پروین قاسمی

این نوشتار درصدد است تا با تمرکز بر یکی از آثار مارگارت مید (Margaret Mead)، انسان شناسِ برجسته آمریکایی، به اهمیت مغفول مانده این آثار در انسان شناسی معاصر ایرانی بپردازد. طی این نقد و ارزیابی این اثر، بازگشت به اصول و اساس انسان شناسی آثار کلاسیک که در ایران کمتر به عنوان منبع درسی معرفی می شوند، اشاره خواهد شد. در این راستا به جایگاه آثار کلاسیک در انسان شناسی دانشگاهی ایران پرداخته می شود. انسان شناسی، در آثار مارگارت مید، مبتنی بر انسان دوستی، حضور، فهم، نظریه مندی و نظریه سازی و همچنین آینده نگری بر مبنای گذشته، است. مبانی فهم این نوع از انسان شناسی؛ تخیل، نوشتن، انسان دوستی، حرکت و دیدن است، بدون پرداختن به آثار کلاسیک در آموزش انسان شناسی، آموزش های رایج دانشگاهی ایرانی کمتر به این مبانی اولیه در انسان شناسی توجه می کند. انسان شناسی دانشگاهی ایران؛ برنامه های درسی آن، کمیت و کیفیت مشارکت دانشجویان در طراحی و تدوین برنامه درسی، نیازمند بازنگری و تجدیدنظر است. مرور آثار کلاسیک، استخراج اصول پنهان و آشکار در این متون و تدوین برنامه های درسی مبتنی بر آن اصول با توجه به نیازهای این علم برگرفته از نظرات دانشجویان و دانش آموختگان، در غنای آن مؤثر خواهد بود.

در مقاله پیش رو بناست تا با تمرکز بر تاریخ زندگی شخصی (دهه اول زندگی) و مسیری که نسل های پیش از من از سر گذرانده اند، به پرسش «چرا سخنور خوبی نشده ام؟» پرداخته شود. «مهارت و توانمندی سخن گفتن در جمع» توأمان در دو حوزه شخصی و فراشخصی؛ تاریخی و تحولات اجتماعی روان شناختی فرهنگی و سیاسی شکل می گیرد. با استفاده از روش خودمردم نگاری در این پژوهش، تاریخچه شخصی و ارتباط آن با مهارت سخنرانی ، بررسی شده است. مهارت سخنرانی در فرد، در بطن دو تاریخ شکل می گیرد؛ تاریخ کلی که از ازل تا ابد ادامه دارد که همانا تاریخ فراشخصی است و دیگری تاریخچه زندگی شخصی فرد است. تاریخچه شخصی، بر تاریخ زندگی و حضور فرد در این دنیا دلالت دارد که سخن گو در حافظه شخصی خود دارد. تاریخ فراشخصی و تاریخچه شخصی در رابطه با چرایی وضعیت سخنرانی من در جمع، بدون یکدیگر نمی توانند تحلیل گر وضعیتِ حاضر باشد. ترکیبی از این دو و همچنین وضعیتی که هر یک به نوعی بر فرد تحمیل می کند در چگونگی پرورش قوه سخنوری فرد، مؤثر است.

کتاب استعمارزدایی در روش در زمره متون ضداستعماری با جهتگیری هایی نسبت به انسان شناسی، تحقیق و علم به قلم تحریر درآمده است؛ از انسان شناسی تا تحقیق و علم تا زمانی که در بطن و گستره حضور استعمار واقع شده بود، از منظر نویسنده کتاب نکوهش شده اند. شواهدی از تحقیقات غیرانسانی استعمارگران بریتانیایی در نیوزیلند روی مائوری ها در کتاب ارائه شده است. این کتاب نشان می دهد بنا به مبارزات متعددی که اهالی قبیله مائوری با استعمارگران، امروزه معنای و کاربرد تحقیق متفاوت از گذشته شده است و آنها با آغوش باز به استقبال تحقیق می روند.بنا به این شواهد، آنچه می توان در مورد این کتاب و در پاسخ به آن خاطرنشان کرد این است که متهم اصلی "تحقیق" نیست بلکه کشورگشایی ها و جاه طلبی های اقتصادی و سیاسی کشورهای استعمارگر است که نام تحقیق و انسان شناسی را تحت الشعاع خود قرار داده است. همواره مائوری ها به طور خاص و پلینزی ها به صورت کلی از منظر انسان شناسان معرفی و شناسانده می شوند این در حالی است که در این اثر این موضوع وارونه شده است و این زنی از مائوری ها است که می نویسد و ثبت می کند و نظر و تحلیل خود را در مورد گذشته و انسان شناسی بیان می کند. اما در این میان آنچه که می توان در تکمیل آثار اینگونه عنوان کرد نگاه به غرب و یا استعمار در راستای شناخت آن از منظر مائوری است. این مهم در آثار ضداستعماری کمتر مدنظر قرار می گیرد. بسندگی به نوشتن مائوری ها از خودشان و زخم هایشان در بهبود اوضاع دخیل خواهد بود اما به هر روی ما را بی نیاز از شناخت غرب و استعمار از منظر دقیق و توجه به لایه های ذهنی نمی کند.

