پروین کدیور

" هدف این تحقیق، بررسی نقش رگه‌های شخصیت و سبکهای تفکر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان بود. در نمونه‌ای متشکل از 419 آزمودنی (214 پسر و 205 دختر) فرم کوتاه پرسشنامه پنج عاملی و پرسشنامه سبکهای تفکر اجرا شد. همچنین برای متغیر پیشرفت تحصیلی دانشجویان، میانگین کل نمره‌های آنها از طریق دانشگاه مورد مطالعه، جمع‌آوری شد. با استفاده از تحلیل مسیر، آثار مستقیم و غیرمستقیم رگه‌های شخصیت بر سبکهای تفکر و پیشرفت تحصیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که گشودگی بر سبک تفکر قضایی، کلی، آزاد اندیش و محافظه‌کار؛ روان آزرده‌واری بر سبک تفکر اجرایی، جزیی و محافظه‌کار؛ وظیفه‌شناسی بر سبک تفکر قانونی و سلسله مراتبی؛ برون‌گرایی بر سبک تفکر کلی، آزاد اندیش، سلسله مراتبی و بیرونی دارای اثری مثبت و معنادار بودند (تنها اثر عامل گشودگی بر سبک تفکر محافظه‌کار منفی و معنادار بدست آمد). اثر غیرمستقیم عامل گشودگی از طریق سبک تفکر قضایی؛ عامل روان آزرده‌واری از طریق سبک تفکر اجرایی؛ عامل وظیفه‌شناسی از طریق سبک تفکر قانونی؛ عامل گشودگی و برون‌گرایی از طریق سبک تفکر کلی و آزادمنشانه؛ عامل روان آزرده‌واری و گشودگی از طریق سبک تفکر محافظه‌کاری؛ عامل درون‌گرایی و وظیفه‌شناسی از طریق سبک تفکر سلسله مراتبی؛ عامل برون‌گرایی از طریق سبک تفکر بیرونی بر پیشرفت تحصیلی اثری معنا‌دار نشان دادند. در مجموع نتایج پژوهش حاضر مؤید این است که توجه به نقش عوامل درون فردی رگه‌های شخصیت و سبکهای تفکر در مطالعه پیشرفت تحصیلی ضروری است. پیامدهای کاربردی یافته‌ها برای معلمان بحث شده است. "

این پژوهش به بررسی سودمندی گروه مواجهه در حل تعارض مادرها و دخترها پرداخته است. نمونه مورد پژوهش 40 نفر شامل دخترهای ?? - ?? ساله و مادرانشان است که از بین دانش آموزان منطقه پنج تهران به شیوه خوشه ای انتخاب شدند. دختران بعد از مصاحبه مقدماتی به اتفاق مادرانشان در دو گروه آزمایشی و گواه قرار گرفتند. اعضای گروه آزمایشی در 8 جلسه مشاره گروهی و هر جلسه به مدت 90دقیقه شرکت کردند. یک هفته بعد از آخرین جلسه، پس آزمون روی هر دو گروه اجرا شد. ابزار مورد پژوهش پرسشنامه رابطه ولی – فرزندی ، فرم مادر – فرزند ساخته مورلند، فاین و شوبل است. برای تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از پرسشنامه یاد شده در پیش آزمون و پس آزمون ، از روش های آمار توصیفی، میانگین، انحراف معیار و نمودار؛ و در آمار استنباطی، تی استودنت گروه های مستقل استفاده شد و نتایج زیر بدست آمد: گروه مواجهه، تعارض مادرها و دخترها را کاهش می دهد. همچنین گروه مواجهه در بهبود ارتباط و عاطفه مثبت بین مادرها و دختر ها موثر است.

