علی خلخالی

پژوهش حاضر درصدد بررسی وضعیت مثبت گرایی سازمانی در ابعاد رهبری مثبت، فرهنگ مثبت، استراتژی مثبت، طراحی مثبت، سرمایه انسانی مثبت در بین مدارس دولتی بود. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی و پیمایشی بود. جامعه پژوهش را مدارس دولتی شهرستان تنکابن تشکیل می دادند. از طریق همتاسازی 30 مدرسه و به نسبت جمعیت هر مدرسه، مدیران، معاونان و معلمان به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها ، پرسشنامه سنجش میزان مثبت گرایی سازمانی (=0/89α) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی و بررسی فرضیه پژوهش از تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان می دهد که اولا مثبت گرایی سازمانی مشاهده شده (20/43) در مدارس مورد مطالعه بسیار پایین تر از حد مورد انتظار (75) است. همچنین فرضیه پژوهش مبنی بر اینکه میزان مثبت گرایی سازمانی هم در وضعیت کلی و هم به تفکیک مولفه های مربوطه، در بین مدارس دولتی مورد مطالعه متفاوت است، به طور معنی داری مورد تایید قرار گرفت.

هدف مقاله حاضر ارائه مدل جامع مدیریت آموزش جهت ارتقاء بهره وری مدیران و کارکنان صنعت چاپ و نشر بانک ملی ایران است. این پژوهش از نوع طرح های تحقیق آمیخته است و در آن پژوهش کیفی از نوع تحلیل پدیدارشناسانه و کمی از نوع همبستگی مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه پژوهش متکشل از دو گروه است. بخش اول؛ خبرگان صنعت چاپ و نشر هستند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تا مرز اشباع نظری 45 نفر از خبرگان صنعت چاپ و نشر به عنوان نمونه نهایی، در این پژوهش مشارکت داشتند. همجنین در بخش دوم کلیه کارکنان شرکت چاپ و نشر بانک ملی ایران جامعه پژوهش را تشکیل دادند که با استفاده از فرمول کوکران و نیز نمونه گیری تصادفی 150 نفر از کارکنان این شرکت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها در مرحله اول با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند انجام گرفته است و همچنین ابزار جمع آوری داده ها در بخش دوم پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته می باشد. در این پژوهش برای تحلیل داده ها در بخش کیفی از رویکرد کلایزی و برای تحلیل داده های حاصله از اجرای بخش کمی پژوهش از روش معادلات ساختاری استفاده شد. تحلیل و تفسیر داده ها با اجرای فرضیه های ساختاری در مدل، نشان می دهد که نیازسنجی آموزشی، برنامه ریزی آموزشی، ارائه و اجرای آموزش، ارزیابی نتیجه آموزش و دستاوردهای آن و نظارت، پنج عامل مستقل موثر بر وضعیت "سیستم مدیریت آموزش" در صنعت چاپ و نشر بانک ملی ایران هستند. همچنین مدل معادلات ساختاری پیشنهادی از برازندگی خوبی برخوردار است. در نهایت نتایج پژوهش نشان داد که مدل جامع مدیریت آموزش، جهت ارتقاء بهره وری مدیران و کارکنان صنعت چاپ و نشر بانک ملّی ایران که در این مقاله طراحی و از لحاظ نظری و تجربی مورد تأیید قرار گرفت، کاملاً آماده استقرار در این شرکت می باشد.