هدف اصلی پژوهش حاضربررسی این پرسش است که چرا عده ای از ما به انواع شیوه ها از سخنرانی در برابر جمعی می-گریزیم؟ الگوهای فرهنگی، در تشدید هراس و ترس از سخنرانی نقش دارند. با استفاده از رویکردهای نظری مکتبِ فرهنگ و شخصیت و همچنین شیوه مطالعه اسنادی ادبیات ایران شامل اشعار، ضرب المثل ها، گفتارهای رایج و پرکاربرد، به انواع الگوهای فرهنگیِ گریز از سخنرانی، پرداخته ام. مکتب فرهنگ و شخصیت، در حوزه انسان شناسیِ روان شناختی، با تکیه بر ویژگی های فرهنگیِ عام جامعه به شناخت شخصیت(های) غالب، می پردازد. شناخت این ویژگی های عام فرهنگی از طریق مطالعات میدانی یا اسنادی انجام می شود. در ادبیات کهن که در زندگی روزمره کنونیِ ما به صورت فعال ایفاء نقش می کنند، توصیه به سخنرانی گریزی یا ترس از سخن گفتن در جمع، بسیار دیده می شود. برحسب تحلیل محتوای کیفی اطلاعات این پژوهش، انتقال این ترس به سه شیوه؛ اولوهیت بخشی به «سکوت»، اولوهیت بخشی به «کنش» و اولوهیت بخشی به «متن مکتوب» رخ می دهد. فراوانیِ توصیه به سخن نگفتن در ادبیات و ضرب المثل ها به صورت عام و همچنین کاربرد شیوه های متعدد درونی کردن این نهی از سخن گفتن در زندگی روزمره، شائبه شفاهی بودن ما ایرانیان را در دیدگاه مردم شناسان ایرانی، مورد تردید قرار می دهد. فرهنگ شفاهی مبتنی بر سخن گفتن است، در حالی که اشارات بسیاری به ساکت ماندن، نهی از سخن گفتن و توصیه به سکوت در آن وجود دارد. این در حالی است که بنا به شواهد تاریخی و همچنین زندگی روزمره، ضرب المثل ها و روایات که در طول این مقاله به نمونه هایی از آنها اشاره شد، چنان که پنداشته می شود، ما از فرهنگ شفاهی غنی برخوردار نیستیم. انواع بسیاری از مذمت های سخن در گفتار ایرانی لانه کرده است.

مهاجرت پدیده ای است که با رسیدن مهاجران به مقصد خاتمه نمی یابد و سال ها پس از آن ادامه دارد. آنچه در تکمیل پژوهش های مهاجرت مهم است، تمرکز بر روایت های مهاجران، استخراج مراحل مهاجرت و راهبردهای بقاست. در پژوهش حاضر با تمرکز بر تجربه مهاجرت یکی از خانواده های آذری زبان مقیم تهران، شیوه های بقا و ارتقای زندگی در میان بخشی از مهاجران کم درآمد شهری از منظر انسان شناختی و با روش تحلیل روایت بررسی شد. براساس نتایج، مفهوم پویایی مهاجرت در تعاریف این پدیده نادیده گرفته شده است. در این مفهوم، مهاجرت از کوچ کردن پله وار (از روستا به شهر کوچک و از آنجا به شهرهای بزرگ تر)، مهاجرت رجعی یا برگشتی (بازگشت مهاجر به روستا به دلیل تفاوت نداشتن زندگی شهر و روستا) و مهاجرت چرخ واری یا دوره ای (سکونت فصلی در شهر و روستا) فراتر می رود. همچنین این پژوهش نشان می دهد جذب مهاجران کم درآمد شهری، تقریباً دو تا سه دهه زمان می برد؛ زیرا مهاجران به شکلی آرام خود را به چشم انداز و راهبردهای بقا و ارتقا مجهز می کنند که یکی از این راهبردها مسکن و انواع محله های متناسب با کم درآمدهاست.

