داریوش مهری

در قرن بیست و یکم به موازات توسعه کمی نظام های آموزشی مسأله کیفیت آموزش مطرح شده است. بهبود مستمر کیفیت آموزش ضمن خدمت کارکنان از ضروریات ارتقای قابلیت رقابت در مؤسسات آموزشی محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت آموزش های ضمن خدمت بر مبنای رویکرد کیفیت خدمات با روش توصیفی- همبستگی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، 140 نفر از شرکت کنندگان دوره های آموزشی در دانشگاه علوم وفنون هوایی شهید ستاری بودند که بین 92 نفر از آنان که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند، پرسشنامه توزیع گردید. داده های به دست آمده با آزمون های آماری تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون و فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد کیفیت مؤلفه های گوناکون آموزش ضمن خدمت از دیدگاه فراگیران در حد مطلوبی قرار دارد و بین کیفیت کلی دوره های آموزشی و مؤلفه های آن و رضایت شرکت کنندگان از آموزش ها همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. از میان عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش ضمن خدمت، کادر اداری از نظر پاسخ دهندگان مهمترین عامل بوده است.

هدف از این پژوهش، ارزیابی وضعیت بالندگی اعضای هیئت علمی و ارائه راهکارهای مطلوب برای ارتقای آن است. اعضای هیئت علمی از عوامل زیربنایی آموزش عالی هستند که توسعه کیفی آن ها تأثیر بسزایی بر عملکرد دانشگاه ها دارد و توجه به بالندگی اعضای هیئت علمی به عنوان مهم ترین نیروهای متخصص کشور ضرورتی انکارناپذیر است. با توجه به تحولات سریع علوم نظامی در دهه های گذشته، ضرورت توجه به آموزش نظامی نوین بیش از سایر حوزه ها احساس می شود و توانمندسازی اعضای هیئت علمی به عنوان یک برنامه بنیادی و با رویکردی توسعه ای مورد توجه قرار گرفته است. روش پژوهش، توصیفی – پیمایشی و جامعه آماری آن کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه مورد مطالعه بود. تعداد 94 نفر با استفاده از روش تصادفی طبقه بندی شده به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که وضعیت بالندگی اعضای هیئت علمی و مؤلفه های آن (بالندگی سازمانی، بالندگی آموزشی، بالندگی فردی) به جز مؤلفه بالندگی حرفه ای، در سطح 0.05 بالاتر از متوسط نظری قرار دارند. نتایج همچنین نشان داد بین دانشکده های دانشگاه مورد مطالعه از نظر بالندگی اعضای هیئت علمی در سطح 0.05 تفاوت معنی داری وجود دارد و میزان میانگین نمرات اعضای هیئت علمی دانشکده مدیریت بیشتر از دانشکده های زبان و پرواز است. نتایج تحلیل عاملی نیز برازش الگوی بالندگی اعضای هیئت علمی را تأیید کرد و نشان داد که مؤلفه های مطرح شده در پژوهش به خوبی بالندگی اعضای هیئت علمی را ارزیابی می کنند. در پایان، با توجه به نظرات اعضای هیئت علمی دانشگاه مورد مطالعه، راهکارهایی برای ارتقای بالندگی اعضای هیئت علمی ارائه گردیده است

در دنیای متحول امروزی، آموزش و توسعه علم کارکنان به شکل یک استراتژی کلیدی برای سازمان ها می باشد تا از مزیت رقابتی برخوردار شوند. اما این مزیت تنها با برگزاری دوره های آموزشی حاصل نمی گردد، آموزش در صورتی مؤثر است که کارآموزان به طور موفق، دانش، مهارت ها و نگرش های آموزش داده شده را انتقال دهند و از این طریق، عملکرد خویش را بهبود بخشند. تحقیق حاضر پژوهشی کمی و به لحاظ هدف پژوهش، کاربردی می باشد شیوه گردآوری داده ها در آن توصیفی و از نوع پیمایشی است. از حیث ارتباط بین متغیرهای تحقیق از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدلسازی معادله ساختاری میباشد. جامعه آماری پژوهش کارکنان یکی از یگان های عملیاتی نیروهای مسلح به تعداد 460 نفر بودند که تعداد 210 نفر از آن ها بر اساس جدول مورگان انتخاب شدند. روش جمعآوری داده از نوع میدانی است که جهت گردآوری اطلاعات برای آزمون فرضیههای تحقیق از پرسش نامه محقق ساخته بر اساس مطالعات بالدوین و همکاران (2009) با 20 گویه و با شاخص هایی همچون شاخص جو انتقال، حمایت مدیران، حمایت همکاران، و اقدامات پس از آموزش استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد که شاخص های احصاء شده با تسهیل انتقال آموزش به محل کار رابطه ای مثبت و معنادار دارند.

