سعید شفیعی

توزیع نامناسب درآمد و به دنبال آن فقر، موضوعی است که امروزه اقتصاددانان بیش از ثروت، نگران آن هستند.امروزه اهمیت توزیع درآمد در جامعه به حدی است که تقریبا تمامی اقتصاددانان یکی از اهداف و وظایف عمده دولت را توزیع درآمد ذکر می کنند. این تحقیق به دنبال بررسی تاثیرات سیاست های پولی بر توزیع درآمد در ایران است. نتایج تحقیق با استفاده از یک الگوی خودتوضیح برداری VAR نشان می دهد که تاثیر سیاست پولی بر توزیع درآمد در ایران در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت متفاوت است. افزایش حجم پول به عنوان معیار سیاست پولی، بلافاصله موجب افزایش نابرابری درآمدی نمی شود، بلکه از سال دوم به بعد اثرات تشدید کننده نابرابری سیاست انبساطی پولی آغاز می شود و در دوره های بعد تداوم می یابد.

فراگیر شدن رایانه ها و برنامه های نرم افزاری، در پژوهشها و مطالعات دینی نیز، تحول بزرگی پدید آورد. برای اولین بار، این استاد عبدالرزاق نوفل (ت 1984) بود که واژه«اعجاز» را در زمینه تناسب اعداد در قرآن به کار برد و در کتاب الاسلام دین و دنیا چنین آورد که دو واژه دین و دنیا در قرآن به تعداد برابر به کار رفته اند؛ اما پر سر و صداترین پژوهشها را دکتر محمدرشاد خلیفه، شیمیدان مصری مقیم آمریکا (ت 1990) انجام داد و با استفاده از رایانه، مدت 4 سال به پژوهش درباره کلمات قرآن پرداخت. بر این نظریه، در هر دو قسم صغروی و کبروی، اشکالات بسیاری وارد است؛ اشکالاتی که مختص عدد خاصی مانند عدد 19 نیست و مربوط به همه اعداد است؛ زیرا هر فرد یا گروهی، بسته به علاقه خود می تواند عددی مثل 5 و 6و 7 و 12 و... را معیار قرار دهد و به نتایجی دست یابد؛ بنابراین اطلاق اعجاز برای این نظریه، صحیح به نظر نمی رسد و تنها می توان آن را شگفتی در تناسب اعداد نامید. باید افزود که انتظار اعجاز عددی از قرآن، توقعی نابجاست و نمی توان پذیرفت که خدای متعال با بندگان خود از طریقی عوام فریبانه سخن گفته باشد. اعجاز قرآن در نگاه نخست و برای اعراب جاهلی صدر اسلام و مردمان هنرجوی دورانهای بعد، در زیبایی های شگفت آور ظاهری و تاثیرگذار آن، اعم از بلاغت و هماهنگی های صوتی و عددی و... است؛ و در نگاه عمیق و موشکافانه، معارف و دانشهای والای الهی آن.

در محیط به سرعت در حال تغییر امروز، شناخت و ارزیابی فرهنگ به عنوان بستر ایجاد تغییرات سازمانی، نقشی کلیدی در موفقیت سازمان ها بازی می کند. از میان مدل های مختلفی که تاکنون برای شناخت و ارزیابی فرهنگ سازمانی ارائه شده است. مدل کامرون و کویین با توجه به ویژگی های آن، نظیر جامع بودن معیارها، جدید و پرکاربرد بودن، امکان ترسیم و تحلیل گرافیکی نتایج و نیز تعیین نوع فرهنگ جاری و مطلوب حاکم بر سازمان، به عنوان الگوی نظری این پژوهش انتخاب شده است. «ابزار ارزیابی فرهنگ سازمانی «OCAI به عنوان یکی از روش های مطرح مبتنی بر مدل کامرون و کویین، کاربرد گسترده ای در ارزیابی و شناخت فرهنگ سازمانی داشته است. به منظور مرتفع نمودن محدودیت های موحود در «ابزار ارزیابی فرهنگ سازمانی» و نیز بهره گیری از توانمندی تئوری سیستم های خاکستری در ارزیابی و تحلیل معیارهای کیفی در شرایط عدم قطعیت، هدف اصلی این پژوهش، معرفی و ارائه ابزار ترکیبی جدید با عنوان «ابزار خاکستری ارزیابی فرهنگ سازمانی GOCAI» است که گام به گام ارائه و روابط ریاضی آن تشریح شده است. علاوه بر آن، ابزار خاکستری ارزیابی فرهنگ سازمانی برای شناخت و ارزیابی فرهنگ جاری و مطلوب معاونت مهندسی ساختار و بهره وری شرکت ملی نفت ایران و به کار گرفته شده و نتایج آن ارائه گردیده است.

