مجید گودرزی

یکی از مهم ترین اهداف طرح های نوسازی بافت فرسوده، ارتقاء کیفیت محیط است و رویکرد غالب نوسازی شهری نیز بازآفرینی می باشد که ابعاد کالبدی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... را موردتوجه قرار می دهد. به همین منظور، هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی طرح های نوسازی در بافت فرسوده هسته مرکزی کلان شهر اهواز با رویکرد تکوینی منظر پایدار شهری می باشد. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، جزء تحقیقات کاربردی- نظری و ازنظر روش، به علت ماهیت موضوع موردمطالعه و همچنین رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی و پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی شهروندان 18 سال و بیشتر ساکن در بافت فرسوده بخش مرکزی کلان شهر اهواز بوده که تعداد آن ها برابر با 56976 نفر بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین گردید که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها نیز به صورت اسنادی و پیمایشی است. نتایج ارزیابی شاخص های مختلف طرح نوسازی در بافت فرسوده بخش مرکزی کلان شهر اهواز با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که تمامی شاخص های موردمطالعه (اقتصادی، کالبدی، زیباشناختی و زیست محیطی) به غیراز شاخص های اجتماعی و عملکردی از میانگین کمتری نسبت به میانگین نظری (3) برخوردار هستند؛ به عبارت دیگر اجرای طرح ها و پروژه های نوسازی بافت فرسوده بر بهبود وضعیت شاخص های اجتماعی و عملکردی تأثیرگذار بوده اما در ارتقاء وضعیت شاخص های کالبدی، زیست محیطی، اقتصادی و زیباشناختی نقش بسیار کمی داشته است. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز نشان داد که شاخص اجتماعی بیشترین اهمیت و شاخص زیباشناختی کمترین اهمیت را دارا بوده اند

روند افزایشی جمعیت نقش مهمی در روند توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی و همچنین تغییرات کاربری اراضی دارد. شهر ایذه از جمله شهرهایی است که در طی سال های اخیر با رشد جمعیتی زیادی مواجه شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی و توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی محدوده شهری و حاشیه شهری ایذه پرداخته شده است. در این پژوهش از مدل رقومی ارتفاعی 30 متر، تصاویر ماهواره لندست و لایه های رقومی اطلاعاتی به عنوان داده های تحقیق استفاده شده است. مهم ترین نرم افزارهای تحقیق ENVI (به منظور پیش پردازش تصاویر ماهواره ای و تهیه نقشه های کاربری اراضی)، IDRISI (به منظور اجرای مدل LCM) و ArcGIS (به منظور تهیه نقشه های نهایی) بوده است. در این تحقیق، ابتدا نقشه های کاربری اراضی محدوده مطالعاتی تهیه شده و سپس روند توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی محدوده ارزیابی شده است و در ادامه، این روند برای سال 2035 پیش بینی شده است. بر اساس نتایج حاصله، وسعت نواحی سکونتگاهی محدوده مطالعاتی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است به طوری که این کاربری در سال 1993، 3/4 کیلومترمربع وسعت داشته است که این میزان در طی سال های 2002، 2013 و 2020 به ترتیب به 6/5، 8/8 و 5/11 کیلومترمربع افزایش یافته است. همچنین روند توسعه فیزیکی محدوده مطالعاتی برای سال 2035 پیش بینی شده است که بر اساس نتایج حاصله، وسعت نواحی سکونتگاهی محدوده شهری و حاشیه شهری ایذه تا سال 2035 به 7/17 کیلومترمربع افزایش خواهد یافت.