صاحب نظران اهمیت فرهنگ سازمانی را در ارتباط با توسعه مورد تأکید قرار می دهند و استدلال می کنند که فرهنگ پایه و اساسی است که در بستر آن توسعه استعدادهای انسانی در سازمان اتفاق می افتد. مطالعه حاضر باهدف بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر توسعه استعداد کارکنان انجام شد. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و از حیث ارتباط بین متغیرهای تحقیق از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تحقیق دانش آموختگان مستعد دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری در رشته مهندسی هوافضا بودند که تعداد200 نفر از آن ها به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. گردآوری داده ها از طریق دو پرسش نامه فرهنگ سازمانی و توسعه استعداد بر اساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت انجام گرفت. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که فرهنگ سازمانی تأثیر مثبت معنی داری بر توسعه استعداد کارکنان دارد؛ از بین ابعاد فرهنگ سازمانی، مؤلفه های حمایت مدیریت، خلاقیت فردی و سیستم پاداش به ترتیب دارای بیشترین تأثیر بر توسعه استعدادها می باشند. مؤلفه نظارت و کنترل تأثیر منفی معنی داری بر توسعه استعدادها داشته است.

نیروی انسانی و مدیریت آن از مولفه های غیر فیزیکی موثر بر توان رزمی نیروهای مسلح به شمار می رود. بر این اساس،این تحقیق به شناسایی و اولویت بندی اقدامات مدیریت منابع انسانی موثر بر هویت یابی سازمانی جهت افزایش توان رزمی نیروهای مسلح می پردازد. این پژوهش از نظر هدف، توصیفی- پیمایشی و از نظر نوع استفاده، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کارکنان یکی از واحدهای صنعتی دفاعی در شهر تهران بود که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 350 نفر از آنان انتخاب گردیدند. پس از طراحی و تعیین روایی و پایایی ابزار، برای تجزیه و تحلیل داده ها از الگوی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که خط مشی های هویت ساز، سبک های اخلاقی رهبری، ابزارها و مهارت های هویت ساز و سیاست های هویت ساز از اقدامات مدیریت منابع انسانی موثر بر هویت یابی سازمانی هستند. همچنین، یافته ها نشان داد که هویت یابی سازمانی بر عوامل غیر فیزیکی توان رزمی تاثیر دارد. بر این اساس، مدیران و فرماندهان باید از طریق مشارکت کارکنان، توانمند سازی، توسعه گروه های کاری، سبک های اخلاقی رهبری، ارتباطات رضایت بخش موجب هویت یابی سازمانی شده و توان غیر فیزیکی رزمی نیروهای مسلح را افزایش دهند.

در دهه اخیر، مدیریت سازمان ها دریافته است که سرمایه انسانی، بیشترین اهمیت را در دستیابی به مزیت رقابتی پایدار و بهره وری دارد. دراین راستا، هدف این پژوهش، مدل سازی شاخص های تأثیرگذار و مهم سرمایه انسانی در یک دانشگاه نظامی به منظور افزایش اثربخشی و کارایی و همچنین ارائه پیشنهاده های کاربردی است. داده های موردنیاز از 15 نفر خبرگان یک دانشگاه نظامی به وسیله پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از نرم افزاری های MATLAB و SUPER DECISIONS تجزیه تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در بخش ارزیابی به روش ISM-ANP شاخص آموزش مستمر به عنوان علت علت ها و تأثیرگذارترین و بعد از آن تحصیلات دانشگاهی، دانش حرفه ای، تجربه کاری و خلاقیت فردی به عنوان متغیرهای تأثیرگذار و بااهمیت شناسایی شدند. دراین راستا، به دانشگاه موردمطالعه پیشنهاد می شود که به تدوین برنامه های متنوع آموزشی مستمر، فعالیت های یادگیری رسمی و غیررسمی و استقرار نظام مدیریت دانش بین کارکنان خود اقدام کند و درنهایت، فرهنگ مناسبی را که پذیرای ایده های جدید و نظرات متنوع در دانشگاه است، پیاده سازی و اجرا نماید.

