مهرانگیز شعاع کاظمی

امروزه بسیاری از مشکلات و مسائل تحصیلی مانند کم علاقگی به یادگیری، افت تحصیلی و افزایش ترک تحصیل به انگیزش تحصیلی و نبودن امید تحصیلی مربوط می شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش ذهن آگاهی بر ارتقای امید و بهبود انگیزش در دانش آموزان است. تحقیق حاضر از نوع طرح های نیمه آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان دختر پایه اول متوسطه مجتمع آموزشی دخترانه ستوده در سال تحصیلی 1399-1398 در تهران بودند که بهطور تصادفی، تعداد 20 دانش آموز در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه انگیزش تحصیلی عبدخدایی، سیف، کریمی و بیابانگرد (1387) و پرسشنامه امید تحصیلی کمپیل و کاون (2001) با 9 سؤال و نیز بسته آموزشی ذهن آگاهی در هشت جلسه 2 ساعته بود و در نهایت، تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس انجام شد. داده ها نشان داد آموزش ذهن آگاهی بر امید تحصیلی و ارتقای انگیزش تحصیلی تأثیر مثبت و معناداری داشته است. بر اساس نتایج این پژوهش، استفاده از آموزش ذهن آگاهی برای بهبود ارتقای امید و بهبود انگیزش در دانش آموزان توصیه می شود. 

پژوهش حاضر به مقایسه اثربخشی تمرینات ادراکی حرکتی (پاریاد) و نروفیدبک بر رابطه والد کودک و عملکرد اجرایی و هماهنگی دیداری حرکتی در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش کل دانش آموزان پسر به تعداد 51 دارای اختلال یادگیری که در سال1400-1399 به کلینیک درمانی موفقیت در تهران مراجعه کرده بودند. براساس فرمول کوکران 45 نفر به شیوه هدفمند انتخاب شد. برای بررسی فرضیه ها از تحلیل کوواریانس و واریانس با اندازه گیری مکرر با آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. براساس یافته ها، بیشترین تأثیر تمرینات دیداری حرکتی پاریاد بر بهبود رابطه والد کودک دانش آموزان دارای اختلال یادگیری است. با توجه به آماره F برای مؤلفه های صمیمیت (54/14) در سطح 03/0 ، نارسایی های رشدی (88/12) در سطح 01/0 ، بیشترین معناداری را دارد. مقایسه میانگین ها نشان داد تمرینات ادراکی حرکتی (پاریاد) با میانگین های 65/23 و 27/44 بیشترین تأثیر را بر هماهنگی دیداری حرکتی و رابطه والد کودک در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری داشته است و نوروفیدبک با میانگین (80/22) بیشترین تأثیر را بر کارکردهای اجرایی در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری دارد. تمرین نوروفیدبک بیشترین تأثیر را در کارکردهای اجرایی بر مؤلفه حافظه کاری (98/22) در سطح 02/0 ، کنترل هیجانی (33/20) در سطح 01/0 ، و برنامه ریزی/سازماندهی (33/20) در سطح 01/0 داشته است. همچنین، اختلال خواندن و ناتوانی یادگیری (48/16) در سطح 02/0 ، نارسایی های رشدی (37/13) و آسیب مغزی (54/18) در سطح 01/0 معنادار است . بین گروه ها در این مؤلفه ها تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به یافته ها، تمرینات دیداری حرکتی پاریاد موجب بهبود هماهنگی دیداری حرکتی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری می شود.

هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش گزارشگری یکپارچه برای پاسخ به این سؤال است که چگونه می توان تأثیر مطلوبی بر نگرش و نیت های رفتاری مدیران دانشگاه ها گذاشت و فرایند پذیرش گزارشگری یکپارچه را تسهیل کرد.روش: برای دستیابی به این هدف، یک طرح پژوهش کمی انجام شد. بدین ترتیب که پرسش نامه ای در خصوص معماری مدل پیشنهادی پذیرش گزارشگری یکپارچه، در اختیار اعضای هیئت رئیسه ۳۰ دانشگاه دولتی برتر ایران قرار گرفت و داده های به دست آمده از این پرسش نامه، بررسی و از طریق معادلات ساختاری برازش شد. اعضای هیئت رئیسه، از بین رؤسای دانشگاه ها، معاون آموزشی، معاون پژوهش و فناوری، معاون مالی و اداری، معاون فرهنگی، معاون دانشجویی و مدیر نظارت و ارزیابی، انتخاب شدند. ملاک انتخاب دانشگاه های برتر، آخرین رتبه بندی منتشرشده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بود.یافته ها: نسخه نهایی مدل پذیرش گزارشگری یکپارچه نشان می دهد که فرایند پذیرش، مشتمل است بر چهار مرحله متوالی و وابسته به مسیر که عبارت اند از: دانش، نگرش (متقاعدسازی)، قصد رفتاری (پیش از تصمیم) و پذیرش یا رد (تصمیم). هر مرحله تحت تأثیر تعدادی از متغیرهای خاص نوآوری یا فردی قرار دارد. بعضی از این متغیرها عبارت اند از: ویژگی هایی که مدیران ارشد دانشگاه در رابطه با گزارشگری یکپارچه درک می کنند (مزیت نسبی درک شده، سازگاری درک شده، عدم ریسک درک شده وعدم پیچیدگی درک شده)؛ ویژگی های فردی این مدیران (هنجار ذهنی و کنترل رفتار درک شده) و همچنین، عوامل تعیین کننده تغییر (ضرورت و الزام درک شده و داشتن راهنمای تهیه). بنا بر شواهد تجربی ارائه شده، می توان ادعا کرد که فرایند پذیرش گزارشگری یکپارچه در دانشگاه های ایران، از مدل فرایند تصمیم نوآوری راجرز پیروی می کند. به این ترتیب، پذیرش این شیوه نوین گزارشگری، همانند بسیاری از نوآوری ها، از مراحل دانش، نگرش، قصد و رفتار می گذرد و در این میان، عوامل مؤثر بر هر مرحله، به صورت سلسله مراتبی اثرهای خود را از طریق متغیرهای میانجی یادشده نشان می دهند.نتیجه گیری: این پژوهش بر اهمیت رویکرد فرایندی برای مطالعه انتشار و پذیرش گزارشگری یکپارچه تأکید دارد. این جلب توجه و تأکید، پژوهشگران را تشویق می کند تا سلسله مراتب عوامل یا متغیرهای ویژه نوآوری و فردی را به صورت دقیق و با شناخت سازوکار اثرگذاری آن ها بررسی کنند. یافته های این پژوهش می تواند در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های مجموعه وزارت علوم، در حوزه گزارش گیری از دانشگاه ها، کاربرد داشته باشد. یافته های این پژوهش چگونگی هموارسازی مسیر پذیرش این شیوه نوین گزارشگری را مشخص می کند. برای نمونه، درحالی که نخست چنین تصور می شد که ویژگی های گزارشگری یکپارچه، فارغ از ذاتی یا ادراکی بودن آن، می تواند بر نگرش اعضای هیئت رئیسه دانشگاه ها و به تبع آن، قصد و تصمیم آنان مبنی بر پذیرش گزارشگری یکپارچه تأثیر داشته باشد؛ یافته ها نشان داد که تصمیم گیرندگان در این زمینه، فقط تحت تأثیر ویژگی های درک شده از این شیوه گزارشگری قرار می گیرند و به ویژگی های ذاتی آن توجهی نمی کنند. این نتایج به برنامه ریزان کمک می کند که به جای تمرکز بر مسائل فنی گزارشگری یکپارچه، بر تلاش برای ایجاد درک مثبت افراد از ویژگی های این نوآوری متمرکز شوند. بنابراین، توصیه می شود با برگزاری کارگاه ها، انتشار کتاب ها و مقاله ها و سایر شیوه های اطلاع رسانی و متقاعدسازی، زمینه ای فراهم شود که افراد مزیت نسبی و سازگاری این شیوه گزارشگری را بهتر درک کنند و نگران پیچیدگی اجرا و ریسک های ناشی ازعدم موفقیت در اجرای آن نباشند. همچنین به مدیران توصیه می شود که با فراهم آوردن امکانات لازم برای پذیرش گزارشگری یکپارچه و ارائه آموزش های لازم به کارکنان دانشگاه ها، زمینه ای را مهیا کنند که مدیران دانشگاه، آمادگی مجموعه تحت امر خود را برای پذیرش و اجرای گزارشگری یکپارچه مثبت ارزیابی کنند. همچنین با ایجاد فشارهای اجتماعی از سوی ذی نفعان خارجی و داخلی و گروه های مرجع، برای تهیه و انتشار گزارش یکپارچه در دانشگاه ها، می توان هنجارهای ذهنی دستوری مدیران دانشگاه را در جهت این امر تقویت کرد و با پیشگام شدن دانشگاه های برتر کشور در این زمینه، هنجارهای ذهنی تقلیدی مدیران سایر دانشگاه ها را تحت تأثیر مثبت قرار داد.