هدف از این پژوهش، بررسی وجود یا عدم وجود ارتباط بین فرهنگ سازمانی و خلاقیت اعضای هیات علمی گروه ها و دانشکده های تربیت بدنی در دانشگاه های کشور بود. نمونه آماری شامل 157 عضو هیات علمی دانشکده/ گروه های تربیت بدنی بود. ابزار اندازه گیری این تحقیق شامل پرسش نامه ارزیابی فرهنگ سازمانی (OCAQ) و پرسش نامه خلاقیت رندسیپ (Randsepp) بود. نتایج نشان داد که میانگین نمره فرهنگ سازمانی 91 )از حداکثر نمره ممکن (150 و میانگین نمرات زیرمجموعه های هماهنگی با تغییر (17.3)، هم سویی اهداف فردی و گروهی (18.2)، کار گروهی هماهنگ (19.1)، مشتری گرایی (18.8) و قدرت فرهنگی سازمانی (17.6) از حداکثر نمره 30 بود. نمرات فوق نشان می دهد که فرهنگ سازمانی موجود در سطحی متوسط قرار دارد. میزان خلاقیت اعضای هیات علمی نیز با میانگین 1.3 )از حداکثر نمره ممکن (100 در حد بسیار پایین و غیر خلاق بود. نتایج آزمون فرضیات تحقیق نشان داد که همبستگی بین فرهنگ سازمانی و خلاقیت برابر با 0.63 بود که در سطح (P=0.05) معنی دار بود. این نتیجه موید زیر بنای نظری تحقیق است که فرهنگ سازمانی به عنوان یک عامل تسهیل کننده و برانگیزنده به طور مستقیم و غیر مستقیم بر میزان خلاقیت افراد اثر دارد. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که زیر مجموعه های قدرت فرهنگ سازمانی (P<0.05 و (t=5.12، هماهنگی با تغییر (P<0.05 و (t=3.64 و هم سویی اهداف فردی و گروهی (P=0.031 و (t=-2.17، دارای رابطه خطی با متغیر معیار بوده و واجد شرایط پیش بینی خلاقیت هستند.با توجه به یافته های تحقیق چنین استنباط می شود که سازمان ها می توانند با توافق بر سر ارزش ها و باورهای موجود در سازمان، تطابق با تغییر، توجه به افراد، هماهنگی در کار و همسو کردن اهداف فردی و سازمانی به افزایش خلاقیت افراد کمک کنند و برنامه ریزان نیز نمی توانند اساس و معیار افزایش خلاقیت افراد را بدون توجه به فرهنگ سازمانی پایه ریزی کنند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطة بین سبک‌های شناختی (وابسته به زمینه، مستقل از زمینه) و راهبردهای شناختی و فراشناختی با پیشرفت تحصیلی بود. جامعة آماری پژوهش، دانش‌آموزان پسر پایه اول دبیرستان‌های دولتی منطقه 6 تهران در سال تحصیلی 82-81 بودند. از این جامعه، تعداد 180 نفر آزمودنی با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. نتایج نشان داد که در پیشرفت درسی در ریاضی، بین دو گروه وابسته به زمینه و مستقل از زمینه، تفاوت معنا‌داری وجود دارد؛ به این صورت که دانش آموزان مستقل از زمینه، پیشرفت بهتری در درس ریاضی دارند، اما در مورد درس مطالعات اجتماعی، این تفاوت معنا‌دار نیست. همچنین در استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی، بین دو گروه وابسته به زمینه و مستقل از زمینه تفاوت معناداری وجود دارد؛ به این معنا که دانش­آموزان مستقل از زمینه در استفاده از راهبردهای شناختـی و فراشناختی عملکرد بهتری دارند. به علاوه‏، یـافته‌ها نـشان داد که استـفاده از راهـبردهای شناختـی و فراشناختی با پیشرفت درسی در ریاضی، همبستگی مثبت دارد، اما میان این متغیرها با پیشرفت در درس مطالعات اجتماعی، رابطه معنا‌داری مشاهده نشد.

برای انجام پژوهش حاضر از میان 2700 دانش آموز حاضر دختر و پسر دوره پیش دانشگاهی شهرستان کاشان 348 نفر (157 پسر و 191 دختر) به صورت تصادفی انتخاب شدند و به دو مقیاس عملکرد خانواده بلوم (1985) و مقابله با بحران اندلر و پارکر (1990) پاسخ گفتند نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره آزمون T مستقل و تحلیل واریانس نشان داد که: 1) بین علکرد خانواده و انتخاب سبک های سه گ انه مقابله رابطه معنی دار وجود دارد 2) بین استفاهد دختران و پسران از سبک های مقابله با عملکرد خانواده رابطه معنی دار وجود دارد 3) از بین ابعاد 15 گانه عملکرد خانواده 12 بعد آن با سبک های مقابله افراد به طور کل و دختران و پسران به تفکیک رابطه معنی دار وجود دارد 4) در بررسی مقایسه ای پسران و دختران در انتخاب سبک مقابله بین دختران و پسران در انتخاب سبک مسئله مدار و هیجان مدار تفاوت معنی دار وجود ندارد و تنها در استفاده از سبک مقابله اجتنابی بین دو جنس تفاوت معنی دار مشاهده شد 5) پسران از سبک مسئله مدار بیشتر از دو سبک اجتنابی و هیجان مدار استفاده کنند و 6) در استفاده دختران از سبک های مقابله سبک های مسال مدار اجتنابی و هیجان مدار به ترتیب از اهمیت ویژه ای برخودارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش باورهای خودکارآمدی، خودگردانی و هوش در پیشرفت درسی دانش‌آموزان انجام شده است. نمونه‌ای مشتمل بر 60 کلاس از دانش‌آموزان دختر و پسر از میان کلاسهای پایه اول دبیرستانهای تهران به شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شد تا در این پژوهش شرکت کنند و به پرسشنامه‌ها جواب دهند. یادگیری خودگردان (SRL) در این پژوهش بر اهمیت ابعاد به هم تنیده راهبردهای شناختی، فراشناخیت و انگیزشی که یادگیرندگان در یادگیری از آن استفاده می‌کنند، تاکید دارد. تحلیل داده‌ها نشان داد که متغیرهای پیش بین در این تحقیق یعنی هوش، خودگردانی و باورهای خودکارآمدی به ترتیب، هر یک نقشی در پیش‌بینی پیشرفت درسی دانش‌آموزان پسر و دختر دارند. این تحلیل به طور جداگانه برای هر یک از دو گروه دانش‌آموزان دختر و پسر انجام گرفته و نقش متغیرهای پیش‌بین در متغیر ملاک مشخص شده است.