اصل تساوی تأمین دسترسی و فرصت های برابر برای آحاد جامعه یکی از ارکان حقوق شهروندی و پیش نیاز سایر خدمات است. اصل تساوی حقوق معلولین و افراد سالم حاکی از آن است که تمامی افراد جامعه اهمیت یکسانی دارند و رفع این نیاز باید اساس برنامه ریزی جوامع را تشکیل دهد. به همین منظور، پژوهش حاضر باهدف بررسی وضعیت مناسب سازی فضاهای اداری شهر ایذه در جهت دسترسی مناسب معلولین تدوین شده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی- نظری و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی می باشد. نتایج نشان داد که میانگین رضایتمندی معلولین از فضاهای اداری شهر ایذه کمتر از میانگین فرض صفر (3) است و با توجه به میانگین نمونه ای (91/2) به دست آمده و همچنین سطح معناداری کمتر از 05/0؛ درمجموع، معلولین از فضاهای اداری شهر ایذه به لحاظ دسترسی مناسب راضی نیستند. همچنین طراحی محیط ادارات دولتی با توجه به آزمون تی که میانگین رعایت استانداردها را 54/2 و سطح معناداری آن را 001/0 نشان می دهد، با استانداردها مطابقت ندارد. بین مشارکت معلولین و رعایت استانداردهای مناسب سازی رابطه معنادار با ضریب همبستگی 592/0 وجود دارد. با استفاده از آزمون تی مشخص شد که میانگین اداراتی که با امور معلولین در ارتباط هستند از سطح مناسب تری برخوردار بوده و ادارات بهزیستی، بنیاد شهید و امور ایثارگران، کمیته امداد و تأمین اجتماعی به ترتیب 72/3، 48/3، 056/3 و 96/2 می باشد. همچنین، به لحاظ مناسب سازی فضاهای اداری برای معلولین، اداره بهزیستی رتبه یک و اداره آب و فاضلاب رتبه آخر را کسب نمودند.

پژوهش حاضر باهدف بررسی ابعاد و طبقه بندی شاخص های تاب آوری محلات سیاحی و عین دو شهر اهواز در برابر سیلاب تدوین شده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی - نظری و ازلحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. جهت طبقه بندی شاخص ها از آزمون های تی تک نمونه ای، تی مستقل و آزمون فریدمن استفاده گردید است؛ که با روش نمونه گیری هدفمند 380 نفر از سرپرستان خانوار ساکن این محلات برگزیده توزیع گردید. برای بررسی وضعیت اثرات تاب آوری سیل در محلات موردمطالعه از ابزار رگرسیون و شاخص های (درمانی، بیمارستانی، راه شریانی، آتش نشانی، نوع ساخت وساز و نوع بافت محلات) استفاده و برای وزن دهی به شاخص های موردمطالعه و داده های فضایی از روش خودهمبستگی فضایی ابزار Weights Manager موجود در نرم افزار Geoda و محیط نرم افزار ArcGis استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین محلات موردمطالعه ازنظر شاخص های تاب آوری در برابر سیل، تفاوت وجود دارد. میانگین نمرات میزان تاب آوری نهادی ساکنان محله عین دو برابر با (49/79) و برای ساکنان محله سیاحی برابر با (22/84) به دست آمده است که نشان می دهد میزان تاب آوری نهادی ساکنان محله سیاحی بیشتر از ساکنان محله عین دو بوده است. همچنین با توجه به نتایج حاصل از آزمون T و بر اساس سطح معناداری (Sig) کمتر از 05/0، بین محلات سیاحی و عین دو ازنظر شاخص تاب آوری اقتصادی و نهادی تفاوت معناداری وجود دارد.

