جعفر بیک زاد

در این مقاله سعی شده است آخرین اظهار نظرهای صاحبنظران، آراء و نظرات موافقین و مخالفین فرآیند جهانی شدن، از ابتدای شکل گیری تا رسیدن به پیچیده ترین مراحل کنونی خود و نقش و امکانات کشور ما برای پیوستن به این کاروان مورد بررسی قرار گیرد.

هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر هوش اخلاقی مدیران بر مهارت های ارتباطی آنان در سازمان تأمین اجتماعی استان آذربایجان شرقی می باشد. در این پژوهش تأثیر هوش اخلاقی مدیران و ابعاد آن شامل درستکاری، مسئولیت پذیری، دلسوزی، و بخشش بر مهارت های ارتباطی مدیران مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه ی آماری پژوهش حاضر مدیران عالی و میانی واحدهای بیمه ای و درمانی سازمان مورد مطالعه به تعداد 249 نفر می باشد. حجم نمونه ی آماری بر اساس فرمول کوکران، 151 نفر برآورد شده است. روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسش نامه می باشد. روایی پرسش نامه به صورت صوری است. پایایی پرسش نامه توسط آزمون آلفای کرونباخ برای سؤال های هوش اخلاقی و مهارت های ارتباطی پرسش نامه به ترتیب با اعتبار 838/0 و 726/0 مورد تأیید قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون های r پیرسون و رگرسیون دو متغیره استفاده شده است. نتایج حاصل بیانگر آن است که هوش اخلاقی مدیران و ابعاد چهارگانه ی آن بر مهارت های ارتباطی آنان در سازمان مورد مطالعه تأثیر دارد.

نظارت بهتر توسط مکانیزم های نظام راهبری شرکتی، منجر به محافظه کاری بیشتر در صورت های مالی برای اطمینان از صحت اطلاعات مندرج در صورت های مالی و اطمینان از عدم اقدامات یک جانبه مدیریت به نفع خویش می گردد. هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین مالکیت دولتی و محافظه کاری شرطی حسابداری است. در این پژوهش، برای سنجش محافظه کاری شرطی از معیار محافظه کاری مبتنی بر اقلام تعهدی (مدل بال و شیواکومار) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. که با روش حذفی، 83 شرکت در نمونه آماری این پژوهش قرار گرفته اند، دوره زمانی پژوهش سال های 1385 تا 1390است. برای آزمون فرضیه های صورت بندی شده از رگرسیون چندگانه خطی و آزمون مقایسه میانگین دو جامعه مستقل بهره گیری شده است. نتایج آزمون نشان می دهد درصد مالکیت دولتی بر سطح محافظه کاری شرطی حسابداری تاثیر دارد و از بین متغیرهای کنترلی وارد شده در مدل، ( اندازه شرکت و اهرم مالی) اندازه شرکت رابطه ی مثبت با محافظه کاری شرطی داشته و اهرم مالی رابطه منفی با محافظه کاری شرطی حسابداری دارد.

در دهه های اخیر در عرصه مدیریت دولتی برای پاسخگویی به مسائل و چالش های مدیریت دولتی سنتی رویکرد جدیدی به نام مدیریت دولتی نوین ارائه شده است، که بر بکارگیری روش های مدیریت بخش خصوصی در بخش دولتی تاکید دارد و می توان آن را با خصوصی سازی و کوچک سازی دولت هم سو دانست. مدیریت دولتی نوین در شکل های مختلفی از جمله: مدیریت گرایی، حکمرانی بازارگرایانه ، دولت کارآفرین بکار رفته است، اما هدف همه آنها تحقق ارزش های محوری صرفه جویی، اثربخشی و کارایی است. نظریه های انتخاب عمومی، اصیل وکیل و هزینه داد و ستد زیربنای مدیریت دولتی نوین هستند. مدیریت دولتی نوین با چالش ها و انتقاداتی از جمله: افزایش فساد، بی اعتمادی به دولت، کاهش پاسخگویی، مسئولیت پذیری و امنیت شغلی در بین کارکنان دولت رو به رو است. بر این اساس در مقاله حاضر به روش مرور کتابخانه ای و منابع، ضمن ارائه مبانی نظری مدیریت دولتی نوین به تشریح چیستی و چرایی آن پرداخته شده است.

مقدمه: فرایند جذب در کشور های جهان سوم و توسعه یافته، از ابعاد مغفول در نظام آموزش عالی و آموزش و پرورش هستند. تحقیقات مختلف در جهان نشان می دهد که اگر جذب افراد برای شغل معلمی مبتنی بر شایستگی های حرفه ای باشد، به پیشبرد اقتصاد و توسعه می انجامد. روش کار: این مطالعه کیفی، در بهمن 1396 با رویکرد پدیدارشناسی، بر روی 18 متخصص عرصه تعلیم و تربیت و مدیریت منابع انسانی، به روش نمونه گیری هدفمند تا اشباع داده ها انجام شد. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه با گروه های کانونی بود. تمام مصاحبه ها ضبط و سپس دست نویس و تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: با تحلیل و ادغام مؤلفه های اصلی، یک مؤلفه اصلی و 57 مؤلفه فرعی شناسایی شدند. بعضی از مضمون های فرعی انتخاب شده عبارت اند از: استخدام نکردن در بدو ورود، اخذ آزمون پایان دوره و صدور گواهی صلاحیت، ارزشیابی و نظارت بر فرایند آموزش به صورت عملی و نظری، ارزشیابی اثربخشی دوره های کارورزی، تألیف کتاب های ویژه دانشگاه فرهنگیان، تأسیس کتابخانه الکترونیک، اعزام به خارج از کشور، مدیریت هوشمند کلاس، بهره مندی از تجارب جهانی، شایستگی های ادراکی و فناوری، توجه به tpck ، تغییر آموزگار آموزش محور به پژوهش محور، پیاده سازی منتورینگ در آموزش، عدم اجرای سیستم پاداش در آموزش و پرورش، جرئت ورزی و فن بیان، مهارت شناخت رفتارهای نابهنجار کودک و نوجوان، مهارت ایجاد رفتار مطلوب در کودکان، مهارت ارتقاء تمرکز و دقت، طراحی سیستم مطلوب ارزشیابی از دانشجویان و نظارت بر این ارزشیابی، و دانش هیورستیک. نتیجه گیری: از 57 محور به دست آمده، اهمیت و توجه به اخذ آزمون پایان دوره و صدور گواهی صلاحیت پاسخ های مصاحبه شوندگان، از مهم ترین مؤلفه هایی هستند که باید در ارتقاء شایستگی حرفه ای دانشجو- معلمان در فرایند آموزش بدان ها توجه کرد.

در محیط پر تلاطم و متغیر امروزی چیزی که می تواند سازمان ها را نسبت به سایر سازمان ها در شرایط مطلوب تری نگه دارد، توجه به بهره وری در سازمان است بهره وری در دانشگاه دغدغه بسیار مهم برای مدیران تبدیل شده است. زیرا اساسی ترین محرک در رسیدن به نتایج رضایت بخش محسوب می شود. در این بین معنویت در محیط کار به عنوان بستری برای دستیابی به بهره وری تاثیر گذار است. در پژوهش حاضر، تاثیر معنویت در محیط کار بر بهره وری سازمانی با نقش واسطه ای سرمایه اجتماعی و پایبندی به رفتارهای اخلاقی در دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش مورد استفاده توصیفی و همبستگی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان دانشگاه تبریز است که تعداد آنها 295 می باشد، حجم نمونه آماری با استفاده از رابطه کوکران 167 بدست آمده است. اعتبارسنحی ابزار گردآوری داده ها، به وسیله روایی محتوایی و برای برآورد پایایی آنها از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. همچنین برای آزمون فرضیه های تحقیق از نرم افزارهای spss و lisrel استفاده شد. یافته پژوهش نشان داد که فرضیه های تحقیق تائید شده و معنویت در محیط کار از طریق سرمایه اجتماعی و پایبندی به رفتارهای اخلاقی بر بهره وری سازمانی تاثیر غیرمستقیم داشته است.

هدف: تحقق تمدن اسلامی بر پایه دین، عقلانیت، علم و اخلاق، هدف انقلاب اسلامی است. دانش معطوف به فرهنگ و فنّاوری، عاملی برای بازتولید فرهنگ اصیل ایرانی به همراه جهش تولید است که رسیدن به آن با رویکرد دانشگاه تمدن ساز جدّیت می یابد. لذا هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی پیشایندهای دانشگاه تمدن ساز بود. روش: روش پژوهش حاضر، تفسیری با رویکرد کیفی بود. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شده است. مشارکت کنندگان پژوهش، شامل خبرگان دانشگاهیِ آشنا با مفهوم دانشگاه تمدن ساز به تعداد 12 نفر بود. با بررسی اسناد و نمونه گیری هدفمند، مصاحبه با خبرگان تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. یافته ها: ابعاد مرتبط با پیشایندهای این رویکرد، عبارتند از: به کارگیری دانش توسط جامعه؛ تلفیق کارکرد دانشگاه با تمدن سازی؛ توجه به تولید علم متناسب با نیاز جامعه؛ استفاده از فنّاوری ارتباطات و اطلاعات؛ شکل گیری ارکان تمدنی؛ نحوه اداره دانشگاهی؛ ارزش و معنویت؛ برنامه درسی درسطح جهانی و تمدن سازی. نتیجه گیری: با فراهم ساختن زمینه لازم برای تمدن سازی دانشگاه بر اساس نشانگرهای شناسایی شده، دانشگاهها در مسیر تمدن سازی قرار می گیرند.

میزان اثربخشی هر سازمان، بستگی به قدرت مدیریت در بکارگیری ابزارهای متنوع مدیریتی دارد. یکی از مهمترین ابزارهای مدیریتی در مسیر پیشرفت و موفقیت، مدیریت استراتژیک است. در سالهای گذشته، برخی از سازمانها توانسته اند با تدوین یک استراتژی درست و بکارگیری ابزارهای مدیریتی مناسب، موقعیت قابل قبولی را از نظر رقابتی در سطح جهانی بدست آورند. ولی برخی دیگر از سازمانها نیز به دلیل تدوین استراتژی های نامطلوب، جایگاه و موقعیت برتر خود را با شرایطی متوسط و بسیار پایین تر جابجا کرده اند. فرآیند مدیریت استراتژی شامل بخشهای مختلفی است که مهمترین و اساسی ترین مرحله آن، برنامه ریزی استراتژیک است. بنابراین برنامه ریزی استراتژیک تلاشی سازمان یافته و منظم برای اتخاذ تصمیماتی اساسی و بنیادی است که فعالیتهای سازمان را جهت آماده سازی، تنظیم رفتارها و واکنش های صحیح و مناسب در موقعیتهای متفاوت، آماده می کند. لذا با توجه به اهمیت برنامه ریزی و نوع و چگونگی کاربرد آن و همچنین تأثیر آن در پیشرفتهای کوتاه مدت و بلندمدت بخش دولتی از یک سو و از سوی دیگر لزوم بررسی موانع اجرایی مدیریت استراتژیک به عنوان رویکردی که می تواند منجر به ارائه راهکارهایی شود که مشکلات اجرایی مدیریت استراتژیک را در بخش دولتی را حل نماید، بر این اساس در این مقاله به بررسی برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک در بخش دولتی پرداخته شده است.

هدف: یکی از چالش های مهم سازمان های دولتی در حوزه منابع انسانی، کوتوله پروری است که در بلندمدت سازمان را با مشکل فقدان استعدادهای مورد نیاز و عدم وجود برنامه های نظام مند جهت تأمین تداوم رهبری برای منصب های کلیدی مواجه می سازد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی کوتوله پروری در سازمان های دولتی ایران می باشد. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: استراتژی این پژوهش، کیفی و مبتنی بر نظریه داده بنیاد است. جامعه آماری پژوهش، مدیران اجرایی و اساتید متخصص مدیریت دولتی می باشد. در این پژوهش برای انتخاب نمونه، از نمونه گیری هدف مند و گلوله برفی استفاده شد که بر اساس قاعده اشباع با انجام 17 مصاحبه این مهم حاصل شد. داده ها با استفاده از روش کدگذاری اشتراوس و کوربین (1990) و با نرم افزار MAXQDA 2020 تحلیل شدند. یافته های پژوهش: در این پژوهش مجموعاً 88 مفهوم در قالب 20 مقوله فرعی نهایی و 6 مقوله اصلی، مشتمل بر سیاست زدگی نظام مدیریت منابع انسانی، مدیریت ویترینی، بی ثباتی در جو سازمان و ماقبل ستیزی مدیران (شرایط علّی)، شایسته هراسی، ناکارآمدی حرفه ای، طرد جانشین پروری و سوداگری اداری (پدیده محوری)، ناکارآمدی نظام جذب منابع انسانی، بی انگیزگی منابع انسانی مستعد و بی توجهی به رشد و بالندگی منابع انسانی (راهبردها/کُنش ها)، کوتاه نگری مدیران و تعاملات محدود و مبهم (شرایط مداخله گر)، زمینه های فرهنگی، فردی و اجتماعی (شرایط زمینه ای) و بی حسی سازمانی، کندذهنی سازمانی، کاهش کارایی و اثربخشی منابع انسانی و نخبه ستیزی در سازمان (پیامدها) به دست آمده است. محدودیت ها و پیامدها: عدم دسترسی راحت به خبرگان به علت شیوع ویروس کرونا از جمله محدودیت های این پژوهش بوده است. پیامدهای عملی: با عنایت به شناسایی ابعاد و مؤلفه های پدیده کوتوله پروری در پژوهش حاضر، تصمیم گیران ارشد، سیاست گذاران و مدیران عالی سازمان های دولتی بایستی، راهکارهای عملی لازم را برای اجرایی شدن نتایج پژوهش به کار گیرند. ابتکار یا ارزش مقاله: پژوهش حاضر به یکی از موضوعات کمتر توجه شده در حوزه رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی پرداخته و الگویی در خصوص آن ارائه نموده است.

انقلاب صنعتی چهارم در حال دگرگونی صنایع تولیدی و خدماتی در سطح دنیا و به ویژه کشورهای پیشرو در این زمینه می باشد. این پدیده، می تواند همزمان فرصتها و تهدیدهای گسترده ای برای صنایع کشورمان به همراه داشته باشد. با تدوین برنامه های راهبردی متناسب با اتکا به توان و مزیتهای رقابتی ایران، می توان ضمن حفظ و ارتقای سطح رقابت پذیری صنایع کشور از این فضای در حال شکل گیری در جهت بهینه سازی فرآیندهای توسعه صنعتی استفاده بهینه نمود. در مقاله حاضر به ارائه الگوی توسعه پایدار با رویکرد انقلاب صنعتی 4 در صنعت خودرو پرداخته شده است. در این مطالعه، سعی شد تا موانع توسعه پایدار و همچنین فرصتهای انقلاب صنعتی 4 در جهت ایجاد توسعه پایدار، با بررسی ادبیات موضوع و نظر خبرگان طی اجرای تکنیک دلفی، شناسایی و دسته بندی گردد. سپس از رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری جهت سطح بندی و تعیین روابط بین موانع پایداری استفاده شد. در گام بعد، فرصتهای انقلاب صنعتی 4 توسط روش AHP فازی، رتبه بندی گردید. در نهایت، با استفاده از نظر خبرگان صنعت خودرو، پیشنهاداتی جهت تخصیص، فرصتهای انقلاب صنعتی 4 برای رفع موانع پایداری ارائه گردید. نتایج بدست آمده نشان داد: 1) بیشترین تاثیر را به ترتیب موانع سیاسی، فنی و اقتصادی بر پایداری و توسعه پایدار در صنعت دارند؛ 2) ابعاد محیطی و اجتماعی به ترتیب بیشترین تاثیر را از موانع سیاسی و فنی می پذیرند؛ 3) در بین فرصتهای انقلاب صنعتی ۴) فرصتهای اطلاعاتی و تکنولوژیکی انقلاب صنعتی 4 دارای بالاترین رتبه و مدیریت زنجیره تامین دارای کمترین رتبه می باشد.

Background: The secret of sustainable and development of modern civilized organizations is to observe the ethics of the organization. Therefore, the purpose of this study is to identify the ethical components of comprehensive performance management in Iranian public organizations. Method: The present study was applied and mixed. In the qualitative section, the experts of public organizations whose field of activity was wide were considered as a community. Using snowball sampling, 20 people were selected as the sample. The interview tool was semi-structured. Content analysis method was used for analysis. In the quantitative part statistical population includes employees and managers of government organizations in West Azerbaijan province, 273 of whom were selected using stratified cluster sampling. The instrument was a researcher-made questionnaire. For data analysis, structural equation modeling, factor analysis, and hierarchical analysis and pairwise comparison test in the form of Amos software were used. Results: The results led to the identification of 27 organizational components, 8 individual components and 5 group components. The results showed that the incompatibility rate was calculated in 0.09 in three components, which indicates the suitability of the pair comparison (reliability). Organizational factors with a weight of 0.48, individual factors with a weight of 0.3 and group factors with a weight of 0.22 have the highest and lowest weight, respectively. Conclusion: According to studies conducted in this field, so far, no comprehensive study has been conducted on identifying and ranking the ethical components of comprehensive performance management in public organizations. As a result, the proposed structure is the first model for identifying and ranking the ethical components of comprehensive performance management in these public organizations, which has the ability to formulate and implement strategies according to the current changing situation.

وضعیت شاخص های محیط کسب و کار به عنوان یک موضوع بین المللی و زیربنایی در رشد و توسعه اقتصادی، تحت تأثیر عملکرد دستگاه های اجرایی بخش عمومی و آن هم در گرو کیفیت و کمیت و از آن مهم تر انگیزه خدمتی کارکنان این دستگاه ها می باشد، لذا هدف از این پژوهش تبیین الگوی مطلوب برای عوامل بستری یا زمینه ای مؤثر در افزایش PSM جهت بهبود محیط کسب و کار می باشد. در این پژوهش بنیادی از روش کیفی و رویکرد داده بنیاد استفاده شده است. شیوه و ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختارمند با خبرگان بوده و کارکنان بخش عمومی آذربایجان شرقی جامعه آماری آن را تشکیل می دهد. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی و تعیین کفایت آن با رویکرد نمونه گیری نظری، انتخاب شدند و تا چهلمین مصاحبه (حد اشباع) مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده های گردآوری شده با استفاده از سه مرحله همپوش کدگذاری باز (در قالب 181 کٌد)، کدگذاری محوری (8 مفهوم یا زیرطبقه) و کدگذاری انتخابی یا گزینشی (4 طبقه یا مقوله) تحلیل گشتند. براساس الگوی تبیین شده حاصل از این پژوهش، بسترهای قانونی (با مقوله های: تعدد و شفافیت قوانین وضع و قابلیت اجرای قوانین)، تکانه های اقتصادی (با مقوله های: وضعیت شاخص های اقتصادی سیاست های اقتصادی حاکم)، مدنیت (با مقوله های: وضعیت فرهنگی جامعه وضعیت اجتماعی جامعه)، معادلات سیاسی (با مقوله های: قدرت سیاسی و جناحی گری جو سیاسی)، به عنوان عوامل بستری یا زمینه ای مؤثر در افزایش PSM برای ارتقای شاخص های بهبود محیط کسب و کار تبیین گشتند.

خصوصی سازی یکی از روندهای اصلی جهانی آموزش عالی است. با اینکه از دانشگاه های خصوصی در بسیاری از کشورهای خارجی استقبال شده است لذا عوامل متعددی باعث گسترش آموزش عالی خصوصی در کشورها می شود. تقاضای اجتماعی و سیاست دولت برای ارتقای سطح دانش مردم، سبب شده است که خصوصی سازی آموزش عالی در ایران شتاب زیادی را تجربه نماید. درنظر نگرفتن زیرساخت های لازم آموزش خصوصی در ایران باعث آسیب هایی به آموزش عالی شده است و مرور مبانی نظری و تجربی در این زمینه نشان داد که آسیب های فراوانی در این حوزه وجود دارد که مهمترین آن ها شامل توجه صرف به انتقال علم و نپرداختن به تولید آن، ضعف پژوهش و ناتوانی در ایجاد ارتباط با بخش های بکارگیرنده فارغ التحصیلان و ناکافی بودن اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها است. به نظر می رسد سازمان دهی مجدد بخش عمومی آموزش عالی و همسویی بیشتر آن با اهداف کلان آموزشی عالی در کشور ضروری باشد تا از اتلاف سرمایه های انسانی با تزریق علوم بی ثمر در این نوع از مراکز ممانعت شود.