محسن آقایی

داده های ارشد با تحکیم، استانداردسازی و تطبیق عناصر مشترک داده ها موجب دستیابی به یک نمایش پایدارتر از سامانه ها در کل سازمان می شوند و حکمرانی داده های ارشد رویکردی سازمان یافته به نظارت، پایش و واپایش مدیریت داده های ارشد دارد و یکی از مهم ترین اهداف کلیدی آن کیفیت بالای داده ها است و این در حالی است که بروز تغییرات و تحولات در سیستم ها و افزایش قدرت فنّاوری، فشار روزافزونی را جهت اعمال حکمرانی بر داده های مربوطه به سیاست گذاران، ارائه دهندگان خدمات تحمیل می کند؛ تحقیق توصیفی - تحلیلی حاضر با شناسایی و طبقه بندی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات به تحلیل راهبردهای (SWOT) الزامات دستیابی به تحول اثرگذار، ماندگار و پایدار حکمرانی داده ها با استفاده از تجزیه وتحلیل داده ها توسط مدل ترکیبی SWOT-AHP و امتیازدهی هرکدام از آن ها و اولویت بندی میان شاخص ها می پردازد. جامعه آماری تحقیق ۴۲ نفر از خبرگان، مدیران، کارشناسان فناوری اطلاعات حوزه سایبری، فناوری اطلاعات و مدیریت راهبردی تشکیل داده اند که به عنوان نمونه انتخاب شده است. امتیازدهی شاخص ها از طریق طیف ۹ درجه ساعتی انجام گرفت. پس از مشخص شدن امتیاز نهایی تمامی شاخص های فرصت ها و تهدیدات، نقاط قوت و ضعف به صورت زوجی با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد مهم ترین زیر معیار تأثیر وجود توانمندی های فنی، مدیریتی و ... برای برنامه ریزی و سیاستگذاری حکمرانی داده های ارشد (S1) با وزن ۰٫۲۴۳ بیشتر از سایر شاخص ها است. همچنین نتایج نشان داد که گروه ضعف با وزن 0.314، گروه قوت با وزن 0.264، گروه تهدید با وزن ۰٫۲۴۱ و گروه فرصت با وزن ۰٫۱۸۱ به ترتیب رتبه اول الی چهارم را به خود اختصاص داده اند.

شناخت صحیح و ورود به موقع در عرصه های نوین دفاعی، همواره یکی از دغدغه های طراحان و بازیگران حوزه جنگ های سایبری است. ارزیابی قدرت سایبری و شناخت نقاط ضعف و آسیب پذیری ها به منظور پیشگیری از غافلگیری در عرصه جنگ های آینده از اهمیت بسزایی برخوردار است. در پژوهش حاضر، با نگاهی جامع و آینده نگرانه، ابعاد و مؤلفه های قدرت سایبری در بُعد پدافند سایبری نیروهای مسلح مطالعه و سناریوهایی برای ارزیابی قدرت سایبری نیروهای مسلح، ارائه گردید. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی قدرت سایبری نیروهای مسلح در بُعد پدافند سایبری است. جامعه آماری شامل 20 نفر از خبرگان حوزه سایبر نیروهای مسلح است. نوع پژوهش، کاربردی است. روش پژوهش با استفاده از رویکرد آینده پژوهی و مبتنی بر روش سناریو، انجام شده است. نتیجه آنکه رویکرد پدافند سایبری دارای مؤلفه های چهار گانه شامل: بستر پدافندی، دیپلماسی سایبری، عامل انسانی و افزارها است. همچنین، مؤلفه عامل انسانی، از اولویت بالاتری نسبت به سایر مؤلفه ها برخوردار است. پیشنهاد می شود، معاونت فاوای نیروهای مسلح، نسبت به ارزیابی قدرت سایبری با تأکید بر بعد آفند سایبری و در قالب پژوهشی مجزا، اقدام نماید.

از جمله روش های مقابله با تهدیدات سایبری، فراهم نمودن زمینه ایجاد بازدارندگی سایبری است. در پژوهش حاضر، ابعاد و مؤلفه های قدرت سایبری در حوزه بعد بازدارندگی سایبری نیروهای مسلح مطالعه گردید. هدف از این پژوهش، ارائه مدل مفهومی ارزیابی قدرت سایبری نیروهای مسلح با تأکید بر بعد بازدارندگی سایبری است. جامعه آماری، متخصصان حوزه  سایبر بوده که با رعایت ملاحظات امنیتی متشکل از 200 نفر و حجم نمونه شامل 132 نفر است. نوع پژوهش، کاربردی است. روش پژوهش، در مرحله اول به علت شناخت ابعاد و مؤلفه های مدل مفهومی، اکتشافی است و در مرحله دوم به علت انجام تحلیل های آماری، تحلیلی است. روش گردآوری داده ها، میدانی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه است. از روش تحلیل آماری، تی- تک نمونه ای استفاده شده است. نتیجه آنکه مدل مفهومی دارای مؤلفه های پنج گانه: پشیمان کنندگی دشمن، استمرار عملیات، پاسخ به تهاجم، استحکام سازی و بازیابی است. همچنین، مؤلفه استمرار عملیات، از اولویت بالاتری نسبت به سایر مؤلفه ها برخوردار است. استفاده از نتیجه این تحقیق به وسیله معاونت فاوا می تواند برای شناسایی و اولویت بندی سرمایه های سایبری نیروهای مسلح به منظور ایجاد زمینه بازدارندگی سایبری در مقابل تهدیدات، مفید باشد.