شاهین شهر در 19 کیلومتری شمال اصفهان به تازگی به یکی از شهرهای مهاجرپذیر در استان تبدیل شده است. ارزیابی توان طبیعی، یک ضرورت برای توسعه پایدار و به خصوص مراکز شهری است. هدف از پژوهش حاضر بررسی توان اکولوژیک پهنه شاهین شهر برای توسعه شهری بر اساس اصول آمایش سرزمین با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی است. پژوهش حاضر از حیث ماهیت و روش از نوع پژوهش های توصیفی-تحلیلی و از حیث هدف کاربردی است. برای رسیدن به هدف پژوهش از داده های مکانی استفاده و سپس این داده ها در نرم افزار GIS با استفاده از مدل های تصمیم گیری چندمعیاره SAW  و  ANPتحلیل شد. بر این اساس، ابتدا مطالعات پایه انجام و نقشه های موضوعی منطقه تهیه و رقومی سازی شد. سپس با استفاده از روش های ANP و SAW نقشه های ارتفاع، شیب، جهت، خاک، پوشش گیاهی، زمین شناسی و اقلیم هم پوشانی و درنهایت، نقشه توان اکولوژیکی توسعه شهری در محیطArc GIS10.8 تهیه شد. در میان پژوهش های صورت گرفته در شاهین شهر تاکنون پژوهشی که در آن همزمان از داده های مکانی و تکنیک های تصمیم گیری استفاده شده باشد، صورت نگرفته است که این خود دلیلی بر نوآوری پژوهش حاضر است. درنهایت، نتایج پژوهش حاکی از مطلوب بودن قسمت شمالی شهر برای توسعه است. همچنین، بنا به شرایط اقلیمی و توپوگرافی محدوده در صورت وقوع بارندگی ممکن است سیلاب رخ دهد که برای مقابله با این مسئله، تدبیر های لازم مانند وجود مسیلی که می تواند این مشکل را حل کند از قبل انجام شده است. قسمت های جنوب و شرق این منطقه به دلیل پیوستگی به شهرهای اصفهان، گز و گرگاب و قسمت غربی به دلیل نزدیکی به صنایع بزرگ نظیر پالایشگاه و پتروشیمی اصفهان غیرعلمی و توسعه قسمت جنوبی نیز به دلیل وجود تأسیسات فاضلاب و اراضی کشاورزی غیراصولی و نامناسب است.

شهرنشینی پدیده ای در حال پیشرفت است و تحلیل مکان مناسب و نحوه توزیع جغرافیایی فضای سبز شهری در توسعه و آینده شهر نقش بسزایی دارد. اگرچه درگذشته فضاهای سبز، بیشتر در جنبه های زیباسازی و ظاهرسازی سیمای نواحی شهرهای تجلی می یافت، امروزه به دلایل متعددی، به مثابه شش تنفسی شهرها مورد توجه قرار گرفته است. هدف مقاله حاضر، بهره گیری از رویکرد تلفیقی GIS و روش ANP- DEMATEL به منظور رتبه بندی عوامل موثر بر مکان یابی بهینه فضای سبز شهری (مطالعه موردی؛ شهر مسجدسلیمان) است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد تحلیلی- توصیفی است. به منظور گردآوری داده ها، منابع معتبر داخلی و خارجی مرتبط با موضوع مورد مطالعه بررسی و در برخی موارد مطالعات میدانی و مراجعه به سازمان های مرتبط انجام شد. در این پژوهش از تکنیک تلفیقیANP-DEMATEL استفاده شده و وزن معیارها موردمحاسبه قرلر گرفته و در ادامه، لایه های هرکدام از این وزن ها وارد نرم افزار Arc GIS شده است. براساس نتایج پژوهش حاضر 14 معیار بر مکان یابی بهینه فضای سبز شهری در شهر مسجدسلیمان دخیل هستند که این معیارها با اوزان آنها به ترتیب از کم به زیاد عبارتند از: نزدیکی به مراکز مسکونی (0.09263 و رتبه 1)، نزدیکی به مراکز آموزشی (0.07428 و رتبه 2)، نزدیکی به مراکز فرهنگی (0.07268 و رتبه 3)، میزان تراکم جمعیت (0.07154 و رتبه 4)، نزدیکی به راه های ارتباطی (0.07092 و رتبه 5)، نزدیکی به مراکز مذهبی (0.06979 و رتبه 6)، نزدیکی به فضاهای سبز موجود (0.06967 و رتبه 7)، نزدیکی به مراکز درمانی (0.06934 و رتبه 8)، نزدیکی به مراکز تجاری (0.06923 و رتبه 9)، نزدیکی به تأسیسات و تجهیزات شهری (0.06902 و رتبه 10)، نزدیکی به مراکز نظامی (0.06874 و رتبه 11)، نزدیکی به مراکز اداری (0.06761 و رتبه 12)، نزدیکی به مراکز صنعتی (0.06729 و رتبه 13) و نزدیکی به زمین های خالی و بایر (0.06726 و رتبه 14).

