سمانه نجارپوریان

زمینه و هدف: سومین اصل از اصول عمومی نظام نامه اخلاق حرفه ای سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران عبارت است از: "اصل سودمندی و عدم آسیب رسانی". علی رغم وجود چنین توصیه ای، حوزه روانشناسی بالینی و مشاوره در ایران نسبت به آسیب زا بودن برخی مداخلات و گزارش آن ها در تحقیقات، بی تفاوت بوده است. این در حالی است که از شناسایی اثرات منفی روان درمانی چند دهه می گذرد. بااین حال، در فهم آسیب و اثرات منفی، زمینه سازهای آسیب و پیامدهای آن ابهام وجود دارد. بعلاوه، در پژوهش های موجود اغلب برای تعریف آسیب، نظر متخصصان و درمانگران موردتوجه بوده و فهم مشخصی در خصوص تجربه مراجعین به عنوان افرادی که از این خدمات بهره مند می شوند کمتر در دسترس می باشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع اکتشافی با روش تحقیق کیفی است. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده که با 16 مشارکت کننده که به صورت هدفمند در طی مراحل کدگذاری انتخاب شدند و تجربه خود از شرکت در جلسات روان درمانی را آسیب زا می دانستند با استفاده از رویکرد نظریه داده بنیاد اشتراوس و کوربین با نرم افزار MAXQDA مورد تحلیل قرار گرفت و تا رسیدن به اشباع مقولات ادامه یافت. یافته ها: اطلاعات ثبت، کدگذاری و در قالب کدهای ثانویه، مقولات فرعی و اصلی طبقه بندی شدند. آتوریته درمانگر و ضعف رابطه درمانی به عنوان شرایط علی مرتبط با درمانگر، بعلاوه درماندگی مراجع، بت ساختن از درمانگر و بی اطلاعی از حقوق و فرآیند درمان به عنوان شرایط علی مرتبط با مراجع شناسایی شد. مطابق با تحلیل نظر مشارکت کنندگان، مقولات اصلی آسیب نیز شرم و سوءاستفاده شدن به دست آمد. نتیجه گیری: در فهم آسیب، به ماهیت بین فردی روا ن درمانی توجه چندانی صورت نگرفته و تمرکز بر مداخلات آسیب رسان و تصمیمات نادرست درمانگران بوده است. نتایج نشان می دهد هر درمانگر و هر روان درمانی پتانسیل آسیب زدن به مراجعین را دارد. آنچه می تواند روان درمانی را برای مراجعین آسیب زا سازد، عدم وجود پاسخ دهی مناسب درمانگر به تجربیات درونی مراجع است، خصوصاً زمانی که تجربیات ناخوشایند ایشان مرتبط با ارتباط درمانگر-مراجع باشد.

