلام را در اواخر قرن سوم هجری فراروی قرار داد.
۴۴.

تحول اصطلاح «شرق شناس» و عدم توجه بدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شرق شناسی شرق شناس (مستشرق/ خاورشناس) مطالعات اسلامی در غرب مطالعات عربی غربیان شرق شناسان نوین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۳۹۴
شرق شناسی معرفتی [1] است پردامنه و متنوع که شرق شناس می کوشد آن را با مراجعه به شرق فرا چنگ آورد؛ اما همان گونه که دیگر معارف بشری، خاستگاه ، شرایط ویژه ی پیدایی، سیلان و تطور ویژه ی خویش را دارد، شرق شناسی نیز درگیر این مسائل است؛ علاوه بر این، شرق شناسی دستخوش مطامع، اغراض سیاسی و استعماری نیز بوده است. این ویژگی ها نیز باعث شده است تا فعالیت های شرق شناسان عمدتاٌ با واکنش هایی انتقادی روبه رو شوند؛ با این همه به نظر می رسد عطف توجه به تحول، تطور و سیلان مفهوم و مصداق شرق شناسی و شرق شناس، لزوم توجه به ایرادهای مهم تر شرق شناسی را بیش از پیش آشکار تواند ساخت. [1] . Epistem.
۴۶.

براق بابا صوفی ناشناخته(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مولویه قلندریه بابائیه براق بابا براقیه حیدریه. ساری سلتوق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۸
براق بابا یا براق رومی از صوفیان فرقه مولویه در نیمه دوم قرن هفتم هجری در شهر توقات (بین قونیه و سیواس) زاده شد و پس از شاگردی در محضر مرشدی به نام ساری سلتوق، از مشایخ سلسله بابایی شد و لقب «براق» یافت. این گروه که گویا از زیر شاخه های مولویه به ویژه طریقتهای قلندری آن بوده است، تا مدتها در آذربایجان و آناطولی فعالیت داشته است. براق بابا به دلیل فعالیتهای سیاسی در روزگار ایلخانان و تلاش فراوان در انتشار اسلام، شخصیتی حائز اهمیت دارد؛ از این گذشته، اهمیت درویشان منسوب به او که «حیدری» نیز نامیده می شوند، به شخصیت براق بابا از نظر تاریخ قلندریه آناطولی اهمیتی فراوان بخشیده است؛ بدین سان، در مقاله ی پیش رو، کوشش شده است با استناد به منابع موجود، این صوفی ناشناخته معرفی و بازشناسی شود. سرگذشت، رویه ها و عادتها و وجه تسمیه براق بابا و نیز مرور منابعی که از او در آنها یاد شده است، بررسی کارها اقدامات و مأموریتهای سیاسی او، شناساندن شریعت و طریقت او و آثار به جای مانده اش، بخشهای این مقاله را تشکیل می دهد.
۴۷.

شهر دبیق و جایگاه اقتصادی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دبیق جغرافیای تاریخی دبیق جامه های دبیقی تولیدات منسوجات در مصر اسلامی ادبیات عربی و فارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۲ تعداد دانلود : ۴۷۹
سخن از دبیق و پارچه های اعلای آن (دبیقی) در بسیاری از متون تاریخی، جغرافیایی و ادبی کهن دیده می شود. علل ویرانی دبیق در سده های متأخر و برخی ابهامات موجود درباره ی مکان دقیق آن، از مسائل پیش روی پژوهشگران در حوزه ی تمدن اسلامی است. از این رو، در این نوشتار مختصر کوشش شده است با استقصا در منابع و رویکردی تحلیلی به گزارش های موجود، ضمن پاسخ به این دو پرسش، جایگاه تمدنی دبیق و اهمیت اقتصادی و فرهنگی پارچه های دبیقی تبیین گردد.
۴۸.

گونه شناسی قیام های خون خواه امام حسین (ع)؛ توابین و مختار(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: تدبیر اختلاف دیدگاه روش های انقلابی شیعیان تطبیق قیام ها توابین و مختار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۶ تعداد دانلود : ۱۱۸۸
قیام توابین و مختار، با هدف خونخواهی امام حسین(ع) انجام گرفت که رهبران آنها دیدگاه و روش های انقلابی متفاوتی داشتند؛ توابین بیشتر در پی جبران قصورشان در قبال قاتلان دشت طف بودند و معیار های دشواری برای جذب نیرو داشتند. از این روی، تنها راه تحقق هدف خود را جان فشانی دانسته، قائل به اصالت وسیله، هم پایة هدف بودند. دیدگاه مذهبی توابین و راه تحقق هدفشان، در جامعه آن روز کوفه اقبال عام نیافت و نتوانستند هدف قیام را تحقق بخشند؛ در حالی که مختار با تکیه بر تدبیر، دور اندیشی و بهکارگیری ابزارهای گوناگون، بر کوفه تسلط یافت و بسیاری از قاتلان دشت طف را مجازات کرد؛ هرچند او نیز در نهایت مغلوب زبیریان شد و جنبشش داوم نیاورد.
۵۰.