هدف این مطالعه بررسی، امکان سنجی و تحقق بخشی چشم انداز توسعه گردشگری کشاورزی در شهرستان ساوه است. نوع تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، پیمایشی مبتنی بر مطالعات میدانی (پرسشنامه ای) است. جامعه آماری این پژوهش شامل 18 نفر از مدیران و متخصصین دانشگاهی در حوزه گردشگری و برنامه ریزی شهری است که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده است. برای تحلیل علمی از مدل ترکیبی تحلیل استراتژیک SWOT و ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی QSPMاستفاده شده است. نتایج بدست آمده بر مبنای ماتریس ارزیابی که عوامل داخلی؛ نقاط قوت و ضعف و عوامل خارجی؛ فرصت ها و تهدیدها می باشد. با توجه به امتیازبندی گویه های موجود در تحقیق مجموع امتیاز عوامل داخلی 28/2 (قوت ها 13/1 و ضعف ها 15/1) و عوامل خارجی 2/3 (فرصت ها 993/0 و تهدیدها 2/2) به دست آمده است؛ بنابراین بهترین استراتژی و راهبرد تحقق الگوی گردشگری کشاورزی در منطقه مورد مطالعه، راهبرد WO یا تقویت و استفاده از نقاط فرصت در جهت کاهش و خنثی سازی نقاط ضعف می باشد. با توجه به نتایج حاصله از بین راهبردهای تدوین شده، استراتژی رقابتی- تهاجمی (WO) با داشتن بالاترین نمره (82/6) بالاترین امتیاز را کسب نموده و دارای بیشترین جذابیت در بین استراتژی های پژوهش می باشد. همچنین خروجی مدل برنامه ریزی استراتژیک مذکور با تأکید بر استفاده هر چه بیشتر از موقعیت منطقه از نظر نزدیکی و دسترسی به مراکز جمعیتی ویژگی های زمین شناختی منطقه و تقویت برنامه های مربوط به آن از اولویت بالایی برخوردار است.

در طی سال های اخیر، رشد جمعیت سبب توسعه فیزیکی بعضی از شهرها به سمت مناطق سیل خیز شده است. از جمله شهرهایی که با این مسئله مواجه شده است، شهر گتوند در استان خوزستان است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به بررسی روند توسعه فیزیکی شهر گتوند به سمت مناطق سیل خیز پرداخته شده است. در این تحقیق از مدل رقومی ارتفاعی 30 متر SRTM، تصاویر ماهواره لندست و لایه های رقومی اطلاعاتی به عنوان مهم ترین داده های تحقیق استفاده شده است. مهم ترین نرم افزارهای تحقیق شامل ArcGIS،  Expert Choice، ENVI و IDRISI بوده است. همچنین در این تحقیق از مدل های منطق فازی AHP و LCM استفاده شده است. با توجه به اهداف مورد نظر، این تحقیق در سه مرحله انجام شده است که در مرحله اول، مناطق در معرض سیلاب شناسایی شده است. در مرحله دوم، به بررسی تغییرات کاربری اراضی پرداخته شده است و در مرحله سوم، روند توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیل خیز ارزیابی شده است. بر اساس نتایج حاصله، بخش زیادی از شهر گتوند از جمله مناطق شرقی آن، دارای پتانسیل سیل خیزی بالایی است. نتایج بررسی تصاویر ماهواره ای نشان داده است که روند توسعه فیزیکی این شهر به سمت مناطق سیل خیز نیز افزایش یافته است به طوری که در سال 1992، حدود 1/1 کیلومترمربع از وسعت محدوده شهری گتوند در منطقه دارای پتانسیل خیلی زیاد قرار داشته است که این میزان در طی سال های 2002، 2012 و 2022 به ترتیب به 3/1، 6/1 و 8/1 کیلومترمربع افزایش یافته است. همچنین نتایج مدل LCM نشان داده است که وسعت نواحی سکونتگاهی در طبقه با پتانسیل سیل خیزی زیاد تا سال 2050 به 7/2 کیلومترمربع افزایش خواهد یافت که در صورت عدم توجه به آن در برنامه ریزی ها، بخش زیادی از نواحی سکونتگاهی و جمعیت شهر گتوند با خسارات جانی و مالی ناشی از مخاطره سیلاب مواجه خواهند شد.

