حمید کشاورز

رفتار اطلاعاتی، از جمله مهم ترین زمینه های پژوهشی در رشتة اطلاع رسانی است و میتواند به عنوان عاملی اثرگذار در فرایند طراحی، توسعه و ارزیابی نظامهای بازیابی اطلاعات مورد توجه قرار گیرد. هر چند در گفتمان کلاسیک اطلاع رسانی، به پیوند این دو موضوع کمتر پرداخته شده است، اما در سالهای اخیر و تحت تأثیر ارتباط بیشتر رشتة اطلاع رسانی با دیگر رشته های مرتبط، این پیوند مورد شناسایی و توجه بیشتر قرار گرفته است. مقالة حاضر در صدد است با معرفی رویکردی موسوم به «رفتار اطلاعاتی انسان» که در اثر تحولات پیش گفته پدید آمده است و با مرور ادبیات موجود، به ارتباط بین یافته های پژوهشی رفتار اطلاعاتی و رویکردهای موجود در فرایند طراحی، توسعه و ارزیابی نظامهای بازیابی اطلاعات بپردازد. در ادامه، به چندین روش نوین طراحی که در آنها به این ارتباط توجه میشود پرداخته شده و در پایان نکات برخاسته از نگرش انسان مدارانه در فرایند ارزیابی نظامهای بازیابی اطلاعات بررسی گردیده است

در پژوهش حاضر در بخش نظری تحقیق به بررسی نظریات عمده در رابطه با موضوع کالبد شهری پرداخته ایم که چند دسته اصلی نظریات مورد استفاده قرار گرفته شده است: دسته اول نظریات بررسی کالبد شهری با دیدگاه های فرهنگی و زیباشناختی، دسته دیگر دیدگاه های اقتصادی و صنعتی و دسته سوم دیدگاه های مرتبط با کالبد شهری بر اساس نوع کشورها و موضوع جهانی شدن می باشد و در انتها دید گاه های  جامعه شناختی و شهرسازی جدید را مورد توجه قرار داده ایم. به دنبال کار نظری کار میدانی در مناطق یازده گانه شهر اصفهان (بر اساس آخرین تقسیمات شهرداری اصفهان و سرشماری سال 85) با روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه صورت گرفته است. حجم نمونه در این پژوهش 384 خانوار و جامعه ی آماری شامل کل خانوارهای ساکن شهر اصفهان بوده اند. حجم نمونه بین گروه های پاسخگو به طور مساوی تقسیم شده و نمونه گیری به شیوه ی کوکران صورت گرفته است. در پرسشنامه از وضعیت و دیدگاه خانوارها در مورد کالبد و ساختار شهری سؤال شده است که در این تحقیق پنج شاخص اصلی شامل شاخص توسعه اقتصادی اجتماعی، صنعت و روند صنعتی شدن، سیاست گذاری از بالا، مهاجرت و جهانی شدن مطرح شده است که بر اساس کارهای پیمایشی و نتیجه گیری های آماری ارتباط هر یک از شاخص های مطرح شده با متغیر وابسته کالبد و ساختار شهری در شهر اصفهان مورد سنجش قرار گرفته است و معنی داری و عدم معنی داری آن ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است که بر این اساس عمده ترین عوامل مؤثر بر کالبد و ساختار شهری شاخص های توسعه ی اقتصادی اجتماعی، جهانی شدن، صنعت و روند صنعتی شدن می باشد و دو شاخص سیاست گذاری از بالا و مهاجرت، درجه اهمیت کمتری داشته است.

با تحلیل 60 پرسشنامة جمع‌آوری‌شده مشخص گردید که مهارت مقدماتی دانشجویان مورد بررسی در زمینه وب و ابزارهای جستجو، بسیار پایین‌تر از حد متوسط (6/37 درصد) است. بیش‌تر جامعة مورد پژوهش در ارزیابی کلی، خود را «آزموده» (یعنی کسی که در یافتن اطلاعات مورد نیاز موفق است ولی در بیش‌تر مواقع به کمک نیاز دارد) معرفی کرده‌اند. از میان انواع موتورهای جستجو، دانشجویان با «گوگل» و راهنمای موضوعی «یاهو»، و از میان انواع پایگاه‌های اطلاعاتی تخصصی با «الزویر» آشنایی بیش‌تری دارند. علاوه بر این میزان استفاده از موتورهای جستجو و پایگاه‌‌های اطلاعاتی نیز بررسی گردید. میانگین استفاده از عملگرهای  مختلف بولی 7/34 درصد، استفاده از عملگر «+» دارای بیش‌ترین میزان (7/66 درصد) و از عملگر «-» دارای کم‌ترین میزان (10درصد) می‌باشند. جستجوی پیشرفتة موتور جستجوی «گوگل» و پایگاه اطلاعاتی «الزویر» دارای بیش‌ترین استفاده هستند.

پژوهش حاضر با عنوان بررسی عوامل مؤثر بر میزان مرگ و میر کودکان با استفاده از شاخص های جمعیت شناختی در استان اصفهان (نمونه تحلیلی، شهرستان های دهاقان و شهرضا) در سال 1387 به روش پیمایشی صورت گرفته است. هدف از این بررسی نشان دادن وضعیت مرگ و میر کودکان در استان اصفهان و در کل توجه به وضعیت توسعه اقتصادی اجتماعی در ایران بوده است. کاهش مرگ و میر نوزادان و اطفال (گروه سنی 1 0 و 4 1 ساله) قابل توجه ترین کاهش در بین گروه های مختلف سنی بوده است. کاهش مرگ و میر نوزادان و اطفال اساساً به سبب تنزل میزان مرگ و میر بیماری های عفونی و انگلی بوده است. به جرأت می توان ادعا کرد در میان شاخص های مختلف، شاخص مرگ و میر کودکان، تعیین کننده بسیار مناسبی برای سطح توسعه یافتگی جوامع و قرار گرفتن آن ها در مرحله توسعه اقتصادی اجتماعی است. چرا که بسیاری از علل تعیین کننده ی مرگ و میر در سنین اولیه مربوط به شرایط زندگی خانواده هایی است که نوزادان در آن جا به دنیا می آیند و پرورش می یابند. مرگ و میر به طور عام و مرگ و میر کودکان به طور اخص، پدیده ای است که تحت تاثیر عوامل و تعیین کننده های چندی عمل می نماید. شدت و ضعف این عامل ها موجب بروز و شیوع مرگ و میر و یا کنترل آن می گردد. در این بررسی سعی بر آن داشته ایم که تاثیر علل و عوامل مستقیم و غیرمستقیم را به صورت انفرادی و نیز به صورت جمعی بر سطح و روند مرگ و میر کودکان بررسی و بازشناسی کنیم، بنابراین با توجه به اهداف مورد نظر تحقیق، فرضیاتی با متغیرهای زیر مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته است: سطح تحصیلات مادران، شاغل بودن و نبودن مادران، نوع شغل پدر، فرهنگ تغذیه خانواده، با تعداد فرزندان و فاصله سنی بین آن ها و متغیرهای دیگر مورد توجه بوده اند.