مریم کریمیان بستانی

مریم کریمیان بستانی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۶ مورد.
۲۱.

تحلیل و تبیین الگوی همبستگی بین ابعاد و شاخص های زیست پذیری در شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال پانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۶ 67 - 86

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری شهری تحلیل عاملی همبستگی زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۱۹
زیست پذیری از رویکردهای نوین تعریف شده در نظام مطالعات شهری است که کاملاً در راستای توسعه پایدار می باشد. در واقع در این رویکرد به سلامت کل یک سیستم شهری توجه می شود. لذا هدف پژوهش حاضر؛ تحلیل و تبیین الگوی همبستگی بین ابعاد و شاخص های زیست پذیری در شهر زاهدان می باشد. نوع تحقیق کاربردی بوده و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم افزار های LISREL, SPSS و از روش کیفی و کمی و تکنیک تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج حاصل از معیار کیسر، میر و والکین (KMO) نشان می دهد که با توجه به سطح معناداری کوچکتر از 05/0، تحلیل عاملی برای شناسایی ساختار و مدل عاملی، مناسب است. نتایج نرم افزار لیزرل نشان از برازش خوب ابعاد زیست پذیری توسط داده ها دارد. همچنین پس از بررسی تحلیل عاملی مرتبه دوم مشخص شد که تمام بار های عاملی معنی دار بوده و شاخص ها و مؤلفه ها را به خوبی حمایت می کنند. همچنین نتایج ماتریس همبستگی ابعاد زیست پذیری نشان می دهد، از میان ابعاد زیست پذیری پژوهش بالاترین ضریب همبستگی بین ابعاد محیط زیست شهری و امکانات و زیرساخت های شهری با ضریب همبستگی 81/0، می باشد. همچنین می توان این چنین نتیجه گرفت ضریب همبستگی بین مؤلفه ها با سطح معناداری 000/0 زیاد می باشد.
۲۲.

تحلیل آمایشی رویکردهای برنامه ریزی و طراحی شهر جدید تیس در راستای توسعه منطقه ای سواحل مکران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۴ ۳۸۸-۳۶۹

کلیدواژه‌ها: آمایش سرزمین توسعه منطقه‎ای شهر جدید تیس سواحل مکران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۳۱۲
از آنجایی که ایجاد و توسعه شهرهای جدید به عنوان یکی از سیاست های مطرح در آمایش سرزمین در دهه های اخیر مطرح بوده است، برنامه ریزی و طراحی شهر جدید در راستایی توسعه منطقه ای سواحل مکران ضروری می باشد. لذا در این راستا هدف پژوهش حاضر، تحلیل آمایشی رویکردهای برنامه ریزی و طراحی شهر جدید تیس در راستایی توسعه منطقه ای سواحل مکران، می باشد. پژوهش حاضر از نظر ماهیت کاربردی، و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. مطالعات نظری با استفاده روش اسنادی، و داده ها و اطلاعات پژوهش با استفاده از مصاحبه و پرسشنامه گردآوری شد. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان، مدیران، اساتید دانشگاه و افراد صاحب نظر می باشد. که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 183 کارشناس به عنوان حجم نمونه تعیین شد. برای تحلیل متغیرها و رویکردهای مورد نظر تحقیق ، ابتدا با استفاده از روش مصاحبه و بحث های تعاملی با کارشناسان و متخصصان به عنوان نمونه آماری تحقیق، هر یک از رویکردهای برنامه ریزی شهرهای جدید مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های توصیفی، آزمون همبستگی اسپیرمن و مدل تحلیل سلسه مراتبی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که خروج منطقه از محرومیت و آسیب پذیری، ایجاد قطب علمی و آموزشی در منطقه، و طراحی شهری نوین و هوشمند برای ایجاد شهر پایدار مهم ترین رویکردهای تبیین کننده برنامه ریزی و طراحی شهر جدید تیس بوده اند. همچنین بین رویکردهای برنامه ریزی و طراحی شهر جدید تیس و توسعه منطقه ای سواحل مکران ارتباط معنادار و مثبتی وجود داشته و در این بین متغیر سرمایه گذاری در سواحل مکران بالاترین ارتباط را با توسعه منطقه ای در منطقه مورد مطالعه را داشته است.
۲۳.

تحلیلی بر نقش کارکردی شهرهای کوچک در برخورداری از ابعاد پایداری شهرهای حوزه نفوذ (مطالعه موردی: اسپکه و بنت در شهرستان نیکشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۷ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۶۰) 843 - 855

کلیدواژه‌ها: کارکرد شهرهای کوچک ابعاد پایداری حوزه نفوذ شهر نیکشهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۲۴۶
در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیلی بر نقش کارکردی شهرهای کوچک در برخورداری از ابعاد پایداری شهرهای حوزه نفوذ (مطالعه موردی: اسپکه و بنت در شهرستان نیکشهر) می باشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. نتایج آزمون فریدمن جهت بررسی تاثیر کارکرد شهر نیکشهر در ابعاد پایداری در شهر های حوزه نقود (بنت و اسپکه) نشان داد، بعد کالبدی و اجتماعی دارای بالاترین امتیاز (در شهر بنت) و بعد زیست محیطی در هر دو شهر دارای کمترین امتیاز و بعد اقتصادی نیز در جایگاه بعدی قرار دارد. نتایج بررسی تاثیر کارکرد شهر نیکشهر در قالب ابعاد چهارگانه در دو شهر بنت و اسپکه با استفاده از آزمون دو جمله ای نشان داد، وضعیت ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی در دو شهر بنت و اسپکه یکسان نیست. همچنین جهت ارتباط بین ابعاد توسعه از آزمون تحلیل مسیر استفاده گردید، نتایج نشان از ارتباط معنادار و مستقیم بین ابعاد توسعه می باشد. در نهایت جهت بررسی اثرگذاری عوامل و نیرو های موثر بر تقویت شهر کوچک نیکشهر در راستای تقویت توسعه ناحیه ای از آزمون تی تک نمونه ای استفاده گردید. نتایج نشان داد، مولفه های چهارگانه مورد مطالعه با سطح معناداری کمتر از 05/0، بر تقویت شهر نیکشهر در راستای تقویت توسعه ناحیه ای اثرگذار می باشند.
۲۴.