زمینه و هدف: تصویر سازمانی مطلوب به عنوان یکی از باارزش ترین دارایی های هر سازمان، برآیند نظرها و تفکرات گروه هایی از افراد چه در داخل و چه در خارج از سازمان است که آگاهی و شناخت از آن، مدیران را در تدوین برنامه ها، راهبردهای سازمان و کسب مزیت رقابتی پایدار یاری می رساند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تصویر سازمانی یک دانشگاه نظامی و بررسی ابعاد مختلف این تصویر صورت گرفته است. روش: روش تحقیق حاضر از نوع آمیخته اکتشافی است که متشکل از دو بخش کیفی و کمی است. گفتنی است در این تحقیق خبرگان و اعضای هیئت علمی دانشگاه مورد مطالعه، جامعه آماری را تشکیل داده اند. نخست در بخش کیفی با استفاده ار روش نمونه گیری گلوله برفی با 10 نفر از خبرگان دانشگاه مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. سپس در بخش کمی و در قالب روش تحقیق توصیفی-پیمایشی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته به ارزیابی و رتبه بندی نتایج حاصل از مصاحبه های بخش کیفی پرداخته شد. گفتنی است حجم نمونه در این بخش با استفاده از فرمول کوکران 108 نفر محاسبه و از اعضاء هیئت علمی دانشگاه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل آمار استنباطی از نرم افزارهای تحلیل آماری «اس.پی.اس.اس» و «پی.ال.اس 2» استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش مدل تصویر سازمانی دانشگاه مورد مطالعه در دوازده بعد شامل دانش آموختگان، استادان، مؤلفه های آموزشی، گزینش و عوامل بدو ورود به دانشگاه، راهبردها و سیاست های کلان دانشگاه، ساختار محیطی و نمادها، زیرساخت ها و امکانات آموزشی و رفاهی، شهرت و پیشینه دانشگاه، مؤلفه های فرهنگی، مؤلفه های تعاملی و روابط عمومی و امور فرهنگی حاصل شد. نتیجه گیری: براساس یافته های تحقیق، عوامل تأثیرگذار بر تصویر دانشگاه نظامی احصا و گویه های هر مؤلفه نیز اولویت بندی شد تا دانشگاه در تدوین برنامه ها، راهبردهای سازمانی، رشد و بالندگی سازمانی از آن بهره برداری کند.

در این پژوهش موانع توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه تهران بررسی شده است. پس از بررسی ادبیات و کسب نظرات صاحب نظران، پنج مؤلفه به صورت نهایی شناسایی و مبنای طراحی سؤال های پرسش نامه قرار گرفت. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش را کلیه کارشناسان ICT (متخصصان، مهندسان و افراد مسئول در بخش IT) تمامی دانشکده ها، مؤسسه ها، مراکز و اداره های دانشگاه تهران، در نیم سال دوم سال تحصیلی 88-1387 تشکیل داده اند که از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. روش پژوهش حاضر از دید هدف کاربردی و روش گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی است. برای تجزیه وتحلیل سؤال های پژوهش از روش های آمار توصیفی و آزمون خی دو استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که موانع توسعه ICT در دانشگاه تهران، به ترتیب عبارتند از: موانع آموزشی (موانع پدگوژیکی)، موانع فنی تکنولوژی (موانع زمینه ای)، موانع بودجه ای و موانع قانونی. در پایان به منظور برطرف کردن این موانع، پیشنهادهای کاربردی ارائه شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی بین حمایت مدیران مدارس متوسطه با رشد حرفه ای خود راهبری معلمان دبیرستان انجام گرفت. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. بر اساس اصول علمی و فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، ۱۱۸معلم از منطقه 14 آموزش و پرورش شهر تهران با شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. داده ها بوسیله ی دو پرسشنامه ی، حمایت مدیریت و رشد حرفه ای خودراهبری گردآوری شد. جهت تعیین روایی پرسشنامه ها، از نظر متخصصان استفاده به عمل آمد و پایایی ابزارها با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب 96% و 84% برای پرسشنامه ها محاسبه گردید. تحلیل نتایج با آزمون t تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره با بهره گیری از روش حل گام به گام انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین حمایت مدیریت و رشد حرفه ای خود راهبری دبیران همبستگی بالا وجود دارد.(76% = r). از بین مؤلفه های حمایت مدیریت دو مؤلفه ی مدیر به عنوان رهبر سازمان یادگیرنده و مدیر به عنوان فراهم کننده ی منابع با هم 1/61 درصد از واریانس رشد حرفه ای خودراهبری دبیران را تبیین نمودند. همچنین رشد حرفه ای خود راهبری دبیران در زمینه ی جهت گیری همکارانه به یادگیری معنادار نبوده است.