ازدواج مجدد شانس دوباره ای است که زوجینی که به دلایل مختلف همسر خودرا از دست داده اند، برای خود، جهت تجربه دوباره زندگی مشترک فراهم می نمایند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مشکلات و چالش های زوجین دارای ازدواج مجدد وراهبردهای مقابله ای زوجین دارای ازدواج مجدد براساس تجارب زیسته این زوجین انجام گرفت. این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی تفسیری انجام گردید. میدان پژوهشی(جامعه آماری) پژوهش حاضر را زوجین دارای ازدواج مجدد شهر تهران در سال 1399 تشکیل داده اند. که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 21 نفر از افراد یا زوجینی که شرایط ورود به پژوهش را داشتند انتخاب شدند، و داده های پژوهش از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته به صورت خصوصی از این زوجین گردآوری شد. براساس تحلیل مصاحبه ها، مجموعا 18 مقوله اصلی و 108 مقوله فرعی بدست آمدکه بصورت مقوله های چالش های زوجین دارای ازدواج مجدد و راهبردهای مقابله ای کارآمد زوجین موفق و دارای ازدواج مجدد رضایتمند در دو مقطع زمانی( درزمان انتخاب همسر جدید و در زمان زندگی جدید) دسته بندی شد. با این حال زوجین موفق راهبردهای مقابله ای کارآمدی داشته اند که در سه سطح فردی، زوجی و خانوادگی و در دو مقطع زمانی(حین انتخاب همسر و زمان زندگی جدید) دسته بندی شد. بر اساس یافته های این پژوهش مشاوران میتوانند برای افزایش دوام ازدواج های مجدد، با طراحی و اجرای برنامه های مناسب براساس این موارد در مشاوره های پیش از ازدواج و زوج درمانی ها به سلامت خانواده ها و جامعه کمک نمایند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روایت درمانی راه حل محور بر دلزدگی، اشتیاق و امید زنان متقاضی طلاق انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه با طرح نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه به همراه آزمون پیگیری در شهرستان شهرکرد انجام شد. جامعه این پژوهش شامل زنان متقاضی طلاق شهر شهرکرد بود. نمونه پژوهش شامل 24 نفر که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی (12 نفر) و گواه (12 نفر) قرار گرفتند و به پرسشنامه دلزدگی زناشویی پاینز (1996)، اشتیاق زناشویی سینگر و لابانکو- میسر، بودلی (2015) و مقیاس امید اسنایدر، هاریس، اندرسون، هولران، ایرونیک و سیمون (1991)، در پیش آزمون، پس آزمون و آزمون پیگیری پاسخ دادند. شرکت کنندگان در آزمایش تحت هشت جلسه نود دقیقه ای روایت درمانی راه حل محور مطابق پروتکل درمانی لیندا مت کالف (2016)، قرار گرفتند و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. یافته ها: نتایج نشان داد که روایت درمانی راه حل محور می تواند موجب کاهش دلزدگی (93/65=F، 001/0>P) و افزایش اشتیاق (41/22=F، 001/0>P) و امید (40/1540=F، 001/0>P) زنان متقاضی طلاق شود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که روایت درمانی راه حل محور می تواند به عنوان مداخله در جهت کاهش دلزدگی و افزایش اشتیاق و امید در زنان متقاضی طلاق مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: ازدواج مجدد شانس دوباره ای است که افرادی که همسرشان را از دست داده اند، جهت تجربه دوباره زندگی مشترک برای خود فراهم می نمایند. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی بومی ازدواج مجدد رضایتمند انجام شد. روش: این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از رویکرد نظریه زمینه ای در سال 1399 انجام شد. بدین منظور 21 زوج ساکن شهر تهران که بیش از 3 سال از ازدواج مجدد آنهال می گذشت به شیوه هدفمند و با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده ها جمع آوری، پیاده سازی و سپس به شیوه سیستماتیک کدگذاری شد. یافته ها: مفاهیم استخراج شده در 124 کد اولیه و 27 کدمحوری طبقه بندی شد که مقوله های شناخت و بینش بیشتر در زندگی مجدد، کفویت در همسرگزینی، برداشت منطقی در ازدواج مجدد، مدیریت چالش پذیرش همسرجدید توسط فرزند و بالعکس، توجه به اشتراکات و افتراقات معیارهای ازدواج، حمایت اجتماعی، حمایت خانواده و دوستان، نقش مشاوره و بزرگان پیش از ازدواج، کیفیت ارتباط با همسر و خانواده همسر سابق، مهارت ارتباط موثر، توجه به دغدغه و خواسته های همسر، خودافشایی مناسب در زمان انتخاب، تلاش برای آگاهی عمیق از یکدیگر پیش از ازدواج، آگاهی از معیارهای همسرگزینی، خودآگاهی، راهبردهای مقابله ای کارآمد فردی، زوجی و خانوادگی از جمله کدخای مجوری بودند و درنهایت هم مقوله مرکزی باعنوان «شناخت وحمایت چندسطحی» انتخاب گردید. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر بیانگر آن بود که ایجاد یک ازدواج مجددرضایتمند در گرو انتخاب آگاهانه وشناخت عمیق از یکدیگر و صداقت و شفاف سازی درمورد موضوعات زندگی سابق و رابطه زوجی فعلّی و درنهایت تلاش دوسویه در جهت ایجاد زندگی پایدار است. متخصصان می توانند با بهره گیری از مقوله ها و مفاهیم مسنخرج از این الگو در افزایش رضایتمندی و دوام ازدواج های مجدد و پیشگیری از طلاق و آسیب های ناشی ازآن، به خانواده ها و جامعه کمک نمایند. شماره ی مقاله: ۱