تحلیل نقش مشارکت در مدیریت پسماند مناطق پیراشهری زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷) 107 - 126

کلیدواژه‌ها: مشارکت مناطق پیراشهری مدیریت پسماند زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۶۰
رشد شتابان جمعیت شهری و آلودگی های زیست محیطی، ازجمله مسائل حائز اهمیتی است که امروزه نظر بسیاری از مدیران و برنامه ریزان شهری را به خود معطوف کرده است. در این میان چگونگی جمع آوری و حمل زباله و بازیافت آن در مناطق پیراشهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، لذا مشارکت مردمی در این زمینه می تواند آثار مثبت اقتصادی و زیست محیطی فراوانی به همراه داشته باشد. در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش مشارکت در مدیریت پسماند مناطق پیراشهری شهر زاهدان می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، پیمایشی است. داده های موردنیاز تحقیق به روش اسنادی - میدانی (پرسشنامه و مشاهده) گردآوری شده است. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و مدل PUA استفاده شده است. نتایج رتبه بندی شاخص های، ابعاد مشارکت نشان داد: در بعد مشارکت در تصمیم گیری (مشارکت در ارائه برنامه های تفکیک زباله از مبدأ)، در بعد مشارکت ید ی (مشارکت در اطلاع رسانی معضلات زیست محیطی و حفظ محیط زیست) و در بعد مشارکت مالی (تحویل زباله های تفکیکی به صورت رایگان) در اولویت قرار دارند. نتایج مقادیر ضریب همبستگی پیرسون بین ابعاد مشارکت (تصمیم گیری، ید ی و مالی) و مدیریت پسماند مناطق پیراشهری، نشان داد که بین تمامی متغیر های مستقل (ابعاد مشارکت) با مدیریت پسماند مناطق پیراشهری زاهدان رابطه مثبت و معنی داری در سطح اطمینان ۹۹ درصد وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مشارکت در مدیریت پسماند در مناطق پیراشهری زاهدان مؤثر می باشد. درنهایت به منظور شناسایی عوامل مؤثر در مشارکت شهروندان در مدیریت پسماند در مناطق پیراشهری زاهدان از مدل PUA، استفاده گردید.
۲۵.

تحلیل توسعه اقتصادی مناطق شهری از طریق مبادلات ترانزیت جادهای (مطالعه موردی: سیستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ششم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 327 - 343

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی مناطق شهری مبادلات ترانزیت جادهای سیستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۲۴۹
مقدمه: جهت کاهش آسیب پذیری سکونتگاه ها، شناسایی مهمترین مخاطرات منطقه از جمله مخاطرات محیطی ضرورت دارد تا با تاب آور نمودن شهرها و کاهش خطرات و پیش گیری از وقوع آنها اقدامات لازم انجام شود. هدف : هدف پژوهش حاضر تحلیل توسعه اقتصادی مناطق شهری از طریق مبادلات ترانزیت جاده ای (مطالعه موردی: سیستان) می باشد. روش شناسی: پژوهش حاضر، تحقیقی تحلیلی-کاربردی است. روش مورد استفاده در مرحله جمع آوری داده ها، مبتنی بر مرور منابع معتبر خارجی و داخلی و میدانی (پرسشنامه) می باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، توصیفی و استنباطی از نرم افزار (SPSS) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل ساکنین منطقه سیستان می باشد که با استفاده از فرمول کوکران (383) نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شد. که به نسبت جمعیت بین شهرهای منطقه سیستان توزیع شد. قلمرو جغرافیایی: شامل 5 شهرستان منطقه سیستان (زابل، زهک، هیرمند، نیمروز  و هامون)، در شمال استان سیستان و بلوچستان می باشد. یافته ها: نتایج اولویت بندی متغیر های توسعه اقتصادی منطقه سیستان (درآمدزایی و اشتغال) از طریق مبادلات ترانزیت جاده ای با استفاده از ضریب تغییر نشان داد که متغیرهای (رونق فعالیت های تجاری موثر) و (ایجاد تقاضا برای محصولات منطقه (کشاورزی و غیر کشاورزی) و دیگر محصولات حاصل از فرآوری) به ترتیب قوی ترین و ضعیف ترین مقیاس ها به خود اختصاص داده اند. در مطالعه همبستگی بین مولفه های اقتصادی منطقه سیستان و افزایش مبادلات ترانزیت، بررسی مقادیر ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین تمامی متغیر های مستقل (مولفه ها) با مبادلات ترانزیت رابطه مثبت و معنی داری در سطح اطمینان ۹۹ درصد وجود دارد. در نهایت نتایج تحلیل رگرسیون، نشان داد که متغیر افزایش مبادلات ترانزیت به عنوان متغیر وابسته با ۲۰ مولفه اقتصادی منطقه سیستان به عنوان متغیر های مستقل رابطه مستقیمی دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد مبادلات ترانزیتی باعث رونق فعالیت های تجاری موثر، جذب و اشتغال بومیان محلی و ایجاد واحد های تولیدی و گسترش مبادلات مرزی، در شهرهای منطقه سیستان شده است.
۲۶.

