بهرام قدیمی

ورزش های همگانی به جهت افزایش امید به زندگی از طریق ارتقای سلامت افراد جامعه، یکی از شاخص های توسعه انسانی جوامع محسوب می شوند. سازمان بهداشت جهانی، ورزش های شهروندی و همگانی را جزو ورزش هایی می داند که با کمترین هزینه برای همه ی افراد جامعه در دسترس باشد و موجب ارتقای بهداشت و سلامت جسمی و روانی جامعه شود. سالمندان به عنوان یکی از گروه های هدف ترویج ورزش همگانی در نظر گرفته شده اند. با توجه به جمعیت 6 درصدی سالمندان در ایران، توسعه ورزش همگانی برای این گروه ضروری است. این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین مشارکت در ورزش همگانی و کیفیت زندگی در گروه زنان و مردان 60 ساله سالمند شهر تهران و با پژوهشی میدانی و پیمایشی انجام شده است. در این تحقیق برای هر دو گروه زنان و مردان 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه ترکیبی است به این معنا که بخشی از سؤالات خود محقق ساخته و بخشی از پرسشنامه استاندارد می باشد. انتخاب نمونه ها به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از مناطق 22 گانه شهر تهران براساس اطلاعات اقتصادی خانوارها و درجه بندی سطح اقتصادی اجتماعی مناطق بوده است. نتایج این پژوهش رابطه بین مشارکت در ورزش همگانی با متغیرهای سلامت روانی، سلامت جسمی و احساس بهزیستی و منزلت نقشی را تائید می کند. همچنین خود اثربخشی ورزشی زنان و مردان سالمند و سبک زندگی سلامت محور با کیفیت زندگی سالمندان رابطه نشان داد.

جایگاه زنان در ورزش حتی در وضعیت برابری سایر شرایط، همواره پایین تر از جایگاه مردان بوده است. هدف این تحقیق، تبیین انگیزه مشارکت ورزشی زنان با میزان گرایش به رفتارهای ناهنجار اجتماعی در رشته های ورزشی راکتی است. از این رو، بانوان ورزشکار رشته های راکتی که دارای بیمه ورزشی معتبر و جزو آمار رسمی هر فدراسیون هستند، به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. با توجه به جمعیت کل زنان ورزشکار در رشته های راکتی که 635 نفر می باشند، حجم نمونه مورد بررسی 239 نفر به دست آمد. در این پژوهش با استفاده از تحلیل داده های به دست آمده و ترکیب روش های کمی و کیفی، از روش های تحقیق آمیخته اکتشافی استفاده شد. آماره های توصیفی متغیرها با استفاده از سوالات اختصاصی پرسش نامه محقق ساخته و نمره گذاری بر حسب طیف لیکرت استخراج شدند و مقدار شاخص پایایی بر اساس ضریب الفای کرونباخ معادل 799/0  بود.  بنابراین چون شاخص به یک نزدیک است، از پایایی کافی برخوردار می باشد. سیستم تحلیل عاملی هم استفاده شد. برای تحلیل عوامل از روش تحلیل مؤلفه های اصلی استفاده شده است. شاخص های آماری پرسشنامه تلفیق شده رفتارهای نابهنجار و مشارکت ورزشی  تعیین شدند و عامل های اول تا پنجم دارای مقادیر بالاتر از یک هستند و به ترتیب 006/19، 901/17، 483/13 ، 993/12 و 868/16درصد و روی هم رفته 126/84 درصد واریانس کل را تبیین می کنند. پنج مؤلفه به عنوان عوامل کلیدی پرسشنامه تلفیق شده رفتارهای نابهنجار و مشارکت ورزشی  شناسایی شده اند که میزان اثرات کلی این مولفه ها برابر با 126/84 درصد بوده است. همان طور که بارهای عاملی نشان می دهد میزان کلیه بارهای عاملی بالاتراز5/0 می باشد که بیانگر روایی همگراست. برای بعد روحیه وندالیستی، شاخص ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA) در این مدل برابر با 065/0 است که حد مجاز R MSEA،  80/0 است. شاخص های GFI, AGFI و NFI به ترتیب برابر با 90/0، 90/0 و 91/0 می باشد که نشان دهنده برازش بسیار مناسبی است. به نظر می رسد هر اندازه توجه به انگیزه مشارکت ورزشی یبشتر می شود،  روحیه وندالیستی کاهش می یابد. بنابراین فرضیه پژوهش مبنی بر عدم رابطه بین «مشارکت ورزشی و روحیه وندالیستی» تایید می شود. شدت ارتباط این دو متغیر(402/0-) در سطح پایین  و منفی ارزیابی می شود.

فوتبال در سده اخیر حضور چشمگیری در تبادلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مهم تر از آن سیاسی و    بین المللی پیدا کرده است؛ به طوری که این ورزش باورها، نگرش ها و عملکردها را تحت تأثیر خود قرار داده است و به عنوان یکی از عوامل موثر در شکل گیری سیاست ها و مناسبات داخلی و خارجی می تواند کارکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و دیپلماتیک داشته باشد و تحولات زیادی را برای کشورها رقم بزند. از این رو، ورزش و فعالیت های ورزشی از یک فعالیت بدنی یا نوعی سرگرمی فراتر رفته و اهداف و کارکردهای مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و بین المللی پیدا کرده است. تحلیل نظریات و مبانی پژوهش نشان می دهد از میان پدیده های مختلف، فوتبال به عنوان یکی از مصادیق برنامه های روابط بین کشورها توانسته جایگاه ویژه ای در میان برنامه های کشورهای در حال توسعه برای بیان خواسته های خود از جامعه جهانی داشته باشد. جا دارد کارکردهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی فوتبال و آثار و تبعات آن بر سطح تعاملات بین دولت ها و دیگران بازیگران بین المللی تئوریزه و مفهوم سازی شود. بر اساس یافته های این پژوهش کارویژه ها و کارکردهای دیپلماسی فوتبال می تواند به مثابه تقویت هویت ملی، به عنوان ابزار توسعه، ابزار صلح و آشتی، ابزاری برای نوع دوستی و بهبود مناسبات، ابزار قدرت نرم، ابزاری برای همگرایی و گفتگو در بعد ملی و بین المللی کشورها به کار رود. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی تنظیم شده است. روش جمع آوری داده ها مبتنی بر مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و بررسی مقایسه است.

هدف از این پژوهش، طراحی الگوی دیپلماسی فوتبال در ایران بود که با به کارگیری نظریه زمینه ای و از طریق مصاحبه با 23 نفر از مدیران، صاحبنظران، اساتید هیات علمی، کارشناسان قانونگذاری و دستگاه دیپلماسی و فعالان حوزه رسانه- که به روش گلوله برفی و انتخاب خبرگان با حداکثر نوسان انتخاب شدند- به اجرا در آمد. داده های حاصل طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخاب از طریق نرم افزار Nvivo 10 تحلیل شد. یافته ها، در سه مرحله کدگذاری، و مقوله های اصلی و فرعی دیپلماسی فوتبال شناسایی و به یکدیگر مرتبط شدند که عبارت اند از: شرایط علّی (ماهیت فوتبال، عوامل ساختاری، سیاست های فرهنگی، سیاست های     بین المللی، سیاست های مدیریتی، سیاست های رسانه ای، سیاست های ورزش حرفه ای)؛ شرایط زمینه ای(عوامل اقتصادی، عوامل مرتبط با دولت و سیاست، عوامل فرهنگی و اجتماعی، معیارهای سنجش و سیاست های مرتبط با فیفا)؛ راهبرد ها ( اقدامات بین المللی، اقدامات ساختاری، اقدامات فرهنگی و اجتماعی، اقدامات مرتبط با    تیم های اعزامی،  اقدامات تجاری و اقتصادی) و پیامدها (منزلت و پرستیژ بین المللی، توسعه صلح و دوستی، انزواگریزی، هویت ملی و همگرایی، و توسعه گردشگری ورزشی، توان افزایی و ارتقای مهارت). در پایان نیز پارادایم و الگوی نظری نهایی دیپلماسی فوتبال شکل گرفت. در نتیجه می توان گفت که دیپلماسی فوتبال در ایران، باتوجه به محدودیت های پیش روی آن که تحت تأثیر شرایط گوناگون ایجاد شده است، تا رسیدن به وضعیت مطلوب و مورد انتظار فاصله دارد. بنابراین، بکارگیری برخی راهبردها در رسیدن به وضعیت مطلوب موثر خواهد بود و می تواند تا حدودی پیامدهای مطلوبی را برای دیپلماسی فوتبال به ارمغان آورد.

در این مقاله تأثیر سرمایه فرهنگی بر پیشرفت آموزشی مطالعه شده است. بدین منظور، 210 نفر از دانش آموز  دختر و پسر دبیرستانی سال آخرشهر گلستان در سال تحصیلی1396- 1395با روش پیمایشی مورد بررسی قرار گرفتند. روش نمونه گیری، نمونه گیری خوشه ای و روش انتخاب واحد مطالعه نمونه گیری تصادفی ساده بود. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که در آن همبستگی متغیرهای سرمایه فرهنگی و پیشرفت تحصیلی اندازه گیری شد. نتایج تحقق حاکی از آن است که : (1) سه شاخص سرمایه فرهنگی تأثیر مستقیم و مثبت بر پیشرفت تحصیلی دارند؛ (2) تحصیلات مادر بیش از تحصیلات پدر بر  سرمایه فرهنگی و در نتیجه بر پیشرفت تحصیلی مؤثر است؛ (3) تأثیر سرمایه فرهنگی برحسب پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده متفاوت است ؛(4) ساختار خانواده بر سرمایه فرهنگی و در نتیجه بر پیشرفت تحصیلی مؤثر است. نتایج تحقیق تأیید کننده نظریه بازتولید فرهنگی به ویژه در محیط مطالعه ، عادات مطالعه و مشارکت در فعالیتهای فرهنگی روشنفکرانه است.

تحقیق حاضر بر آن است تا با دیدی جامعه شناختی که مشتمل بر دو بخش نظری و میدانی است، به تبیین جامعه شناختی عوامل مؤثر بر میزان مشارکت جانبازان در فعالیت های ورزشی بپردازد. برای تبیین متغیر مستقل که پایگاه اقتصادی- اجتماعی می باشد، از آرای پی یر بوردیو- یکی از نظریه پردازان معاصر- استفاده گردیده و در مورد متغیر وابسته که مشارکت ورزشی است، از دیدگاه های نظریه پردازان بزرگ جامعه شناسی ورزش نظیر راولند و فریدسون، اسکنلن و سیمون بهره گیری شده است. بخش میدانی که بصورت پیمایشی می باشد، با استفاده از تکنیک پرسشنامه داده ها را سنجیده، توصیف و تحلیل می نماید. نمونه تحقیق شامل 372 نفر از جانبازان ورزشکار استان تهران می باشد. روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. پس از تکمیل پرسشنامه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون های آماری اقدام به تحلیل داده ها شد. پردازش ها و آزمون های آماری مبین این واقعیت است که بین ابعاد پایگاه اقتصادی- اجتماعی جانبازان ورزشکار (درآمد، شغل و تحصیلات)، سن، وضعیت تأهل، رشته های ورزشی، درصد جانبازی و مشارکت جانبازان در فعالیت های ورزشی تفاوت معنی داری وجود دارد.