ایگناتس گلدتسیهر، از مشهورترین خاورشناسان غربی، معتقد است که روش مسلمانان در نقد روایات عمدتاً محدود به نقد إسناد حدیث بود و داوری درباره ارزش محتوای روایات نیز به صحت إسناد بستگی داشت. پس از گلدتسیهر نیز، برخی از خاورشناسان به نتایجی مشابه دست یافتند و نظریات او را تأیید کردند. محققان مسلمان در نقد این نظریات، قواعدی را ذکر کرده اند که دالّ بر نقد متن است و معتقدند که محدثان اهل سنت از قرن اول در کنار نقد و بررسی اسناد روایات، به نقد متن نیز توجه داشتند. در این مقاله، دیدگاه گلدتسیهر، منتقدان مسلمان و نیز دیدگاه جاناتان براون، از محققان مسلمان معاصر در غرب، در این مبحث بررسی شده و نکات قوت و ضعف آن ها نشان داده شده است. براون معتقد است که نقد متن تا قرن چهارم به شکل پنهان و در لفافه نقد سند انجام می شد و پس از تألیف منابع اصلی حدیث و از قرن پنجم و ششم بود که برخی علما به نقد متنی صریح روی آوردند. با این حال، به نظر می رسد که نقد متن حدیث در میان برخی محدثان قدیم نیز صراحتاً رایج بوده و نیازی به پنهان کردن آن نمی دیدند. در پایان مقاله، جهت تکمیل و تأیید بحث، به نمونه هایی از روایات اشاره شده و نتایج یک پژوهش نو در جهان غرب درباره مبحثی تاریخی در صحیح بخاری و صحیح مسلم، که به روش نقد متن انجام شده، گزارش شده است.

تاریخ گذاری حدیث یعنی تعیین تقریبیِ زمان، مکان، پدیدآورنده و سیر تغییرات یک روایت در بستر تاریخ. دانشمندان غربی اغلب به جنبه تاریخی حدیث توجه دارند و آن را منبعی برای بازسازی تاریخ اسلام به شمار می آورند، یعنی تاریخ وقایع، تاریخ فقه، تاریخ عقاید و سازمان های دینی، تاریخ تفسیر قرآن و... . آنان در تحلیل متون و تاریخ گذاری احادیث اسلامی از روش «نقد تاریخی» بهره می گیرند که شاخه ای از نقد صوری است و فهم «جهان ورای متن» را از طریق کاوش در منابع متون کهن دنبال می کند. هدف اصلی نقد تاریخی نیز کشف معنای نخستین یا اصلی متن در بافت تاریخی اولیه آن است. در دهه هفتاد قرن بیستم میلادی، روش تحلیل صوری که ا ساساً در مطالعات کتب مقدس پدید آمده بود، به مطالعات اسلامی وارد شد. آلبرشت نُت و شاگردان مکتب او، نوعی از تحلیل صوری بر مبنای تغییرات متن را در پژوهش های خود به کار گرفتند که در آن، تغییرات روایات در سیر از راوی نخست تا گردآورنده روایت بررسی و بر این اساس، زمان تقریبی پیدایی روایت تعیین می گردد. این روش از تحلیل تاریخی روایات، پیشینه ای طولانی در تحقیقات منتقدان مسلمان نیز داشته و حدیث شناسان از قدیم به این موارد اشاره کرده اند. با این حال، توجه به این امور چندان در تعیین زمان صدور حدیث مؤثر نبوده و به شکل یک روش تحلیل سازمان یافته و روشمند درنیامده است. تحلیل سند متن براساس رهیافت آلبرشت نُت که با پژوهش های برخی شاگردان نُت، همچون شولر و موتسکی، تکامل یافته، شیوه ای درخور توجه برای تحلیل تاریخی متون و تاریخ گذاری آن هاست. از آنجا که بهترین روش برای ارزیابی یک فرضیه، سنجش آن از طریق نمونه های مستقل و بیرونی است، در این تحقیق روش مذکور بر نمونه ای از روایات آزموده شده است. این نمونه، روایت «علیکم بسنتی و سنه الخلفاء الراشدین» است که توسط عرباض بن ساریه نقل شده است.