پژوهش حاضر با دغدغه ایجاد روش های علمی و بومی (منطبق با فرهنگ اسلامی-ایرانی) برای پیشگیری از طلاق و آسیب های آن و با هدف شناسایی ویژگی های الگوی مشاوره پیش از ازدواج در بین متقاضیان ازدواج مجدد انجام شد. این پژوهش ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف ﮐﺎرﺑﺮدی و با رویکرد کیفی و روش گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) صورت پذیرفت. جامعه آماری در دو بخش، شامل زوج های دارای ازدواج مجدد و متخصصان مشاوره خانواده وازادواج ساکن در شهر تهران بود که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و سپس به وسیله مصاحبه نیمه ساختاریافته 21 نفر از زوجین راضی و ناراضی و 9 نفر از متخصصان مشاوره خانواده وازادواج مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از روش زمینه ای (کدگذاری باز، محوری، انتخابی) استفاده شد. براساس مصاحبه ها و متون اسلامی مقوله شناخت وارزیابی چندمحوری به عنوان مقوله هسته ای در نظر گرفته شد و پنج محور کلی مشاوره پیش از ازدواج مجدد شامل؛ 1- محور درون فردی 2-محور بین فردی 3- محور خانواده 4- محور فرزندان 5- محور اجتماعی می باشد و دارای فرایند منظم و منسجم ارزیابی و شناخت، مداخله، جمع بندی وپایان است. نتایج نشان داد که می توان براساس مولفه های ذکر شده الگوی بومی و جامعی را برای زوجین متقاضی ازدواج اجرا کرد. از این الگو می توان در مراکز مشاوره برای آگاهی و توانمندسازی خانواده ها و مراجیعن بهره گرفت و ازسویی دیگر برای تهیه محتوای آموزشی در جهت آموزش دانشجویان مشاوره و برگزاری دوره های تربیت مشاور پیش از ازدواج استفاده نمود.