هدف مقاله حاضر، تبیین وضعیت یادگیری سازمانی مدارس بر مبنای ابعاد سبک رهبری تحولی مدیران مدارس است. این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و واحد مطالعه در آن مدرسه بود. جامعه آماری، تمام مدیران و معلمان مدارس متوسطه غرب استان مازندران بودند. بر مبنای جدول کرجسی و مورگان (1970) و روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 113 مدیر و 313 معلم به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از دو پرسش نامه ی سبک رهبری تحولی (باس و اولیو، 2003) ویژه مدیران مدارس و مقیاس یادگیری سازمانی (نیفه، 2001) ویژه دبیران جمع آوری شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و همبستگی بنیادی استفاده شد. نتایج نشان داد بین ابعاد سبک رهبری تحولی مدیران مدارس (نفوذ ایدئال، انگیزش الهامی، تحریک هوشی، ملاحظات فردی) با ابعاد سازمان یادگیرنده بودن مدارس (تفکر سیستمی، آرمان مشترک، یادگیری تیمی، مدل ذهنی، قابلیت شخصی) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. اما مؤلفه تحریک ذهنی با دو مؤلفه آرمان مشترک و قابلیت شخصی، رابطه معناداری نداشت. همچنین ابعاد سبک رهبری تحولی مدیران، از توان پیش بینی ابعاد یادگیری سازمانی مدارس برخوردار هستند.

هدف اصلی این پژوهش، ساخت مقیاس جامع خودسنجی مهارتهای رهبری برای دانشجویان مدیریت می باشد تا بوسیله آن بتوانند ظرفیت های رهبری خود را بطور مستمر پایش کنند. نوع این پژوهش توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان رشته های مختلف مدیریت در سطح استان مازندران بودند. حجم نمونه 331 تن (169 دانشجوی پسر و 162 دانشجوی دختر) برآورد گردید. برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. برای تهیه پیش نویس پرسشنامه، ابتدا برمبنای ادبیات پژوهشی و ابزارهای موجود در زمینه مهارتهای رهبری، طرح اولیه پرسشنامه تدوین گردید. در نهایت با روش مبتنی بر تحلیل داده ها، مهارت های رهبری دانشجویان مدیریت در 36 مولفه و 7 مهارت، عامل یابی و تحت عناوین الهام بخشی مبتنی بر چشم انداز مشترک، اراده معطوف به عمل، کنترل موقعیت، آگاهی فعال، مذاکره سازنده، بسیج منابع وظرفیت سازی و ریسک پذیری نام گذاری شدند. با استفاده از این ابزار خودسنجی هر دانشجوی مدیریت می تواند مهارت های رهبری خود را بطور مداوم بررسی نماید.

هدف این پژوهش بررسی تأثیر برنامه آموزش صلح در تربیت شهروند جهانی بود. این پژوهش به روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه پژوهش 1390 به تعداد - شامل تمام دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهر رشت در سال تحصیلی 1389 6932 نفر بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، دو کلاس به صورت تصادفی با حجم 30 نفر به عنوان گروه آزمایش و کنترل انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه 29 گویهای 0، به وسیله پژوهشگران تهیه و بین اعضای گروه نمونه در / بود که پس از احراز روایی و پایایی 82 دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون توزیع گردید. دادههای گردآوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آنکووا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه کلی پژوهش نشان داد که: بین پس آزمون گروه های آزمایش و کنترل پس از اجرای برنامه آموزش صلح، تفاوتی معنادار مشاهده گردید. بر این اساس برنامه آموزش صلح در بهبود تربیت شهروند جهانی و همچنین، در افزایش دانش، توانش و پرورش نگرش شهروند جهانی فراگیرندگان تأثیر دارد.

هدف از این پژوهش بررسی پیش بینی پذیری نهادی سازی کیفیت در مدارس برمبنای مقدار انطباق آنها با مولفه های مدیریت کیفیت جامع بوده است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و واحد مطالعه در این پژوهش در دو سطح مدرسه و معلم متمرکز بود. جامعه آماری کلیه مدارس متوسطه دولتی غرب استان مازندارن ( 36 مدرسه با 940 نفر معلم ) بوده است. برای نمونه گیری در دو مرحله از روش های نمونه گیری هدفمند و تصادفی طبقه ای استفاده گردید. بر این اساس، با همتاسازی از لحاظ قدمت، ثبات مدیریت، وضعیت اجتماعی- اقتصادی و جمعیت دانش آموزی 20 مدرسه به عنوان گروه نمونه برگزیده شدند. این 20 مدرسه دارای 506 نفر معلم بودند که برمبنای جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 331 نفر معلم به عنوان نمونه سطح دوم انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از دو پرسشنامه سنجش مقدار انطباق مدارس با مؤلفه های مدیریت کیفیت جامع و پرسشنامه سنجش مقدار نهادی سازی کیفیت مدارس استفاده شد. برای تجزیه داده ها از شاخص های توصیفی و برای تحلیل داده ها از آماره همبستگی پیرسون و مدل های رگرسیون اینتر و گام به گام استفاده شد. یافته ها نشان می دهند که بین مقدار انطباق مدارس با مؤلفه های مدیریت کیفیت جامع با مقدار نهادی سازی کیفیت در این مدارس رابطه وجود دارد. هم چنین، وضعیت مؤلفه های مدیریت کیفیت جامع از توان کافی برای پیش بینی و تا حدی تبیین مقدار نهادی سازی کیفیت در مدارس برخوردارند.

