بیژن عبداللهی

دانش آموزان مدارس به عنوان مشتری و محصول نظام آموزشی باعث می شوند تا مدیریت مدارس نسبت به دیگر سازمان ها متفاوت و پیچیده تر باشند. این پژوهش باهدف شناسایی ابعاد و نشانگرهای رفتاری مدیران مدارس در بستر پارادایم کوانتمی صورت گرفته است. در این پژوهش با رویکردی کیفی به تحلیل محتوا پرداخته شد. تعداد اسناد مطالعه شده 41 مورد بود که از پایگاه های داده الکترونیکی علمی معتبر و در فاصله زمانی سال های 2000 تا 2017 میلادی انتخاب شدند. تعداد 8 نفر از دبیران، مدیران مدارس و اساتید دانشگاه از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به روش نیمه ساختاریافته مصاحبه شدند. برای بررسی روایی یافته ها از روش های همسوسازی منابع داده ها و خود بازبینی محقق و به منظور تعیین پایایی، روش توافق بین دو کدگذار به کار گرفته شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل محتوا و کدگذاری باز و محوری استفاده شد. یافته های به دست آمده نشان داد که ویژگی های رفتاری مدیران شامل 8 بعد چشم انداز، تفکّر، ارزش ها و احساس ها، شناخت، اعتماد، عملکرد، ارتباط و یادگیری می باشد که از 29 حوزه و 95 نشانگر حاصل شد. بعد یادگیری مدیریت مدارس را از مدیریت در محیط های دیگر متمایز می کند. این پژوهش می تواند زمینه ساز تدوین پرسشنامه، به منظور بررسی وضعیت مدیران مدارس در حال حاضر باشد.

پژوهش حاضر کاربردی و هدف آن ارائه ی مدل مدیریت چندفرهنگی در مدارس ابتدایی ایران است پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلی ه منابع مکتوب مرب وط ب ه مدیریت و آموزش وپرورش چندفرهنگی در پایگاه های علمی معتبر، شامل 3201 اثر بود که بر مبنای شاخص CASP و با اشباع نظری، درنهایت 50 اثر به عنوان نمونه انتخاب شد و خبرگان حوزه ی علوم تربیتی در مدارس و دانشگاه فرهنگیان بودند که در نهایت 12 نف ر به روش در دسترس و به صورت هدفمند انتخاب شد. روش تجزیه وتحلیل داده ها، تحلیل مضمون و شبکه ی مضامین بود. نتایج پژوهش نشان داد، ویژگی های مدرسه چند فرهنگی شامل: خط مشی و استراتژی، برنامه های چند فرهنگی، افراد با فرهنگ متنوع، فرآیندها با رویکرد چندفرهنگی و محیط متنوع فرهنگی است. ویژگی های مدیر مدرسه شامل: ویژگی های شخصیتی فراقومی، صلاحیت های حرفه ای چندفرهنگی و مهارت های رهبری چند فرهنگی است و نقش ذینفعان مدرسه شامل: نقش معلمان، نقش دانش آموزان و نقش اولیاء و جامعه (پرسش سوم) است. این مؤلفه ها همراه با 44 مقوله مرتبط با هر مؤلفه در قالب یک مدل ارائه گردید. با اعمال نظرات خبرگان، با توجه به مقادیر CVR (بالای 75 درصد) و درصد توافق بین دو کدگذار (93 درصد) مقدار میانگین عددی قضاوت ها (مساوی یا بیشتر از 5/1) اعتبار مدل مورد تأیید قرار گرفت.