رفتارهای آسیب رسان به خود در دوره حساس نوجوانی افزایش یافته است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل فردی یا روانشناختی موثر بر پدیده خودآسیب زنی در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش کیفی بود و بر اساس شیوه پدیدار شناسی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش نوجوانان دختر 15- 13 سال شهر شیراز بودند که تجربه آسیب به خود بدون قصد خودکشی را داشتند. روش نمونه گیری به صورت غیراحتمالی هدفمند بود و حجم نمونه با توجه به اشباع داده ها 20 دختر نوجوان 13 تا 15 ساله بودند که خودآسیب زنی بدون قصد خودکشی را تجربه کرده بودند. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته جمع آوری شد. فرایند تجزیه و تحلیل داده ها طی سه مرحله کدگذاری (باز، محوری، انتخابی) انجام شد که از طریق آنها کدها و مقوله های اصلی مشخص گردید. نتایج مطالعه نشان می دهد که عوامل فردی یا روانشناختی موثر بر خودآسیب زنی نوجوانان عبارتند از: افکار (نارضایتی از خود، هویت، مذهب)، هیجانات (احساس تنهایی، احساس درک نشدن، تخلیه روانی موقتی، افسردگی، خشم، اضطراب، تنفر، سرکوب احساسات) و رفتارها (راه کنارآمدن، جلب توجه، دستکاری). در میان این عوامل، نقش هیجانات قابل توجه و اساسی بود. به صورت کلی نتایج بدست آمده می تواند به مشاوران در کار با نوجوانانی که به خود صدمه می زنند، کمک کند. همچنین، نتایج می تواند در توسعه و اجرای برنامه های درمانی نوین مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: میل به طلاق زمینه ساز از هم گسیختگی ساختار بنیادی ترین بخش جامعه یعنی خانواده است. تردیدی نیست این مساله علل متفاوتی دارد که بر روی زوجین و کسانی که با آنان در ارتباطند اثرات نامطلوبی به جا می گذارد. این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی فرایندهای خودشناختی دررابطه بین سرکوبگری (خودفریبی و دگر فریبی) با میل به طلاق در زنان و مردان متقاضی طلاق انجام گرفت. روش: جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان و مردان متقاضی طلاق مراجعه کننده به سازمان بهزیستی شهرستان بندرعباس بودند. حجم نمونه با نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای 380 نفر تعیین شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه خودشناسی انسجامی(2008)،  بهشیاری(2003)، خودمهارگری (2004)، مقیاس شفقت خود- فرم کوتاه (2011)، سرکوبگری (1990) و پرسش نامه میل به طلاق(1996) استفاده شد. و برای تجزیه و تحلیل داده ها مدل معادلات ساختاری به کار گرفته شد و از نرم افزار آماری Amos استفاده شد یافته ها: نتایج نشان داد که بین سرکوبگری و میل به طلاق رابطه معنی داری وجود دارد. از بین فرایندهای خودنظم بخشی تنها رابطه میل به طلاق با شفقت مورد تایید قرار گرفت و در ادامه نتایج نشان دادندکه رابطه بین سرکوبگری با خودمهارگری، خودشناسی انسجامی و شفقت نیز از لحاظ آماری مورد تایید قرار گرفت. در نهایت شاخص های برازندگی نشان دادندکه در کل نمونه، مدل، با داده ها برازش قابل قبولی دارد. نتیجه گیری: بابررسی فرایندهای خودشناختی به عنوان پیش بینی کننده طلاق و نقش این عوامل،می توان خود کارآمدی مدیریت طلاق را افزایش داد.

زوج ها ممکن است رابطه زناشویی باثباتی داشته باشند ولی از آن به هیچ عنوان رضایتی نداشته باشند و مجبور باشند چنین رابطه ای را تحمل کنند. متأسفانه چنین ازدواج هایی آسیب های فراوانی بر روی زوج ها و خصوصاً زنان دارد. از این رو پژوهش حاضر باهدف ارائه الگویی از بقای زنان در ازدواج های نارضایتمند انجام شد. پژوهش حاضر کیفی و مبتنی بر روش تئوری زمینه ای بود. جامعه پژوهش شامل تمامی زن های نارضایتمند از ازدواج شهر بندرعباس با حداقل 5 سال سابقه زندگی مشترک در سال 1397 بودند. 21 زن به روش نمونه گیری نظری و مبتنی بر روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و انتخاب نمونه ها تا مرحله اشباع نظری پیش رفت. داده ها بر اساس مصاحبه نیمه ساختاریافته و شاخص رضایت زناشویی (IMS) گردآوری شدند. برای تحلیل داده ها از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. نتایج کدگذاری به شناسایی 14 مقوله انجامید که در مدل پارادایمی ارائه شد. نتایج تحلیل نشان داد که زنان ناراضی از رابطه زناشویی ممکن است به علت وابستگی های موجود ازدواج نارضایتمند خود را حفظ کنند و به منظور سازگاری با شرایط موجود از راهبردهای مختلفی استفاده کنند. بر اساس نتایج به دست آمده، مجموعه ای از عوامل درون فردی، بین فردی و اجتماعی می تواند تبیین کننده بقای زنان در ازدواج های نارضایتمند باشد. نتایج این پژوهش می تواند دارای تلویحات کاربردی در آسیب شناسی و توانمندسازی در حوزه زنان و خانواده باشد.