امروزه شکاف بین مناطق کمتر توسعه یافته و توسعه یافته تر باعث شده است که ارزیابی درجه توسعه یافتگی مکان های مختلف موردتوجه سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری در تمامی کشورها باشد تا با شناخت مناطق کمتر توسعه یافته در جهت برطرف کردن شکاف بین این مناطق و مناطق توسعه یافته تر قدم برداشت. مراکز بهداشتی- درمانی به عنوان یک شاخص کلیدی و کاربردی در برنامه ریزی های توسعه شهری مطرح می گردد؛ لذا عدم توجه به آن، افزایش مشکلات شهری و شهروندان و همچنین توسعه نیافتگی را به دنبال خواهد داشت. به همین منظور پژوهش حاضر باهدف سنجش مناطق شهری کلان شهر اهواز به لحاظ برخورداری از شاخص های بهداشتی- درمانی تدوین شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ ماهیت و روش انجام، توصیفی– تحلیلی است. اطلاعات و داده های موردنیاز از طریق روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را 15 نفر از خبرگان حوزه پژوهش تشکیل دادند که به صورت هدفمند نمونه گیری شده اند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک ساختاری تفسیری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که به لحاظ برخورداری از شاخص های بهداشتی درمانی، مناطق 1 ،2 ،3 ،7 شهر اهواز وضعیت بهتری نسبت به مناطق 4، 5، 6، 8 دارند.

این پژوهش با رویکردی متقابل و بر اساس الگوی رایج که ارتباطی منطقی بین کارآفرینی و گردشگری پایدار روستایی برقرار می کند، به بررسی توسعه کارآفرینی در محیط های روستایی پرداخته است و به همین جهت روستای خارستان از توابع شهرستان بهبهان را به عنوان نمونه مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. روش جمع آوری اطّلاعات و داده ها به صورت اسنادی (کتابخانه ای) و میدانی (پرسشنامه) بوده که پس از تعیین شاخص ها و متغیّرهای تحقیق، با استفاده از پرسشنامه، داده های لازم گردآوری شده است. در این مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، تعداد 130 نفر روستایی در سن فعّالیّت (15 تا 65 سال) با حدّاقل سطح سواد راهنمایی، مورد مطالعه واقع شدند. سپس با بررسی 5 معیار اصلی جهت بررسی ارتباط متقابل بین کارآفرینی و گردشگری پایدار روستایی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که کم تر از 10 درصد اهالی روستا با مهارت های کارآفرینی آشنایی دارند. هم چنین با توجّه به خروجی های نهایی تحلیل فرآیند سلسله مراتبی، میزان آشنایی با کارآفرینی و ایجاد زیرساخت های کارآفرینی، دو عامل مهم و تأثیر گذار در توسعه کارآفرینی در روستای خارستان می باشد.