تبیین و تحلیل امنیت شهری در چارچوب زیر ساختها و امکانات هوشمند (مورد مطالعه: شهر سمنان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال دهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۷ 107 - 138

کلیدواژه‌ها: امنیت شهری امکانات و زیرساختها هوشمندسازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۲۲۵
مقدمه: اولویت هر شهری اطمینان از امنیت شهروندان ساکن درآن شهر می باشد. یکی ازدلایل توسعه و پیشرفت سریع شهرهای هوشمند، امکان نظارت برشهروندان و تامین امنیت آنها میباشد در این راستا پژوهش حاضر درصدد است، به تبیین و تحلیل امنیت شهری سمنان در چارچوب زیرساخت ها و امکانات هوشمند بپردازد. روش: این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، آمیخته (ترکیبی) است. دادههای موردنیاز تحقیق به روش اسنادی- میدانی گردآوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار اس پی اس اس و مدل "ای اچ پی فازی "استفاده شده است. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد بین امکانات و زیرساختهای هوشمند و ارتقای امنیت شهر سمنان، درسطح اطمینان بالای ۹۹/۰، رابطه معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد که هر ۱۴ گویه موردبررسی، درسطح P=0/000 رابطه مستقیمی با ارتقاء امنیت شهر سمنان دارند. در ادامه، نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که با توجه به اینکه سطح معناداری از (05/0) بیشتر است، با اطمینان ۹۵/۰ میتوان گفت که در میان مناطق شهر سمنان به لحاظ تاثیر امکانات و زیرساختهای هوشمند شهری و ارتقای امنیت سمنان تفاوت معناداری وجود ندارد. در نهایت، نتایج مدل AHP فازی جهت رتبه بندی هر یک از ابعاد امنیت در شهر سمنان در چارچوب امکانات و زیرساختهای هوشمند نشان داد، نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان میدهدکه امکانات و زیرساختهای هوشمند شهری تاثیر بسزایی در ارتقاء امنیت شهر سمنان دارند. کلیدواژه ها: امنیت شهری، امکانات و زیرساختها، هوشمندسازی، شهر سمنان
۲۷.

شناسایی پیشران های کلیدی توسعه گردشگری شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 743 - 762

کلیدواژه‌ها: پیشران های کلیدی توسعه گردشگری شهر اردبیل روش تحلیل تاثیرات متقابل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۲۷۲
گردشگری به عنوان صنعتی پویا، متنوع و درآمدزا است که جوامع با روش های گوناگون در پی استفاده از فرصت ها و مزایای فراوان حاصل از آن هستند تا به واسطه آن، رفاه نسبی را برای حال و آینده ساکنان خود رقم بزنند. یکی از مهمترین این روش ها، شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری است. شهر اردبیل هم از این قاعده مستثنی نبوده و هدف اصلی این تحقیق هم شناسایی پیشران های کلیدی توسعه گردشگری شهر اردبیل است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت اکتشافی می باشد. جهت گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق کارشناسان آشنا با صنعت گردشگری شهر اردبیل است که به روش گلوله برفی 10 نفر به عنوان نمونه آماری تحقیق شناسایی و مورد پرسشگری قرار گرفتند. جهت شناسایی عوامل اصلی توسعه گردشگری، از روش تحلیل محتوایی (CVR) و جهت شناسایی پیشران های کلیدی، از روش تحلیل ساختاری در قالب نرم افزار MICMAC استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که عوامل منابع انسانی، خدمات درمانی، آموزش، مدیریت تخصصی، تحریم ها، رقابت پذیری، برنامه ریزی و تنوع سازی، پیشران های کلیدی توسعه گردشگری شهر اردبیل شناسایی هستند و اینکه از بین عوامل یادشده، عامل رقابت پذیری، نقش متغیر استرتژیک را در توسعه گردشگری شهر اردبیل دارد، از همین رو، لازم است در برنامه ریزی ها دارای اولویت باشد.
۲۸.

آینده پژوهی توسعه گردشگری شهری (مورد مطالعه: شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی سال سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ ۱۹۰-۱۶۷

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی گردشگری شهری سناریونویسی مدل ترکیبی پستل و سوات شهر اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۲۲۶
امروزه گردشگری یکی از مهمترین صنایع جهان است که در توسعه شهرها نیز نقشی اساسی دارد. از همین جهت، برنامه ریزان در پی استفاده از روش های نوین و اصولی برای توسعه آن در آینده هستند. در همین راستا، این پژوهش قصد دارد با تکیه بر روش آینده پژوهی، برای توسعه گردشگری شهر اردبیل برنامه ریزی کند. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان آشنا به گردشگری شهر اردبیل می باشد که به روش گلوله برفی تعداد 10 نفر از آنها به عنوان نمونه منتخب تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. در این تحقیق از مدل تحلیل محتوایی، مدل معادلات ساختاری (تحلیل تاثیرات متقابل)، روش سناریونویسی و مدل ترکیبی پستل و سوات استفاده شده است. در همین خصوص، نتایج تحقیق نشان داده است که متغیرهای منابع انسانی، تحریم ها، مدیریت تخصصی، خدمات درمانی، آموزش، برنامه ریزی، تنوع سازی و رقابت پذیری، نیروهای پیشران این تحقیق هستند. همچنین از میان بسیاری از سناریوها، تعداد 5 سناریو قوی به دست آمد که 2 مورد آن وضعیت خوشبینانه است. در خوشبینانه ترین حالت گردشگری شهر اردبیل در افق 1420 توسعه خواهد یافت. که در این خصوص راهبرد تهاجمی، راهبرد منتخب تحقیق است. در نهایت می توان چنین نتیجه گیری نمود که عوامل متنوعی در توسعه گردشگری شهر اردبیل دخیل هستند، که لازم است در هرگونه برنامه ریزی برای توسعه گردشگری شهر اردبیل به نقش کلیدی و اساسی این عوامل توجه کرده و متناسب با سناریوهای استخراجی، راهبردهای مناسب تدوین نمود.
۲۹.