تغییرات در حوزه منابع انسانی در دهه اخیر با هدف افزایش پویایی و انعطاف پذیری از تمرکز صِرف بر ارائه راهبرد ها به سمت شناسایی علل عدم موفقیت کارکردهای راهبردی منابع انسانی تغییر جهت داده است، به طوری که واکاوی عواملی غیر از علل صِرف منابع انسانی، منجر به شناخت ریشه های ایجاد کننده اختلال مرتبط با توسعه منابع انسانی شده است. یکی از رویکردهایی ایجاد کننده اختلال در زمینه توسعه شایستگی های منابع انسانی، وجودِ لایه های قدرت ساختاری هژمونیک است؛ ساختارهایی که با هدف توسعه تسلط گرایی در کارکردهای قدرت در سازمان، باعثِ انحطاط توسعه شایستگی های منابع انسانی شده است. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی تفسیرگرایانه افولِ شایستگی منابع انسانی براساس وجودِ لایه های قدرتِ ساختاری هژمونیک برپایه فرایند تحلیل ( ) است. در این پژوهش به منظور شناسایی مؤلفه ها (شایستگی منابع انسانی) و گزاره های پژوهش (لایه های قدرتِ ساختاری هژمونیک) از تحلیل فراترکیب استفاده شد و با مشارکت  ۱۴ نفر از خبرگان رشته مدیریت منابع انسانی در سطح دانشگاهی صورت پذیرفت و در بخش کمی مؤلفه ها و گزاره های شناسایی شده درقالب پرسشنامه های ماتریسی توسط ۲۵ نفر از مدیران با سابقه سازمان های مشمول اصل ۴۴ قانون، مورد ارزیابی تحلیل تفسیری قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد، گزاره هژمونی قدرت برمبنای سیاست « » به عنوان تأثیرگذاترین لایه های قدرت در سازمان های موردبررسی محسوب می شود که باعث افول دو شایستگی: مشارکتی « » و خودرهبری « » می شود. این نتیجه نشان می دهد وجودِ لایه های قدرتِ ساختاری هژمونیک به ویژه قدرت سیاسی باعث می شود تا سطح شایستگی های منابع انسانی کارکردهای اثربخش خود را ازدست بدهند و این موضوع، بهره وری سازمانی را تحت تأثیر قرار دهد.

امروزه مخالفت به راحتی در سازمان های مدرن رخ می دهد در نتیجه سازمان هایی که در آن مخالفت وجود دارد سالم تر هستند. هدف از این پژوهش ارائه الگویی برای مدیریت مخالفت سازمانی در دانشگاه های دولتی استان آذربایجان شرقی است. روش پژوهش حاضر به صورت کیفی و مبتنی بر نظریه مبنایی کوربین و استراوس است. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 17 نفر از استادان و خُبرگان دانشگاهی بود که به روش نمونه گیری هدف مند به صورت گلوله برفی انتخاب شدند. براساس یافته های پژوهش حاضر، پدیده محوری در دو بُعد اصلی سازنده با کدهایی نظیر اختلاف نظر، زیرسؤال بردن سیاست ها یا شیوه های سازمانی به شکل اصولی، روحیه کمک کننده، اصلاحی و منطقی بودن نظرات ارائه شده و ...؛ در بُعد غیرسازنده با کدهایی مانند اختلاف نظر، زیرسؤال بردن سیاست ها یا شیوه های سازمانی به شکل غیرمنطقی، ارائه نظرات بازخوردی منفی و مغرضانه و .... شناسایی شد ه است. شرایط علّی اثرگذار بر مخالفت سازمانی به سه دسته عوامل فردی، مدیریتی و سازمانی - ارتباطی تقسیم شده است. عوامل مداخله گر شناسایی شده، به دو دسته کلی: فشارهای نگرشی درون سازمانی، فشارهای برون سازمانی تقسیم شده است. عوامل زمینه ای شناسایی شده عبارت است از: شرایط روان شناختی و دانشی، زمینه جمعیت شناختی، زمینه مذهبی، شرایط ارتباطی/ سازمانی، الگوی رفتاری و نگرشی مدیران و فرهنگ و جوسازمانی حاکم. پیامدهای شناسایی شده در این پژوهش عبارت است از: پیامدهای فردی و گروهی، سازمانی و فراسازمانی.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی آموزش ترکیبی در دانشگاه پیام نور انجام پذیرفته است. بر این اساس رویکرد پژوهش، از نوع کیفی به شیوه تحلیل محتوای کیفی و از نوع عرفی استفاده شده است، بدین منظور برای بررسی پیشینه پژوهش و جمع آوری داده های متناسب با هدف پژوهش از منابع موجود در پایان نامه ها، کتابخانه، طرح های پژوهشی و مقالات موجود در پایگاه های اطلاعات داخل و خارج کشور استفاده شد. روند پژوهش ابتدا با مصاحبه متخصصان حوزه آموزش، برنامه ریزی و آموزش ترکیبی آغاز شد بدین منظور 25 نفر در داخل و خارج از دانشگاه استفاده شد و در ادامه به بررسی مقالات، منابع و اسناد به ترتیب کل مطالعات مرتبط با کلید واژه ها شامل 89 مورد بدست آمد، پس از بررسی منابع 35 اثر نامرتبط حذف گردید، بنابر این در این پژوهش 54 منبع جهت بررسی انتخاب شد. پس از گردآوری داده ها، یافته ها و نتایج پژوهش ها به تفکیک استخراج و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نتایج جهت پاسخگویی به سؤالات پژوهش در رابطه با الگوی مطلوب آموزش ترکیبی در دانشگاه پیام نور به شرح ذیل بدست آمد که شامل 6 مؤلفه و 37 شاخص می باشد که به ترتیب شامل عناصر آموزش ترکیبی 5 شاخص، ویژگی ها 7 شاخص، کیفیت 6 شاخص، نکات قوت 6 شاخص، موانع و چالش 7 شاخص، شرایط عملیاتی 6 شاخص تعیین گردید. فلذا استفاده از مدل ارائه شده در بهبود و اثر بخشی آموزش و یادگیری در دانشگاه پیام نور مؤثر خواهد بود.

