عبدالرضا سیف

عبدالرضا سیف

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۱ مورد.
۱.

نگاهی به بسامد اوزان عروضی در دیوان حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بسامد اوزان عروضی غزل حافظ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸۹ تعداد دانلود : ۲۱۴۸
وزن شعر به منزله قالبی است ‘ که شاعر خلاق برآن ‘ روح می دمدو با سلیقه خود بر اندامش جامه لفظ می پوشاند. از این جهت چه بسا یک وزن واحد در دیوان دوشاعر- با سبکها و سلیقه های مختلف- به ظاهر متفاوت به نظر آید. با توجه به محدود بودن وزن های عروضی ‘ به توانایی شاعران بزرگی چون حافظ که در حقیقت بحری را در کوزه ای جای داده اند بیشتر می توان پی برد. در این مقاله به چند موضوع در مورد موسیقی شعر حافظ پرداخته می شود: یکی ویژگی های برجسته شعر حافظ از لحاظ اوزان و موسیقی شعر و آنچه شعر اورا از دیگران متمایز می سازد و راز دلنشینی غزلیات او. و دیگر اوزانی که به ترتیب بیشترین بسامد را در دیوان او دارند وبررسی اشعار و وزن آنها ‘ و نیز مقایسه کلی آنها با برخی اشعار معروف شعرای نامدار که در همان اوزان سروده شده است .
۲.

روشنفکران و ادبیات دوره مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران غرب روشنفکران مشروطه ادبیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۱۱۴
ادبیات ایران در دوران انقلاب مشروطیت کاملأ تحت تأثیر تحولات اجتماعى، سیاسى و فرهنگى است. این تحولات به نوبه خود ریشه در رفت و آمد نخبگان سیاسى و فکرى جامعه ایران به غرب از قبیل سیاحان، بازرگانان، دیپلمات ها، دانشجویان و از سوى دیگر آمد و شد اتباع مغرب زمین به ایران به ویژه در ساحت ایران شناس و یا شرق شناس و بازرگان و نیروى متخصص است. ویزگى مهم ادبیات دوره مشروطه استفاده از زبان محاوره اى و ساده براى ارتباط فکرى با توده هاى مردم بود. نثرگذشته همان نثر منشیانه و دربارى است که کاربرد آن در میان خواص بود.
۳.

معجزات پیامبر اسلام (ص ) در مثنوی معنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مولانا مرید شیخ معجزات پیامبر(ص)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹۸ تعداد دانلود : ۱۴۵۸
نگاه مولوی به مقام رسول گرامی (ص ) ‘ نگاه مریدی است گم گشته به ولی کامل الهی . مولانا از سر صدق و سوز دل درباره پیامبر (ص ) سخن گفته و او را غایت آفرینش و مظهر انسان کاملی دانسته که خلیفه خداست و در وجودش گمشده خود را یافته و نهایت عشق و علاقه خود را به احوال و گفتارش نثار کرده است . هدایت و عشق در مکتب مولانا چون قاف ناپیدا و دست نایافتنی است که باید با همای رحمت پیامبر (ص) آنرا پیمود . در مثنوی ‘ رمز رسیدن به حقیقت با شریعت رسول (ص ) که مشروعیت بخش طریقت است ممکن خواهد بود . در نظر مولانا ‘ معجزات پیامبر ( ص ) نفس شیخ و پیر است که دلهای مرده را زنده میگرداند . قرآن که معجزه جاوید خاتم رسولان است اساس و ادیها و مقامات عرفا و اولیا است که بی آن نمی توان لحظه ای زیست و قدم در مسیر خود شناسی گذاشت . با معجزات ظاهری مردم عامی و خام ‘ آگاه و پخته می شوند ولی در حقیقت عرفا و صاحب دلان راهنمایی می گردند .
۴.

سایه حافظ در غزل هاى سایه (هوشنگ ابتهاج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: غزل حافظ تأثیرپذیرى ابتهاج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳۸ تعداد دانلود : ۲۰۲۶
از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائى غزل فارسى است، شاعرى را نمى توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ى معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسى غزل هاى امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیرى از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسى از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مضامین حافظ در غزل سایه 3- تأثیر ساخت هاى شعرى حافظ در غزل سایه 4- تأثیر غزل حافظ در شعر نیمایى سایه.
۵.