جایگاه و اهمیت سکه در دعوت عباسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عبدالله بن معاویه اب‍وم‍س‍ل‍م خ‍راس‍ان‍ی دعوت عباسی سکه های دوران دعوت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان عباسی سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان عباسی اقتصادی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سکه شناسی
تعداد بازدید : ۲۹۲۸ تعداد دانلود : ۱۳۹۶
عباسیان در سال های پایانی دعوت خویش و در آستانه پیروزی نهایی بر امویان (132هـ.ق)، به ضرب سکه هایی با نقش برخی شعارهای انقلابی و تأکید بر نسبت با پیامبرخدا(ص) و ذکر آیه 23 سوره مبارکه شوری، پرداختند.آنان همچنین، در یک اقدام حساب شده، سکه های خود را مشابه سکه های عبدالله بن معاویه، دیگر انقلابی شیعه آن روزگار ضرب کردند.پرسش اصلی در این پژوهش آن است که انگیزه رهبران و داعیان عباسی از این اقدام تحریک کننده و خطرناک چه بود؟با بررسی منابع، مآخذ و تصویرهای سکه های موجود، می توان به این نتیجه رسید که انگیزه اصلی عباسیان از این اقدام نشان دادن فراگیری جنبش و کاربست تمامی روش ها و ابزار برای پیروزی و انتقال از مرحله انقلاب به مرحله حکمرانی بود.آنان همچنین با ضرب سکه و استفاده از آن در داد وستدهای خود، در جریان اقتصاد رو به سقوط امویان در نواحی شرقی، اخلال ایجاد می کردند.شناخت انگیزه های رهبران و داعیان برجسته دعوت، به ویژه ابومسلم خراسانی، در ضرب این سکه ها و ویژگی ها و چگونگی ضرب آن ها به ما کمک می کند تا بسیاری از جنبه های تاریک دعوت عباسی را دریابیم و موضع گیری آنان را در مورد سایر قیام های موازی به ویژه قیام عبدالله بن معاویه بشناسیم.
۵۳.

شروط احراز ولایت عهدی در قرون اولیه اسلامی

کلیدواژه‌ها: خلافت امویان ولایتعهدی عصر اول عباسی شروط ولیعهدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۲ تعداد دانلود : ۴۴۹
از نظر بسیاری از نظریه پردازان مسلمان، ولیعهد باید شروطی خاص در احراز منصب ولیعهدی داشته باشد. در این پژوهش تلاش شده است تا با استقصای منابع و بررسی نمونه ها و شواهد، ضمن روشن شدن شروط ولایتعهدی، میزان پایبندی عملی دستگاه خلافت اموی و دوره اول عباسی به این شروط بررسی شود. بررسی وقایع سیاسی این دوره نشان می دهد که به رغم ادعای لزوم برخی شایستگی ها برای احراز ولایتعهدی، این شروط یا الزامات عملاً نادیده گرفته می شده و شاخص اصلی در تعیین و انتخاب ولیعهدان و خلفای این دوره، صرفاً تأمین مصالح و منافع سیاسی فردی یا خاندانی بوده است.
۵۴.

تعلیم ولیّ العهد فی خلافه الأمویّین والعصر العبّاسی الأوّل (56-232ھ)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۲۹۶
إنّ وجود ظاهره ولایه العهد بین المسلمین، جعلت الحکم الإسلامی وراثیّاً، و لهذا فقد کان الوصول إلی الحکم أمراً یسیراً لکل من یمتّ إلى الخلیفه بقرابه قریبهٍ. لکن قیاده الأمه تستلزم بعض الإجراءات و الأعمال وقد کان التعلیم یسهّل هذا الأمر لِأولیاء العهد الّذین کانوا مرشّحین للخلافه. و لذلک کان الخلفاء یهتمّون کثیراً بتعلیم أولیاء العهد. و کانوا یستخدمون مؤدِّبین علماء لیؤدِّبوا أولیاء العهد و کان هذا الأمر له خصوصیّات و جوانب و آداب و مواد دراسیّه خاصّه علی جمیع الأصعده و نحن هنا بصدد توضیح بعض جوانب أمر التّعلیم لِأولیاء العهد الّذی استمرّ على مدى مائتی سنه
۵۶.

مدخل امام حسن عسکری (ع) دائره المعارف اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: امام حسن عسکری (ع) ژوزف الیاش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۵ تعداد دانلود : ۱۲۰۴
دائره المعارف اسلام اصلی ترین منبع اسلام شناسی در مغرب زمین شناخته می شود؛ اما مقالات این مجموعه و تصویر ارائه شده از اسلام در آن نیازمند نقد و بررسی است. در این مقاله ضمن آشنایی با ژوزف الیاش و آثار او، به بررسی و نقد مدخل [امام] حسن عسکری[]، تنها مقاله وی در دائره المعارف اسلام می پردازیم.
۵۷.

ظاهره ولایه العهد فی الاسلام و مصادرها(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۴۲ تعداد دانلود : ۳۵۵
کانت ولایه یزیدبن معاویه للعهد علاقه علی تکوین ملکٍ اموی و نحن فی هذا المقال إذ نفضّل القول فی هذاالموضوع و دوافعه، فنشیر الی الغایات التی کان ینشدها معاویه من وراء تنصیب یزید ولیاً للعهد و نبینُ بعض السوابق التی سبقت ذلک و مّهدت له مثل الاشرافیه فی بنی امیه و التّی سببّت انتقال النماذج الشائقه لدی الشعوب الأخری مثل ایران و الروم والیمن ، فی مجال الحکم الملکی الی الأراضی العربیه و نسعی کذلک الی توضیح الأجراءات التی اتّخذها معاویه لتمریر تولیه ابنه یزید العهد وردود فعل المسلمین علی ظاهره ولایه العهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان