فرهنگ ایلام

با کاهش روابط اجتماعی در خانه های امروزی نسبت به گذشته، توجه به خصیصه های محیط های مسکونی اهمیت یافته است. تحقیقات از فردگرایی به عنوان منشأ ناهنجاری های اجتماعی از جمله: عدم شناخت خود، خودکم بینی، اختلالات روانی، پیری زودرس و افزایش معضلات اخلاقی در میان جوامع شهری امروزی یاد می کنند. خانه به عنوان اصلی ترین محیط زندگی انسان نقشی تعیین کننده در بروز رفتارهای اجتماعی افراد دارد؛ بنابراین افزایش دانش طراحان نسبت به خصیصه های مطلوب محیط در جهت ارتقای نقش اجتماعی افراد در خانه می تواند بر کاهش فردگرایی اثرگذار باشد. هدف تحقیق حاضر شناخت مؤلفه های کالبدی مؤثر بر میزان تعاملات اجتماعی ساکنان در محیط خانه است. بدین منظور با روش تحلیلی و استفاده از ابزار پرسشنامه دو گونه مسکن (بدون حیاط و حیاط دار) در شهر ایلام بررسی گردید. برای گونه مسکن حیاط دار از 41 نفر و برای گونه مسکن بدون حیاط از 34 نفر پرسش شد؛ این افراد به صورت تصادفی از بین کسانی انتخاب شدند که تجربه زندگی در این گونه مسکن ها را داشته اند؛ نتایج تحقیق نشان داد که سه متغیر مجاورت عملکردی، سبک زندگی و نیاز به کمک متقابل، عوامل مهم و مشترک در اجتماع پذیری افراد در دو گونه مسکن بوده است. در نهایت پیشنهاد شد که از توسعه خانه های بدون حیاط جلوگیری شود و در صورت عدم تحقق این امر به حضور حیاط در طبقات برای هر واحد مسکونی توجه گردد؛ همچنین فارغ از ابعاد و مساحت حیاط، هندسه قرارگیری حیاط نسبت به خانه مد نظر طراحان باشد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه بین سرمایه جسمانی و پذیرش اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام در سال 1396 به روش پیمایشی انجام شد. چارچوب نظری آن هم بر اساس نظریه «گافمن»، «بوردیو» و «گیدنز» و «مکتب مبادله» تنظیم گردید. روش نمونه گیری نیز تصادفی طبقه ای بود و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 352 نفر انتخاب شد. در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته سرمایه جسمانی و پرسشنامه استاندارد پذیرش اجتماعی مارلو و کراون به ترتیب با آلفای کرونباخ 84% و 68% استفاده گردید. برای تحلیل داده ها نیز از دو بخش آمار توصیفی و آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، آزمون T، آنالیز واریانس و آزمون من ویتنی بهره گرفته شد. یافته های استنباطی نشان می دهد که بین مؤلفه های تناسب اندام، جراحی زیبایی، پوشش بر حسب مد، رشته تحصیلی، وضعیت تأهل، مقطع تحصیلی، طبقه اجتماعی و وضعیت شغلی با میزان پذیرش اجتماعی، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ اما بین آرایش بدن، رژیم غذایی، سن و جنسیت با میزان پذیرش اجتماعی، رابطه معناداری وجود ندارد.

