مریم صابری

تأثیر فناوری اطلاعات بر کتابخانه ها، به پدیداری شکل جدیدی از آنها با نام «کتابخانه های دیجیتالی» منجر شده است که از ارکان اصلی آموزش الکترونیکی به شمار میروند. در حقیقت، نقش کتابخانه ها در سایة آموزش الکترونیکی و مبتنی بر وب، در حال تغییر است و ارائة منابع دیجیتالی، در این محیط از وظایف اصلی آنهاست. یکی از انواع این منابع، پایان نامه های کارشناسی ارشد/ رساله های دکتری هستند. اهمیت این مدارک و محدودیتهای شکل چاپی آنها در سالهای اخیر، به پیدایش شکل الکترونیکی آنها با عنوان پایان نامه ها/ رساله های الکترونیکی منجر شده است. با وجود این، توسعة فناوری اطلاعات در سطح تحصیلات تکمیلی، بدون وجود سیستمی مناسب برای مدیریت اطلاعات این مدارک ـ که امکان تولید، سازماندهی، ذخیره، بازیابی، و اشاعة اطلاعات آنها و اطلاعات مرتبط با آنها را به صورت الکترونیکی فراهم کند ـ با دشواری مواجه خواهد بود. از این رو، در این مقاله با تبیین نقش و تعریف این پایان نامه ها و رساله ها، گونة الکترونیکی آنها معرفی میشود؛ به وضعیت آنها در کشور، اشاره و در پایان، مدل مفهومی سیستم مدیریت اطلاعات آنها در ایران، ارائه میگردد

هدف از مطالعه حاضر، بررسی ویژگی های ساختاری و محتوایی مطرح در طراحی وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران از دیدگاه کاربران و متخصصان ایرانی است. بدین منظور ابتدا دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اعضای هیات علمی سه دانشگاه شهید چمران اهواز، صنعتی شریف و هنر تهران به عنوان نمونه ای از کل کاربران وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران انتخاب شدند و ازطریق پرسشنامه ای در قالب سیاهه وارسی نظرات آنها جمع آوری گردید. در مرحله بعد نظرات 14 نفر از متخصصان طراح وب سایت کتابخانه که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند از طریق پرسشنامه ای در قالب طیف لیکرت جمع آوری شد. نتایج این بررسی نشان داد که از دیدگاه کاربران ایرانی وب سایت های کتابخانه های دانشگاهی ایران، در طراحی این وب سایت ها ویژگی های محتوایی از اهمیت و اعتبار بالاتری نسبت به ویژگی های ساختاری برخوردارند. همچنین بررسی نظرات متخصصان نیز نشان داد که این گروه در زمینه ویژگی های محتوایی بیشتر بر روی ویژگی های محتوایی تخصصی تاکید می کنند و در زمینه ویژگی های ساختاری نیز به ویژگی های «کاربرمدار» که زمینه را برای دسترسی کاربران به محتویات و اطلاعات وب سایت فراهم می کنند، توجه بیشتری دارند.

وب ۲ نشان دهندة مجموعه ای از ابزارهای در حال ظهور است که ظرفیت زیادی در غنیسازی ارتباطات، ارائه امکان همکاری و پرورش نوآوری دارند. با وجود این، تا به حال تحقیقات کمی در خصوص کاربردهای وب ۲ در وب سایت کتابخانه ها صورت گرفته است. پژوهش حاضر در پی آن است تا با بررسی میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانه های ایران و خاورمیانه، ارتباط بین سن وب سایتها و میزان استفاده این ابزارها را بررسی کند. بدین منظور، ۱۴۶ وب سایت کتابخانه دانشگاهی خاورمیانه، از «فهرست دانشگاه برتر دنیا» ارائه شده توسط آزمایشگاه سایبرسنجی در اسپانیا انتخاب و با روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شد.  بر اساس یافته ها، میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانه های خاورمیانه و ایران بخصوص از حیث اشاعه (10/6%) و سازماندهی اطلاعات (0%) پایین است و استقبال بیشتری (13/80%) از ابزارهای اشتراک اطلاعات بخصوص پیام رسان فوری در میان این کتابخانه ها وجود دارد. همچنین، تنها کتابخانه دو دانشگاه علوم پزشکی گیلان و فردوسی مشهد (۶/۰۶%) از میان ۱۴۶ کتابخانه دانشگاهی در خاورمیانه از شاخص گردآوری اطلاعات و ابزار استفاده میکنند. نتایج پژوهش نشان داد در وب­سایتهای کتابخانه­ های دانشگاهی کشورهای خاورمیانه، میان سن وب و امکان استفاده از ابزارهای وب ۲، ارتباط معناداری وجود ندارد

هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان همکاری گروهی میان نویسندگان شرکتکننده در همایش های داخلی تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی در فاصله سال های 1383 تا 1386 میباشد. روش: این پژوهش با استفاده از روش علم سنجی انجام گرفته است و از نوع توصیفی میباشد. جامعه این پژوهش، مقالات ارائه شده در همایش های تخصصی داخلی کتابداری و اطلاع رسانی در فاصله سال های 1383 تا 1386 هستند. اطلاعات ابتدا به صورت دستی و با استفاده از دو نوع فرم ورود اطلاعات که توسط پژوهشگران طراحی شده بود، صورت گرفت. سپس اطلاعات گردآوری شده در یک پایگاه اطلاعاتی در نرم افزار آماری Excel وارد شد و پس از آن با توجه به پرسش های مطرح شده، داده ها شمارش، رتبه بندی و جهت تحلیل های لازم مرتب گردید. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که از مجموع 269 مقاله ارائه شده در همایش های تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی، 469 نویسنده شرکت داشته اند که میانگین تعداد نویسندگان در هر مقاله 74/1 نفر است. از نظر جنسیت پژوهشگران، 65/55% مرد و 35/44% زن هستند. بررسی نتایج حاصل از پژوهش، در مورد پرکارترین مؤسسه ها و مراکز دانشگاهی حاکی از آن است که دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با 38 مقاله، بیشترین حضور را در همایش های تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی در ایران داشته است. همچنین این دانشگاه در مجموع با 32 مقاله گروهی، بیشترین مقالات گروهی را در بین سایر مؤسسه ها و مراکز دانشگاهی ایران به خود اختصاص داده است. در مورد همکاری گروهی بین نویسندگان، نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که 25/57% مقالات همایش های تخصصی تکنویسنده ای بوده اند. این در حالی است که به نظر می رسد در سال های اخیر گرایش به سمت تالیف مقالات گروهی افزایش یافته است. همچنین ضریب همکاری گروهی بین نویسندگان مقالات همایش های تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی داخلی، 16/0 برآورد شد. به طورکلی، میزان همکاری گروهی بین متخصصان و پژوهشگران کتابداری و اطلاع رسانی ایرانی در همایش های تخصصی داخلی در سطح پائینی قرار دارد؛ اگرچه شواهد نشان دهنده بهبود و افزایش سطح همکاری و مشارکت بین نویسندگان مقالات در سال های آینده است. اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در تعیین الگوی مشارکت علمی پژوهشگران و کتابداران شرکت کننده در همایش های داخلی حوزه کتابداری و اطلاع رسانی در ایران است.

مقدمه: انتشار مقاله در مجلات علمی پژوهشی، به عنوان یکی از مجراهای ارتباط علمی میان پژوهگشران، به روند توسعه علم و فناوری در کشور ما سرعت بخشیده است. بررسی وضعیت مقالات منتشر شده در نشریات دارای درجه (علمی- پژوهشی و علمی- ترویجی)، شمایی کلی از آثار انتشار یافته از پژوهشگران در مجلات را در اختیار مدیران نشریات و نیز خوانندگان آنها قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت همکاری نویسندگان مقالات در مجله علمی پژوهشی روان شناسی بالینی دانشگاه سمنان در سال های 1388 تا 1391 صورت گرفت. روش: پژوهش حاضر به شیوه علم سنجی و تحلیل داده ها با کمک نرم افزا اکسل (Excel) انجام شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که 128 مقاله در طی بازه زمانی انجام پژوهش، توسط 431 نویسنده در مجله روان شناسی بالینی نگارش یافته بود که در مجموع، تعداد 124 نفر زن (8/28 درصد) و 307 نفر مرد (2/71 درصد) بوده اند. میانگین تعداد نویسندگان در طی بازه زمانی انجام پژوهش، 35/3 بود. یافته ها نشان داد که متخصصان و پژوهشگران ""دانشگاه اصفهان"" در مجموع با انتشار 18 مقاله، بیشترین سهم را در انتشار مقالات مجله روان شناسی بالینی دانشگاه سمنان به خود اختصاص داده اند. تنها 6 مقاله (7/4 درصد) از مجموع 128 مقاله منتشر شده در بازه زمانی انجام پژوهش، صرفاً دارای یک نویسنده بوده اند. میانگین ضریب همکاری گروهی نویسندگان مقالات در مجله، 7/0 است. نتیجه گیری: میزان همکاری گروهی بین تولید کنندگان مقاله در مجله در سطح بالایی قرار دارد.

حصول اطمینان از درستی کار ساخت صفحات خانگی توسط کتابخانه‌های دانشگاهی ایران از عوامل مهمی است که کتابخانه‌ها را در حرکت رو به جلو و مطمئن یاری می‌کند. در بررسی حاضر، ویژگی‌های ساختاری و محتوایی صفحات خانگی وب‌سایت‌های کتابخانه‌های ایرانی با موارد مشابه خود در صفحات خانگی کتابخانه‌های دانشگاهی سه کشور خارجی یعنی امریکا، کانادا و استرالیا (که انتظار می‌رود با توجه به تجارب طولانی خود در این زمینه به پیشرفت‌ها و موفقیت‌هایی دست یافته باشند) مقایسه گردید. نتایج این بررسی نشان داد که اکثر ویژگی‌های مورد بررسی، در وب‌سایت‌های خارجی بیش‌تر از وب‌سایت‌های ایرانی مورد توجه بوده‌اند. همچنین، از نظر ویژگی‌های محتوایی فاصله زیادی بین وب‌سایت‌های ایرانی و خارجی مشاهده می‌شود که ممکن است ناشی از عدم استفاده از نظرات کتابداران در طراحی وب‌سایت‌های ایرانی باشد. همینطور، بررسی‌ها نشان داد که در بین وب‌سایت‌های خارجی، از نظر ویژگی‌های محتوایی تفاوت بیش‌تری وجود دارد تا از نظر ویژگی‌های ساختاری.