"در عصر صادقین علیهماالسلام دست کم پنج شاخه فکری در میان شیعیان وجود داشت: 1. شیعه سیاسی و مردمی: تبری از خلفای پیش از امام علی علیه‏السلام و طبعا از عثمانیه، و انتظار بازگشت و تغییر اوضاع به نفع خاندان پیامبر که در عقاید رجعت و مهدویت ظهور می‏کرد، از معتقدات این شاخه از تشیع بود. 2. فقیهان معتدل: گروهی از برجسته‏ترین دانشمندان فقیه، همچون ابان بن تغلب، زراره و ابوبصیر که دیدگاهی معتدل و محتاط با قضایا داشتند. 3. متکلمان شیعه: افرادی همچون قیس ماصر، هشام بن حکم و مؤمن در این گروه جای می‏گیرند. 4. غالیان: افرادی نظیر مغیرة بن سعید، بیان بن سمعان، و مهم‏تر از همه، أبوالخطاب اسدی از جمله غالیان معروف می‏باشند که در این دوران فعالیت می‏کردند. 5. مفوّضه یا غلات درون گروهی: به باور این افراد، ائمه علیهم‏السلام تمام کارهایی را که باید خدا انجام دهد انجام می‏دهند، با این تفاوت که قدرت خدا اصلی است و قدرت آنها تبعی. "

بر اساس نظریه های اقتصادی، افزایش نااطمینانی سبب کاهش رشد مخارج مصرفی خانوارها می شود. هدف این تحقیق، مطالعه چگونگی تغییر مخارج مصرفی خانوارها در ایران در اثر افزایش نااطمینانی نسبت به هزینه های دولت است. برای این منظور، با استفاده از داده های سالانه 91-1357 ابتدا شاخصی برای سنجش نااطمینانی نسبت به هزینه های دولت معرفی شد و سپس اثرات این شاخص بر رفتار مصرفی خانوارها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که نااطمینانی نسبت به هزینه های دولت، اثر منفی و معنی داری بر رشد مخارج مصرفی خانوارها دارد. از طرف دیگر، اثرات افزایش نااطمینانی نسبت به هزینه های دولت بر مخارج مصرفی کالاهای بادوام نشان می دهد که بر خلاف نظریه های مرسوم اقتصادی، اثر نااطمینانی نسبت به هزینه های دولت بر رشد مخارج مصرفی کالاهای بادوام مثبت است. به عبارت دیگر، خانوارها در شرایط اقتصاد ایران در صورت افزایش نااطمینانی، با افزایش رشد مخارج مصرفی کالاهای با دوام خود مواجه می شوند. بنابراین، لازم است دولت با ایجاد شفافیت در سیاست های مالی خود، نااطمینانی خانوارها نسبت به این سیاست ها را تا حد ممکن کاهش دهند.

تفسیر تسنیم، پدیدآمده توسط آیت الله جوادی آملی، ازجمله تفاسیر اجتهادی قرآن در دوران معاصر محسوب می شود که به اقتفای تفسیر المیزان عمدتاً از روش قرآن به قرآن بهره گرفته است. نگارنده این تفسیر در مقام بیان معارف آیات کریمه، همت خود را مصروف تفسیری مستدل و روشمند از آیات کتاب الهی نموده و بر این پایه به آرای دیگر مفسران عنایت داشته و به نقد اندیشه های تفسیری آنان پرداخته است. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی -تحلیلی، با بررسی نمونه هایی از تفسیر تسنیم با محوریت روش نقد، نشان می دهد که آیت الله جوادی آملی، ضمن رعایت اخلاق، به نقدی هدفمند از طریق به کارگیری قواعد تفسیری مورد قبول طرفین و احیاناً نقد این قواعد در اندیشه تفسیری دیگر مفسران، اقدام کرده و با استدلالات عقلی و استنادات نقلی، مطابق با معیارهایی همچون: موافقت با دیگر آیات همسو، حجیت ظواهر، هماهنگی با سیاق آیات و مطابقت با عقل برهانی، نادرستی آرای برخی مفسران را تبیین نموده است. ایشان در تفسیر تسنیم با تحلیل نادرستی دلایل آن ها، برداشت های ناصواب آنان را نفی و مراد واقعی خداوند از آیات قرآن کریم را بیان می کند.