تحلیل شاخص های شهر هوشمند در شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۷ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۹) 535 - 546

کلیدواژه‌ها: شهر هوشمند توسعه زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۲۱۲
شهر هوشمند شهری است که بر پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات بنا می شود تا در آن ارائه خدمات به شهروندان به بهترین نحو بهبود یابد. هدف این پژوهش تحلیل شاخص های شهر هوشمند در سطح مناطق شهر زاهدان است. پژوهش به لحاظ ماهیت، کاربردی بوده و روشی توصیفی تحلیلی دارد. گردآوری اطلاعات در آن به روش کتابخانه ای و پیمایشی صورت گرفته است. نمونه آماری متشکل از 384 نفر از ساکنان مناطق مطالعاتی بوده است. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه و تحلیل رگرسیون چندگانه و به کمک نرم افزار SPSS صورت گرفته و ترسیم نقشه ها با استفاده از قابلیت های ARCGIS انجام شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که از میان شاخص های مورد بررسی، شاخص مردم هوشمند با رقم ۹۶/۲ و شاخص حکمروایی هوشمند با رقم ۵۶/۲ به ترتیب بالاترین و پایین ترین سطح هوشمندی را داشته اند و هر دو در سطحی پایین تر از سطح میانگین قرار دارند. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نیز دلالت بر این داشته که جز در مورد شاخص محیط زیست، بین شاخص های شهر هوشمند در مناطق پنج گانه شهر زاهدان ارتباط معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که میان شاخص های شهر هوشمند و میزان تحقق پذیری شهر هوشمند رابطه معنا داری وجود دارد. در این زمینه، شاخص جابه جایی هوشمند با مقدار بتای ۲۳۶/۰ بیشترین تأثیر و شاخص مردم هوشمند با مقدار بتای ۲۰۹/۰ کمترین تأثیر را بر میزان تحقق پذیری شهر هوشمند در شهر زاهدان داشته اند.
۳۰.

بررسی و رتبه بندی اصول و اقدامات موثر پدافند غیرعامل در آمایش سرزمین (مورد مطالعه: شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ششم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 233 - 245

کلیدواژه‌ها: اصول و اقدامات پدافند غیرعامل آمایش سرزمین شهر زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۲۳۸
هدف مطالعه حاضر، بررسی و رتبه بندی اصول و اقدامات موثر پدافند غیرعامل در آمایش سرزمین در شهر زاهدان است. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. نتایج مدل AHP Fuzzy نشان داد، در بین اصول موثر پدافند غیرعامل بر آمایش سرزمین، اصول تعیین مقیاس بهینه استقرار جمعیت و فعالیت در فضا با وزن نرمال شده 239/0، بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است. در ادامه نیز نتایج رتبه بندی اقدامات اصول موثر پدافند غیرعامل بر آمایش سرزمین با استفاده از نرم افزار Expert Choice نشان داد، در بین اقدامات مطرح شده در تمامی اصول، ارزیابی نواحی آسیب پذیر شهر زاهدان نسبت به تهدید با وزن 342/0، اقدام تعامل دقیق سه عنصر جمعیت، عملکرد و مقیاس شهر زاهدان با وزن 654/0، اقدام تعیین استاندارد های ایمنی و حفاظتی و دفاعی با وزن 578/0، اقدام رعایت اقتصادی بودن طرح ها و عدم تحمیل هزینه بالا با وزن 352/، اقدام تعریف و درجه بندی میزان امنیت برای هر طرح در برابر تهدید با وزن به دست آمده 582/0، اقدام بررسی امکان تفکیک سیستم ها از هم نظر امکان پذیری، اقتصادی، فنی و ایمنی با وزن 289/0، اقدام استفاده از استاندارد های فنی مقاوم در سازه های حیاتی و حساس با وزن به دست آمده 312/0، اقدام بررسی نقاط امن در پهنه امن جغرافیای شهر زاهدان با وزن 432/، در نهایت اقدام اولویت بندی نیاز ها و مراکز به امکانات حیاتی و حساس با وزن به دست آمده 398/0، بالاترین وزن ها را به خود اختصاص داده اند.
۳۱.