هدف این پژوهش، بررسی وضعیت همکاری نویسندگان مقالات تألیفی در مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی در بازه زمانی 1388 تا 1392 است. پژوهش حاضر به شیوه علم سنجی صورت پذیرفته است. آمار توصیفی مورد نیاز و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار اکسل انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که تا زمان انجام پژوهش، در مجموع تعداد 73 مقاله منتشر شده است و 136 نفر نویسنده در انتشار مقالات در این مجله نقش داشته اند که از این تعداد، 6/9 درصد دارای جنسیت زن و 4/90 درصد مرد بوده اند. یافته های پژوهش نشان داد که «دانشگاه مازندران» با 11 مقاله، بیشترین سهم را در انتشار مقالات در مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی داشته است و «دانشگاه تهران» و «دانشگاه سمنان»، هر کدام با داشتن 8 مقاله در رتبه های بعدی از نظر انتشار مقاله در این مجله قرار گرفته اند. الگوی همکاری در مجله عمدتاً به صورت گروهی است و تنها یک مقاله تا زمان انجام پژوهش مشاهده شد که به صورت انفرادی در مجله انتشار یافته است. متوسط ضریب همکاری گروهی بین نویسندگان مجله تا زمان انجام پژوهش 4/0 می باشد.

هدف این پژوهش، ارزیابی تأثیر مدیریت سرمایه درگردش برهزینه های نمایندگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. پرسش مطرح شده این است آیا متفاوت بودن ابزارهای مدیریت سرمایه در گردش شرکت ها بر میزان هزینه نمایندگی آنها تأثیر دارد؟ به عبارتی کدام یک از ابزارهای مدیریت های سرمایه در گردش در کمتر شدن هزینه ای نمایندگی مؤثر است؟ در پژوهش حاضر هزینه نمایندگی تابعی از تعامل بین فرصت های رشد شرکت و جریان های نقدی آزاد تعریف شده است. بدین منظور اطلاعات 127 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره زمانی 1392- 1387 به کار گرفته شده و فرضیه های پژوهش با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون همبستگی بررسی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد رابطه مثبت و معناداری بین متوسط دوره گردش موجودی کالا و هزینه نمایندگی وجود داشته، بین دوره وصول مطالبات و هزینه های نمایندگی رابطه معناداری به لحاظ آماری وجود ندارد، همچنین بین دوره پرداخت بدهی ها و هزینه های نمایندگی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد.

فراترکیب، تفسیر یکپارچه و ترکیب یافته های حاصل از مطالعات کیفی است به گونه ای که تصویری کلی از پدیده ها، مفاهیم یا وقایع ایجاد کند. با گسترش روزافزون مقالات کیفی و به سبب تنوع یافته های آنها، ضرورت انجام پژوهش های فراترکیب به منظور دستیابی به سطح ادراکی و مفهومی جدید و یا توسعه ی نظریه های موجود آشکارتر شده است. در مقاله ی حاضر اصول، گام ها، فنون و جزئیات روش فراترکیب با مبنا قراردادن گام های شش گانه ی فراترکیب، معرفی شده توسط سندلوفسکی و باروسو (2007)، شرح داده شده است. همچنین به عنوان مصداقی برای چگونگی انجام پژوهش فراترکیب، 50 مقاله با هدف کشف الگوی شایستگی های حرفه ای معلمان در تدریس ماهیت علم، مورد بازنگری قرار گرفته اند که در نهایت، این الگو با سه مؤلفه ی شایستگی های دانشی، شایستگی های مهارتی و شایستگی های نگرشی ارائه شده است. این مقاله می تواند به عنوان راهنمای علمی برای پژوهشگرانی که به دنبال ارائه ی مدل های مفهومی از مطالعات موجود هستند، مفید باشد. 

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر متغیرهای حسابداری محرک ریسک بر بازده غیر متعارف سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد، در راستای این هدف اطلاعات مورد نیاز 98 شرکت، در بازه زمانی 6 ساله 1389-1394 از جامعه آماری که قابل دسترس بود، انتخاب گردید و با استفاده از نرم افزار Eviews7 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون ها حاکی از آن است که بین انحراف گردش دارایی و بازده غیرمتعارف و بین انحراف حاشیه سود و بازده غیرمتعارف و همچنین بین متوسط اهرم مالی و بازده غیرمتعارف رابطه وجود دارد، اما بین متوسط اهرم بدهی عملیاتی و بازده غیر متعارف رابطه وجود ندارد.