زمینه: ویژگی های شخصیتی یکی از مهمترین عوامل در حفظ و فروپاشی خانواده است. افرادی که رفتارهای سازگارانه دارند و می توانند هیجانات ناخوشایند و منفی خود را مدیریت کنند، روابط بهتری را تجربه می کنند. بنابراین لازم است نقش عوامل روانشناختی در کیفیت روابط زوجین مورد بررسی قرار گیرد. هدف: پژوهش حاضر با هدف مدل سازی معادلات ساختاری رابطه توانمندی های منش با کیفیت روابط زناشویی با میانجی گری خودشناسی انسجامی صورت پذیرفت. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی که به روش مدل سازی معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی زنان و مردان متأهل ساکن شهر تهران در سال 1402 تشکیل دادند. نمونه پزوهش 392 نفر بود که به صورت تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های کیفیت روابط زوجین کوندی و همکاران (2016)، توانمندی های منش پترسون و سیگلمن (2004)، خودشناسی انسجامی قربانی و همکاران (2008) استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، مدل ساختاری رابطه توانمندی های منش با کیفیت روابط زناشویی با میانجی گری خودشناسی انسجامی با داده ها برازش دارد. همچنین توانمندی های منش و خودشناسی انسجامی بر کیفیت روابط زناشویی اثر مستقیم و مثبت دارند و توانمندی های منش با میانجی گری خودشناسی انسجامی بر کیفیت روابط زناشویی اثر غیرمستقیم دارد (001/0 ≥P، 174/0 =b). براساس نتایج به دست آمده، بهبود توانمندی های منش هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم با اثرگذاری خودشناسی انسجامی، در افزایش کیفیت روابط زناشویی نقش مؤثری دارند. نتیجه گیری: در نتیجه ی یافته های مطالعه حاضر، درک مفهوم، ابعاد و عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی زناشویی واضح تر و می تواند مبنایی در راستای تصمیم گیری های راهبردی برای تحکیم خانواده فراهم آورد. همچنبن قادر است به ایجاد درک عمیق از مفهوم کیفیت زندگی زناشویی منجر شده و نظریه های موجود در این زمینه را تکمیل نماید.

پژوهش حاضر با هدف رابطه بین ابعاد شخصیتی، جهت گیری مذهبی در پیش بینی سلامت روان دانشجویان  متاهل زن دانشگاههای شهر تهران صورت پذیرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود.  نمونه  آماری شامل 300 دانشجوی زن متاهل که در مقاطع مختلف  تحصیلی مشغول به تحصیل بودند و چند سالی از زندگی مشترک آنان می گذشت. نمونه گیری به روش هدفمند و تصادفی ساده بود. ابزار اندازه گیری شامل 1- پرسشنامه  پنج عاملی  نئو 1985(NEO-FFI  )که یک پرسشنامه 60 سوالی می باشد.2- جهت گیری مذهبی (بهرامی احسان و همکاران ،1384 شعاع کاظمی 2010) که داری 4 زیر مقیاس  بود.3- پرسشنامه  سلامت عمومی (GHQ) دارای 28 سوال می باشد . آزمونهای آماری مورد استفاده: آمار توصیفی و آمار استنباطی ، همبستگی و ضریب رگرسیون بود.داده ها حاکی از رابطه مثبت و معنادار بین متغیرهای ابعاد شخصیت  با جهت گیری مذهبی غیر از  روان رنجور خویی بود.رابطه  مثبت بین جهت گیری مذهبی و سلامت روان در ابعاد مختلف بود. هم چنین بین ابعاد شخصیت  غیر از روان رنجور خویی و سلامت روان رابطه مثبت و معنا داری مشاهده شد. نتیجه گیری: با توجه به داده ها اینگونه استنباط می شود که ابعاد شخصیتی ،جهت گیری مذهبی قدرت پیش بینی سلامت روان را در زنان متاهل  دانشجو دارامی باشند.

