عبدالعزیز افلاک سیر

زمینه: درمان فراتشخیصی رویکردی ساختارمند و کوتاه مدت است که با هدف قرار دادن عوامل مشترک اختلالات هیجانی و خلقی برای بهبود مشکلات هیجانی، شناختی و رفتاری طراحی شده است. این پروتوکل درمانی تأکید ویژه ای بر روی نحوه تجربه و پاسخدهی به هیجان ها دارد و سعی در بهبود پاسخ های سازش نایافته هیجان، شناخت و رفتار می کند. اما درمورد اثربخشی درمان فراتشخیصی بر شکست عاطفی شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانگری فراتشخیصی اینترنتی بر تحمل پریشانی و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان دانشجویان مبتلا به اختلال سازگاری ناشی از شکست عاطفی صورت گرفت. روش: این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه گواه بود. با توجه به شیوع بیماری کرونا، جامعه ی آماری شامل کلیه ی دانشجویان دچار شکست عاطفی سراسر کشور در سال 1399 در رده سنی 18 تا 38 سال بود که به صورت آنلاین انتخاب شدند و پس از پر کردن فرم اولیه خودساخته توسط پژوهشگر و مصاحبه تشخیصی با روش نمونه گیری هدفمند وارد پژوهش شدند. پس از انجام پرسشنامه ها، یک گروه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه به صورت 15 نفر در گروه آزمایش (گروه درمانگری فراتشخیصی) و 15 نفر در گروه گواه جایگزین شدند. درمان طی 10 جلسه گروهی 90 دقیقه ای برای گروه آزمایشی اجرا شد. آزمودنی ها در سه مرحله پرسشنامه ی تحمل پریشانی (سیمونز و گاهر، 2005) و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی، کرایج و اسپینهاوون، 2002) را تکمیل کردند: پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 1 ماهه. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس مختلط نشان دهنده تفاوت معنی دار (5 0/0 P<) نمرات پس آزمون گروه آزمایش و گواه در متغیرهای تحمل پریشانی و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان بود. نتیجه گیری: از یافته های این پژوهش استنباط می شود که گروه درمانگری فراتشخیص اینترنتی می تواند علایم ناشی از شکست عاطفی را کاهش دهد.

هدف: هدف پژوهش تعیین نقش الگوهای ارتباطی خانواده ، (جهت گیری گفت و شنود و جهت گیری همنوایی) بر سازگاری زناشویی بود. روش: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری دانشجویان زن متأهل دانشگاه شیراز در سال 1397 بود که 252 نفر از دانشجویان زن متأهل دانشگاه شیراز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه الگوهای ارتباطات خانواده فیتزپاتریک و ریچی، (1990) و سازگاری زناشویی اسپانیر، (1976) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون چندگانه هم زمان استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن بود که از بین خرده مقیاس های ابزار تجدید نظر شده الگوهای ارتباطات خانواده جهت گیری گفت و شنود رابطه مثبت و معناداری با سازگاری زناشویی دارد و آن را به صورت مثبت پیش بینی می کند. نتیجه گیری: می توان گفت که الگوهای ارتباطی خانواده به عنوان عامل هایی کلی می توانند پیش بینی کننده های معناداری از سازگاری زناشویی باشند.

زمینه و هدف : درصد افراد مبتلای شناسایی شده به ایدز از طریق روابط جنسی، در سال های اخیر رشد نگران کننده ای داشته است. از آن جایی که عفونت ایدز با رفتارهای مخاطره آمیز ارتباط دارد؛ درک دلایل شکل گیری رفتار های پرخطر برای پیشگیری از این بیماری، ضروری است. هدف از انجام پژوهش حاضر، پیش بینی رفتارهای پرخطر جنسی مربوط به ویروس نقص ایمنی انسانی (Human immunodeficiency virus یا HIV) بر اساس دشواری تنظیم هیجان در مبتلایان به مصرف مواد بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی بود که به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری را مصرف کنندگان مواد مراجعه کننده به مراکز درمان و بازپروری اعتیاد در شهر شیراز تشکیل داد که 200 نفر از آن ها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. متغیر ملاک، رفتار پرخطر جنسی و متغیر پیش بین، دشواری های تنظیم هیجان بود که به ترتیب به وسیله پرسش نامه رفتارهای پرخطر مربوط به HIV (HIV Risk-taking Behaviour Scale یا HRBS) و مقیاس مشکلات در نظم بخشی هیجانی (Difficulties in emotion regulation scale یا DERS) ارزیابی گردید. داده ها با استفاده از روش رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: کلیه ابعاد دشواری در تنظیم هیجان با رفتارهای پرخطر جنسی رابطه مثبت و معنی داری داشت (01/0 > P) و از بین سایر خرده مقیاس های دشواری تنظیم هیجان، عدم پذیرش و دسترسی محدود به راهبردهای مؤثر تنظیم هیجان» پیش بینی کننده رفتارهای پرخطر جنسی بود. نتیجه گیری: دشواری تنظیم هیجان توان پیش بینی رفتارهای پرخطر جنسی را در مصرف کنندگان مواد دارد و می تواند موجب آسیب پذیری بیشتری در برابر چنین رفتاریی شود. این نتیجه برای طراحی مداخلات در جهت کاهش رفتارهای پرخطر جنسی مفید خواهد بود.