بررسی عشق در دنیای حماسه با نگاهی به شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عشق حماسه دورة تاریخی عشق شنیداری عشق هدفدار تقدم عشق ورزی زن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰۹ تعداد دانلود : ۱۳۵۹
با آنکه حماسه ها، از جمله شاهنامه، دنیای جنگ و نبرد هستند، امّا در آنها از عواطف و احساسات فردی نیز می توان نشان یافت. از این رو، هرچند حجم داستان های عاشقانة شاهنامة فردوسی در مقایسه با حجم کلّ آن اندک است، امّا اگر حماسة بزرگ ملّی ایران از این تعداد داستان عاشقانه خالی می بود، گویی کمال فعلی خود را نمی داشت. فردوسی که در شاهنامه به عواطف مختلف انسان از جمله خشم، شادی، اندوه و... پرداخته، به عشق هم که از کهن ترین عواطف انسان و «درد همیشگی» وی است، توجّه داشته است. مقالة حاضر می کوشد با بررسی مهم ترین داستان ها و ماجراهای عاشقانة شاهنامه، ویژگی های کلّی عشق در دنیای حماسه و عوامل مختلف اجتماعی و فرهنگی آن را بررسی و تبیین نماید. بدین ترتیب، ابتدا به ذکر تفاوت ها و شباهت های عشق در دورة حماسی با دورة تاریخی پرداخته و عوامل گوناگون مانند ژانر حماسی، زمان و... را که در شکل دهی نوع خاصّی از عشق در شاهنامه مؤثّر بوده اند، بیان می کند و در ادامه، سه مورد از مهم ترین ویژگی های عشق در داستان های عاشقانة شاهنامه بررسی می شود.
۶.

تجلی اسطوره در مثنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: معنا دین اسطوره تمثیل قصه آسمان ادریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹۶
در روزگار سکوت تاریخ و عصر ناتوانی باستان شناسی این دین و اسطوره است که بشر را یاریگر شده است و او را از دریای تاریک و پرتلاطم رمز و رازهای ذهنی خویش به دنیای زیبای آرام و قرار توانایی رهنمون شده . آنچه بشر رابه ساختن و چگونه زیستن راهنمایی کرده ‘ دین بوده است . سخن از ماورا‘ عالم بالا و قدرتی مافوق ما ‘ سخنی است که از طریق دین به بشر الهام گردیده است . سخن از دین و تعریف دقیق آن کار بسیار دشواری است اگر به آغاز دین نزد بشر بنگریم پیوند ناگسستنی آن با اسطوره معلوم میگردد. اگر سخن درباره دین و اسطوره را درمثنوی پیگیری نمائیم ‘ خواهیم دید مولانا در این بحر خروشان عرفانی ‘ چگونه از دین بهره برده است . مولانا همه علوم را از خدا میداند که به انبیاء آموخته. این نجوم و طبّ وحی انبیاست عقل و حس را سوی بی سو ره کجاست ج2-ص354-18 نگاه درونی مولانا به معنا که جان و حیات مثنوی در آن خلاص شده همان پیوند محکم دین و اسطوره است که بصورت قصه و تمثیل جلوه گر شده است . ای برادر قصه چون پیمانه ایست معنی اندر وی مثال دانه ایست ج1-ص451-2
۷.

بازتاب شاهنامه فردوسى در عزلیات شمس مولوى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شاهنامه غزلیات شمس مثنوى مولوى فردوسى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸۴ تعداد دانلود : ۸۲۰
شاهنامه حکیم فردوسى، کتاب هویت فرهنگى ما ایرانیان با زبان استوار و سخن دلپذیر آنچنان در ادب فارسى ریشه دوانده که گو یى رکن اساسى در تجدید حیات آثار مى باشد. شاهنامه اگر چه داعیه عرفانى بودن ندارد اما در متون مهم عرفانى ما حضورى زنده و پویا دارد. نگاه عرفا همچون شعرا به شاهکار ادبى فردوسى به گونه اى است که تصور یک لحظه جدایى فرهنگ و سنن ایرانى را از دین و مذهب اسلامى به ذهن راه نمى دهد مولوى در بهره گیرى از پهلوانان و اسامى و رسوم شاهنامه جاى ویژه اى را در میان عارفان براى خود بدست آورده است.
۸.

زندگی جاوید در مثنوی های حدیقه الحقیقه و مثنوی معنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: برزخ بهشت مرگ دوزخ قیامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۶۲
انسان از لحظه شناخت خود و جهان‘خواسته بداند ازکجا آمده و به کجا می رود اندیشه گذر از این جهان همچون گردش روز شب وتغییر فصول‘ بر دل و جانش سایه سیاهی افکنده که نه راه قرار درآن را داشته ونه راه فرار ازآن را.در نگاه شعرای عارف ‘ زندگی جاوید یعنی تحول و تکامل انسان از خاک تا افلاک. به همین خاطر سنایی غزنوی و بعد از او مولوی عاشقانه به توصیف سرای جاوی پرداخته و قیامت را لقاء الهی وبهشت را زمان وصال با یاردانسته اند و دوزخ را لحظه فراق از یار.
۹.

وجوه بلاغت در دو قصیدهء ناصرخسرو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تشبیه استعاره خیال شعر ناصر خسرو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷۵ تعداد دانلود : ۱۱۶۹
ناصرخسرو شاعرى بزرگ است که اشعار و آثارش در بیان کلام و فلسفه و عقاید دینى است، این شاعر بزرگ با عنصر خیال و وجوه بلاغت به اندیشه هاى دشوارکلامى و فلسفى، لباس نرم و لطیف سخن منظوم را پوشانیده است. مفاهیم عقلانى درکلام ناصر خسرو با هنرمندى او در بهره گیرى از تشبیه و استعاره و صور خیال به وجوه و تصاویر زیباى حسى و ملموس مبدل گردیده اند. شور و حیات و تازگى درکلام و سخن ناصرخسرو ویژگى دیگرى است که باعث ماندگارى سخن او در میان دیگر شاعران گردیده است، دربارهء این شاعر بزرگ مى توان گفت هنر و خیال را با عقل و فلسفه آنچنان آمیخته است که دشوارى و تکلف براى رسیدن به معنا و مفهوم کلام در سخنش وجود ندارد.
۱۰.

ادب جهادى در جنگهاى ایران و روس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جهاد علما وطن ادبیات پایدارى شاعران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳۸ تعداد دانلود : ۱۶۷۹
ادبیات پایدارى که در جنگهاى ایران و روس (قرن سیزدهم) در زبان فارسى شکل گرفت، مهمترین عامل خروج شعر و نثر از دربار شاهان به میان مردم به شمار مى رود. از اینزمان ادب دربارى که با مدح و ستایشگرى شاهان و شاهزادگان گره خورده، با حوادث و وقایع ملموس زمانه، آشنا مى گردد. حضور علما و مراجع دینى با صدور فتاوى براى تشویق مردم به دفاع از سرزمین و وطن خویش، یکنواختى و سکون ادبیات دوره قاجار را به خیزش و حرکتى وا مى دارد که نتیجه آن آشنایى و پیوند با آرمانها و دردهاى عصر و روزگار جدید است. شاعران دربارى هم با الهامگیرى از جنگ و حال و هواى جدید جامعه به میدان تازه اى روى مى آورند که مى توان آنانرا شاعران زمان خویش و پیشروان ادبیات جهاد و پایدارى نامید. دو دوره جنگ هاى روس علیه ایران، گرچه منجر به جدایى قسمت بزرگى از خاک ایران گردید ولى سرلرحه دوره جدید ادبیاتى شد که مى توان آنرا ادبیات جهاد و پایدارى نامید.
۱۱.