این پژوهش با هدف ساخت ابزاری برای آزمون عوامل مؤثر بر ثبات و رضایت زناشویی انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع اعتباریابی بود. جامعه پژوهش شامل افراد متأهل شهر بندرعباس در سال 1398 بودند که 310 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه جاذبه های زناشویی و شاخص رضایت زناشویی پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و همبستگی پیرسون استفاده شد. داده ها توسط نرم افزارهای SPSS-22 و AMOS-23 تجزیه وتحلیل شدند. نتایج تجزیه وتحلیل پرسشنامه جاذبه های زناشویی به شناسایی 7 مؤلفه منجر شد که در سه عامل کلی درون فردی، بین فردی و محیطی قرار گرفتند. ضریب آلفای کرونباخ نشان داد که تمامی مؤلفه ها ضریب بین 77/0 تا 96/0 دارند. نتایج همبستگی بین مؤلفه های جاذبه های زناشویی با شاخص رضایت زناشویی نشان داد بین تمامی مؤلفه های جاذبه های زناشویی با شاخص رضایت زناشویی رابطه معناداری وجود دارد (05/0 p< ). باتوجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت پرسشنامه جاذبه های زناشویی می تواند به عنوان ابزار پژوهشی و بالینی مورداستفاده پژوهشگران و زوج درمانگران قرار بگیرد.

مقدمه و هدف : در سال های اخیر کوشش برای افزایش تراز سلامت روانی و بهبود روابط زوجین در راستای افزایش پایداری خانواده و پیشگیری از آشفتگی زندگی زناشویی و رخداد طلاق مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثربخشی زوج درمانی مثبت نگر و درمان کوتاه مدت راه حل محور بر بهزیستی روانشناختی و بهبود سازگاری زناشوئی بوده است. مواد و روش ها : روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با سه گروه (دو گروه آزمایش، یک گروه زوج درمانی مثبت نگر، یک گروه درمان کوتاه مدت راه حل محور و یک گروه کنترل) بود .جامعه ی پژوهش حاضر کلیه زوجین متاهل شهر شیراز بودند. شیوه نمونه گیری به صورت غیراحتمالی هدفمند بود. 48 نفر از افرادی که نمره کمتری در بهزیستی روانشناختی و سازگاری زناشوئی بدست آورند به عنوان نمونه نهایی در نظر گرفته شدند به طوری که، در هر گروه 16 نفر قرار گرفت. گروههای آزمایش در 8 جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت درمان قرار گرفتند. جهت گردآوری اطلاعات از مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف پرسش نامه سازگاری اسپانیراستفاده گردید. یافته ها : نتایج نشان داد هر دو رویکرد درمانی بر بهزیستی روانشناختی و بهبود سازگاری زناشوئی در خانواده ها اثر داشته است(05/0 ≥P). اما تفاوت معناداری بین اثربخشی دو روش مداخله مشاهده نگردید(05/0 P >). بحث و نتیجه گیری: : یافته های پژوهش حاضر حمایت تجربی قابل قبولی برای اتربخشی رویکرد راه حل محور و زوج درمانی مثبت نگر فراهم می آورد.  

زمینه و هدف: طلاق عاطفی اولین مرحله در فرایند طلاق بوده که بیانگر زناشویی روبه زوال است. طلاق عاطفی توأم با پیامدهای مختلفی می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی بر تعارض و پردازش بین فردی زنان متأهل دارای طلاق عاطفی شهر تهران بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری (دوماهه) با گروه گواه می باشد. جامعه آماری شامل کلیه زنان مراجعه کننده به دو مرکز مشاوره در تهران در سال 1397 بودند. از جامعه آماری تعداد 40 نفر از زنان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های فرم تجدیدنظر شده پرسشنامه تعارض های زناشویی (Marital Conflict Scale-Revised)، پرسشنامه پردازش بین فردی (Interpersonal Processing Scale) و پرسشنامه طلاق عاطفی گاتمن (Gottman’s Emotional Divorce Questionnaire) استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-22 و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه در پس آزمون و پیگیری، کاهش تعارض (001/0 p<، 71/16 F=) را تجربه نمودند. همچنین نتایج نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه در پس آزمون و پیگیری، افزایش پردازش بین فردی (001/0 p<، 67/49 F=) را تجربه نمودند. نتیجه گیری: بر طبق نتایج می توان استنباط کرد که آموزش رفتاردرمانی دیالکتیکی با افزایش شناخت و آگاهی، و تنظیم هیجانی سبب افزایش روابط کارآمد و کاهش هیجان های منفی منجر به تعارض می گردد.

هدف : بررسی اثربخشی آموزش پیش از ازدواج با روش سیمبیس بر تمایزیافتگی، نگرش ها و انتظارات زناشویی در بین دختران مجرد دانشگاه هرمزگان انجام شده است. روش : این پژوهش از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش را دختران مجرد دانشگاه هرمزگان تشکیل می دادند؛ از بین کسانی که نمرات کمتری در مؤلفه های تمایزیافتگی، نگرش ها و انتظارات زناشویی گرفتند، 32 نفر به شیوۀ در دسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند (هر گروه شامل 16 آزمودنی). پرسشنامۀ انتظار از ازدواج نلسون و جونز، تمایزیافتگی اسکورن و نگرش به ازدواج روزن و براتن، و نیز هشت جلسه آموزش مبتنی بر سیمبیس، ابزارهای گردآوری اطلاعات در این مطالعه بودند. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که 1) آموزش پیش از ازدواج با استفاده از مدل سیمبیس هم بر تمایزیافتگی، نگرش زناشویی و انتظارات زناشویی و هم بر واکنش پذیری، گریز عاطفی و هم آمیختگی با دیگران و انتظار بدبینانه تأثیر معناداری داشت، اما بر جایگاه من، انتظار واقع بینانه و ایده آل گرایانه تأثیر معناداری نداشت؛ 2) اثربخشی قبل از ازدواج مبتنی بر مدل سیمبیس بر نگرش زناشویی، انتظارات زناشویی، واکنش پذیری عاطفی، گریز عاطفی، هم آمیختگی با دیگران و انتظار بدبینانه را تا مرحلۀ پیگیری سه ماه حفظ کرد، در حالی که چنین تأثیرهایی در تمایزیافتگی تا مرحلۀ پیگیری تداوم مشاهده نشد.بنابراین با توجه به محتوای این برنامه، آموزش پیش از ازدواج در افزایش تمایزیافتگی، بهبود نگرش جوانان وکاهش انتظارات بدبینانه قبل از ازدواج مؤثر است.

هدف از پژوهش حاضر، تدوین الگوی بهزیستی روان شناختی بر اساس رهیافت های نهج البلاغه بود. روش پژوهش حاضر کیفی از نوع تحلیل محتوا بر پایه هرمنوتیک بود و ابزار مورداستفاده، حکمت ها و مواعظ کتاب نهج البلاغه بود که بر اساس روش هرمنوتیک حکمت های نهج البلاغه موردبررسی قرار گرفت. محققان ابتدا به مطالعه مبانی بهزیستی روان شناختی مبتنی بر دیدگاه امام علی (علیه السلام) اقدام کردند پس ازآنکه نیت مؤلف (امام علی (علیه السلام)) از طریق روش هرمنوتیک تأیید و نهایی شد و افق های مؤلف مشخص شد. داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA در دو مرحله کدگذاری شدند در مرحله اول یا همان کدگذاری باز 139 کد استخراج شدند و سپس در مرحله دوم یا کدگذاری محوری، کدهای ساخته شده نزدیک به یکدیگر در هم ادغام شده و کدگذاری نهایی به صورت گزینشی استخراج شد. یافته های حاصل از کدگذاری نهایی در 10 مؤلفه شامل شکرگزاری، ارزشمندی، معرفت به خالق، یقین، سعه صدر، شجاعت، امیدواری، رضایتمندی، اطمینان و آزادی، به دست آمد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که آموزه ها و سخنان حکمت آمیز نهج البلاغه با عقل و استدلال همخوان هستند و در بسیاری از آموزه های نهج البلاغه توجه خاصی به ارتقای سلامت روان مبذول شده است. همچنین مؤلفه های استخراج شده از نهج البلاغه با سلامت روان رابطه مستقیم و معناداری دارد علاوه بر این مفاهیم استخراج شده، منطبق با نظریات بهزیستی روان شناختی مانند داینر، ریف، سلیگمن و برخی دیگر از پژوهش های انجام گرفته است.