مشارکت یکی از ارکان اساسی در توسعه، بخصوص توسعه پایدار محسوب می شود و کمتر برنامه ریزی محلی، ملی و بین المللی ای وجود دارد که یکی از بخش های مهم آن، مشارکت و انگیزش اجتماعی مردم نباشد. در این راستا در پژوهش حاضر به بررسی و مطالعه زمینه های مشارکت دانش آموزان در فعالیت های گروهی و اجتماعی (دانش آموزان متوسطه شهر ایلام) پرداخته شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 1524 نفر و نمونه آماری آن شامل 256 نفر از دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه و پیش دانشگاهی شهر ایلام بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار spss استفاده شد. نتایج نشان می دهد که متغیرهای اعتماد اجتماعی، سن، انسجام اجتماعی، ساختار قدرت در خانواده (مشورت محور) و رضایتمندی به میزان 23 درصد توانایی تبیین تغییرات متغیر وابسته مشارکت در فعالیت های گروهی و اجتماعی را دارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین اعتماد اجتماعی و نزاع فردی در بین جوانان شهر ایلام انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه را کلیه جوانان (دختر و پسر) شهر ایلام به تعداد 49 هزار و 908 نفر تشکیل داده است که بر اساس فرمول کوکران، 382 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. روش تحقیق، پیمایشی و تکنیک جمع آوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بود. بر اساس یافته های پژوهش، میزان اعتماد اجتماعی از نظر جوانان شهر ایلام، 46/3 است که نشان می دهد میزان آن بالاتر از سطح متوسط قرار دارد؛ همچنین میزان نزاع و درگیری در بین جوانان شهر ایلام بر حسب سطح تحصیلات و نوع جنس (مرد، زن)، تفاوتی معنادار را نشان داد؛ اما بین سن، وضعیت تأهل، نوع منطقه شهری محل سکونت با نزاع و درگیری، رابطه ای مشاهده نشد. نتایج حاصل از تحلیل یافته ها نیز نشان داد که بین اعتماد اجتماعی و نزاع فردی جوانان با مقدار 315/0- و سطح معناداری 003/0 رابطه معناداری وجود دارد؛ بدین معنا که با کاهش/ افزایش میزان اعتماد اجتماعی به نهادها میزان نزاع و درگیری فردی نیز افزایش/ کاهش می یابد.

یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر خودکارآمدی کارکنان، سبک رهبری حاکم بر سازمان است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر رهبری اصیل بر خودکارآمدی کارکنان دانشگاه ایلام از طریق فرهنگ سازمانی صورت گرفته است. این پژوهش از نوع مطالعات پیمایشی و از نظر هدف، توسعه ای - کاربردی است. جامعه آماری آن را تمامی کارکنان دانشگاه ایلام تشکیل می دهند که از میان آنان با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به تعداد 200 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد بود که روایی آن توسط خبرگان و پایایی همه متغیرهای تحقیق با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش مدلسازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تأییدی استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که رهبری اصیل هم به صورت مستقیم و هم از طریق فرهنگ سازمانی بر خودکارآمدی کارکنان تأثیرگذار است و رهبران اصیل می توانند از طریق تبادلات اجتماعی مثبت با کارکنان خود باعث شوند آنان با علاقه و شور بیشتری کار کنند و از طریق خودآگاهی، روراست بودن، تصمیم گیری بر اساس استانداردهای اخلاقی درونی شده و توانایی تحلیل واقعگرایانه، خودکارآمدی کارکنان را بالا برند. در مجموع می توان گفت که مدیران دانشگاه می توانند با استفاده بیشتر از این سبک رهبری، میزان کارآمدی کارکنان خود را افزایش دهند.

گردشگری بخشی از اقتصاد یک کشور است که تا حد زیادی با فعالیت های کارآفرینی ارتباط دارد. این پژوهش نیز با هدف بررسی نقش فعالیت های کارآفرینی در توسعه گردشگری با روش توصیفی – همبستگی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را مدیران و کارشناسان شاغل در سازمان های کار و رفاه اجتماعی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، استانداری، فنی و حرفه ای استان و کانون کارآفرینان استان تشکیل می دهند که تعداد 195 نفر از آنها به روش تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه بود که روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ به میزان 91/0 تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز از طریق آزمون های همبستگی و رگرسیون چندگانه در نرم افزار SPSS انجام گرفت. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که بین متغیرهای نوآور بودن، ریسک پذیری، استقلال عمل و رقابت تهاجمی و توسعه گردشگری در شهر ایلام ارتباط وجود دارد. بین متغیرهای پیش بین با توسعه گردشگری در شهر ایلام ضریب همبستگی چندگانه در حد 68/0MR= وجود دارد؛ بنابراین، بین فعالیت های کارآفرینی و توسعه گردشگری در شهر ایلام رابطه ای مثبت و معنادار برقرار است.

