توسعه مدلی جامع جهت پیش بینی قیمت سهام در بازار بورس با رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر توسعه یک مدل جامع پیش بینی قیمت سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد ترکیبی دلفی فازی مدل سازی ساختاری تفسیری است. نوآوری این پژوهش در نظر گرفتن تمام فاکتورهای بُعد فنی، بنیادی، کلان اقتصادی و احساسی پیش بینی قیمت سهام است که با استفاده از روش های ریاضی مدل سلسله مراتبی، برای تعیین تأثیرگذارترین و تأثیرپذیرترین معیارهای پیش بینی قیمت سهام انجام شده است.روش: در این پژوهش، ابتدا به دلیل عدم قطعیت احتمالی در پاسخ خبرگان، از روش دلفی فازی استفاده شد و با تجزیه وتحلیل داده ها، از میان ۵۴ معیار پیش بینی قیمت سهام استخراج شده از ادبیات پژوهش، معیارها شناسایی شدند و در دو مرحله در اختیار خبرگان و سرمایه گذاران صنعت بورس اوراق بهادار تهران و اساتید دانشگاه قرار گرفتند. از میان این عوامل، ۱۵ معیار به عنوان مهم ترین و تأثیرگذارترین معیارها انتخاب شد که ۵ معیار میانگین متحرک نمایی، اندیکاتور کانال قیمت، اندیکاتور قدرت نسبی، اندیکاتور حجم معاملات تعادلی و اندیکاتور قیمت مؤلفه های بُعد فنی؛ نرخ ارز از مؤلفه کلان اقتصادی؛ حجم معاملات از مؤلفه بُعد رفتاری و نسبت قیمت به سود هر سهم، نسبت سود عملیاتی به فروش، نسبت سود ناخالص به فروش، نرخ رشد فروش شرکت، سود تقسیمی هر سهم، درآمد هر سهم و خرید هر سهم از مؤلفه های بُعد بنیادی انتخاب شدند. در ادامه با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری، روابط میان آن ها بررسی و مدل سلسله مراتبی تبیین شد.یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده از مدل در مدل سازی ساختاری تفسیری، مشاهده شد که قیمت به سود هر سهم و شاخص جریان پول، در انتهای سلسله مراتب قرار می گیرد و قدرت محرکه زیادی دارد؛ زیرا نحوه قیمت گذاری سازمان ها بر محصولات، روی خرید سرمایه گذاران بسیار مؤثر است و روش انبساطی یا انقباضی پول، در قیمت گذاری قدرت محرکه زیادی دارد. معیارهایی که در پایین سلسله مراتب قرار میگیرند، عبارت اند از: نرخ ارز که یکی از عوامل کلان اقتصادی است و اندیکاتور قدرت نسبی و میانگین متحرک نمایی که عوامل فنی هستند و به عنوان تأثیرپذیرترین شاخص ها شناسایی شدند. یافته های این پژوهش، یک مدل سلسله مراتبی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت سهام را در بورس اوراق بهادار ایران، در اختیار سازمان ها و سرمایه گذاران و صنایع فعال در بورس قرار می دهد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از مدل سازی ساختاری تفسیری نشان داد که متغیرهای نرخ تورم، نرخ رشد نقدینگی و نرخ ارز، از بُعد کلان اقتصادی، می توانند بر قیمت سهام تأثیر داشته باشند؛ اول به این دلیل که افراد در سبد دارایی مالی خود ترکیب های مختلفی از پول نقد، سهام، سپرده های بانکی، اوراق مشارکت، طلا و ارز را نگهداری می کنند و دوم به این دلیل که متغیرهای یادشده بر شرایط مالی بنگاه های اقتصادی و ارزش سهام شرکت آن ها اثرگذارند.Development of a Comprehensive Model for Predicting Stock Prices in the Stock Market Using an Interpretive Structural Modeling Approach
ObjectiveThis study aims to create a comprehensive stock price prediction model for the Tehran Stock Exchange by employing both fuzzy Delphi and interpretive structural modeling techniques. The research is innovative in that it incorporates all relevant factors from technical, fundamental, macroeconomic, and sentiment perspectives for stock price forecasting. This integration is facilitated through mathematical hierarchical modeling to pinpoint the most significant and responsive criteria for predicting stock prices. MethodsInitially, due to potential uncertainties in expert responses, the fuzzy Delphi method was employed. Data analysis identified 54 stock price prediction criteria extracted from the literature. These were presented in two stages to experts and investors in the Tehran Stock Exchange industry as well as university professors. Accordingly, 15 criteria were selected as the most significant and influential, including five technical indicators: exponential moving average, price channel, relative strength, on-balance volume, and price. Additionally, the exchange rate from the macroeconomic component; trading volume from the behavioral component; price-to-earnings ratio, operating profit margin, gross profit margin, sales growth rate, dividend per share, earnings per share, and purchase per share from the fundamental component were chosen. Subsequently, using interpretive structural modeling, the relationships among them were examined and a hierarchical model was established. Interpretive structural modeling aids in determining the sequence and purpose of complex interrelationships among elements within a system. ResultsThe findings from the interpretive structural modeling revealed that the price-to-earnings per share ratio and the money flow index are positioned at the bottom of the hierarchy, indicating they possess a high driving force in influencing stock prices. Because the product pricing methods of organizations have a significant impact on purchases by investors, the expansionary or contractionary monetary policy plays a crucial role in pricing. The criteria at the bottom of the hierarchy include the exchange rate, a key macroeconomic factor, along with the relative strength indicator and the exponential moving average, both of which are considered significant technical indicators. The findings of this research provide organizations, investors, and active industries in the stock market with a hierarchical model of the most significant factors influencing stock prices in the Tehran Stock Exchange. ConclusionThe results from interpretive structural modeling show that macroeconomic variables such as inflation rate, liquidity growth rate, and exchange rate can significantly influence stock prices. This influence occurs because individuals maintain diverse portfolios of cash, stocks, bank deposits, participatory bonds, gold, and foreign currency. Additionally, these variables impact the financial health of economic enterprises, which in turn affects their stock values.
تبلیغات