سیمای مسیح در مثنوی مولوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دم عیسی مریم مسیح عیسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۸۹
سیمای مسیح در مثنوی مولوی مطابق نقل قرآن مطرح شده است . مولانا ضمن بیان داستان ولادت مسیح ودر گهواره سخن گفتنش ‘ از آنچه برمریم مادر او که بی داشتن همسری به امر الهی بر مسیح باردار شده است و مورد سرزنش مردم واقع گردیده‘سخن به میان می آورد و پس به ذکر احوال زندگی مسیح و معجزات او چون زنده کردن مردگان و شفای بیماران و بینا کردن کوران و درخواست رسیدن مائده (غذای آسمانی ) می پردازد ودر عین حال مولانا از بیان نتیجه عرفانی از احوال عیسی در نقل داستانها غافل نیست.
۱۲.

سیمای ابراهیم بت شکن در آینه مثنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ابراهیم آتش و بت آزر نمرود اسماعیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱۳ تعداد دانلود : ۱۰۰۵
سیمای ابراهیم در مثنوی علاوه بر مقام نبوت ‘ سیمای عارف کاملی است که در مبارزه با بت نفس ‘ الگوی سالکان و مریدان بحر صفا گشته است . مولوی در داستان ابراهیم با توجه کامل به اشارات و دقایق قرآنی ‘ به ذکر سرگذشت شیخ کاملی می پردازد که در میدان نظر و عمل سربلند و پیروز ‘ مراحل فنای فی الله را پشت سر می گذارد و با اطمینان کامل به مرحله شهود بقا نایل گردیده و به مقام خلیل اللهی می رسد . ابراهیم از نگاه مولانا بیانگر سیر تخلی و تحلی و تجلی عارف است .
۱۳.

حافظ و نام مهین خداوند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اسم اعظم حافظ بیت پایه نام مهین خداوند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۱ تعداد دانلود : ۸۶۴
تفاسیر قرآن و کتاب های صوفیه، در بردارنده مفاهیم بسیاری در ارتباط با ادبیات و الهیات اسلامی است که مطالعه روشمند و دقیق این مفاهیم می تواند به نتایج درخشانی منجر شود. اسم عظم یانام مهین یکی ازعمده و اساسی ترین این مفاهیم است که در طول تاریخ تفکر اسلامی، محل تامل و مداقه بخش عمده ای از اندیشمندان بوده است.شگفت انگیزی و جاذبه این مقوله به گونه ای بوده است که بسیاری از عرفا و صوفیه درباره آن به گمان زنی پرداخته اند و هرکدام نامی از نام های خداوند-عز و جل – را نام مهین قلمداد کرده اند.
۱۴.

موسى (ع) و پیامبران هم عصر و بنى اسرائیل در مثنوى معنوى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قارون شعیب خضر هارون فرعون موسى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰۰ تعداد دانلود : ۱۰۷۵
نگاه مولوى به موسى (ع) همان نگاه قرآنى است که در آیات الهى آمده است. موسى (ع) در مثنوى معنوى گاه چون مریدى است که از ولادت تا وفات با عنایت الهى رشد و نمو یافته، در مسیر شریعت ربانى گام نهاده، طریقت معنوى راکه آزموده وبه منزل حقیقت خلیفة اللهى واصل گردیده است. وگاه چون شیخ کاملى براى قوم بنى اسرائیل به مدد الهى معجزات نه گانهء خویش را آشکار مى سازد و وادیهاى خطرناک رهایى از فرعون و قارون ستمگر راکه مثل شیطان و نفس هستند پشت سرگذارده و به مقامات الهى نایل گردانیده است. با اینهمه مرسى (ع) در برابر خضر (ع) چون سالکى زانوى تأدب به زمین زده و در آزمون سخت صبر مردود گشته برمى گردد. موسى (ع) در نظر مولوى گاه مظهر عقل الهى است وگاه مظهر عقل بشر
۱۵.