پژوهش حاضر به شناسایی عوامل مؤثر بر تقویت بهزیستی و شادکامی دانشجویان نظامی در یک دانشگاه های سازمانی دفاعی انجام شده است. این پژوهش کاربردی با روش آمیخته متوالی کیفی-کمی انجام شده است. مرحله کیفی با هدف شناسایی پیشایندهای بهزیستی و شادکامی انجام شده است. مشارکت کنندگان این مرحله شماری از دانشجویان منتخب دانشگاه مورد نظر بوده است. اطلاعات این مرحله با مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شدند. این الگو در بخش کمی اعتبارسنجی شد و پیشایندهای شناسایی شده رتبه بندی شدند. جامعه آماری این مرحله را دانشجویان همان دانشگاه تشکیل داده اند. نمونه گیری با روش تصادفی انجام شد. داده های این مرحله با کمک پرسشنامه گردآوری و با روش تحلیل عاملی در نرم افزار پی.آل. اس تجزیه و تحلیل شد. پیشایندهای شناسایی شده برای تقویت شادکامی در سه طبقه اصلی دسته بندی شدند: عوامل فردی (عوامل شخصیتی، عاطفی، نگرشی و رفتاری)، عوامل گروهی (روابط دانشجویان با هم و با فرماندهان) و عوامل سازمانی (برنامه های مذهبی، فرهنگی، آموزشی، ورزشی و نظامی و امکانات رفاهی). یافته های کمی نیز نشان داد دسته بندی انجام شده قابل تأیید است رتبه بندی میزان تأثیرگذاری این عوامل نیز به ترتیب عبارت اند از پیشایندهای سازمانی، فردی و گروهی. بهسازی وضعیت موجود این پیشایندها در میان دانشجویان نظامی می تواند به ارتقای سطح بهزیستی و شادکامی آن ها مساعدت کند. توجه به این موضوع در این دانشگاه ها موجب بهبود سلامت روانی دانشجویان، ارتقای پویایی و نشاط در این محیط ها و کاهش آسیب های ناشی از شرایط تحصیل در محیط های شبانه روزی خواهد شد.

در طول دهه های گذشته موضوع انتقال آموزش توجه محققان و دست اندرکاران توسعه منابع انسانی را به خود جلب نموده است. این توجه به واسطه نقش آن در اثربخشی دوره های آموزشی است. تا فرآیند انتقال آموزش به محل کار انجام نشود، بازگشت سرمایه گذاری های آموزشی تا حد زیادی به خطر خواهد افتاد . هدف از این تحقیق بررسی عوامل موثر بر انتقال آموزش به محیط کار بر اساس الگوی انتقالی هالتون می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، پژوهشی توصیفی – پیمایشی است . بر این اساس، تعداد 103 نفر از کارکنان دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و پرسش نامه محقق ساخته ای بین آنها توزیع شد. روایی محتوایی پرسشنامه از طریق مراجعه به خبرگان، تایید و پایایی آن به وسیله آزمون آلفای کرونباخ، به مقدار 89 % به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که عوامل فردی و سازمانی بیشترین تأثیر را بر انتقال آموزش در محیط کار دارند. از میان عوامل فردی، مؤلفه استعداد کارآموز و از میان عوامل سازمانی، مؤلفه عملکرد مورد انتظار از تلاش برای انتقال، تأثیر بیشتری بر انتقال آموزش به محیط کار دارند.

هدف این تحقیق بررسی تأثیر هوش سازمانی بر توانمندسازی اعضای هیئت علمی است. جامعه آماری پژوهش 140 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه هوایی شهید ستاری بودند که 103 نفر از آنها بر اساس جدول مورگان و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده های هوش سازمانی از پرسشنامه هوش سازمانی آلبرشت و  برای اندازه گیری توانمندسازی اعضای هیئت علمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. داده های جمع آوری شده با آزمون همبستگی و رگرسیون، تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان داد که هوش سازمانی بر توانمندسازی اعضای هیئت علمی تأثیر داشته و از بین ابعاد مختلف هوش سازمانی، چشم انداز، سرنوشت مشترک، روحیه، اتحاد و توافق بیشترین تأثیر را بر توانمندسازی هیئت علمی دارند. علاوه بر این، رتبه بندی ابعاد مختلف هوش سازمانی با به کارگیری آزمون فریدمن نشان داد که چشم انداز، دارای رتبه اول است.