هدف پژوهش حاضر فراتحلیل پژوهش های انجام شده در زمینه تاثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر وضعیت معلمان، جهت برآورد اندازه اثر واقعی فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد حرفه ای معلمان بود. جامعه پژوهش را کلیه پژوهش های انجام شده، تا پایان سال 1389 در زمینه تاثیر فاوا بر رشد حرفه ای معلمان در ایران تشکیل دادند. از طریق نمونه گیری هدفمند تعداد 9 پژوهش که دارای ویژگی های مناسب برای ورود به فراتحلیل بودند، انتخاب شدند. ابزار پژوهش، چک لیست گزینش پژوهش ها از نظر فنی و روش شناختی بود. مدل فراتحلیل ترجیحی در این پژوهش رویکرد ترکیب نتایج هانتر و اشمیت بود. ضمناً برای تفسیر نتایج از رویکرد کوهن استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند که کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد حرفه ای معلمان به طور معناداری تاثیر دارد. همچنین اندازه اثر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد حرفه ای معلمان معادل 387/0 می باشد که برمبنای شاخص های تفسیری، بالاتر از حد متوسط است.

این پژوهش در پی بررسی رابطه ی فلسفه ی تربیتی مدیران با سبک رهبری آنان است و پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی می باشد. نمونه ی آماری پژوهش 118 نفر از مدیران مدارس راهنمایی غرب استان مازندران بودند که به روش طبقه ای نسبی انتخاب شدند. برای گرد آوری داده ها از دو پرسشنامه ی ""سنجش فلسفه ی تربیتی"" و ""سنجش سبک رهبری باولز"" استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های گرایش مرکزی، آزمون همبستگی کانونی و پیرسون و ضریب تعیین استفاده شده است. نتایج نشان داده اند که بین انواع فلسفه ی تربیتی و سبک های رهبری همبستگی کانونی معنی دار وجود دارد. هم چنین، ضرایب تعیین برآورد شده نشان می دهند که فلسفه ی ""ماهیت گرایی"" توان تبیین سبک رهبری ""خلاقیت و نوآوری"" و فلسفه ""پایدارگرایی""توان تبیین سبک رهبری"" خود هدایت گری و فلسفه ""پیشرفت گرایی"" توان تبیین سبک رهبری ""بازشناسی و پیشرفت شغلی"" و فلسفه ""بازسازی گرایی"" ، توان تبیین سبک رهبری ""خلاقیت و نوآوری"" و فلسفه ""رفتارگرایی"" توان تبیین سبک های رهبری ""خودبرانگیختگی توام با جدیت"" و ""همکاری و تعهدآفرینی"" و فلسفه ""هستی گرایی"" توان تبیین سبک رهبری ""خود برانگیختگی توام با جدیت"" را دارا هستند.