در مورد واژه «العالَمین» سؤالاتی وجود دارد که پاسخ های درخوری نیافته است؛ مثلاً اینکه چرا ماده ای از ریشه «عِلم» برای معنای «جهانیان» یا «جهان ها» به کار رفته است. لغویان مسلمان واژه «العالَمین» را عربی، و قرآن پژوهان غربی آن را عبری یا سریانی دانسته اند، اما هیچ کدام تفسیر روشنی برای معنای آن ارائه نکرده اند. روش این مطالعه ، تحلیل واژه براساس مؤلفه های معنایی است؛ نخست، «العالَمین» براساس مؤلفه های آن در فرهنگ های عربی و غیرعربی به مثابه معنا شناسی تاریخی (درزمانی) تحلیل شده و سپس این کار به عنوان معنا شناسی همزمانی در بافت قرآنی پیش رفته است. در پایان میان این دو روش مقایسه شده تا روشن شود آیا نتیجه تحلیل درزمانی درباره «العالَمین» با تحلیل همزمانی همخوانی دارد. براساس نتیجه تحقیق، واژه «العالَمین» در اصل با زبان های سبایی و فینیقی، و نیز עלם در آرامی و ܥܠܡ در سریانی ارتباط دارد و در زبان عربی به واژه «غُلام» نزدیک است. بهترین معنا برای واژه در بسیاری از آیات قرآن «انسان ها»، گاهی «جوان ها» (پسران)، و در برخی آیات «آفریدگان» است؛ اما افزودن مؤلفه مکانی و پدیدآمدن معنای «جهان» برداشتی متأخر از آیات قرآن است. همچنین، برخلاف دیدگاه برخی مستشرقان، این واژه ارتباطی با منابع یهودی یا مسیحی ندارد

در منابع اسلامی و به ویژه روایات شیعه، از منابعی موسوم به «صُحُف» منتسب به انبیای بنی اسرائیلی پیشین یاد شده است؛ آثاری که دربردارنده مباحثی همچون اخلاقیات و برخی مسائل اعتقادی و پیش گویی های انبیا از حوادثی است که در جامعه اسلامی رخ خواهد داد. در میان منابع غیر رسمی عهد قدیم نیز آثاری به پیامبران و اولیای بزرگ همچون آدم، خَنوخ، نوح، ابراهیم و موسی منتسب شده است. این پژوهش در پی این مسئله است که آیا روایات اسلامی در این مباحث با آثار یهودی ارتباطی دارند یا خیر؟ مجموعه «زدوپیگرافا» که عمدتاً از دو قرن پیش از میلاد تاریخ گزاری می شود، از حدود یکصد سال پیش نخست به برخی زبان های لاتین و سپس به عربی منتشر شده است. نتیجه تحقیق بیانگر بی ارتباط بودن محتوای روایات اسلامی با آثار بنی اسرائیلی است؛ اما برخی از مؤلفان مسلمان در نقل روایات و داستان ها، با الگو گرفتن از منابع عهد قدیم، داستان های پندآموزی را در قالب باورهای خود پرداخته و آنها را به انبیای پیشین منسوب کرده اند.

در نهج البلاغه الفاظ و تعبیرهایی به کار رفته است که معانی متأخر کلامی فلسفی دارد و با شرایط تاریخی قرن اول هجری همخوان نیست. برخی مؤلفان این ناهمخوانی را نپذیرفته اند و معتقدند که امام علی(ع) واضع این الفاظ و تعبیرها بوده است. گروهی دیگر کوشیده اند شواهد تاریخی بر وجود بافت تاریخی مناسب ارائه کنند اما آنچه مطرح می شود تنها امکان وجود چنین مباحثی را نشان می دهد نه اینکه شاهدی تاریخی در اثبات آن ارائه دهد. برخی دیگر سعی کرده اند نشان دهند که بخشی از موارد مشکوک، سخنانی از شخصیت های دینی متأخرتر، از جمله امامان شیعه از قرن دوم به بعد است. با این حال، در این روش نیز بافت تاریخی نصوص، بازسازی نشده و درباره آغاز بحث و تحولات آن سخنی به میان نیامده است. در مقاله حاضر تلاش بر این است که ریشه های تاریخی موضوع وجود و عدم در قرآن، روایات، منابع کلامی و فلسفی و مناظره های مسلمانان با پیروان دیگر ادیان در قرن های دوم و سوم هجری، بررسی و تحلیل شوند و پاسخ بهتری برای این مسئله بیان گردد.