هدف: این پژوهش، با هدف بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی معلمان شهرستان بیله سوار، اجراء شده است. در این پژوهش، آشنایی و استفاده معلمان از منابع اطلاعاتی و همچنین مهارت آنان در ارزیابی مفید بودن منابع بازیابی شده، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج این پژوهش می تواند در بهبود فعالیت های سازمان آموزش و پرورش مؤثر باشد. روش: روش پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی – تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه (DAS) شامل 55 سؤال برحسب پنج استاندارد سواد اطلاعاتی بوده است. برای تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و t مستقل و آنوا استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که وضعیت سواد اطلاعاتی جامعه مورد پژوهش پایین تر از حد متوسط است و این بیانگر قبول فرضیه اصلی پژوهش (سواد اطلاعاتی معلمان شهرستان بیله سوار پایین تر از حد متوسط) است. با توجه به نتایج به دست آمده بین سن، سابقه کار و جنسیت معلمان با سواد اطلاعاتی آنان رابطه معناداری وجود نداشت؛ اما با توجه به یافته های پژوهش بین مدرک تحصیلی معلمان و سواد اطلاعاتی آنان رابطه معنا داری وجود داشت. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر، وضعیت سواد اطلاعاتی معلمان شهرستان بیله سوار پایین تر از حد متوسط است.

مقاله ی حاضر خوانشی نقادانه از «داستان ناتمام (A+B)» از بیژن نجدی است. این خوانش، ویژگی های پسامدرنیستی این داستان را در پرتو نظریه های منتقدانی همچون پتریشا وُ، بری لوئیس، جسی متس، ایهاب حسن و دیوید لاج نشان می دهد تا بدین وسیله، پویایی منحصر به فرد و سبک پیشرو بیژن نجدی، بیش تر آشکار شود. آنچه خوانش پسامدرنیستی اثر مذکور را برمی انگیزد مشاهده ی مجموعه ای از تمهیدات پسامدرنیستی همچون فراداستان، دور باطل، زیاده روی، پارانویا، از هم گسیختگی و عدم قطعیت است که آن را هم سو با آثار برجسته ی دهه های شصت و هفتاد میلادی ادبیات داستانی پسامدرن غرب، قرار می دهد. خوانش پسامدرنیستی این اثر، علاوه بر ارائه ی نمونه ای از یک اثر پسامدرنیستی در ادب فارسی برای راه گشایی خوانش های نقادانه ی آثار دیگر نویسندگان معاصر، ادای دینی به بیژن نجدی نیز هست؛ چرا که علی رغم تمام پیچیدگی های آثار وی، هنوز بررسی و مطالعه ای مطلوب و جامع در این زمینه انجام نگرفته است.

The transformation of industrial city into modern city entailed the change in the dominant nature of the city from the site of production to that of consumption. In the postmodern city, the trend accelerated, or better to say, heightened into ""mass consumption"". Consumption is no longer considered a routine and banal activity. It is rather a consciously and unconsciously affected affair that is engaged in continuous dialogue with the most vital issues of contemporary urban life such as identity, aspirations, class status and culture. This is the context into which Salinger's The Catcher in the Rye was born and thrived; therefore, it should be conceived in the same context.

One of the narrative strategies employed in different ways by men and women writers is the presentation of narrator. The significance of narrator is so much that it differentiates between the realistic and non-realistic fiction and specifically men's and women's writings in realistic fiction. Robyn R Warhol's theory based on Genette's is applied to Adam Bede by George Eliot to focus on woman as writer. Warhol specifies five touchstones for distinguishing engaging and distancing narrators which consist of 1) The degree of irony present in references to the narratee; 2)The frequency of direct address to the narratee; 3)The names by which the narratee is addressed; 4)The narrator's stance toward the characters; 5)The narrator's implicit or explicit attitude towards the act of narration. These five touchstones are examined in Adam Bede to come to the conclusion about the nature of the narrator, whether engaging or distancing.