هدف : مطالعه حاضر با هدف بررسی معادله های ساختاری نگرش های ناکارآمد با علائم افسردگی و بررسی نقش واسطه ای سبک پاسخ نشخوار برای تبیین علائم افسردگی انجام شد. روش : پژوهش توصیفی همبستگی حاضر با حضور 200 نفر (99 دختر و 101 پسر)، به روش نمونه گیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه شیراز در مقطع کارشناسی در سال تحصیلی 1392-1391 انجام شد. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از فرم تجدیدنظرشده مقیاس افسردگی و فرم کوتاه شده مقیاس نگرش های ناکارآمد و مقیاس سبک پاسخ نشخوار استفاده شد. برای بررسی فرضیه های پژوهش از رگرسیون چندگانه هم زمان مطابق مراحل بارون و کنی (1986) و از الگویابی معادلات ساختاری استفاده شد. برای بررسی برازش مدل پیشنهادی از شاخص های مطلق و ایجازی و تطبیقی، و برای تعیین معناداری تأثیر غیرمستقیم متغیر واسطه ای از روش نمونه گیری های مکرر (خودراه انداز) به وسیله نسخه 16 نرم افزار SPSS و Amos graphic استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد نگرش های ناکارآمد، هم به طور مستقیم و هم به واسطه سبک پاسخ نشخوار، پیش بینی کننده منفی و معنادار علائم افسردگی هستند. نتایج شاخص های برازش مطلق 06/0= RMSEA و ایجازی 91/0= AGFI و تطبیقی 97/0= CFI نشان داد مدل طراحی شده با داده های نمونه برازش مناسب و ارتباط نزدیکی با فرض های نظری دارد. نتیجه گیری: نگرش های ناکارآمد به واسطه سبک پاسخ نشخوار با علائم افسردگی رابطه دارد و این مدل می تواند تبیین و سبب شناسی نشانه های افسردگی را تسهیل کند.

با توجه به دیدگاه دی رویتر و بروسکوت (1995) افراد مبتلا به اختلال هراس اجتماعی هنگام روبرو شدن با موقعیت اجتماعی، ابتدا نسبت به نشانه های تهدید آمیز گوش به زنگ می باشند و پس از تشخیص این نشانه ها از آن اجتناب می کنند. در راستای این نظریه هدف از پژوهش حاضر از یک طرف بررسی بازشناسی هیجان در چهره در افراد مبتلا به اختلال هراس اجتماعی در مقایسه با افراد بهنجار و از طرف دیگر مقایسه بازشناسی هیجان در دو گروه از افراد مبتلا به اختلال هراس اجتماعی با ارائه محرک های هیجانی در زمان های متفاوت است. حجم نمونه بالغ بر 45 نفر است که شامل 30 نفر از افراد مبتلا به اختلال هراس اجتماعی و 15 فرد به عنوان گروه بهنجار می باشد، 30 فرد مبتلا به هراس اجتماعی به دوگروه تقسیم شدند، بدین صورتکه 15 نفر از آنها در معرض 500 میلی ثانیه ای محرک هیجانی و 15 نفر باقیمانده نیز در معرض 5/2 ثانیه ای محرک های هیجانی قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود دو گروه از افراد مبتلا به هراس اجتماعی ، تنها در هیجان خنثی و تنفر با هم تفاوت معناداری داشتند به گونه ای که در هر دو هیجان افراد که در معرض ارائه 500 میلی ثانیه محرک های بازشناسی قرار داشتند عملکرد ضعیف تری نشان دادند. بنابراین نمی توان اجتناب از بازشناسی هیجان های منفی در این گروه از افراد را با توجه به دیدگاه دی رویتر و بروسکوت (1995)، توجیه کرد.