مقدمه: فرهنگ حاکم بر هر سازمان، شکل دهنده شخصیت سازمانیآن است ، لذا می توان سازمان ها را برحسب نوع فرهنگ شان شناسایی کرد . فرهنگ منسجم و متناسب با اهداف و مأموریت های سازمانی موجب افزایش کارایی و اثربخشی سازمان می شود . ازاین رو، این مطالعه در صدد شناسایی فرهنگ سازمانی جمعیت هلال احمر برآمده است . روش: این تحقیق کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع پیمایشی است . جامعه آماری، تمامی کارشناسان ستاد مرکزی جمعیت هلال احمر (250 نفر) می باشند . حجم جمعیت نمونه 148 نفر برآورد گردید که پس از توزیع پرسشنامه ها، 130 پرسشنامه تکمیل و جمع آوری شد . روش نمونه گیری از نوع تصادفی ساده بود و ابزار اصلی تحقیق از پرسشنامه استاندارد مدل کامرون و کوئین (2006) استفاده گردید . روایی محتوایی آن با استفاده از نظر خبرگان و کارشناسان تأیید شد . ضریب پایایی معادل 89/0 به دست آمد . برای تحلیل داده ها از آمارتوصیفی و آزمون های کولموگروف اسمیرنوف، لون، مقایسه میانگین ها، تحلیل واریانس یک طرفه و توکی استفاده شده است . یافته ها: یافته ها نشان داد که فرهنگ بازاری (رقابتی) بالاترین نمره میانگین (78/2) را به دست آورد . نتایج آزمون t زوجی یا وابسته (317/16) در سطح خطای 05/0 بیانگر تفاوت بین وضع موجود و مطلوب فرهنگ سازمانی است . مقایسه میانگین ها نیز نشان داد سطح معنا داری F برای جنسیت 904/0sig=، تحصیلات 678/0 sig=، سابقه کار 147/0 sig= و وضعیت استخدامی001/0= sig) بود که بیانگر تفاوت معنا دار میان میانگین فرهنگ سازمانی با وضعیت استخدامی کارکنان می باشد. نتیجه گیری : با توجه به نتایج، بین وضع موجود و مطلوب فرهنگ سازمانی تفاوت معنا دار مشاهده شده است . همچنین به ترتیب اولویت، فرهنگ رقابتی، فرهنگ سلسله مراتبی، فرهنگ گروهی و فرهنگ ویژه سالاری حاکم بر ستاد مرکزی جمعیت بوده است . به علاوه، برای تعیین وضعیت موجود فرهنگ سازمانی بخش های دیگر جمعیت نیاز به تحقیق های دیگری می باشد .