رنگین کمان جاذبه از جمله رمان های بسیار مشهور و خوانده نشده ادبیات آمریکا است و در زمره ادبیات عامه محسوب میشود. نبوغ نویسنده اش، پینچون، را می توان در ارایه موضوعات مختلف و تکنیک های روایت و برداشت مشاهده کرد. ساختار این رمان برپایه دسته های مختلفی از تطابق ها، تضادها و ساختارهای دوگانه بنا شده است. الگوهای تطابق در ساختار، محتوا، شخصیت پردازی و طرح رمان حضور چشمگیری دارند. در این مقاله دو مور از تقابل های دوگانه یعنی پارانویا و ضد پارانویا مطرح شده است تا لذت پینچون از درگیر کردن شخصیت ها و خوانندگان در دنیایی را نشان دهد که در آن هیچ گونه حقیقت مطلق و تصور خاصی به تنهایی امکان پذیر نیست، دنیایی که قطعیت در آن تجملی دور از دسترس همگان است.

در آثار همینگوی، مرگ موضوع مهمی است که در نقطه مقابل زندگی قرار می‌گیرد. در آثار او این حقیقت بیان می‌شود که زندگی معنای واقعی خود را در مقابله با مرگ می ‌یابد. بنابراین بیشترین نماد در تمام آثار همینگوی موضوع مرگ و خشونت است که زندگی و هویت انسانی را مطرح می‌سازد. در آثار همینگوی، معنای زندگی در تکرار تجربه مرگ یافته می‌شود و این تنش بین زندگی و مرگ باید همواره پویا باشد. در غیر این صورت قهرمانان داستان هویت فردی خود را از دست می‌دهند و جزئی از جمعیت عامه مردم می‌شوند. می ‌توان نتیجه ‌گیری کرد که درک مفهوم مرگ، بیهودگی زندگی روزمره را می‌ شکند و انسان را از ورطه مشغولیات روزمره رها می‌سازد. بعلاوه، با درون ‌گرایی اندیشه مرگ، انسان از ابعاد محدود کننده مرگ در زندگی رهایی می‌یابد.

سیلویا پلت (62-1932) را اساسا فردی از گروه (شاعران اعتراف کننده) دانسته‌اند. اما آگاهی دقیق او از عصر خویش و درگیریهایش با مسائل مهم قرن بیستم، از جمله توزیع پیچیده قدرت بین زن و مرد، فردیت، روانکاوی زن و آزادی فردی، او را بالاتر از گروه محدود شاعران اعتراف کننده قرار می‌دهد. اشعار پویای پلت، نشانگر جستجوی پیگیر او در مورد رنج انسانی است؛ ولی دیدگاهش را در خصوص ساختار قدرت اجتماعی و تاریخی ارائه می‌دهد و از حساسیت دنیای امروز می‌نویسد که زیر فشار گناه و آگاهی فردی قرار گرفته است. اشعار پلت، جستجوی او را برای یافتن هویت، از طریق شکستن تعلقات پدرسالاری نشان می‌دهد و تلاشی است در جهت نیل به استقلال انسانی و آزادی فردیت.

این پژوهش درصدد است به روایت ها و معناهای فعالیت های مشارکتی زنان و دختران جوان دبیر سازمان های مردم نهاد(سمن) جوانان فعال استان اصفهان بپردازد تا بررسی شود کدام زمینه های اجتماعی و دلایل این دختران را به سوی چنین فعالیت جمعی و مشارکتی با اهداف دگرخواهانه سوق می دهد. بر اساس رویکرد نظری، انواع مشارکت از مشارکت صوری تا مشارکت واقعی در نردبان 8 پله ای ارنستاین[1]   و بنا به روش تحلیل روایت موضوعی از منظر کاترین رایزمن[2]، از بین 38 دختر و زن جوان دبیر سمن های فعال استان اصفهان، روایت 22 تن از آنها گردآوری، کدگذاری و مقوله بندی شد. این دختران- به جز یکی از آنها- از تحصیلات در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد برخوردار و بیشتر آنها تحصیل کرده رشته های علوم انسانی و اجتماعی بودند. برای آنها به ویژه تحصیل کرده های رشته های علوم انسانی، فرصت های شغلی اندکی وجود دارد. از طرفی، نزدیک به 70 درصد از دختران جوان در سنین 25 تا 32 ساله این پژوهش مجرد بودند. این شرایط، زمینه های مناسبی در ترغیب دختران به تشکیل سازمان های مردم نهاد و رسمیت بخشیدن به حضور آنها در جامعه ایجاد کرده است. تجربه های مشارکتی خارج از روابط خانوادگی و ارتباط با سازمان های شبه دولتی، بسیج و سازمان های دولتی در فعالیت دختران مؤسس سمن مؤثر بوده  و این زمینه ها و آشنایی آنها با مسائل اجتماع شهر و محله اشان، آنها را به سوی مشارکت اجتماعی از نوع ثبت سمن و فعالیت در آن سوق داده است.