پژوهش حاضر مطالعه ای شبه تجربی است که با هدف تعیین تاثیر روش تدریس مبتنی بر فن آوری اطلاعات و ارتباطات در ایجاد یادگیری پایدار درس علوم تجربی دانش آموزان پایه ی سوم راهنمایی شهرستان رامسر در سال 1389 انجام شد. جامعه ی آماری تحقیق شامل کلیه ی دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهرستان مذکور به تعداد 395 نفر بود. با توجه به نمونه های آماری در دسترس و جایگزینی آنها در دو گروه آزمایش و خطا، نمونه گیری تصادفی به تعداد 50 نفر صورت پذیرفت. به منظور بررسی اثر بخشی مقایسه ای روش تدریس مبتنی بر ICT و تدریس سنتی در یادگیری پایدار دانش آموزان، آزمون مجدد در دو مرحله به عمل آمد. مرحله ی اول یک ماه پس از اجرای اولیه و مرحله ی دوم سه ماه پس از آن انجام گرفت. جهت اجرای تدریس مبتنی بر فن آوری اطلاعات و ارتباطات آرایش کلاسی به صورت گروه های دو نفره شکل گرفت و هر گروه یک رایانه در اختیار داشت که به صورت شبکه با همدیگر و با رایانه اصلی یعنی دبیر مربوطه در ارتباط بودند. برای کنترل کاربرها و مدیریت کلاس از نرم افزار «نت ساپورت اسکول» استفاده گردید و موضوعات درسی از سه طریق ارائه گردید: الف) محتوای الکترونیکی تولید شده توسط دبیر ب) اتصال به شبکه اینترنت ج)کاربرد نرم افزارهای آموزشی. تجزیه و تحلیل داده های حاصله با نرم افزارSPSS انجام شد و روش آماری آزمون t دوگروه مستقل بود. نتایج حاصل از تحقیق، تاثیر روش تدریس مبتنی بر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر یادگیری پایدار دانش آموزان در درس علوم تجربی را تایید نمود. همچنین مشخص شد که میزان یادگیری پایدار در روش تدریس مبتنی بر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بیش تر از روش تدریس سنتی است.

بسیاری از دانشگاه های دنیا رسالت خود را از آموزش محوری به سوی پژوهش محوری تغییر دادند. مقاله حاضر بر آن است تا با تاکید بر ماهیت و کاربست های دانشگاه پژوهشی ساختار این نوع دانشگاه را در چارچوب پرسش های زیر تبیین نماید. -1 مولفه های اصلی دانشگاه پژوهشی کدامها هستند؟ -2 مدل مناسب دانشگاه پژوهشی در کشور ایران کدام است؟ -3 درجه تناسب مدل پیشنهادی از نظر متخصصان آموزش عالی چگونه است؟ بر اساس منطق مدل های تحلیل عاملی، یک نمونه 500 نفری از روسا، معاونین، مدیران گروه ها و اعضای هیات علمی دکترا و مربیان با تجربه دانشگاه های شمال کشور به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. با فرا تحلیل دانشگاه های پژوهشی موجود و مبانی نظری موضوع، یازده بعد یک دانشگاه پژوهشی شناسایی شد و براین اساس پرسشنامه ای 66 سوالی طراحی و در معرض قضاوت مشارکت کنندگان پژوهش قرار گرفت. در گام بعدی جهت یافتن ساختار معنی داری از ترکیب مولفه ها و پاسخ ها، از روش تحلیل عاملی از نوع تحلیل مولفه های اصلی و ضرایب همبستگی مربوط به ماتریس مولفه ها استفاده شد. نتایج این تحلیل ها نشان داد که فرایند مدلسازی دانشگاه پژوهشی باید دارای 7 عامل اصلی باشد. پس از نام گذاری این عوامل، برآوردها نشان می دهند که صلاحیت ها و ارتباطات بین المللی و بین فرهنگی، آزادی و مسوولیت علمی اجتماعی، توان خلق منابع و ثروت، تمرکز بر بازتاب های ملی و فراملی، به روزسازی زیرساخت های علمی پژوهشی، تعهد به بهگزینی و آموزش و پژوهش بین رشته ای جمعا حدود %50 از واریانس مشترک در ساخت دهی مدل یک دانشگاه پژوهشی را تبیین می نمایند. درجه تناسب و هماهنگی این مدل نیز با استفاده از نظرات 40 تن از متخصصان آموزش عالی کشور و بر اساس ضریب هماهنگی کندال برابر با 0.74 تعیین گردید و بر این اساس مدل نهایی دانشگاه پژوهشی طراحی گردید.