حلّ مسائل کلامی در قلب آموزش جبر قرار دارد. روشهای حل مساله نخستین بار توسط پولیا (1962 به نقل از رید، 2000) مطرح شده است. بسیاری از پژوهشگران در حیطه آموزش ریاضی متوجه طبقه بندی انواع مسائل کلامی شده اند. رید (2000) مسائل معادل و مشابه کلامی جبر را در طبقه بندی انواع کار، ترکیب و فاصله مورد مقایسه قرار داده است. کلمه های کلیدی مطرح شده در این مقاله عبارتند از: مسائل مشابه، مساله های کار، ترکیب و فاصله. به منظور بررسی این پرسش که آیا نمونه مسائل حل شده کلامی جبر که به دانش آموزان ارائه می شود، آنها را قادر می سازد تا مسائل کلامی جبر را که معادل و مشابه با آن مسائل هستند حل نمایند، تحقیقی در دو مرحله بر روی دانش آموزان سال سوم ریاضی – فیزیک که در قالب دو کلاس سازمان یافته بودند با هم ترکیب شده و به صورت تصادفی در دو گروه گواه و آزمایشی گمارده شدند. به گروه گواه در مرحله تمرین، مسائل نا مربوط (مسائلی که ارتباطی با مسائل مرحله آزمایشی ندارند) و به گروه آزمایشی، مسائل مربوط به مسائل مرحله آزمایش ارائه گردید. تحلیل نتایج نشان داد که بین میانگین دو گروه در حل مسائل معادل و مشابه تفاوت معنی داری وجود ندارد. در مرحله دوم پژوهش، 48 دانش آموز سال سوم ریاضی – فیزیک که از قبل در قالب دو کلاس سازماندهی شده بودند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و حل مسأله – حل مساله نامی است که برای این گروه انتخاب شد تا از گروه آزمایشی متمایز شود. گمارده شدند. هر دو گروه در مرحله آموزش و تمرین، مسائلی را دریافت نمودند که با مسائل مرحله آزمایش ارتباط داشتند. تنها تفاوت دو گروه در این بود که دانش آموزان گروه حل مساله در حین حل مسائل مرحله آزمایش می توانستند به راه حلهای آموزش داده شده در مرحله آموزش و تمرین مراجعه نمایند، اما گروه آزمایشی چنین فرصتی را نداشتند. نتایج نشان داد که دانش آموزان گروه حل مساله در حل مسائل معادل کلامی جبر عملکرد بهتری نسبت به گروه آزمایشی داشتند و تفاوت میانگینهای آنها معنی دار بود. اما در رابطه با مسائل مشابه کلامی جبر تفاوت معنی داری بین میانگینهای دو گروه حل مساله و آزمایشی یافته نشد.

در این مقاله تلاش شده است تا ضمن اشاره به یافته های اولیه مربوط به درماندگی آموخته شده‘به تحقیقاتی اشاره شود که زمینه را برای طرح الگوی جدید درماندگی آموخته شده و تجدید نظر در الگوی قدیمی فراهم آورده است. آنگاه سبکهای اسنادی در اشکال سه گانه آن یعنی درونی-بیرونی‘ویژه-عام و پایدار-ناپایدارمورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت. از تحقیقات انجام شده در مورد سبکهای اسنادی چنین برمی آید که این سبکها‘با افسردگی‘عملکرد شغلی وسلامت فرد در ارتباطند. همچنین ‘ این تحقیقات نشان میدهد که نحوه تبیین رویدادها توسط افراد‘بیشتر از خود رویدادها برآنها تأثیر میگذارد. در انتهای مقاله‘شرایط محیطی مناسب در خانواده و مدرسه و تأثیر آن بر رشد قضاوتهای صحیح مورد بحث قرار گرفته و نشان داده شده است که دستیابی به این شرایط میتواند انسان را به سوی سبکهای مناسب و سازنده رهنمون شود.