هدف: در رویکردهای کارآمد درباره چالش های سلامت روانی نوجوانان بر فهمِ عمیقِ عللِ مراقبت گرِ تحول بهینه، بهزیستی و بالندگیِ نوجوانان، تاکید می شود. بر این اساس، در این پژوهش، محققان با هدف پیش بینی اضطراب اجتماعی نوجوانان از طریقِ کفایت مندی اجتماعی آنها بر نقش میانجیگرِ نظم بخشی هیجانی، اصرار ورزیدند. روش: در این پژوهش هبستگی، 449 نوجوان (251 دختر و 198 پسر) در بازه سنی 14 تا 17 سال، که با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند، به مقیاس اضطراب اجتماعیِ نوجوانان (پاکلک، 2004)، پرسشنامه شایستگی اجتماعی (ژو و ای، 2012) و پرسشنامه نظم بخشی هیجانی (گراس و جان، 2003) پاسخ دادند. به منظور آزمون مدل علّی میانجیگری نسبی، از روش آماری مدل یابی معادله ساختاری، استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل مفروض میانجیگری نظم بخشی هیجانی در رابطه کفایت مندی اجتماعی با اضطراب اجتماعی در نوجوانان، با داده ها برازش مطلوبی داشت. در مدل پیشنهادی، تمامی ضرایب مسیر بین متغیرها از نظر آماری، معنادار بودند و 50 درصد از واریانس نمرات اضطراب اجتماعی از طریق کفایت مندی اجتماعی و نظم بخشی هیجانی، تبیین شد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج نشان داد که کفایت مندی اجتماعی به مثابه یک خصیصه بسیط با شمول همزمان وجوه و قلمروهایِ چندگانه شناختی، هیجانی، انگیزشی و رفتاری، از نوجوانان در برابرِ مشکلات درونی سازِ آسیب روانی مانند اضطراب اجتماعی، مراقبت می کند.

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی نشانه های اضطراب جدایی کودکان براساس سبک های فرزندپروری با میانجیگری احساس ناایمنی مادران انجام شد. روش پژوهش توصیفی-همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان 8-6 ساله مراکز پیش دبستانی و دبستان های شهر تهران در سال تحصیلی 1402-1401 بود؛ که 242 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای وارد مطالعه شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سبک های فرزندپروری (PSQ؛ بامریند، 1973)، مقیاس سبک دلبستگی بزرگسالان (RAAS؛ کولینز و رید، 1990) و فرم والد مقیاس سنجش اضطراب جدایی (SAS؛ هان و همکاران، 2003) بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها نشان داد مدل بدست آمده از برازش مطلوب برخوردار است. اثر مستقیم و مثبت سبک فرزندپروری مستبدانه بر نشانه های اضطراب جدایی، و اثر مستقیم و منفی سبک فرزندپروری مقتدرانه با نشانه های اضطراب جدایی معنادار بود (001/0P<). اثر مستقیم و مثبت احساس ناایمنی مادر با اضطراب جدایی کودک معنادار بود (001/0P<). اثر غیرمستقیم رابطه بین سبک فرزندپروری مقتدرانه و مستبدانه با اضطراب جدایی کودک با نقش میانجی احساس ناایمنی مادر معنادار بود (001/0P<). بنابراین، با توجه به رابطه معنی دار سبک های فرزندپروری مادر با نشانه های اضطراب جدائی و همین طور نقش میانجی احساس ناایمنی مادر درمانگران و مشاوران می توانند در مسیر بهبود سبک های فرزندپروری و احساس ناایمنی مادر در راستای کاهش سطح اضطراب جدائی کودکان گام بردارند.