مقدمه: با توجه به هم زمان بودن آموزش و درمان در بیمارستان های آموزشی و تاثیرپذیری از یکدیگر و اهمیت نقش درمانی و آموزشی دستیاران در بیمارستان های آموزشی، کیفیت آموزش دستیاران تخصصی تحت تاثیر این طرح قرار گرفته است. هدف از این مطالعه شناسایی و تبیین عوامل تاثیرگذار بر کیفیت آموزش دستیاری تخصصی در اجرای طرح تحول سلامت است. روش ها: مطالعه کیفی حاضر با رویکرد تحلیل محتوا در بهار 1398 بر روی 24 نفر از مدیران، استادان و دستیاران دانشگاه علوم پزشکی مشهد به روش نمونه گیری هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری و با رعایت محرمانه بودن اطلاعات انجام شد. داده ها به روش مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری، و با نرم افزار MAXQDA10 سازماندهی و مقوله بندی و تحلیل شد. یافته ها: داده ها در سه محور اصلی بارِ درمانی، آموزش بالینی، نظارت بر فرآیند و 9 محور فرعی اولویت درمان بر آموزش، افزایش تعداد بیماران، اخلاق حرفه ای(خطای پزشکی، رضایتمندی)، مهارت دستیاران، آموزش استاد به دستیار، آموزش تئوری، ضعف مدیریت و کارشناسی طرح، عدم تفکیک صحیح بودجه و زمان آموزش و درمان و پژوهش، ضعف تخصیص منابع و امکانات استخراج شدند. نتیجه گیری: یافته ها پژوهش نشان داد در اجرای طرح تحول نظام سلامت، کیفیت آموزش پزشکی تخصصی در سه بعد بارِ درمانی، آموزش بالینی، نظارت بر فرآیند از این طرح تاثیر پذیرفته است. با توجه به این ابعاد، لزوم توجه به بحث آموزش پزشکیِ دستیاران تخصصی در بیمارستان های آموزشی در مراحل بعدی اجرای این طرح و یا طرح هایی از این قبیل، ضروری است. واژگان کلیدی: طرح تحول نظام سلامت، کیفیت آموزش دستیاری، دستیار

ناهمگونی جمعیت دانشجویی در مقطع تحصیلات تکمیلی، تنوع انگیزه های آن ها و دوره های متنوعی که توسط دانشگاه ها ارائه می شوند، نیاز به فهم علت وجودی تحصیلات تکمیلی را برای تضمین کیفیت و موفقیت این دوره ها افزایش می دهد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل رسالت های تحصیلات تکمیلی انجام شد. در این پژوهش از روش تحقیق مرور سیستماتیک و رویکرد تحلیل محتوای کیفی برای تحلیل داده ها استفاده شد. جامعه آماری، اسناد مرتبط با حوزه آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی هستند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند در دسترس و با مراجعه به کتاب ها، مقاله ها و وب سایت دانشگاه ها به جمع آوری شواهد متنی مربوط به سوال پژوهش تا رسیدن به اشباع نظری اقدام شد. فرایند تجزیه و تحلیل داده های کیفی در سه مرحله انجام شد. یافته های پژوهش نشان دادند که در بخش تحصیلات تکمیلی، رسالت های آموزشی شامل پرورش متفکرانی منتقد، توانمندسازی افراد، ارائه رشته ها و تخصص های متمایز و سازگار با تنوع در حال رشد، پیشتازی در ترویج، کاربرد و ارتقای دانش و تشکیل جامعه ای پویا و متنوع از دانشجویان و استادان؛ رسالت های پژوهشی شامل ابداع و توسعه مرزهای دانش، پیوند میان نظریه و عمل و فراهم کردن موتور اصلی برای نوآوری؛ و رسالت های خدماتی شامل تقویت و غنی سازی فضای علمی، بهبود کیفیت زندگی، ارائه تحصیلات تکمیلی با کیفیت، مشارکت فعال در جامعه و شناسایی و جذب دانشجویان آینده دار هستند. لذا چنانچه سیاستگذاران، برنامه ریزان و مدیران دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی علاقه مند به بهبود و ارتقای مقاطع تحصیلات تکمیلی خود هستند لازم است بر روی این عوامل توجه و تأکید درست داشته باشند.