مطالعات اسنادی و میدانی در حوزه گردشگری پزشکی در ایران نشان می دهد که اگرچه گردشگری پزشکی در ایران از دیرباز موردتوجه گردشگران و بیماران خارجی ورودی به کشور بوده است و در سال های اخیر نیز بسترهای مدیریت سازمانی و قانونی آن آغازشده؛ ولی در حال حاضر مراحل نخستین توسعه خود را طی می کند و برای نیل به جایگاه شایسته خود با چالش هایی مواجه است. به همین منظور پژوهش حاضر باهدف تدوین و اولویت بندی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی در کلان شهر اهواز تدوین شده است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، کاربردی و روش تحقیق به شیوه توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است. این تحقیق بر اساس نوع داده های جمع آوری و تحلیل شده، تحقیقی کمی است. اطلاعات پژوهش نیز از روش های کتابخانه ای و میدانی استخراج گردیده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را خبرگان علمی و اجرایی حوزه گردشگری پزشکی شهر اهواز تشکیل می دهند که تعداد آن ها 35 نفر تعیین گردید. با توجه به تعداد محدود جامعه، تمام افراد به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد که عوامل تسهیلات و تجهیزات درمانی پیشرفته با ضرایب مسیر (51/0) و t (5/3)؛ رفتار پزشکان و کارکنان درمانی با ضرایب مسیر (38/0) و t (9/3)؛ مقرون به صرفه بودن هزینه ها با ضرایب مسیر (72/0) و t (2/9)؛ جستجوی اطلاعات با ضرایب مسیر (28/0) و t (1/4)؛ و عوامل فردی با ضرایب مسیر (36/0) و t (5/3) با توسعه گردشگری پزشکی در کلان شهر اهواز رابطه معناداری دارند. بنابراین، به کارگیری امکانات، تسهیلات و تجهیزات درمانی و گردشگری دارای تکنولوژی بالا و استانداردهای جهانی؛ ارتقا فرهنگ گردشگرپذیری؛ شفاف نمودن قیمت خدمات درمانی و گردشگری؛ ارتقاء کیفیت خدمات درمانی؛ افزایش و به کارگیری فناوری اطلاعات در حوزه های وابسته می تواند به توسعه گردشگری پزشکی در کلان شهر اهواز بیانجامد. 

مقدمه: براساس رویکرد سازمان بهداشت جهانی، شهرهای دوستدار سالمند شامل آن دسته از فضاهای شهری هستند که توزیع خدمات عمومی در آنها به گونه ای است که حداکثر تناسب را با نیازها و و محدودیت ها افراد سالمند دارد. با توجه به آمار و ارقام، شهر اهواز همانند کل کشور در مسیر حرکت به سمت پیری جمعیت و سالمندی می باشد که این حرکت ایجاب می کند مسائل مربوط به سالمندان از جمله برنامه های مربوط به مشارکت و احساس مفید بودن سالمندان در شهر و احترام به آن ها و ... طراحی و اجرا شود تا شهر در مسیر شهر دوستدار سالمند قرار گیرد.هدف: این پژوهش با هدف مدل سازی معادلات ساختاری عوامل مؤثر بر تحقق شهر دوستدار سالمند در شهر اهواز تدوین شده است.روش شناسی تحقیق: تحقیق حاضر ازنظر هدف، کاربردی- نظری و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی با رویکرد پیمایشی است. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آزمون فریدمن و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر اهواز می باشد.یافته ها: بین شاخص های شهر دوستدار سالمند درسطح مناطق 8 گانه شهر اهواز در سطح 95 درصد اطمینان تفاوت وجود دارد. به عبارت دیگر شاخص های شهر دوستدار سالمند از دیدگاه پاسخگویان ساکن در سطح مناطق، از اولویت یکسانی برخوردار نبوده اند. بر این اساس؛ منطقه 1 و 8 با میانگین رتبه ای 88/2 و 79/2 بالاترین رتبه و منطقه 6 با امتیاز 21/2 پایین ترین امتیاز را دارا می باشد. تحلیل مدل معادلات ساختاری در جهت بررسی تاثیر شاخص های شهر دوستدار سالمند در شهر اهواز با توجه به ضرایب تعیین (R2) به دست آمده نشان داد که تغییرات متغیر وابسته به میزان قابل توجهی در گرو تغییرات متغیرهای مستقل تحقیق است و با توجه به مثبت بودن شاخص اشتراک و شاخص افزونگی و سه مقدار 01/0، 25/0، 36/0 که به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای GOF معرفی شده است و حصول مقدار 50/0 برای GOF، برازش مناسب مدل تأیید می گردد.نتایج: مدل تبیین شده در جهت بررسی عوامل مؤثر بر تحقق شهر دوستدار سالمند اهواز نیز نشان داد که تغییرات متغیر وابسته به میزان قابل توجهی در گرو تغییرات متغیرهای مستقل تحقیق است. به عبارت دیگر، متغیرهای مستقل تحقیق تا 50 درصد قابلیت تبیین متغیر وابسته را دارند که نشان دهنده ی مطلوبیت برازش مدل ارائه شده می باشد.

پژوهش حاضر باهدف سنجش تطبیقی وضعیت سرزندگی شهری در محلات منطقه 2 کلانشهر اهواز انجام گرفته است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر روش بررسی از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی و از حیث روش گردآوری اطلاعات نیز جز تحقیقات پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی شهروندان ساکن در نواحی چهارگانه منطقه 2 شهر اهواز تشکیل می دهند که تعداد آن ها 107274 نفر است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر تعیین گردید که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون های تی تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک طرفه و به وسیله نرم افزار SPSS صورت گرفته است. نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که میانگین شاخص اجتماعی سرزندگی شهری برابر با 37/3 و میانگین شاخص های اقتصادی و کالبدی - فضایی نیز به ترتیب 88/2 و 82/2 بوده است. درنتیجه می توان گفت که منطقه دو شهر اهواز ازلحاظ شاخص اجتماعی سرزندگی در وضعیت نسبتاً مطلوب و ازلحاظ شاخص های اقتصادی و کالبدی - فضایی سرزندگی در وضعیت نسبتاً نامطلوبی قرار دارد. در ادامه نیز نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که بین نواحی چهارگانه خدمات شهری منطقه دو شهر اهواز از حیث برخورداری از شاخص های سرزندگی شهری تفاوت معناداری وجود دارد. مقایسه میانگین های به دست آمده نیز نشان دهنده آن است که نواحی یک (شامل کیان آباد و خیابان های غربی کیانپارس) و دو (محله امانیه) این منطقه رتبه های اول و دوم و نواحی چهار (کیانشهر و زردشت) و سه (خیابان های شرقی کیانپارس و کوی سیدخلف) نیز به ترتیب رتبه های سوم و چهارم را ازنظر تمامی شاخص های سرزندگی شهری (اجتماعی، اقتصادی و کالبدی- فضایی) به خود اختصاص داده اند.

به دنبال روند شتابان شهری شدن و پیامدهای مختلف آن، مسکن و چند و چون آن به یکی از مسائل فراروی شهر و مدیریت شهری بدل شد. فقر و نابرابری و ناتوانی گروه هایی از اجتماع در تأمین مسکن مناسب و کاستی های نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری در ایجاد زمینه های لازم جهت برخوردار شدن این گروه ها از مسکن مناسب باعث شکل گیری سکونتگاه های غیر رسمی گردید. هدف از این پژوهش تدوین سناریوهای مؤثر گسترش سکونتگاه های غیر رسمی شهر اهواز با تأکید بر کاربرد آینده پژوهی می باشد. تحقیق حاضر از نظر نوع توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف نظری- کاربردی است. برای شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر بر روند وضعیت آینده سکونت گاه های غیر رسمی در شهر اهواز، از روش پویش محیطی از طریق 30 نفر از گروه متخصصان، کارشناسان و مجریان استفاده شده است. جهت شناسایی مهم ترین عوامل تأثیر گذار از نرم افزار میک مک استفاده شده است. مهم ترین پیشران های تأثیر گذار آینده پژوهی بر چشم انداز سکونتگاه های غیر رسمی در شهر اهواز با توجه به وضع موجود با استفاده از سناریوپردازی در محیط نرم افزار Micmac مورد بررسی قرار گرفته است. از میان 44 عامل منتخب توسط خبرگان و متخصصان، تعداد 16 عامل کلیدی انتخاب شدند. پس از شناسایی مهم ترین عوامل کلیدی، به منظور تعیین مهم ترین پیشران های مؤثر بر وضعیت سکونتگاه های غیر رسمی، وضعیت های مختلفی قابل تصور است که این وضعیت های احتمالی بر چشم انداز و آینده سکونتگاه های غیر رسمی در شهر اهواز بسیار حایز اهمیت است. با توجه به وسعت ماتریس و ابعاد آن به اندازه 11× 11، پردازنده سناریوهای ترکیبی را بر اساس داده های وارد شده، تحلیل و تعداد سناریوهای زیر را گزارش داده است: 1-سناریوهای قوی (محتمل): 2 سناریو 2-سناریوهای باور کردنی (با سازگاری زیاد درونی).