جامعه عشایری بخشی از جمعیت فعال و تلاشگر کشورمان است که با تولید مواد اولیه و خام و ایفای نقش قابل توجه در تصمیمات سیاسی کشور و حراست از مرزها، در دهه های گذشته، مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان قرار گرفته است؛ با وجود این، در سال های اخیر به واسطه افزایش مشکلات متعدد برای این قشر، درصد جمعیت آنها به صورت روزافزونی کاهش یافته است؛ از این رو، بررسی مسائل اجتماعی مربوط به آنها از جمله بررسی و تحلیل سرمایه اجتماعی در راستای کاهش این مشکلات از مهمترین اقداماتی است که مورد توجه محققان قرار گرفت. هدف از پژوهشِ توصیفی - تحلیلی حاضر، بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در جامعه عشایری بود که به صورت موردی در میان عشایر شهرستان چرداول از توابع استان ایلام انجام گرفت. با توجه به نبود اطلاعات دقیق در مورد تعداد خانوارهای عشایر شهرستان چرداول، 120 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده نیز از نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین سه شاخص اصلی سرمایه اجتماعی (مشارکت، اعتماد و انسجام) در میان عشایر شهرستان چرداول، به ترتیب با مقادیر 74/3، 73/3 و 81/3 در سطح 99 درصد اطمینان از میانگین مبنا (عدد 3) بیشتر و بالاتر از حد متوسط است. در خصوص وضعیت کلی سرمایه اجتماعی نیز نتایج نشان داد که میانگین سرمایه اجتماعی، 76/3 بوده و در سطح 99 درصد اطمینان، بالاتر از میانگین مبنا قرار گرفته است. بررسی عوامل مرتبط با سرمایه اجتماعی جامعه عشایری مورد مطالعه هم نشان داد که در میان متغیرهای مورد بررسی، سه متغیر «دسترسی به وسایل ضروری»، «دسترسی به خدمات» و «فاصله تا مراکز ضروری»، دارای رابطه معناداری با سرمایه اجتماعی بوده اند که ضریب همبستگی آنها به ترتیب، 287/0، 481/0 و 398/0- می باشد.

تأخیر در سن ازدواج پدیده ای است که در جهان معاصر در تمام کشورهای مختلف اعم از توسعه یافته و توسعه نیافته عمومیت یافته است؛ اگرچه در جای جای جهان، اشتراکات فراوانی در علل این پدیده وجود دارد؛ ولی می توان در هر منطقه جغرافیایی و فرهنگ حاکم بر آن علت های خاصی را جویا شد؛ چنانکه در ایران با توجه به شرایط فرهنگی ویژه آن علت ها متفاوت است. این پژوهش با هدف توصیف موانع ازدواج در بین 374 نفر از دانشجویان دانشگاه ایلام در سال تحصیلی 1395 صورت گرفته است. روش نمونه گیری، طبقه ای بوده و برای آزمون فرضیه ها و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. مهمترین یافته های این پژوهش بدین قرار است: در مقایسه میانگین نمرات عوامل تأثیرگذار بر موانع ازدواج (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بی توجهی مسئولان)، عامل فرهنگی با 16/3 درصد، عامل اقتصادی با 12/3 درصد، عامل بی توجهی مسئولان با 74/2 درصد و عامل اجتماعی با 31/2 درصد، به ترتیب، بیشترین تا کمترین میانگین نمره را در بین نمونه مورد بررسی داشته اند و در مقایسه بین میانگین نمرات گویه های مورد استفاده برای 1. متغیر عامل فرهنگی موانع ازدواج، عیب شمردن جلسات آشنایی قبل از ازدواج با 88/3 درصد بیشترین نمره و عیب شمردن طرح مسئله ازدواج توسط خانواده دختر با 39/2 درصد کمترین نمره؛ 2. متغیر عوامل اقتصادی، بالا بودن هزینه زندگی با 42/4 درصد بیشترین نمره و فاصله طبقاتی دو خانواده با 44/2 درصد کمترین نمره؛ 3. متغیر عدم اعطای وام مورد نیاز به زوج های جوان با 61/3 درصد بیشترین نمره و عدم حمایت از ازدواج های ساده با 08/2 درصد کمترین نمره و 4. متغیر عامل اجتماعی موانع ازدواج، وضع مهریه سنگین با 96/2 درصد بیشترین نمره و ازدواج پس از اتمام تحصیلات با 16/2 درصد کمترین نمره را از بین گویه ها به دست آورده اند.