هدف از پژوهش حاضر برسی رابطه بین عملکرد خانواده و انجام رفتارهای مهرورزانه دانش آموزان مقطع متوسطه می باشد. نمونه پژوهش شامل 150 نفر(100 پسر 50 دختر) از دانش آموزان دبیرستان های عشایری استان کهگیلویه و بویراحمد بود که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه سنجش کارایی خانواده و پرسشنامه انجام رفتارهای مهرورزانه استفاده شد نتایج نشان داد که کارایی خانواده پیش بینی کننده مناسبی برای انجام رفتارهای مهرورزانه است وبین این دو متغیر همبستگی معنی دار و مثبت به میزان(62 r=/ وجود دارد. همچنین بین خرده مقیاس های آزمون و نمره رفتار های مهرورزانه همبستگی مثبت ومعنی دار به میزان (731 / (r = ، ( 51 /= r ( ،57r =/ وجود دارد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارspss ویرایش5 /12 استفاده شد.

یکی از مباحثی که در تفسیر تاریخی قرآن مطرح می شود، شناخت مخاطبان این کتاب آسمانی است. در این زمینه، قرآن پژوهان غربی به مخاطبان مسیحی قرآن بیشتر پرداخته اند: آیا قرآن با فرقه یا گروه خاصی از مسیحیان گفتگو می کند؟ اگر چنین است، کدام فرقه؟ در مقاله حاضر، دیدگاه های تعدادی از قرآن پژوهان غربی در سه محور بررسی و بر دیدگاه سیدنی گریفیت تأکید شده است. وی معتقد است که مخاطبان مسیحی قرآن باید همان فرقه های آشنا در منابع اسلامی یعنی «نستوریان»، «یعقوبیان» یا «ملکانیان» باشند؛ نه گروه های یهودی-مسیحی که برخی دیگر از پژوهشگران غربی مطرح کرده اند. از دیدگاه گریفیت، قرآن دیدگاه های مسیحیان را که اغلب به صورت شفاهی در محیط آن رواج داشته است طرح می کند و موضع انتقادی به آنها می گیرد. بنابراین، نمی توان گفت قرآن از آنها اثر پذیرفته یا وام گرفته است. به نظر می رسد که دیدگاه گریفیت به ویژه از این جهت – که مبتنی بر فرضیه اثرپذیری قرآن از منابع پیشین نیست – و نیز بدین سبب که مخاطبان قرآن را گروه هایی شناخته شده و معاصر با ظهور اسلام می داند، نسبت به دیدگاه های کسانی که فرقه های یهودی-مسیحی پدیدآمده در مسیحیت متقدم را مخاطب قرآن می دانند، و نیز باورمندان به سه خدایی فیلوپونی در نجران که از سوی سی. جان بلوک مطرح شده، به نظرات مسلمانان نزدیک تر است.

هدف از تحقیق حاضر بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی با سلامت سازمانی در کارکنان شرکت ملی نفت ایران می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری، کارکنان شرکت ملی نفت ایران شاغل در شهر تهران است که270 نفر از آنان از طریق فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده و با روش نمونه گیری طبقه ای که به صورت تصادفی صورت گرفت، مورد مطالعه قرار گرفته اند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه سلامت سازمانی هوی و فیلدمن و پرسشنامه سرمایه اجتماعی هوف و هایسمن می باشد. توصیف داده ها با استفاده از آماره های توصیفی و شاخص های مرکزی، میانگین و انحراف معیار صورت گرفته و از آزمون همبستگی پیرسون به منظور سنجش فرضیات استفاده شد. نتایج نشان می دهد بین سرمایه اجتماعی با سلامت سازمانی کارکنان شرکت ملی نفت ایران شاغل در ستاد تهران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. پیشنهاد می گردد سیاست گذاران و برنامه ریزان در سازمانها به منظور بهبود سلامت سازمانی در سازمان شان به مقوله سرمایه اجتماعی توجه ویژه ای داشته باشند.