مقدمه حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی از زجرآورترین عوارض این درمان برای بیماران سرطانی می باشد. به غیر از عوامل دارویی، عوامل غیر دارویی از جمله عوامل روان شناختی مثل هیجان و تنظیم هیجان در بروز و شدت این عارضه جانبی تاثیرگذار است. تنظیم هیجان از اصلی ترین عواملی است که سبب بروز رفتارهای متفاوت در افراد در پاسخ به شرایط می شود. هدف از این مطالعه، بررسی دشواری در نظم بخشی هیجانی به عنوان پیش بین در ابتلا به حالت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی و شدت آن در بیماران مبتلا به سرطان پستان می باشد. روش کار: دراین مطالعه ی توصیفی به روش همبستگی از مهر 1391 تا بهمن 1391، 300 نفر از بیماران سرطان پستان مراجعه کننده به کلینیک رضا و بیمارستان امید و قائم مشهد از طریق نمونه گیری در دسترس، پرسش نامه ی دشواری در نظم بخشی هیجانی و به منظور بررسی حالت تهوع و استفراغ پرسش نامه ی بررسی تهوع و استفراغ مورو را تکمیل کردند. در تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و تحلیل عاملی رگرسیون استفاده گردید. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از طریق دشواری در نظم بخشی هیجانی می توان شدت تهوع و استفراغ (01/0P<) و ابتلا به حالت تهوع و استفراغ را نیز پیش بینی کرد (01/0P<). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، به نظر می رسد که دشواری در نظم بخشی هیجانی، قادر به پیش بینی ابتلا و شدت تهوع و استفراغ در بیماران مبتلا به سرطان پستان تحت شیمی درمانی است.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش دینداری با واسطه گری نظم بخشی هیجانات در پیش بینی گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان بود.روش:جامعه ی آماری این پژوهش، شامل دانش آموزان دبیرستان های نواحی پنج گانه اصفهان بود که از بین دانش آموزان دبیرستان ها در سال 1391 تعداد 383 نفر(176پسر و 207 دختر) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه دینداری ، پرسشنامه دشواری در نظم بخشی هیجانات و پرسشنامه خطرپذیری نوجوانان ایرانی گردآوری و از طریق روش های آماری تحلیل مسیر و رگرسیون چندگانه مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد دشواری در نظم بخشی هیجانی در رابطه میان دینداری و رفتار پرخطر تا اندازه ای واسطه شده است. همچنین، رابطه مستقل معناداری بین دینداری و رفتارهای پرخطر وجود داشت.نتیجه گیری:نوجوانانی که اعتقادات مذهبی قوی تر ی دارند و هیجاناتشان را به گونه ای مؤثر تنظیم می کنند به احتمال کمتر در رفتارهای پرخطر شرکت می کنند.

این پژوهش با هدف بررسی اثر اضطراب اجتماعی بر عملکرد در کارکرد بازداری حافظه ی فعال، در دو شرایط عادی و القای اضطراب طرح شده است. عملکردی که افراد در تکلیف مربوط به کارکرد بازداری داشتند، از دو بعد کارآمدی پردازش و اثربخشی عملکرد بررسی شده است. بدین منظور 24 نفر بیمار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و 24 فرد بهنجار به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مصاحبه ی بالینی، پرسشنامه ی اضطراب اجتماعی کانور، مقیاس میزان تلاش ذهنی صرف شده و آزمون استروپ رنگ-کلمه اجرا گردید. نتایج با استفاده از طرح اندازه گیری مکرر مختلط، آزمون مقایسه های جفتی با بن فرنی اصلاح شده و آزمون T مستقل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین دو گروه در شرایط عادی و القای اضطراب در کارآمدی پردازش(26/0p< و 79/0p<) و اثربخشی عملکرد(1 p <) تفاوت معناداری وجود ندارد. اما در شرایط القای اضطراب اجتماعی، بین دو گروه مضطرب اجتماعی و بهنجار در دو بعد کارآمدی پردازش(001/0p<) و اثربخشی عملکرد(001/0 p<) تفاوت معناداری وجود داشت. این نتایج حاکی از این بود که افراد مضطرب اجتماعی در کارکردهای اجرایی شان نقص هایی را نشان می دهند. این نقص ها می تواند منطبق با مدل های شناختی تبیین کننده ی این اختلال باشد؛ به خصوص این تبیین که این افراد نمی توانند توجه شان را به سمت محرک های بیرونی در موقعیت اجتماعی تغییر دهند.

هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه خود شیء انگاری با عزّت نفس و افسردگی میان دانشجویان دختر دانشگاه شیراز بود. برای اجرای این پژوهش 202 دانشجوی دختر دانشگاه شیراز، که از طریق روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شده بودند، در پژوهش شرکت کردند. آزمودنی ها مقیاس های مختلف از جمله مقیاس آگاهی شیء انگاری بدنی، آزمون عزّت نفس روزنبرگ و نیز مقیاس افسردگی همه گیر شناسی را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که از بین مؤلّفه های مختلف مقیاس آگاهی شیءانگاری بدنی، مؤلّفه نظارت بدنی و شرم بدنی عزّت نفس پایین را به طور معناداری پیش بینی کردند. به علاوه، مؤلّفه های شرم بدنی و کنترل ظاهر بدن به طور معناداری افسردگی را پیش بینی کردند. در مطالعه حاضر مؤلّفه کنترل ظاهر بدن نقشی در پیش بینی عزّت نفس پایین نداشت. همچنین مؤلّفه نظارت بدنی نقشی در پیش بینی افسردگی نداشت . نتایج پژوهش حاضر نظریه خودشیء انگاری فردریکسن و همکاران و نیز مطالعات مرتبط پیشین را تأیید کرد.

هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه دلایل ترس از مرگ و دین داری با اضطراب و نیز مقایسه دلایل ترس از مرگ بین دانشجویان دختر و پسر بود. برای این منظور و تعداد 230 دانشجوی دختر و پسر از طریق روش نمونه گیری خوشه ای از بین دانشکد های مختلف دانشگاه شیراز انتخاب شدند. آزمودنی ها مقیاس های دلایل ترس از مرگ (RDFS)، قسمت اضطراب حالت آزمون اضطراب حالت-صفت اشپیلبرگر (STAI)، و آزمون جهت گیری مذهبی با تأکید بر اسلام (RISEI) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مؤلفه های آزمون دلایل ترس از مرگ 24% از تغییرات مربوط به اضطراب را تبیین می کنند. بر اساس نتایج تحقیق، مؤلفه دلبستگی دنیوی پیش بینی کننده مثبت و معنی دار اضطراب است. نتایج پژوهش حاضر همچنین نشان داد که بین دینداری و ترس ناشی از درد و مجازات اخروی و ترس ناشی از عدم انجام تکالیف دینی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. از طرفی یافته های تحقیق حاضر تفاوت معنی داری بین دانشجویان دختر و پسر در مؤلفه های مختلف دلایل ترس از مرگ را نشان ندارد.

زمینه: معتبرترین مقیاس ساخته شده در زمینه سنجش کارکردهای خاطره گویی، مقیاس کارکردهای خاطره گویی است. با توجه به عدم بررسی روایی و پایایی این مقیاس در ایران، بررسی روایی و پایایی آن ضروری می باشد. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس کارکردهای خاطره گویی در دانشجویان بود.روش: تعداد 247 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز که در سال تحصیلی 91-90 مشغول به تحصیل بودند، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و با تکمیل مقیاس کارکردهای خاطره گویی در این پژوهش شرکت نمودند. برای بررسی روایی مقیاس مذکور از تحلیل عاملی به روش مؤلفه های اصلی و تحلیل همسانی درونی استفاده شد. جهت بررسی پایایی آن نیز، از روش پایایی آزمون- آزمون مجدد و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی نشان دهنده وجود 7 عامل بود.همچنین نتایج تحلیل همسانی درونی نشان داد که این مقیاس از همسانی خوبی برخوردار می باشد. ضریب آلفای کرونباخ کل 91/0 و ضرایب آلفای کرونباخ خرده مقیاس ها از 76/0 تا 89/0 محاسبه شد. ضریب پایایی آزمون- آزمون مجدد برای کل مقیاس 57/0 و برای خرده مقیاس ها از 36/0 تا 71/0 محاسبه شد. بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که مقیاس کارکردهای خاطره گویی از روایی و پایایی مناسبی در ایران برخوردار است و می توان از این مقیاس در کارهای پژوهشی و مداخلات درمانی (مانند، درمان خاطره گویی) استفاده نمود.