رویکرد توسعه مشارکتی سعی دارد خلأ عظیم مشارکت عمومی در فرایند توسعه محلی را پر کند؛ درواقع مشارکت افراد در توسعه به خودی خود یک هدف تلقی می شود. با توجه به اینکه استان ایلام به عنوان یکی از مناطق محروم کشور نیازمند مشارکت واقعی مردم در توسعه است، این مقاله با هدف شناخت و تحلیل اعتماد اجتماعی مؤثر بر رویه ای شدن مشارکت مردم در توسعه منطقه ایلام نگاشته شده است. روش تحقیق نیز کمی و نوع آن، توصیفی- تحلیلی است؛ جامعه آماری آن هم شامل جمعیت 15 سال به بالای استان ایلام می باشد که 439 نفر از آنها با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. اعتبار تحقیق، صوری و پایایی آن بر مبنای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (کل) برابر با 788/0 است. داده های تحقیق با استفاده از آماره های توصیفی (میانگین) و استنباطی (رگرسیون خطی) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج آمار توصیفی نشان داد که بیشترینمیانگین را به ترتیب، شاخص های اعتماد شخصی (0638/3)، اعتماد کل (8838/2)، اعتماد نهادی (8517/2) و اعتماد تعمیم یافته (7358/2) به خود اختصاص داده اند و کمترین میانگین متعلق به شاخص رویه ای شدن مشارکت مردم در توسعه منطقه ایلام (2609/2) بوده است. نتایج تحلیل رگرسیونی تحقیق نیز نشان داد که دو شاخص اعتماد شخصی و اعتماد نهادی به ترتیب با میزان بتای 245/0 و 192/0 بیشترین تأثیر را بر متغیر وابسته، یعنی رویه ای شدن مشارکت مردم در توسعه منطقه ایلام داشته اند و رابطه آنها معنادار بوده است.

بهبود عملکرد یکی از مهمترین اهداف هر سازمان به شمار می رود. سیستم کنترل کیفیت شش سیگما متدولوژی بهبود مستمر کیفیت است که با کاهش تغییرات ذاتی فرایند انجام می شود. از تکنیک های بهبود فرایند که در پنج دهه اخیر مورد استفاده قرار گرفته، شش سیگما به عنوان مؤثرترین تکنیک بهبود کیفیت مطرح شده است. این تکنیک باعث بهبود عملکرد و افزایش میزان رضایت مشتری می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سیستم کنترل کیفیت شش سیگما بر عملکرد شرکت نفت چشمه خوش دهلران صورت گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش در زمره تحقیقات توصیفی - همبستگی قرار می گیرد. جامعه آماری آن نیز شامل کلیه مدیران، سرپرستان و کارشناسان شرکت نفت چشمه خوش دهلران به تعداد 400 نفر بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 196 نفر محاسبه گردید. ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه بود که برای بررسی روایی آن از نظر خبرگان و برای بررسی پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ (832/0) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نیز از طریق مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار آموس صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که سیستم کنترل کیفیت شش سیگما بر عملکرد شرکت نفت چشمه خوش دهلران تأثیر معناداری دارد.