در سال های اخیر، بهبود وضعیت علمی و آموزشی و قرار گرفتن در بین دانشگاه های ممتاز، هدف بسیاری از مدیران دانشگاهی در سراسر جهان بوده است. صاحب نظران معتقدند که اعضای هیئت علمی باکیفیت و شایسته عنصری کلیدی و مهم جهت دستیابی به دانشگاه کلاس جهانی می باشند. این تحقیق به منظور پوشش دادن این خلأ علمی در کشور، به ارائه الگوی شایستگی های اعضای هیئت علمی دانشگاه کلاس جهانی پرداخته است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، پژوهش کیفی از نوع تحلیل مضمون است. جامعه آماری پژوهش، منابع مرتبط با دانشگاه کلاس جهانی و به ویژه شایستگی های اعضای هیئت علمی در دانشگاه کلاس جهانی بود. پس از بررسی منابع استخراج شده از پایگاه های داده، 84 منبع به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش کدگذاری و تحلیل مضمون استفاده شد و به منظور اعتباربخشی داده ها، از روش کینگ و هاروکس استفاده شد. پس از تحلیل داده ها، در مجموع 96 مضمون پایه و 13 مضمون سازمان دهنده ذیل سه مضمون فراگیر شامل: «علمی-حرفه ای»، «اجتماعی-فرهنگی» و «زمینه ای» شناسایی شدند.

این مطالعه با هدف بررسی مدل ساختاری و روابط علّی بین سبک رهبری، بدبینی سازمانی و جهت گیری نسبت به تغییر انجام شده است. جامعه آماری پژوهش 460 نفر از معلمان مقطع ابتدایی شهر گناباد، در سال تحصیلی 94-1393 بودند که از بین آنان 210 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه های «بدبینی سازمانی»، «جهت گیری نسبت به تغییر» و «سبک رهبری» جمع آوری و فرضیه ها با استفاده از ضریب همبستگی و معادلات ساختاری آزمون شد. یافته ها نشان داد که بین بدبینی سازمانی و جهت گیری نسبت به تغییر، همبستگی نسبتاً بالا اما منفی وجود دارد. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که بدبینی سازمانی بر جهت گیری معلمان به سمت تغییر اثر منفی دارد؛ اما سبک رهبری بر بدبینی سازمانی و تمایل به تغییر معلمان، اثر معناداری ندارد. مدل علّی طراحی شده در پژوهش براساس الگوی معادلات ساختاری برازش شد. نتایج نشان داد این مدل دارای برازش بسیار خوبی است.

حقوق شهروندی به عنوان یکی از مهمترین مؤلفه های حقوق فردی، قادر است که نقش تعیین کننده ای در احساس عدالت اجتماعی و در نهایت توسعه سیاسی داشته باشد. بنابراین هدف  پژوهش ارایه الگوی حقوق شهروندی درسازمان های دولتی ایران است. پژوهش از نظرهدف توسعه ای بوده که با استفاده از روش ترکیبی اکتشافی بصورت کیفی و کمی انجام گرفت، جامعه آماری پژوهش در مرحله کیفی خبرگان فعال حقوق شهروندی بود.12 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شد. در مرحله کمی جامعه مدیران و کارکنان استانداری چهارمحال و بختیاری به تعداد 200 نفر بودند. حجم نمونه  132 نفر با فرمول کوکران تعیین گردید. بخش کیفی از روش داده بنیاد با کمک مصاحبه و بخش کمی برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید. روایی پرسشنامه به صورت صوری، همگرا و محتوایی و پایایی پرسشنامه به کمک ضریب آلفایتأیید شد. برای تحلیل داده های  کمی از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. بر اساس نتایج کدگذاری باز و محوری، عوامل علی شامل کیفیت زندگی کاری کارکنان، داشتن آزادی بیان، پاسخگویی و مسئولیت پذیری، فرهنگ سازمانی، اسناد و قوانین بالادستی و عوامل زمینه ای شامل آموزش و توسعه، تیم سازی، الزامات فرهنگی- اجتماعی، الزامات قانونی، توان اجرایی، زیرساخت فناوری. عوامل مداخله گر چالش های مدیریتی، چالش های سازمانی، موانع قانونی، سیاستی-حاکمیتی بودند. راهبردها شامل کشف استعداد، تفکرگرایی، خودباوری، رسانه های جدید، شبکه سازی، پیامدها شامل مسئولیت پذیری، انسجام گرایی، افق بلند، حفظ کرامت، عزت نفس و ارزش های انسانی بودند. ابعاد حقوق شهروندی شامل سلامتی، آزادی اندیشه، عدالت، حق آموزش و رفع تبعیض بود. براساس آزمون معادلات ساختاری مدل تأیید گردید.