تحلیل ابعاد اقتصادی – اجتماعی توسعه پایدار مبتنی بر گردشگری خلاق (موردمطالعه: شهر زابل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار شهری سال سوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶ 85 - 105

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار ابعاد اقتصادی - اجتماعی گردشگری خلاق شهر زابل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۲۵۷
امروزه شهرهایی که شرایط لازم را برای پرورش خلاقیت و جذب عناصر خلاق ایجاد نموده اند، می توانند در دستیابی به ابعاد توسعه پایدار موفق باشند، لذا استعداد خلاق مبنایی برای مزیت رقابتی شهرها است و ترکیب مفاهیم خلاقیت و گردشگری برای رشد این چنین استعدادهایی ضروری است. در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیل ابعاد اقتصادی – اجتماعی توسعه پایدار مبتنی بر گردشگری خلاق در شهر زابل می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و ازنظر ماهیت و روش تحقیق روش کمی و پیمایشی است. داده های موردنیاز تحقیق با روش اسنادی-پرسشنامه ای گردآوری شد، به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و مدل های ترکیبی (F-SORA and F-KOPRAS) و F-ARAS استفاده شد. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که وضعیت شاخص های گردشگری خلاق در شهر زابل، متوسط رو به مطلوب می باشد. همچنین نتایج آزمون همبستگی گویای ارتباط معنادار و مثبت بین توسعه پایدار شهر زابل و گردشگری خلاق، می باشد. نتایج مدل های ترکیبی (سورا فازی و کوپراس فازی)، جهت اولویت بندی شاخص های گردشگری خلاق نشان داد که شاخص طبقه خلاق در اولویت قرار دارد، درنهایت نتایج مدل آراس فازی نشان داد، در بین مؤلفه های اقتصادی متأثر از گردشگری خلاق، اشتغال و در بین مؤلفه های اجتماعی، مشارکت، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند.
۳۲.

تحلیل فضایی رویکرد اقتصادی و اجتماعی محله محور در بازآفرینی بافت های فرسوده مناطق شهری (مطالعه موردی: مناطق4 و 5 شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 590 - 603

کلیدواژه‌ها: رویکرد اقتصادی و اجتماعی محله محور بازآفرینی مناطق 4 و 5 شهر زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۲۷۶
مطالعات و تجارب صورت گرفته در زمینه بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری نشان دهنده تکامل رویکردهای نوین همچون بازآفرینی شهری با تأکید بر مشارکت مردم، بخصوص محله محوری می باشد. بازآفرینی شهری با تأکید بر محله محوری به دنبال آن است که با اقدامات لازم در مقیاس کوچک یعنی محله، که خردترین مقیاس در تقسیمات کالبدی مدیریت شهری است، بیشترین اثرگذاری در حوزه پایداری داشته باشد. لذا در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی رویکرد اقتصادی و اجتماعی محله محور در بازآفرینی بافت های فرسوده مناطق شهری (مطالعه موردی: مناطق 4 و 5 شهر زاهدان) می باشد. پژوهش حاضر، تحقیقی تحلیلی-کاربردی است. روش مورد استفاده در مرحله جمع آوری داده ها، مبتنی بر مرور منابع معتبر خارجی و داخلی و میدانی (پرسشنامه) می باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از مدل های WASPAS و Fuzzy VIKOR استفاده شد. نتایج مدل تصمیم گیری WASPAS، نشان داد منطقه پنج در رویکرد اقتصادی و اجتماعی محله محور نسبت به منطقه چهار در وضعیت بهتری قرار دارد. همچنین نتایج مدل Fuzzy VIKOR نشان داد منطقه پنج با وزن به دست آمده 680/0 وضعیت بهتری نسبت به منطقه چهار در جهت امکان پذیری رویکرد اقتصادی و اجتماعی محله محور در بازآفرینی بافت های فرسوده شهر زاهدان را دارد.
۳۳.

شناسایی پیشران های موثر در بازآفرینی شهری سکونتگاه های غیررسمی با رویکرد آینده پژوهی (نمونه موردی: شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال نهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۹) 127 - 149

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی شهری آینده پژوهی سکونتگاه های غیررسمی شهر زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۲۴۹
توسعه افسارگسیخته شهرنشینی تأثیرات و پیامدهای منفی بر کالبد شهرها به جای گذاشته و موجب برهم خوردن تعادل های اجتماعی و محیطی و درنتیجه ظهور سکونتگاه های غیررسمی و بافتی ناکارآمد شهری گشته است. رویکرد بازآفرینی شهری با ایجاد تغییرات مثبت و پایدار در پی ارتقای این بافته ای ناکارآمد می باشد. ازین رو هدف از این پژوهش شناسایی پیشران های کلیدی مؤثر بر بازآفرینی شهری با رویکرد آینده پژوهی در شهر زاهدان می باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی، از حیث روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی صورت گرفته است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل مدیران، کارکنان و اعضای نهادهای فعال است که در بازآفرینی و نیز مدیریت و توسعه امور فرهنگی در این منطقه نقش دارند. روش جمع آوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. در این تحقیق از روش های تحلیل ساختاری و تکنیک دلفی استفاده شده و نرم افزار مورداستفاده در این تحقیق MIC MAC می باشد. بر اساس نتایج مدل تحلیل ساختاری 10 شاخص به عنوان مهم ترین و کلیدی ترین شاخص های مؤثر بر بازآفرینی شهری در شهر زاهدان انتخاب شد که از میان این 10 شاخص انتخاب شده، هفت شاخص از گروه متغیر مدیرتی – نهادی و قانونی، دو شاخص از گروه متغیر اجتماعی – فرهنگی و یک شاخص هم از گروه متغیر محیطی و کالبدی بوده اند. درنتیجه مهم ترین و کلیدی ترین متغیر در بازآفرینی شهری در شهر زاهدان، متغیر مدیریتی – نهادی و قانونی می باشد و بهبود و ارتقاء توان کارشناسی و تخصصی شهرداری، یکپارچگی سیاست های بخش های مختلف شهری، تأکید بر وجود یک مرکز هماهنگ کننده سیاست ها و برنامه ریزی های شهری، تدوین استانداردهای ارزیابی خدمات مدیریت شهری، ملزم نمودن کلیه نهادهای رسمی و غیررسمی به همکاری و هماهنگی با بازآفرینی شهری از جمله مهمترین پیشنهادات در ارتباط با بازآفرینی شهر زاهدان می باشند.
۳۴.