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل ظرفیت های ناحیه ای توسعه بنگاه های کوچک و متوسط به ویژه در زمینه تعیین گر هایی چون افزایش تولید محصولات کشاورزی- ظرفیت گردشگری و صنایع دستی و قرابت جغرافیایی، فرهنگی و زبانی شهرستان حمیدیه با کشور عراق در توسعه بنگاه های کوچک و متوسط در شهرستان حمیدیه است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را بنگاه های کوچک و متوسط شهرستان حمیدیه تشکیل می دهند که تعداد آن ها برابر با 180 بنگاه بوده و به دلیل محدود بودن جامعه آماری، همه جامعه به عنوان نمونه (نمونه گیری هدفمند) انتخاب شدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از تکنیک های آماریT تک نمونه ای، رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که بین متغیرهای مستقل: افزایش تولید محصولات کشاورزی با مقدار ضریب همبستگی 609/0r =؛ صنایع دستی با مقدار ضریب همبستگی 447/0r =؛ ظرفیت های گردشگری با مقدار ضریب همبستگی 832/0r = و قرابت جغرافیایی، فرهنگی و زبانی با کشور عراق با مقدار ضریب همبستگی 450/0r = با متغیر وابسته توسعه بنگاه های کوچ ک و متوسط در شهرستان حمیدیه رابطه معناداری وجود دارد. متغیر وابسته در این پژوهش توسعه بنگاه های کوچک و متوسط شهرستان حمیدیه بوده است که دارای دامنه 12 تا 30، میانگین 67/19، واریانس 25/25 و انحراف معیار 01/5 بوده است که با توجه به یافته ای به دست آمده، توسعه بنگاه های کوچک و متوسط از نگاه پاسخگویان در حد پایین تر از متوسط قرار دارد.

هدف: توسعه گردشگری خلاق در روستاها به عنوان یکی از عوامل اساسی توسعه پایدار و افزایش اقتصادی مناطق روستایی موردتوجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری خلاق در دهستان میان آب جنوبی شهرستان شوشتر پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. برای این منظور، با مطالعه مبانی نظری، پرسشنامه ای با ابعاد مختلف (زیرساختی، آموزش، مشارکت محلی، نوآوری و ابتکار، فناوری اطلاعات و ارتباطات و فرهنگ و هویت بومی) طراحی شد. سپس، با استفاده از روش تصادفی طبقه ای، در میان ساکنان دهستان توزیع شد. سپس از روش های آمار توصیفی در نرم افزار SPSS و EXCEL برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد. همچنین، با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای در SPSS و تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزار LISREL، وضعیت شاخص های توسعه گردشگری خلاق در دهستان میان آب جنوبی ارزیابی شد. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده، وضعیت دهستان میان آب جنوبی ازلحاظ شاخص های توسعه گردشگری خلاق روستایی با میانگین 288/2 در سطح پایینی قرار دارد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که در بخش زیرساختی، وجود امکانات تفریحی، تأسیسات پذیرایی با بار عاملی 88/0بیشترین ارتباط و تأثیرگذاری را دارد، یعنی دارای ارتباط 88 درصدی می باشد. در مرتبه بعدی در بخش مشارکت محلی، میزان همکاری و مشارکت مردم روستا در مسائل زیست محیطی، با بار عاملی 87/0 قرار دارد. در مرتبه سوم نیز شاخص وجود فرصت ها و برنامه های تداوم آموزشی برای جامعه محلی با بار عاملی 86/0 به عنوان اولویت سوم تأثیرگذاری قرار گرفته است. نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت، توجه و توسعه به سه مورد بالا اولویت های موردنیاز برای بهبود و توسعه گردشگری خلاق روستایی در دهستان میان آب جنوبی می باشد، می تواند به تصمیم گیری های مدیران و برنامه ریزان در زمینه توسعه گردشگری خلاق روستایی در دهستان میان آب جنوبی کمک کند.