به دلیل نقش و اهمیت دانشگاه در نظام آموزشی و تأثیر آن در فرهنگ جامعه، شناسایی مدل های مربوط به فرهنگ در دانشگاه اهمیت زیادی پیدا می کند. دانشگاه با سایر سازمان ها متفاوت می باشد، ازین رو نمی توان فرهنگ دانشگاهی را با فرهنگ سازمانی یکسان در نظر گرفت و نیاز به بازتعریف و ارائه مدل های مربوط به آن به طور خاص وجود دارد. مقاله حاضر با مرور نظام مند مطالعات گذشته و به روش فراترکیب، با هدف شناسایی ابعاد، مولفه ها و ارائه مدل جامعی از فرهنگ دانشگاهی انجام گرفته است. نمونه اولیه پژوهش شامل 419 مطالعه مرتبط بوده است، که از پایگاه های اطلاعاتی در بازه زمانی 1375تا 1399 شمسی و1930 تا 2020 میلادی استخراج و پس از غربالگری تحقیقات 357 منبع حذف و 62 مطالعه باقی ماند که نتایج آنها با یکدیگر تلفیق گردید. یافته های تحقیق بیانگر آن است که مدل دارای 30 مؤلفه در 5 بعد: فرهنگ یادگیری، فرهنگ دانشجویی، فرهنگ حرفه ای دانشگاه، مصنوعات ونمادهای فرهنگ دانشگاهی و بعد اجتماعی است. آشنایی با این مدل امکان ارزیابی فرهنگی در دانشگاه و امکان شناسایی شکاف بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب را فراهم می کند که این امر می تواند به متخصصان حوزه آموزش عالی جهت سیاستگذاری و برنامه ریزی کمک نماید.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف شناسایی ماموریت ها و اهداف، محتوا، ابزارها و کارکردهای مراکز بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه های کلاس جهانی صورت گرفت. روش ها: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش مقایسه تطبیقی و تحلیل محتوا انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از سایت رتبه بندی تایمز 2020 و سایت های مراکز بالندگی در دانشگاه های کلاس جهانی که رتبه زیر 100 داشتند استفاده شد. در این پژوهش 40 مرکز بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه های کلاس جهانی به صورت هدفمند انتخاب شدند. داده های حاصل از این پژوهش با استفاده از نرم افزار NVIVO 12pro کدگذاری و تحلیل محتوا گردید. نتایج: مقولات بدست آمده اصلی در 4 محور ماموریت ها و اهداف، محتوا، ابزار و کارکردها و در دو بعد بالندگی و توسعه دانشگاه و بالندگی هیئت علمی دسته بندی شد. نتایج این پژوهش در مقولات مذکور؛ ایجاد شبکه های همکاری با اعضای هیئت علمی و مراکز آکادمیک مرتبط و استفاده از روش های جدید تدریس و ارزیابی با رویکردها و ابزارهای تعاملی ، جهت ارتقا یاددهی و یادگیری را به همراه زیرمقولات مرتبط با آنها ،جهت استفاده مدیران استراتژیک در دانشگاه ها ارائه می دهد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف شناسایی ماموریت ها و اهداف، محتوا، ابزارها و کارکردهای مراکز بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه های کلاس جهانی صورت گرفت. روش ها: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش مقایسه تطبیقی و تحلیل محتوا انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از سایت رتبه بندی تایمز 2020 و سایت های مراکز بالندگی در دانشگاه های کلاس جهانی که رتبه زیر 100 داشتند استفاده شد. در این پژوهش 40 مرکز بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه های کلاس جهانی به صورت هدفمند انتخاب شدند. داده های حاصل از این پژوهش با استفاده از نرم افزار NVIVO 12pro کدگذاری و تحلیل محتوا گردید. نتایج: مقولات بدست آمده اصلی در 4 محور ماموریت ها و اهداف، محتوا، ابزار و کارکردها و در دو بعد بالندگی و توسعه دانشگاه و بالندگی هیئت علمی دسته بندی شد. نتایج این پژوهش در مقولات مذکور؛ ایجاد شبکه های همکاری با اعضای هیئت علمی و مراکز آکادمیک مرتبط و استفاده از روش های جدید تدریس و ارزیابی با رویکردها و ابزارهای تعاملی ، جهت ارتقا یاددهی و یادگیری را به همراه زیرمقولات مرتبط با آنها ،جهت استفاده مدیران استراتژیک در دانشگاه ها ارائه می دهد.