ارزیابی و تحلیل مولفه های کیفیت زندگی در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 255 - 267

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی مناطق شهری مولفه های کیفیت زندگی شهر زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۲۳۸
شهر زاهدان بدلیل موقعیت نخست شهری، موقعیت ملی و منطق ه ای و عملک رد اقتص ادی، سیاسی زمینه مهاجرت و تمرکز جمعیت را سبب ش ده و پیش ی گ رفتن رش د جمعیت ی – کالب دی نسبت به زیربناها در چند دهه اخیر، باعث نامعادلاتی که بخشی از تبعات آن را می ت وان در گسترش محلات حاشیه نشین، توزیع نامتوازن امکانات، ب روز معض لات زیس ت محیط ی و نارضایتی شهروندان و بالاخره، تقلیل کیفیت زندگی ملاحظه کرد. هدف این مقاله، ارزیابی و تحلیل مولفه های کیفیت زندگی در مناطق شهری زاهدان می باشد. ماهیت تحقیق از نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی است که داده ها به روش های اسنادی و پیمایشی جمع آوری شده است. جامعه ی آماری شامل 592968 نفر از شهروندان شهر زاهدان که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 400 نفر به صورت تصادفی ساده مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه است که پایایی آن از طریق تکمیل30 پرسشنامه و ضریب آلفای کرونباخ (بالاتر از 7/.) بدست آمده است. داده های جمع آوری شده در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل و برای مقایسه و سنجش متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی، از آزمون های تی تک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه (Anova) و آزمون های Post hoc و بهره گیری از روش توکی (Tukey) استفاده شد. میانگین متغیر کیفیت زندگی در حالت کلی برابر 48/2 بدست آمد. بر اساس نتایج مشخص شد که کیفیت زندگی در مناطق پنج گانه شهر زاهدان در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. در این زمینه، منطقه یک در وضعیت مطلوب تری نسبت به مناطق دیگر قرار داشت و منطقه چهار دارای پایین ترین سطح از کیفیت زندگی در مناطق پنج گانه مورد مطالعه بود
۳۵.

تاثیر درآمدهای پایدار وناپایدار شهرداری در توسعه کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیای اجتماعی شهری سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۸) 25 - 44

کلیدواژه‌ها: درآمد پایدار توسعه شهری شهرداری شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۰ تعداد دانلود : ۷۳۴
تبیین موضوع: تأمین هزینه های شهرداری در کشورهایی با سیستم اقتصادی ناکارآمد، نظام مالیاتی ضعیف و نبود مشارکت شهروندان؛ به ناچار به سوی منابع ناپایدار درآمدی از سوی شهرداری ها هدایت می گردد. در تحقیق حاضر نیز به تحلیل منابع تامین درآمد پایدار شهرداری ها در جهت توسعه شهری پرداخته شده است.روش: روش انجام تحقیق توصیفی – تحلیلی از نوع پیمایشی می باشد؛ پژوهش حاضر در 4 بخش اصلی انجام گرفت در بخش اول درآمدهای پایدار و ناپایدار شهر تهران در دوره ده ساله به تفکیک مناطق شهری مورد ارزیابی قرار گرفته نتایج این بخش از تحقیق گواهی بر ناپایداری شدید درآمدهای شهرداری تهران می باشد. در بخش دوم به بررسی نقش عوامل تامین مالی پرداخته شدیافته ها: یافته ها نشان داد که اصل کفایت با عدد وزنی 0.155 و اصل استقلال با میانگین وزنی 0.1506 مهمترین معیارهای تامین مالی شهرداری تهران بحساب می آیند و اصل صرفه جویی و پایداری کمترین وزن را به خود اختصاص داده اند و در رده های آخر قرار می گیرند. در بخش سوم به ارزیابی مهمترین معیارهای تامین مالی شهرداری تهران پرداخته شد براساس نظرات کارشناسان معیار عوارض بر ساختمان و اراضی (0.2101) و عوارض بر دارایی های غیرمنقول (0.1845)  مهمترین معیارهای تامین مالی شهرداری به حساب می آیند و معیارهای عوارض بر اسناد رسمی و عوارض ارتباطات و حمل و نقل در مرتبه آخر تامین مالی قرار گرفتند. در بخش چهارم پژوهش تأثیر س اختار درآمدی شهرداری بر روند توسعه پایدار شهری سنجیده شده است. نتایج: نتایج به دست آمده  نشان دهنده الگوی مطلوب ت أمین م الی ش هردای م ی باش د. ب دین معن ی ک ه شهرداری تهران باید در ساختار نظام درآمدی خود به گونه ای برنامه ریزی و سیاس ت گذاری نمای د ک ه اصل عدالت، اصل صرفه جویی، اصل کفایت درآمد و اصل استقلال محلی را در نظر گیرد.
۳۶.