موسى (ع) و فرعون در مثنوى معنوى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فرعون موسى نیل عصا هامان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶۸ تعداد دانلود : ۱۳۰۵
مولوی با بهره گیری کامل از قران و تفاسیر آن ‘ سعی در ترسیم سیمای الهی و بشری از موسی (‘ع) دارد. موسی (ع) در مثنوی گاه چون مریدی است که از ولادت تا وفات با عنایت الهی رشد ونمو یافته‘ درمسیر شریعت ربانی گام نهاده‘ طریقت معنوی را آزموده و به منزل حقیقت خلیفة الهی واصل گردیده است. وگاه چون شیخ کاملی برای قوم بنی اسرائیل به مدد الهی معجزات نه گانه خویش را آشکار ساخته ‘ و وادیهای خطرناک رهایی از فرعون ستمگر را که مثل شیطان ونفس است پشت سر گذاشته و به مقامات الهی نایل آمده است. با اینهمه موسی (ع) در برابر خضر (ع) چون سالکی زانوی تأدب به زمین زده و در آزمون سخت صبر مردود گشته برمی گردد. موسی (ع) در نظر مولوی گاه مظهر عقل الهی است و گاه مظهر عقل بشری
۱۶.

یک قصیده در دو دیوان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۸۸۹
در این جستار به معرفی و بررسی قصیده ای که در دیوان سید حسن غزنوی و عطار نیشابوری ضبط شده، پرداخته ایم. اختلافات بین این دو قصیده نیز نمایانده شده و برخی از ابیات این قصیده در دیوان عطار، بر اساس ضبط های آن در دیوان سید حسن غزنوی، تصحیح شده است. ذکر این نکته حایز اهمیت است که از شانزده بیت آغازین این قصیده، چهارده بیت آن، به جز ابیات هفتم و هشتم، در تذکره لباب الالباب عوفی نیز به عطار نسبت داده شده است که این موضوع، انتساب این قصیده را به عطار تا حد بسیاری قوت می بخشد. نکته دیگر این است که ضبط برخی ابیات این قصیده در لباب الالباب، تا حدودی با ضبط این ابیات در دیوان سید حسن، منطبق است.
۱۷.

تصحیح و تحلیل چند تصحیف در شعر خاقانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسطوره مرزبان نامه بابل طبرستان انوشیروان روضة العقول

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی تصحیح و نقد متون
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی کلاسیک نظم
تعداد بازدید : ۱۶۳۹ تعداد دانلود : ۹۱۳
مرزبان نامه دربردارنده داستان ها و حکایتهای بسیار کهن است و باور بر این است که این کتاب در اصل به یکی از گویش های فارسی میانه و آن طوری که وراوینی می گوید به زبان طبری کهن تألیف شده بوده است که دو بار به طور جداگانه توسط سعدالدین وراوینی و محمد بن غازی ملطیوی به نثر فنی فارسی دری برگردانده شده است. با بررسی درونمایه داستان های آن مشخص می شود که طبق گفته وراوینی اصل کتاب از سابقه ای کهن و حتی کهن تر از آنچه وی ادعا می کند، برخوردار بوده است. این کهنگی اثر را در محتوا و درون مایه بسیاری از حکایتهای اصلی و فرعی و اشارات کنایی و لفظی آن بروشنی می توان دید. این مقاله با تحلیلی تاریخی- اسطوره ای و اجتماعی - فرهنگی از محتوا و زبان مرزبان نامه وراوینی و روضه العقول ملطیوی بر آن است تا ضمن یافتن ریشه بسیاری از داستان ها و حکایت های این اثر در باورهای کهن ایران و ملل همسایه ای که فرهنگشان بر فرهنگ ایران تأثیر گذاشته است و با استناد به آداب و رسوم اجتماعی، فرهنگی و دینی ایرانیان قبل از اسلام، تاریخ تقریبی تألیف این اثر را که مسلماً به ایران پیش از اسلام و به احتمال زیاد به اواسط روزگار ساسانیان می رسد، مشخص کند.
۱۸.

