منصوره مهدی یار

سابقه و هدف: امروزه افراد زمان زیادی را در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی می گذرانند. یکی از پدیده های معمول این فضا نمایش خودِ کاذب است که می تواند هم برای خود فرد هم برای کاربران دیگر تبعات زیادی در حوزه سلامت روان داشته باشد. شناسایی عوامل مؤثر در این پدیده ما را در امر توانبخشی یاری می نماید. به نظر می رسد عزّت نفس و تعلّق از عوامل مؤثر در این زمینه باشند. بنابراین، هدف این پژوهش بررسی نقش تعلّق به مادیات در حوزه سلامت روان در فضای مجازی بود که در قالب الگو بررسی شد.

شناسایی عوامل مؤثر بر افسردگی که از شایع ترین اختلالات روان پزشکی است، می تواند به پیشگیری و درمان آن کمک کند. از منظر اسلام، تعلق مادی و نوع رابطه با خداوند، از عوامل اثرگذار بر افسردگی هستند. از سوی دیگر، دانشمندان غربی بر نقش نگرش های ناکارآمد، به عنوان یک عامل مؤثر بر افسردگی تأکید کرده اند. هدف این پژوهش، پیش بینی افسردگی بر اساس تعلق مادی و دلبستگی به خدا در مقایسه با نگرش های ناکارآمد بود. طرح پژوهش، از نوع همبستگی و جامعه آماری دانشجویان دانشگاه شیراز بود که 209 نفر از آنها به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه های افسردگی بک، تعلق، دلبستگی به خدا و نگرش های ناکارآمد بود. نتایج نشان داد که تعلق مادی، نگرش های ناکارآمد و سبک دلبستگی اجتنابی به خدا می توانند افسردگی را به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کنند. تعلق مادی نیز به عنوان قوی ترین متغیر شناسایی شد. نتایج حاکی از این است که اسلام دارای پتانسیل های زیادی برای تعریف متغیرهای کلیدی در تبیین افسردگی است.

مقدمه: با وجود شیوع بالا و تبعات زیاد اختلال اضطراب اجتماعی در جامعه دانشجویان، تاکنون مطالعات اندکی برای تعیین اثربخش ترین درمان برای این اختلال انجام شده است. هدف: این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه اثربخشی درمان گروهی عقلانی-عاطفی و درمان گروهی راه حل محور انجام پذیرفت. روش : روش تحقیق از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با یک گروه کنترل و دو گروه آزمایش است. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس ۴۵ نفر انتخاب و بعد از اجرای مصاحبه بالینی و پرسشنامه فوبیای اجتماعی، به طور تصادفی در سه گروه گماشته شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار ۲۱ SPSS- و به روش تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که هم درمان عقلانی- عاطفی و هم درمان راه حل محور در کاهش نشانه های اضطراب اجتماعی تأثیر معناداری (۰/۰۱ p< ) دارند، اما درمان گروهی عقلانی-عاطفی تأثیر بیشتری دارد (۰/۰۱ p< ). نتیجه گیری: ب ا توج ه ب ه نتای ج به دست آمده، می توان از دو درمان گروهی راه حل محور و عقلانی-عاطفی به عنوان روش ی مناس ب و مؤث ر در کاهش اضطراب اجتماعی دانشجویان اس تفاده نم ود. هر چند با توجه به نتیجه مطالعه حاضر درمان گروهی راه حل محور اثربخشی بیشتری را در عمل نشان داد اما برای نتیجه گیری قطعی درباره برتری آن نیاز به پژوهش های بیشتری است.

با توجه به شیوع زیاد افسردگی شناخت عوامل پیش بینی کننده، برای پیشگیری و مداخله زودهنگام اهمیت دارد. در اسلام برای پیشگیری از افسردگی بر صبر تاکید زیادی شده است. هدف از انجام این پژوهش پیش بینی افسردگی بر اساس صبر و مولفه های آن بود. طرح پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری دانشجویان دانشگاه شیراز بود که 209 نفر از آنها به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های افسردگی بک و صبر بود. به منظور تجریه و تحلیل داده ها از روش رگرسیون همزمان و گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد مولفه های استقامت و رضایت توانستند افسردگی را به صورت منفی و معنادار پیش بینی نمایند. نمره کل صبر نیز توانست به صورت منفی و معنادار افسردگی را پیش بینی نماید. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این نکته است که درمانگران و پژوهشگران باید نقش مؤلفه های مذهبی را در شکل گیری و درمان افسردگی مورد مداقه بیشتری قرار دهند. سابقه و هدف: با توجه به شیوع فراوان افسردگی در میان جوامع مختلف، شناخت عوامل پیش بینی کننده، برای پیشگیری و مداخله ی زودهنگام اهمیت دارد. در اسلام برای پیشگیری از افسردگی، بر صبر تأکید بسیاری شده است. ازاین رو، هدف از انجام این پژوهش پیش بینی افسردگی بر اساس صبر و مؤلفه های آن است. روش کار: این پژوهش ازنوع همبستگی و جامعه ی آماری آن شامل دانشجویان دانشگاه شیراز است که 209 نفر از آنان به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه های افسردگی بک و صبر است و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش رگرسیون همزمان و گام به گام استفاده شده است. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس یافته ها، مؤلفه های استقامت و رضایت و همچنین نمره ی کل صبر توانسته افسردگی را به صورت منفی و معنادار پیش بینی کند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر بیانگر این نکته است که درمانگران و پژوهشگران باید به نقش مؤلفه های مذهبی در شکل گیری و درمان افسردگی توجه بیشتری داشته باشند.

هدف:هدف محققان در پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی مقیاس تعلقات دنیوی بود. سؤال پژوهش این بود که آیا این مقیاس از پایایی و روایی مناسب برخوردار است یا خیر؟ روش: پایایی این مقیاس از دو طریق بازآزمایی و همسانی و روایی آن از طریق تعیین ضریب همبستگی بین این مقیاس با مقیاس صبر و پرسشنامه های نگرشهای ناکارامد و افسردگی و بالاخره، تحلیل عامل اکتشافی انجام شد. یافته ها: برای پایایی مقیاس(بازآزمایی و همسانی درونی) به ترتیب ضرایب پایایی 87/. و 88/. و برای روایی مقیاس(از طریق تعیین ضرایب همبستگی با سه مقیاس مذکور) به ترتیب ضرایب همبستگی 58/.-، 69/. و 42/. به دست آمد. تحلیل عامل اکتشافی، به روش تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس، سه عامل را به دست داد که به ترتیب: تعلق به وضع موجود، تعلق به مادیات و تعلق عاطفی نام گرفت که در مجموع 33.4 درصد از واریانس کل را تبیین کرد. نتیجه گیری: مقیاس تعلقات دنیوی، واجد شرایط لازم به لحاظ خصوصیات روان سنجی، برای استفاده در پژوهشهای مختلف در ایران دانسته شد.

خودکشی یکی از معضلات کنونی در تمامی جوامع است که در دهه های اخیر شیوع بیشتری یافته است. شناسایی عوامل مؤثر در این اختلال می تواند به پیشگیری از آن کمک کند. در پژوهش های مختلف، آسیب پذیری های هیجانی از جمله نابسامانی هیجانی یکی از عوامل خطر در خودکشی شناخته شده است. از طرف دیگر بر نقش شیوه های تربیتی به عنوان یک عامل تاثیرگذار بر خودکشی تأکید شده است. هدف از انجام این پژوهش پیش بینی تاب آوری در برابر خودکشی بر اساس نابسامانی هیجانی و سبک های فرزندپروری بود. طرح پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که 148 نفر از آنها با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهه تاب آوری در برابر خودکشی، مقیاس نابسامانی هیجانی و پرسشنامه سبک های فرزندپروری بود. برای تجریه و تحلیل داده ها از روش رگرسیون همزمان و گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که سبک مقتدرانه در بین فرزندپروری توانست تاب آوری در برابر خودکشی را به صورت مثبت و معنی دار پیش بینی نمایند. سبک مستبدانه نیز مانند نابسامانی هیجانی توانست به صورت منفی و معنی دار تاب آوری در برابر خودکشی را پیش بینی نماید. از این رو در راستای افزایش تاب آوری دانشجویان در برابرخودکشی، آزمودن آموزش تنظیم هیجان به دانشجویان توأم با آموزش شیوه صحیح فرزندپروری به والدین توصیه می گردد.

با توجه به دیدگاه دی رویتر و بروسکوت (1995) افراد مبتلا به اختلال هراس اجتماعی هنگام روبرو شدن با موقعیت اجتماعی، ابتدا نسبت به نشانه های تهدید آمیز گوش به زنگ می باشند و پس از تشخیص این نشانه ها از آن اجتناب می کنند. در راستای این نظریه هدف از پژوهش حاضر از یک طرف بررسی بازشناسی هیجان در چهره در افراد مبتلا به اختلال هراس اجتماعی در مقایسه با افراد بهنجار و از طرف دیگر مقایسه بازشناسی هیجان در دو گروه از افراد مبتلا به اختلال هراس اجتماعی با ارائه محرک های هیجانی در زمان های متفاوت است. حجم نمونه بالغ بر 45 نفر است که شامل 30 نفر از افراد مبتلا به اختلال هراس اجتماعی و 15 فرد به عنوان گروه بهنجار می باشد، 30 فرد مبتلا به هراس اجتماعی به دوگروه تقسیم شدند، بدین صورتکه 15 نفر از آنها در معرض 500 میلی ثانیه ای محرک هیجانی و 15 نفر باقیمانده نیز در معرض 5/2 ثانیه ای محرک های هیجانی قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود دو گروه از افراد مبتلا به هراس اجتماعی ، تنها در هیجان خنثی و تنفر با هم تفاوت معناداری داشتند به گونه ای که در هر دو هیجان افراد که در معرض ارائه 500 میلی ثانیه محرک های بازشناسی قرار داشتند عملکرد ضعیف تری نشان دادند. بنابراین نمی توان اجتناب از بازشناسی هیجان های منفی در این گروه از افراد را با توجه به دیدگاه دی رویتر و بروسکوت (1995)، توجیه کرد.