امیرحسین رهبر

انگیزش کارکنان و توجه عوامل اثرگذار و اثرپذیر از آن، از دیرپاترین مسائل سازمانی در حوزه مدیریت رفتار سازمانی است که همواره توجهات و تلاش های فکری و عملی بسیاری را در دانش و عمل مدیریت به خود جلب کرده است. در امتداد این تلاش های فکری و عملی، این پژوهش با هدف بهبود انگیزش کارکنان ازطریق ارائه الگوی ساختاری- تفسیری انگیزش در شرکت توزیع برق ایلام انجام شده است. در این پژوهش نخست با بهره گیری از مدل جاذبه و دافعه اوِرت لی، جذابیت ها و دافعه های زندگی کاری تأثیرگذار بر انگیزش کارکنان ازطریق انجام تعداد 17 مصاحبه نیمه ساختاریافته با مدیران و کارکنان شرکت صورت گرفت و داده های کیفی مصاحبه با روش تحلیل مضمون، تجزیه وتحلیل شد. درادامه و با محوریت 25 راهکار شناسایی شده برای ارتقای انگیزش کارکنان، الگوی فرایندیِ انگیزه بخشی و مراحل و گام های آن با استفاده از روش مدل یابی ساختاری تفسیری (ISM) ارائه شد. براساس یافته های پژوهش، جاذبه ها و دافعه های 5 مضمون اصلی درقالب تعاملات افراد (روابط کارکنان با مدیر و کارکنان با کارکنان)، محیط سازمانی (جو درون سازمانی و برون سازمانی)، ساختار سازمانی، نظام های سازمانی (جبران خدمات، آموزش و توسعه، نظام شغلی و...)، و فرهنگ سازمانی استخراج شد. سپس راهکارهای مذکور با استفاده از روش مدل یابی ساختاری تفسیری و براساس رابطه تقدم و تأخر، سطح بندی شدند. یافته ها نشان داد که برای ارتقای انگیزش کارکنان، لازم است اقداماتی نظیر برنامه ریزی راهبردی، بازطراحی مشاغل، بازطراحی فرایندها، بازطراحی ساختار سازمانی و تدوین بیانیه ارزش سازمان بیش از سایر مؤلفه ها مورد توجه قرار گیرد.

کارآفرینی یکی از پیشران های توسعه کشوراست که دراسناد بالادستی مورد تأکید قرار گرفته است.توفیق درکارآفرینی خود نیازمند دانش و بصیرتی برآمده از تجارب کارآفرینان موفق است.دراین بین برنامه های گفتگو محورصداوسیما مخزنی ازدانش است که کمترمورد توجه محققان قرار گرفته است و می تواند باهدف استخراج عوامل موفقیت کارآفرینان مورد کاوش قرار گیرد. هدف اصلی ازانجام این پژوهش شناسایی عوامل کلیدی موفقیت کارآفرینان در ایران با استفاده ازرهیافت نظام مند(اشترواس و کوربین)نظریه داده بنیان می باشد.جامعه مورد مطالعه پژوهش شامل51 تعدادی کارآفرین شرکت کننده دربرنامه هفتگی تلویزیونی پایش بین سال های 94-1392است که با استفاده ازروش نمونه گیری هدفمند، مصاحبه، گزینش و بررسی شده است. فرایند گردآوری اطلاعات تا سطح اشباع نظری و آستانه سودمندی اطلاعات قابل دسترس(43 مصاحبه)ادامه یافت.پس از پالایش کدهای اولیه به کمک نرم افزارMAXQDA،عوامل کلیدی موفقیت کارآفرینان براساس صورت بندی نظریه داده بنیان بدین شرح پدیدار گشتند:شرایط علی شامل:تربیت خانوادگی،ویژگی های شخصیتی و الگوهای اجتماعی؛شرایط زمینه ای شامل:پنجره فرصت و حمایت های دولت؛شرایط مداخله گرشامل:تجربه ی کار در کودکی و نوجوانی،تجربه کارحرفه ای،دارابودن سرمایه اجتماعی،شم کسب و کار،دانش تخصصی و تعهدبه جامعه و کشور؛روحیه کارآفرینی به عنوان مقوله محوری؛راهبردها شامل:مهارت های مدیریتی،شبکه سازی و قصد کارآفرینی ست که در نهایت به انجام ابتکارات کارآفرینانه ی جدید به عنوان پیامد منتج می شود.