باد در دیوان حافظ

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۷ تعداد دانلود : ۹۷۹
در سخن جاودانه و شعر سحرآمیز حافظ شیرین سخن‘ هرچیزی به طرز زندانه ای جای گرفته آنچنان که گویی لسان الغیب آن را برای اولین بار در دیوان آسمانی خویش به کار برده است و طرحی نو درانداخته. در بررسی دیوان حافظ شیرازی بی درنگ درمی یابیم که باد جایگاه ویژه ای دارد ‘ چرا که سریع و بی دریغ و بی دریغ وظیفه آوردن و بردن خبر را برای عاشق و معشوق بر عهده دارد. در سحر کلام خواجه شیراز‘ باد و انواع آن چون صبا‘ نسیم و شمال حضور دارند که این حضور عامل حرکت و شادابی گردیده است . در این تحقیق ضمن بیان ترکیبات و توصیفات باد و انواع آن‘ به نقش و هدفی که خواجه شیراز برعهده آنها نهاده‘ اشاره شده است و سعی براین است که زبان خاص حافظ در بیان مقصود‘به طور اجمال بیان گردد.
۱۹.

بازتاب شاهنامه فردوسى در مثنوى معنوى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شاهنامه مولوی مثنوى فردوسى بازتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۲ تعداد دانلود : ۹۰۱
بحث بازتاب شاهنامه در متون نظم و نثر ایران کارى بس پردامنه است. شاهنامه حکیم فردوسى، کتاب هویت فرهنگى ما ایرانیان با زبان استوار و سخن دلپذیر آنچنان در ادب فارسى ریشه دوانده که گویى رکن اساسى در تجدید حیات آثار مى باشد. شاهنامه اثر چه داعیه عرفانى بودن ندارد اما در متون مهم عرفانى ما حضورى زنده و پویا دارد. نگاه عرفا همچون شعرا به شاهکار ادبى فردوسى به گونه ای ست که تصور یک لحظه جدایى فرهنگ و سنن ایرانى را از دین و مذهب اسلامى به ذهن راه نمى دهد مولوى در بهره گیرى از پهلوانان و اسامى و رسوم شاهنامه جاى ویژه اى را در میان عارفان براى خود بدست آورده است. در مثنوى معنوى حضور شخصیتهاى اسطوره اى شاهنامه کاملأ هویداست. بعضى از جلوه هاى اسطوره اى شاهنامه در این مقاله بیان گردیده است.
۲۰.

تبیین ساختار سلسله مراتب اداری گورکانیان، با تکیه بر منشآت بدایع الانشاء یوسفی هروی( 940 ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نامه نگاری گورکانیان بدایع الانشاء یوسفی هروی مراتب اداری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی یاستان شناسی آثار هنری و بومی ملل
تعداد بازدید : ۱۵۴۹ تعداد دانلود : ۱۵۰۵
نامه نگاری که در قدیم به آن فن «ترسّل» می گفته اند، به عنوان یکی از فنون انشاء و نویسندگی در گسترة فرهنگ و ادب فارسی، جایگاه ویژه ای دارد و نامه های برجای مانده از هر دوران حکومتی، اطّلاعات ارزشمند ادبی، تاریخی، اجتماعی، سیاسی و غیره را در برمی گیرد که پرداختن به آن ها در حیطة پژوهش های تاریخی بسیار راهگشاست. بدایع الانشاءیوسفی هروی یکی از این منابع مکتوب است که برحسب سلسله مراتب اداری و مشاغل دیوانی، در زمان همایون شاه گورکانی نگارش یافته است. هدف: نظر به اهمیّت میراث مکتوب، هدف این پژوهش در وهلة نخست، معرّفی نسخه ای مربوط به دورة گورکانیان، به منظور استفاده در پژوهش های ادبی و تاریخی و در وهلة دوم، تبیین ساختار سلسله مراتب اداری این دوره با تکیه بر محتوای این اثر است. روش/ رویکرد: روش مورداستفاده در این تحقیق، توصیفی- تحلیلی، بر اساس نسخة خطی بدایع الانشاءو سایر منابع تاریخی موجود است. یافته ها و نتایج: نامه های بدایع الانشاءبه عنوان یکی از آثار ارزندة دورة گورکانیان، اطّلاعات مفیدی درزمینة سلسله مراتب اداری، مشاغل دیوانی، مذاهب و آیین ها، آداب ورسوم و شیوة نامه نگاری مرسوم در این دورة تاریخی را آشکار می نماید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان