اثر مداخلات سیاستی بر روی کارایی و پتانسیل صادرات دو محصول اصلی صادراتی کشاورزی (پسته و زعفران) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
انواع مداخلات سیاسی بر تجارت خارجی ایران سایه انداخته است. در نظر نگرفتن آن ها در اغلب تحقیقات، برای تحلیل بازارهای هدف صادرات ایران، موجب غیرواقعی شدن و اریب نتایج خواهد شد. هدف این پژوهش ارزیابی کارایی و پتانسیل صادرات از طریق اصلاح الگوی جاذبه با لحاظ کردن متغیرهای سیاستی می باشد. به منظور دستیابی به این هدف ها، از دو روش الگوی جاذبه مرزی تصادفی اصلاح شده همراه با منطق فازی (A) و مدل جاذبه معمولی (B) استفاده شده است. داده های تحقیق از 33 کشور اصلی واردکننده مهم صادرات پسته و زعفران ایران طی دوره 2001 تا 2020 گرد آوری شد. نتایج نشان داد در میان مدت (2016-2020) کارایی صادراتی زعفران و پسته در هر دو روش به ترتیب حدود 39 درصد و 29 درصد بود. بیشترین پتانسیل زعفران در الگوی A مربوط به کشورهای امارات، اسپانیا، هنگ کنگ، چین و افغانستان می باشد. در حالی که با حذف متغیرهای سیاستی و مداخله گرانه (الگوی B) در اغلب کشورها مانند چین، پتانسیل کمتر و در شماری مانند ژاپن، پتانسیل صادراتی بیشتری برآورد می شود. میانگین پتانسیل پسته در بازه اخیر در الگوی A، 4/56 میلیون دلار و در الگوی B، 5/53 میلیون دلار بوده است. به این ترتیب تأثیر اصلاح الگوی جاذبه و افزودن متغیرهای سیاستی در پسته بیشتر از زعفران است. مقایسه بین نتایج الگوی A و B نشان داد که در بیشتر بازه های زمانی تأثیر مداخله های سیاسی سبب کاهش پتانسیل صادراتی در کشورهایی که فاقد رابطه های سیاسی دوستانه با ایران می باشند، مانند آمریکا و ژاپن شده است.The Effect of Policy Interventions on Export Efficiency and Potential of Two Main Agricultural Export Products (Pistachio & Saffron)
Various political interventions have cast a shadow on the Iran’s foreign trade, and not considering them for analyzing the target markets, will make the results unrealistic and biased. The purpose of this research is to evaluate the efficiency of exports through the modification of the gravity model by considering policy variables. Two methods of modified stochastic boundary gravity model with fuzzy logic (A) and normal gravity model (B) have been used. The research data was collected from 33 major importing countries of Iran's pistachio and saffron during the period of years 2001 to 2020. The results showed that in the medium term (2016-2020), the export efficiency were about 39% and 29% for saffron and pistachio respectively. The greatest potential in pattern A is related to the UAE, Spain, Hong Kong, China and Afghanistan. While by removing political variables in most countries such as China, the potential is lower and in some countries such as Japan, the export potential is estimated to be higher. The average potential of pistachios in the recent period was 56.4 million dollars in pattern A and 53.5 million dollars in pattern B. The comparison between the results of model A and B showed that in most of the period, the effect of political interventions has reduced the export potential in countries that do not have friendly political relations with Iran, such as USA and Japan.
تبلیغات
