ماهیت سیاسی جریان های تکفیریِ سوریه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

آغاز اعتراض های سیاسی سال 2011 در سوریه، فرصت مناسبی برای ورود بازیگران سیاسی گوناگون به عرصه تحولات این کشور مهیا کرد. گروه های تکفیری هم با ورود به میدان سیاست سوریه، مسیر تحولات را به سمت مبارزه هایِ مسلحانه و خشونت آمیز سوق دادند و به یکی از مهم ترین بازیگران سیاسی تبدیل شدند. با توجه به کنش های سیاسی خشونت آمیز، گستره قدرت و فعالیت این گروه ها و هم چنین شناخت ماهیت این گروه ها به پرسشی مهم و ضروری تبدیل شده است. این مقاله که با روش کتابخانه ای و اسنادی و رویکرد توصیفی تحلیلی و با ابتنا بر نظریه شکاف های اجتماعی سیاسی و نظریه سطح تحلیل چندلایه ای کردل و ولف نگاشته شده، بر این فرضیه استوار است که جریان تکفیری سوریه ماهیتی چندوجهی دارد. از یک سو دارای خصیصه ای فرقه ای است که برآمده از شکاف های تاریخی مذهب پایه و مناسبات قدرت بین اقلیت و اکثریت مذهبی است، و از دیگر سو شخصیت و سازمان چندملیتی برون زای این جریان، با نفی بنیان های اجتماعی صرفاً داخلی، ماهیت ابزاری آن را با مداخله عناصر ژئوپلیتیک و نقش آفرینی بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای برجسته می کند.