زمینه و هدف: از آنجایی که سیک والدگری والدین بر بسیاری از جوانب زندگی فرزندانشان تأثیر عمده ای دارد، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش والدگری مثبت مبتنی بر روی آورد ساندرز بر افزایش شادزیستی و کاهش تعارض والد- فرزندی دانش آموزان صورت گرفت. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر شیراز در سال تحصیلی 96-1395 بود که از بین آنها با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای تعداد 30 نفر از مادرانی که فرزندان شان نمره پایینی در شادزیستی و نمره بالایی در تعارض والد- فرزندی داشتند، انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل جای دهی شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه شادزیستی آکسفورد آرگیل و لو (1990) و تعارض والد- فرزندی اشتروس (1996) بود. روش والدگری مثبت در 8 جلسه 2 ساعته به گروه آزمایش آموزش داده شد. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ها : نتایج نشان داد که آموزش والدگری مثبت مبتنی بر روی آورد ساندرز بر افزایش شادزیستی و کاهش تعارض والد- فرزندی دانش آموزان تأثیر معنی داری دارد (0/05 P< ). نتیجه گیری: در مجموع نتایج به دست آمده از این پژوهش، سودمندی آموزش والدگری مثبت را به دلیل نقشی که در سلامت و شاد زیستی و کاهش تعارض والد- فرزندی بر عهده دارد مورد تأیید و تأکید قرار می دهد.

تاب آوری می تواند انعطاف پذیری و توانمندی خانواده را در گذر از موقعیت های مصیبت بار زندگی خانوادگی بهبود بخشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و درمان تصمیم گیری مجدد بر افزایش ابعاد تاب آوری زنان متأهل به شیوه نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و آزمون پیگیری انجام شد. نمونه مورد مطالعه به تعداد سی زن متأهل، با روش نمونه گیری در دسترس از میان زنانی که به دلیل تعارض زناشویی در فاصله زمانی شش ماهه به مراکز مشاوره شهر گرگان مراجعه کرده بودند، انتخاب شد. داده ها با اسفتاده از پرسش نامه تاب آوری خانواده در پیش آزمون و پس آزمون جمع آوری و به روش تحلیل کواواریانس چند متغیره با استفاده از نرم افزار SPSS21 تحلیل شد. نتایج نشان دهنده تأثیر معنادار زوج درمانی هیجان مدار و رویکرد تصمیم گیری مجدد بر روی نمرات تاب آوری زنان متأهل بود (001/.>P). همچنین نتایج نشان داد که درمان تصمیم گیری مجدد نسبت به زوج درمانی هیجان مدار در افزایش تاب آوری زنان مؤثرتر است.

هدف: بررسی اثربخشی آموزش رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد بر دلزدگی زناشویی و تعهد زناشویی در زنان متأهل. روش: این پژوهش از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه زنان متاهل شهرستان صفاشهر با حداقل یکسال و حداکثر 15 سال تجربه ازدواج بودند که 50 نفر از آنها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و بصورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند(هر گروه شامل 25 آزمودنی). پرسشنامه دلزدگی زناشویی پاینز و تعهد زناشویی آدامز و جونز، و نیز هشت جلسه آموزش مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد ابزارهای گردآوری اطلاعات در این مطالعه بودند. یافته ها: نتایج تجزیه وتحلیل داده هاتوسط آزمون آماری تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر دلزدگی و تعهد زناشویی زنان متأهل در سطح01/0>p تأثیر معنادار داشته است. همچنین مشخص گردید که آموزش رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد؛ بر بهبود میزان تعهد اخلاقی، شخصی و ساختاری زنان متأهل شهرستان صفاشهر نیز در سطح 01/0>pتأثیر معنادار داشته است.

زمینه و هدف: مزاج به صورت تفاوت های فردی مبتنی بر پاسخدهی و تنظیم هیجانی تعریف شده است. هدف از پژوهش حاضر تعیین روایی و اعتبار نسخه بسیار کوتاه پرسشنامه رفتار کودک در نمونه ایرانی بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع زمینه یابی بود که از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری شامل تمامی کودکان 3 تا 7 ساله شهر بندرعباس در سال 1395 بود. نمونه موردمطالعه شامل 276 کودک (124 پسر و 156 دختر) بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات نسخه بسیار کوتاه گزارش مراقب (مادر) پرسشنامه رفتار کودک (روتبرت، 2001) بود که از طریق مربیان در اختیار مادران قرار گرفت و از آنها خواسته شد بر اساس رفتار کودک در 6 ماه گذشته تکمیل کنند. برای تحلیل داد ه ها از روش های آلفای کرونباخ و تنصیف جهت بررسی اعتبار و تحلیل عامل تأییدی جهت بررسی روایی سازه استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که نسخه بسیار کوتاه پرسشنامه رفتار کودک دارای همسانی درونی مناسب در دامنه 71/0 تا 79/0 برای خرده مقیاس ها و 77/0 تا 79/0 برای کل مقیاس بود. همچنین شاخص های برازندگی حاصل شده از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مقیاس از روایی سازه مناسب برخوردار است و همه گویه ها از بار عاملی مناسب بالای 30/0 برخوردارند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر و همچنین اهمیت سنجش مزاج رفتاری در کودکان و نیز در دسترس نبودن ابزار مناسب اعتباریابی شده در فرهنگ ایرانی، می توان نتیجه گرفت که پرسشنامه رفتار کودک ابزار مناسبی جهت سنجش مزاج در کودکان 3 تا 7 ساله است.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی سازگاری زناشویی براساس تصمیم گیری و حل مسأله، انسجام خانواده، راهبردهای مقابله، مهارت های ارتباطی و باورهای مذهبی (عوامل فرایندی خانواده) بود. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه معلمان متأهل مقطع ابتدایی شهرکرج در سال تحصیلی 94-93 بودند که براساس جدول مورگان 358 نفر به صورت نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های سازگاری زناشویی (اسپنیر، 1976) و فرایندخانواده سامانی (1387) استفاده شد. داده ها از طریق همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تجزیه وتحلیل شدند. نتایج همبستگی نشان داد که مجموعه عوامل فرایندی خانواده با سازگاری زناشویی رابطه معناداری دارند (0/01 >P) و همچنین نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که به غیر از باورها مذهبی که اثر معناداری در معادله رگرسون نداشت، مؤلفه های انسجام خانواده، مهارت های ارتباطی، مهارت های مقابله و تصمیم گیری و حل مسأله باهم 49/6 % از واریانس سازگاری زناشویی را تبیین می کنند. با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که عوامل فرایندی خانواده توان پیش بینی سازگاری زناشویی را دارند.

در این پژوهش تاثیر آموزش تعهد پیش از ازدواج بر بهبود ویژگی های تعهد در دختران دانشجو مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 30 نفر دانشجوی دختر از میان دانشجویان دانشگاه آزاد، به صورت تصادفی در دسترس انتخاب شدند. افراد گروه نمونه به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) گمارش شدند. طرح پژوهش، نیمه تجربی از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل بود.پس از اجرای پیش آزمون با استفاده از آزمون سنجش ویژگی های تعهد فر1 (1988) برای هر دو گروه، گروه آزمایش به مدت 6 هفته، هر هفته یک جلسه 45 دقیقه ای، تحت آموزش پیش از ازدواج تعهد قرار گرفتند و پس از پایان این مدت، پس آزمون سنجش ویژگی های تعهد، برای هر دو گروه اجرا شد. یافته های تحقیق با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان دادند که آموزش تعهد پیش از ازدواج، بر بهبود ویژگی های تعهد و افزایش میزان آن تاثیر مثبت داشته، و نمرات پس آزمون گروه آزمایش به طور معنی داری نسبت به نمرات گروه کنترل بیشتر است.