هدف این پژوهش، شناسایی و اعتبارسنجی پیشایندها و پیامدهای رهبری آموزشی بینش مند و شناسایی و رتبه بندی مهم ترین موانع اجرای این شیوه رهبری در مدارس ابتدایی شهر مشهد با روش آمیخته بود. مشارکت کنندگان بخش کیفی 23 نفر از استادان دانشگاه ها و مدیران مدارس و جامعه آماری بخش کمّی نیز 251 نفر از مدیران مدارس ابتدایی شهر مشهد در سال تحصیلی 99-98 بودند. ابزار پژوهش بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و بخش کمّی، پرسشنامه محقق ساخته از یافته های بخش کیفی بود. روایی صوری و محتوایی بخش کیفی با استفاده از ضریب CVR و پایایی با استفاده از توافق بین دو کدگذار و کنترل اعضا تأیید شد. پرسشنامه نهایی با روایی همگرای بالای 5/0 و پایایی ترکیبی بالای 7/0 اجرا و با تحلیل عامل تأییدی اعتبارسنجی شد. تحلیل داده های کیفی با استفاده از روش کدگذاری و داده های کمّی با استفاده از تحلیل عامل تأییدی صورت گرفت. بر اساس نتایج، پیشایندها با 5 بعد (تمرکززدایی، شایسته گزینی، فرهنگ سازی اجتماعی، توانمندسازی منابع انسانی و معرفت به ارزش های دینی و مبانی تعلیم و تربیت) و 22 نشانگر و پیامدها با 4 بعد (محیط آموزشی هدایتگر، رضایتمندی و تعلق سازمانی، دستیابی به حیات طیبه، و عملیاتی شدن سند تحول بنیادین) و 21 نشانگر به دست آمد. در ارتباط با موانع، نظام متمرکز، بالا بودن حجم اهداف بخشنامه ها و دستورالعمل ها و آماده نبودن زیرساخت ها برای اجرای طرح ها و اهداف بلندمدت در مدارس به ترتیب دارای بالاترین رتبه ها بودند.

مدرسه اجتماعی، مفهومی از مدرسه به عنوان یک مرکز در دسترس برای استفاده همه سازمان های اجتماعی و گروه های شهروند، در هفت روز هفته، دوازده ماه سال و همه زمان هاست. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل رهبری مدرسه اجتماعی در مقطع ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش، کیفی و از تکنیک تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه مقاله ها، کتب، گزارش ها و پایان نامه ها به تعداد 150 سند بوده است که از این میان 77 سند تحلیل شد که به موضوع پژوهش مرتبط تر بود. به منظور تحلیل داده ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. این پژوهش، برای محاسبه پایایی از ضریب کاپای کوهن و برای اعتبارسنجی مدل، از معیارهای ده گانه اشتراوس و کوربین بهره برده است. طبق نتایج پژوهش برای رهبری مدرسه اجتماعی، سه مقوله اصلی، 17زیرمقوله و 112 کد باز شناسایی شد. سه نقش اصلی رهبری مدرسه اجتماعی به عنوان، رهبری درون مدرسه، اجتماع و میانجی شناسایی شده است. براساس یافته های پژوهش، رهبر مدرسه اجتماعی با داشتن مهارت های ارتباطی و تشریک مساعی، ساختار تصمیم گیری را به سوی یک رهبری جمعی و تیمی تغییر می دهد؛ همچنین برای به ارمغان آوردن یک استراتژی موفق مدرسه اجتماعی، نیاز به تغییر در ساختارها، شیوه ها و مشارکت های موجود در مدرسه و درنتیجه تغییر در رهبری سنتی آن است؛ زیرا انتظارات از مدارس و مدیران مدرسه در حال تغییر است.    

زمینه و هدف: یکی از دغدغه های اصلی مدیران سازمان ها در هزاره سوم بهروزی سازمانی است. دانشگاه ها از یک سو سازمان محسوب شده اند و از سویی تأثیر شگرفی در حیات اجتماعی بشر امروز داشته اند. مطالعه حاضر در زمینه مدیریت و هدف اصلی آن تبیین پدیده بهروزی سازمانی در دانشگاه فرهنگیان و بیان ابعاد آن بوده است. این پژوهش براساس تجربه حرفه ای مسئولان واحدهای این دانشگاه به منظور ایجاد یک چهارچوب مفهومی، بومی سازی شده است. مواد و روش: روش پژوهشگر در این بخش از پژوهش، روش کیفی با استفاده از راهبرد پدیدارنگاری بوده است. مشارکت کنندگان شامل 32 نفر از مسئولان زن و مرد از میان روسا و معاونان واحدهای این دانشگاه بوده اند که از طریق نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شده اند. داده ها با استفاده از مصاحبه جمع آوری شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که در وضعیت موجود، مقوله های بهروزی سازمانی در ابعاد عینی و ذهنی و نیز روانی، فیزیکی، مالی و اجتماعی و در این دانشگاه مورد توجه جدی قرار نگرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در مقایسه با سایر پژوهش ها، باید بعد مدیریت را به ابعاد بهروزی سازمانی افزود و همچنین از منظر عناصر اصلی دانشگاه (هیئت علمی، کارکنان و دانشجویان)، بعد روانی نسبت به سایر ابعاد، اولویت اساسی داشته است.

الگوی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت ( EFQM ) به عنوان اساسی ترین الگوی خودارزیابی، به سرعت در بخش های آموزشی ظهور و رواج پیدا کرد. این الگو به عنوان ابزار بهبود کیفیت در مؤسّسات آموزشی به کار می رود. این پژوهش، با هدف خود ارزیابی مرکز تربیت مربی کرج بر اساس این الگودر حوزه توانمندسازها انجام شده است. جامعه آماری مدیران، معاونین، مدرسان و مربیان بازآموز و سایر کارکنان مرکز تربیت مربی بودند که با روش نمونه گیری سرشماری کامل انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته با توجه به الگوی تعالی سازمانی، استفاده شد. یافته ها و نتایج، حاکی از این است که اگرچه همه معیارهای حوزه توانمندسازها (رهبری، خط مشی و استراتژی، کارکنان، مشارکت و منابع، و فرآیندها و نتایج) در سطح نسبتاً مطلوب برآورد شده است، اما معیارهای مدیریت امور کارکنان و مدیریت منابع و مشارکت ها پایین تر از حد متوسط هستند. در نهایت، مجموع امتیاز مرکز تربیت مربی از 500 امتیاز حوزه توانمندسازها برابر17/252 بود که در سطح متوسط برآورد شده است.

امروزه زندگی انسانی به انواع سازمان های گوناگون گره خورده است. تحقق آسایش و رفاه در زندگی منوط به عملکرد صحیح سازمان ها است. یکی ازموانع اساسی در تحقق این امر، رشد فزاینده فساد اداری است. مسلماً ایجاد سازمان اخلاقی می تواند به رفع این معضل کمک شایانی کند. از آن جاکه یکی از اهداف اساسی بعثت پیامبر اسلام (ص) تکمیل مکارم اخلاق در بین امت بوده و آیات فراوانی با مضامین اخلاقی وجود دارد، بر آن شدیم تا الگوی اخلاق سازمانی مبتنی بر آیات منتخب قرآن کریم را طراحی کنیم. این مطالعه به روش تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرائی بر روی آیات شش سوره مائده، یوسف، نور، إسراء، احزاب، و حجرات صورت گرفت. نتایج مطالعه نشان می دهد تمرکز بر ویژگی های فردی (پایداری، شجاعت و تدبیر)، هنجارهای اجتماعی( مشورت، قدرشناسی)، و خط مشی سازمانی(آموزش، حمایت سازمانی، اجرای عدالت، برنامه ریزی، شایسته سالاری، نظارت) می تواند باعث آثار مثبت فردی(بلوغ اقتصادی، مسئولیت پذیری، تقوا، اعتماد به نفس) و اجتماعی(معاشرت صحیح، همکاری و تعامل، امنیت) شود. بدین ترتیب توجه به مقولات این الگو می تواند اثرمثبتی بر کاهش فساد اداری در سازمان ها داشته باشد. به محققین علاقه مند در این حوزه پیشنهاد می شود این الگو را در سازمان ها اجرا کنند و نتایج پیاده سازی آن را با روش های کمّی بسنجند.