تحلیل توزیع فضایی شاخص های ترکیبی کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: شهر چابهار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 211 - 231

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی نواحی شهری توزیع فضایی شهر چابهار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۳۷۵
شهر و شهرنشینی خود یکی از مهم ترین شاخص های رفاه و توسعه اجتماعی و اقتصادی محسوب می شود، اما رشد شتابان آن می تواند سرانه برخورداری از بسیاری امکانات اجتماعی و اقتصادی را کاهش دهد و از این طریق پیامدهای آن به صورت کاهش سطح کیفیت زندگی در عرصه های مختلف شهری نمایان شود که این مسأله در شهرهای کشورهای در حال توسعه از جمله ایران که افزایش جمعیت شهرها که در بیشتر مواقع ناخواسته و بدون برنامه ریزی به وقوع پیوسته است بسیار مشهود است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تحلیل توزیع فضایی شاخص های ترکیبی کیفیت زندگی شهری چابهار، می باشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از تکنیک ها و مدل های (DIMTEL و VIKOR) استفاده شد. نتایج مدل DIMTEL نشان داد که همه شاخص های بعد اقتصادی، تاثیرگذار هستند. از بین چهار شاخص، بعد اجتماعی 3 شاخص تأثیرگذار و فقط یک شاخص (خدمات آموزشی) با امتیاز (0.016-) تأثیرپذیر می باشد، همچنین از بین 3 شاخص، بعد زیست محیطی همگی تأثیرپذیر و از بین شاخص های کالبدی فقط شاخص (مسکن) با امتیاز (0.242)، تأثیرگذار و بقیه تأثیرپذیر می باشد. نتایج نهایی اولویت بندی نواحی شهر چابهار با تاکید بر توزیع فضایی شاخص های ترکیبی کیفیت زندگی با استفاده از مدل ویکور نشان می دهد، بیشترین عددQ متعلق به ناحیه 1 شهر چابهار با وزن (0.760)، و کمترین وزن متعلق به ناحیه 4 شهر چابهار با (0.574) می باشد.
۳۷.

آمایش شهری با رویکرد پدافند غیر عامل در شهر زاهدان و مناطق پیرامونی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶) 67 - 90

کلیدواژه‌ها: آمایش شهری پدافند غیرعامل مناطق پیرامونی زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۲۶۰
از موضوعات حائز اهمیت که می بایست در بحث پدافند غیرعامل و مدیریت بحران رعایت شود موضوع آمایش شهری برای مکان یابی کاربری ها به ویژه کاربری های آسیب پذیر در مناطق شهری و پیرامون می باشد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی آمایش شهری با رویکرد پدافند غیرعامل در شهر زاهدان و مناطق پیرامونی آن می باشد. روش پژوهش حاضر، تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی است. در مراحل انجام تحقیق،از نرم افزار Expert choice و GIS، الکتره فازی استفاده شد. همچنین قابل ذکر است شاخص های تحقیق شامل: سازگاری، آسایش، مطلوبیت کاربری ها، سلامتی، استانداردهای ایمنی می باشند. نتایج نشان داد،جانمایی کاربری های آسیب پذیر در وضعیت فعلی، در شرایط مناسبی قرار ندارد، به شکلی که در مناطق پیرامونی تنها 16/0 از محدوده سکونتگاه های روستایی (همت آباد، دایی آباد، مجتمع گاوداری) در اولویت دوم (اراضی با آسیب پذیری کم) قرار داشته و وضعیت مکانی کاربری آن ها در شرایط موجود نسبتاً مناسب ارزیابی شده است. همچنین تنها 12 درصد از محدوده شهر زاهدان در اولویت اول قرار داشته و وضعیت مکانی کاربری آن ها در شرایط موجود مناسب ارزیابی شده است. اراضی با آسیب پذیری کم  با 26 درصد در ( اولویت دوم)، و آسیب پذیری متوسط که بیشترین سهم را به خود اختصاص داده حدود 33 درصد می باشد، و کاربری های آسیب پذیری که در بدترین شرایط مکانی (اولویت پنجم) قرار دارند، تنها 7 درصد، که در کل شرایط بسیار مطلوبی را نشان نمی دهد. در ادامه نیز به منظور مقایسه بین مناطق پیرامونی (همت آباد، دایی آباد و مجتمع گاوداری) از مدل الکتره فازی استفاده گردیده شد. نتایج نشان داد، میزان کاربری های آسیب پذیر در مناطق پیرامون موردمطالعه شبیه هم است.
۳۸.

تحلیل منابع تامین درآمد پایدار در راستای توسعه شهری(مطالعه موردی: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 135 - 148

کلیدواژه‌ها: درآمد پایدار منابع مالی توسعه شهری شهرداری شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷ تعداد دانلود : ۳۴۴
امروزه یکی از مسائل مهم شهرداری ها در سراسر جهان ایجاد منابع کافی درآمد و تامین هزینه از منابع پایدار است. دسترسی شهرداریها به منابع درآمدی مطلوب و پایدار باعث می شود که شهرداری، نقش فعال تری در محیط شهری ایفا کرده و پاسخگویی مناسبی به نیازهای شهروندان و به تبع آن توسعه شهری داشته باشد.هدف از پژوهش حاضر ارزیابی منابع مالی پایدار در راستای تامین هزینه های شهرداری شهر تهران می باشد.روش انجام تحقیق توصیفی– تحلیلیاز نوع پیمایشی استکه براساس پاسخ100 نفر از متخصصان و کارشناسان این حوزه ارزیابی شده است.  جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss و آزمون t  تک نمونه ای استفاده شده است. در راستای پاسخگویی به سوالات پژوهش در ابتدامیزان مولفه های اثرگذار در پایداری درآمد شهرداری تهران سنجیده شد نتایج حاصل از این بخش نشان داد که میانگین در اکثریت گویه ها بیش از حد وسط بوده است این امر بیانگر اهمیت بسزای مولفه ها در دستیابی به پایداری درامدی می باشد. در مرحله دوم عوامل ایجاد ناپایداری درآمد شهرداری مورد بررسی قرار داده شدند و در تحلیل نهایی میزان موفقیت روش های تامین مالی در مقایسه با روش های ناپایدار درآمدی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون تی تک نمونه ای مستقل نشان داد که بیشترین میانگن متعلق به درآمد حاصل از توسعه و عمران شهری (70/3) و کمترین میانگین نیز به مولفه درآمدهای حاصل از دریافت بهای خدمات ارائه شده به شهروندان (04/3) تعلق دارد. در بخش میزان موفقیت روش های نوین درآمد پایدار نیز نتایج نشان دهنده عدم موفقیت روش ها در اکثر زمینه ها می باشد؛ چرا که تنها گویه عدم وابستگی به نوسانات بازار (1/3) می باشد که بیش از حد وسط می باشد و گویه انصاف در حق برخورداری از منابع و ثروت های عمومی نیز در حد وسط (00/3) قرار گرفته است و مابقی گویه ها میانگینی کمتر از حد وسط دارند.
۳۹.

تحلیل ابعاد و مولفه های جایگاه زنان در برنامه ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهرهای ایرانی- اسلامی (مطالعه موردی: شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 200 - 214

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی و طراحی زنان فضای عمومی شهرهای ایرانی - اسلامی زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۴۹
استفاده از دیدگاه های جنسیتی در برنامه ریزی شهری در دهه های گذشته بسیار رواج یافته و منجر به ایجاد پروژه هایی تحت عنوان برنامه-ریزی جنسیتی یا برنامه ریزی حساس به جنسیت شده است. لذا امروزه یکی از محورهای اصلی مورد توجه طراحی شهری و برنامه ریزی شهری بخصوص در حوزه فضاهای عمومی "پردازش به عدالت جنسیتی" در طراحی فضاهای شهری است. رابطه جنسیت و فضای شهری امروزه یکی از بحث های اساسی در عرصه جهانی است. در این راستا هدف پژوهش حاضر جایگاه زنان در برنامه ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهرهای ایرانی - اسلامی (مطالعه موردی: شهر زاهدان) می باشد. پژوهش حاضر، از نظر هدف، جزء پژوهش های کاربردی است. به منظور سنجش و تجزیه و تحلیل از نرم افزار SPSS و مدل TOPSIS، استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای جهت بررسی برنامه ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهر زاهدان متناسب با جایگاه زنان در بعد (معنایی، فعالیتی، اجتماعی، کالبدی)، نشان از وضعیت نامناسب طراحی فضا های عمومی متناسب با جایگاه زنان در این ابعاد می باشد. با توجه به یافته ها و محاسبات انجام شده در مدل تاپسیس، از نظر متخصصین و کارشناسان، بعد فعالیتی با کسب مجموع امتیاز (833/0)، در رتبه نخست تاثیرگذاری و اهمیت قرار دارد. همچنین بعد اجتماعی با کسب امتیاز (776/0)، در درجه دوم تاثیرگذاری قرار دارند. از نظر متخصصین و کارشناسان بعد کالبدی در آخرین درجه تاثیرگذاری و اهمیت در برنامه ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهر زاهدان می باشد.
۴۰.

مدل سازی ابعاد مؤثر بر کیفیت زندگی در مناطق شهری زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۵ 57 - 80

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی مدل سازی شهر زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۵۱
جهان امروز شاهد جهشی بلند به سوی زندگی هر چه بهتر و باکیفیت تر است و تلاش برای ارتقای کیفیت زندگی شهری دغدغه اصلی صاحب نظران است. در این مسیر، توجه به شهرها به عنوان مراکزی که گرداننده اصلی این جریان هستند، اهمیت بسیاری دارد. کیفیت زندگی یک مفهوم پیچیده، چندبعدی، نسبی و متأثر از زمان و مکان و ارزش های فردی و اجتماعی است که با اهداف متفاوت در پژوهش های مختلف بکار برده می شود. ماهیت پژوهش از نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است که اطلاعات و داده ها به روش های اسنادی و پیمایشی جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل (۵۹۲۹۶۸) نفر از شهروندان بودند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد (۴۰۰) نفر به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی ساده بررسی شدند. پردازش اطلاعات با نرم افزار «اس پی اس اس»[1] و تجزیه وتحلیل نتایج حاصل از پرسش نامه با آزمون تی تک نمونه ای و روش معادلات ساختاری و نرم افزار «آموس»[2]، انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد که کیفیت زندگی در مناطق پنج گانه شهر زاهدان وضعیت نامطلوبی دارد. در این زمینه، منطقه یک در وضعیت مطلوب تری نسبت به مناطق دیگر قرار داشت و منطقه چهار دارای پایین ترین سطح از کیفیت زندگی در مناطق پنج گانه موردمطالعه بود. برای شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی در شهر زاهدان از مدل معادلات ساختاری در نرم افزار «آموس» بهره گرفته شد و نتایج برای بعد کالبدی برابر (۹۶/۰)، بعد اقتصادی برابر (۹۱/۰)، بعد زیست محیطی برابر (۸۸/۰) و بعد اجتماعی برابر (۷۸/۰) به دست آمد که مبین این امر بوده که تأثیر بعد کالبدی و اقتصادی بیشتر از ابعاد زیست محیطی و اجتماعی بوده است.   [1] -SPSS. [2] - Amos.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان